Þjóðviljinn - 16.11.1977, Blaðsíða 11

Miðvikudagur 16. nóvember 1977 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 11
Náðst hefur samkomulag
um fiskveiðar í Barentshafi
Stejha að
meiri upp•
byggingu
fisk-
iðnaðar í
Alaska
1 októbermánuði var fjölmenn
sendinefnd frá Alaska á ferð i
vestur Evrópu til að kynna sér
þar uppbyggingu fiskiðnaðar,
vélaframleiðslu til fiskiðnaðar,
smiði fiskiskipa og búnað þeirra.
Nefndin kom til Kaupmanna-
hafnarog dreifði sér þaðan. Fóru
þrir nefndarmanna til Osló og sá
útflutningsráöið um fyrirgreiðslu
þeim til handa i Noregi. Frá Osló
ætluöu þeir til Stavanger en þar
eru hinar þekktu Trio vélaverk-
smiðjur sem m.a. smíða niöur-
suðuvélar. Siðan var meiningin
að halda til noröur Noregs og
skoða þar frystihús. Þá höfðu þeir
einnig hug á að heimsækja
veiðarfæraverksmiðjur. og
skipasmiðastöövar sem smiða
fiskiskip.
Markadir
norö-
manna
fyrir
þurr-
saltfísk
Fyrir nokkrum árum keypti
Brasilia um það bil 40% af öllum
saltfiski sem var fluttur út frá
Noregi. Sökum gjaldeyrishafta og
innborgunarskyldu saltfiskinn-
flytjenda heilt ár fram f timann,
hefur þessi markaður mjög dreg-
ist saman siðustu árin, enn þó
aldrei meir heldur en á yfirstand-
andi ári, eða um 20% á þremur
ársfjórðungum yfirstandandi árs,
miðað við yfir sama timabil i
fyrra.
Með þessa staðreynd I huga
hefði maður getaö hugsað sér aö
eitthvað kreppti nú aö saltfisk-
verkun og saltfiskútflutningi
norðmanna. En það er síöur en
svo,að þannig sé ástatt, þvi allar
saltfiskverkunarstöðvar i Noregi
hafa gengið með fullum afköstum
allt árið og eftirspurn eftir full-
verkuðum saltfiski aldrei veriö
meiriá erlendum mörkuðum, eða
útfhitningur meiri. Þá hefur verð
á saltfiski veriö stigandinú slðari
hluta ársins. Norskur fullverkað-
ur saltfiskur er nú fluttur Ut til
fleiri landa en nokkru sinni áöur.
Á meðal þeirra nýju markaðs-
lands sem nú taka við umtals-
verðu magni af norskum saltfiski
eru bæöi Frakkland og Vene-
zuela.
Helge Rost formaöur I lands-
félagi saltfiskútflytjenda sagöi
nýlega I viðtali við blaðið
„Nordlys” að einasti saltfisk-
markaður sem norskir útflytj-
endur hefðu áhyggjur af væri
markaðurinn i Brasiliu.
Háskólinn I Tromsö i Noregi
hefur nú tekið við þvl hlutverki I
norskum menntamálum, að
hafa forustu um allaæðriimennt
un I útgerð, svo og I rannsóknum
á lifriki hafsins. Komið hefur
verið á fót öflugri rannsókna -
stofnun við háskólann sem vinn-
ur að margvislegum rannsókn-
um tengdum náminu. Hér á
myndinni er nýr 50 feta vélbátur
sem háskólanum var afhentur
nú i haust tii rannsóknaferða.
Báturinn er með 200 hestafla vél
búinn mjög fullkomnum rann-
sóknatækjum, en að auki með
búnaðitil fiskveiða. t bátnum er
litil rannsóknastofa, hann get-
ur tekið 10-12 stúdenta I einu I
rannsóknargerðir sem standa
yfir i hálfan sólarhring eða svo.
Báturinn heitir Ottar, og leysir
hann af hólmi gamlan bát sem
háskólinn hefur haft fram að
þessu.
NORSKU FRYSTIHÚSIN:
Sýnishorn af
Evrópuverði
Lægsta leyfilegt útflutningsverð á frosnum fiski frá Noregi
til Finnlands. Gildir frá 1. nóv. 1977:
(Verðið er fob. verð)
Þorskflök 300 gr. pakn. n.kr. 13,45 kg. lsl. kr. 515,80 kg.
Þorskflök 400 gr. pakn n.kr. 13,20 kg. tsl. kr. 506,22kg.
Þorskfl. std. pakn. n.kr. 11,00 kg. tsl. kr. 421,85 kg.
Grálúðufl. 300 gr. pakn. n.kr. 12,05 kg. tsl. kr. 462,11 kg.
Grálúðufl. 400 gr. pakn. n.kr. 11,80 kg. tsl. kr. 452,53kg.
Grálúðufl. std. pakn. n.kr. 10,35kg. tsl. kr. 396,92kg.
Karfafl. 300 gr. pakn n.kr. 10,10 kg. tsl. kr. 387,33 kg.
Karfafl. 400 gr. pakn. n.kr. 9,80 kg. tsl. kr. 375,93 kg.
Karfafl. std.pakn. n.kr. 8,80 kg. lsl. kr. 337,48 kg.
Ufsafl. 300gr.pakn n.kr. 9,95 kg. ísl. kr. 381,58 kg.
Ufsafl. 400gr.pakn. n.kr. 9,70 kg. ísl. kr. 371,99kg.
Ufsafl. std. pakn n.kr. 7,90 kg. tsl. kr. 302,96 kg.
Ýsufl. 300 gr. pakn. n.kr. 13,95 kg. tsl. kr. 534,98 kg.
Ýsufl. 400 gr. pakn. n.kr. 13,70 kg. tsl. kr. 525,39 kg.
Ýsufl. std. pakn. n.kr. 11,85 kg. tsl. kr. 454,44 kg.
Karfi heilfrystur n.kr. 4,70 kg. tsl. kr. 180,24 kg.
Þá er fastsett minnsta verð á frosinni fiskblokk og er þaö sama
á öllum fisktegundum og greitt er fyrir 400 gr. pakningar -r 10%.
Frá ofanskráðu verði má draga allt að 3% i sölukostnað.
Heimild að ofanskráðum verðum er tekin úr blaðinu Fiskaren
frá 31. okt. s.l. í formála er sagt að verð þetta sé fast sett af
sjávarútvegsráöuneytinu sem lægsta verð á Finnlandsmarkað
samkvæmt lögum 30. júni 1955 no. 10.
Á samningafundi Sovétmanna
og Norðmanna um 20. okt. i Osló
náðist samkomulag um alla veiði
i Barentshafi næsta ár.
Heildarveiði af þorski er miðuð
við 810 þús. tonn sem skiptist
þannig: Hver þjóð norðmenn og
sovétmenn meiga fiska IBarents-
hafi 340 þús. tonn. Þá meiga
norðmenn veiöa 40 þús. tonn af
svokölluðum strandþorski við
Noreg og sovétmenn önnur 40
þús. tonn af þorski sem þeir nefna
Murmanskþorsk. Þá er ætlunin
aö deila niður á aðrar þjóðir 130
þús. tonnum af þorski. Þetta er 20
þús. tonna lækkun frá yfirstand-
andi ári.
Af þessu eiga þær þjóðir sem fá
leyfi að veiöa 20 þús. tonn á mið-
unum við Svalbarða. Þá er
ákveðiö að veiða I Barentshafi 150
þús. tonn af ýsu. Ýsuafli skiptist
jafn á milli norðmanna og sovét-
manna. Þorskurinn sem erlend-
um skipum veröur leyft að veiða
utan Svalbarðamiða á að skiptast
ámillilandhelgi Noregs ogSovét-
rikjanna þannig, að 66 þús. tonn
verð veidd i landhelgi Noregs en
44 þús. tonn i landhelgi Sovétrikj-
anna.
Erlendum skipum veröur út-
hlutaö 20 þús. tonnum af ýsu, þar
af 12 tonnum frá Noregi og 8 þús.
tonnum frá Sovétrikjunum. So-
vétmennfáað veiöa 5 þús. tonn af
ufsa i norskri landhelgi en fengu
að veiða 10 þús. tonn I ár. Þá fá
þeiraö veiöa75þús. tonn afkarfa
istað 95 þús. i ár og 12,500 tonn af
grálúðu I stað 14,000 tonna I ár.
Móti þessu fá norðmenn að veiöa
smáhval I landhelgi Sovétrikj-
anna ótakmarkaö, eftir þvi sem
alþjóðasamþykkt segir til um.
Þessi samningur sovétmanna og
norðmanna virðist i reynd eiga
bara að gilda um togveiðar á
þessum sióðum, þvl tekiðer fram
aö eftir að þessum þorskveiöi-
kvóta er náð þá meigi veiða meö
linu.netum og handfærum. Frest-
að var að gera samning um 135
m.m. möskva i togvörpu þar til
fyrir lægi árangur af tilraunum
sem báðar þjóðirnar eru nú að
gera með þá möskvastærð.
Norömenn sækja um leyfi fyrir
þau skip sem stunda veiðar i
landhelgi Sovétrikjanna og Sovét-
rikin um leyfi fyrir þau skip sem
veiða i landhelgi Noregs.
Norskir fiskifræðingar reikna
með að þorskhrygningarstofn-
inn I Barentshafikomist i 1 miljón
tonn á næsta ári. Norömenn voru
búnir að ákveða stækkun á
möskva I togvörpum i 135 m.m.
frá nýári en veröa nú að fresta
þeirri ákvörðun vegna þessa
samnings.
Jóhann J.E. Kúld
fiskimái
Nýtt
heimsmet,
köfiin ú
500
metra
dýpi
Tveir franskir kafarar
slógu heimsmet I köfun I s.I.
október-mánuöi I Miðjarðar-
hafiþcgar þeir voru I 20 mln-
útur niðri á 501 m. dýpi. Kaf-
arar þessir voru I flokki 6
franskra kafara sem voru að
viku æfingum við djúpköfun
hjá félagi sem er tengt
franska sjóhernum.
Daginn eftir aö þeir kom-
ust niður á 501 m. dýpi þá
framkvæmdu þessir tveir
kafarar erfiöa vinnu niðri á
hafsbotni þar sem dýpið var
460 m; þeir tengdu saman
oliuleiðslu sem sett hafði
verið niður á þetta mikla
dýpi. Þetta afrek frakkanna
er talið hafa mikið verklegt
gildi þar sem fyrirtækið
Comex sem þeir vinna hjá
hefur komið viö sögu viö við-
gerðir á oliuleiðslum m.a.
frá borpöllum i Norðursjó.
Norðmenn -
auka
rekneta-
veiðar á síld
Til viðbótar þeim 27 þús. hektó-
litrum af stórsild sem veidd var I
reknet i byrjun veiðanna nú i
haust, þá hafa nú bátar, sem ekki
gátu tekið þátt i veiðunum þá,
faigiö leyfi til að veiða i reknet 6
þús. hektólitra.
Var land þar
sem Noröur-
• r
sjor er nú?
Norskir visindamenn hafa nú
komið fram með þá kenningu að
fyrir 12.000-13.000 árum hafi veriö
land yfir mikinn hluta Norður-
sjávar. Þeir segja á þessum tima
hafi árós Rinar verið norðan við
Doggerbanka I Noröursjó. Og þá
mátti ganga þurrum fótum frá
Englandi til Sviþjóöar,segja þeir.
Það sem talið er styöja þessa
kenningu norsku visindamann-
anna er að ýmsir hlutir Ur beini
svo sem skutlar og fleira hafa
verið að finnast á botni Norður-
sjávar siðustu áratugina. Sumt af
þessum gömlu minjum sem vitna
um gamla mannabyggö hafa
komiö upp I togvörpum af botni
Noröursjávar. Elstu örugg merki
um búsetu fólks I Noregi hafa
fundist á östfold og eru þær
minjar taldar vera 10.000 ára
gamiar. Visindamennimir telja
ekki ósennilegt að fyrstu Ibúar
Noregs hafi komið frá hinu
sokkna landi þar sem Noröursjór
er nú.