Þjóðviljinn - 29.11.1977, Qupperneq 9

Þriðjudagur 29. nóvember 1977 ÞJOÐVILJINN — SIÐA 9
Kjaramálaályktun Sambandsstjórnarfundar ASÍ 25. og 26. nóvember:
VERIÐ VEL A VERÐI
GEGN SVIKAÁRÓÐRI
Allar breytingar í skattamálum verður að gera í
nánu samráði við verkalýðshreyfmguna
Á undanförnum árum
hefur verðbólga verið 30-
40% hér á landi. Þessi
þróun leiddi til verulegrar
kjararýrnunar frá árinu
1974 fram á mitt þetta ár.
Með kjarasamningunum
22. júní s.l. tókst loks að
snúa þessari óheillaþróun
við. Með þeim samningum
fengust strax fram veru-
legar kjarabætur og samið
var um betrumbætt verð-
bótakerfi. Kaupmáttur
taxtakaups verkafólks er
síðari hluti þessa árs
nokkru hærri en hann var
að meðaltali árið 1974 og
mun í desemberbyrjun
verða svipaður og hann var
um mánaða mótin
mars/apríl 1974.
Samhliða samningaviðræðum
s.l. vor áttu sér stað viðræður
milli verkalýðshreyfingarinnar
og rikisstjórnarinnar um félags-
legar umbætur og ýmsa þætti
efnahagsmála. Arangur varð
ekki sá sem vænst var, en þó
náðist nokkuð fram á afmörk-
uðum sviðum og má sérstaklega
benda á hækkun bóta almanna-
trygginga i þvi sambandi.
t kjölfar mikilla kauphækkana
er hætt við að tilhneiging til verð-
hækkana aukist. Atvinnurek-
endur velta kauphækkunum út i
verðlagið fái þeir aðstöðu til þess.
Opinbers aðhalds er þvi þörf.
Siðustu mánuði hefur verðbólgan
aukistog gengissig verið töluvert.
Mikið vantar þvi á að stjórn-
völdum hafi tekist að ná tökum á
stjórn efnahagsmála.
Forystumenn stjórnarflokk-
anna hafa undanfarið haft i
hótunum um að skerða árangur
júnisamninganna. Leggja verður
áherslu á að samkvæmt samning-
unum eru þeir uppsegjanlegir, ef
stjórnvöld breyta ákvæðum um
verðbótavisitölu eða fella gengi
islensku krónunnar.
Rétt er að minna á að þjóðhags-
legar forsendur hafa batnað frá
þvi sem ráð var fyrir gert þegar
samningar voru undirritaðir i
júni. Þannig spáði Þjóðhags-
Fiskiþing
hófst í
gær
Fiskþing hófst í morgun og
mun þat standa eitthvað fram-
eftir vikunni.
A fundinum i morgun voru flutt
tvö framsöguerindi: Jón Jónsson,
forstöðumaður Hafrannsóknar-
stofnunarinnar ræddi um niður-
stöður ýmissa fiskirannsókna og
útlit á veiðum næsta ár, einkum
er snerti botnfiska. Marteinn
Friðriksson, framkvæmdastjóri á
Sauðárkróki flutti tillögur og
bendingar frá landshlutasamtök-
unum og sýnist þar sitt hverjum,
eins og vænta mátti. Bæði voru
erindi þessi hin fróðlegustu.
Að erindunum loknum hófust
svo almennar umræður.
-mhg.
stofnun i maí, um 5% aukningu
þjóðartekna milli áranna 1976 og
1977. Nú áætlar stofnunin hins
vegar að aukningin verði 7-8%.
Svigrúm er þvi meira en áætlað
var.
Þjóðarbúið þolir þvi ótvirætt
þann kaupmátt, sem samið var
um. Stefnan i efnahagsmálum
hlýtur að miðast við það að
treysta þann árangur sem náðst
hefur. Taka verður tillit til kröfu
verkalýðshreyfingarinnar um
breytta efnahagsstefnu. Með
virkri stjórn verðlagsmála
verður að hindra að atvinnurek-
endur velti kauphækkunum út i
verðlagið. Tryggja verður að að-
föng séu keypt á hagstæðasta
verði og ýtrustu hagkvæmni gætt
i rekstri fyrirtækja. Gera verður
sérstakt átak i rekstrarhag-
ræðingu opinberra stofnana og
fyrirtækja og spara þannig án
þess að þjónusta skerðist.
1 fjárfestingarmálum er aðal-
atriðið að sú fjárfesting, sem
ráðist er i, nýtist til atvinnuupp-
byggingar og aukinnar fram-
leiðslu. Stjórnvöld verða að nýta
aðstöðu sina i bönkum og fjár-
festingarlánasjóðum til þess að
tryggja hagkvæma nýtingu fjár-
magnsins. Þegar ákvarðanir eru
teknar verður að taka mið af
þjóðhagslegri hagkvæmni,
þannig að ekki sé einungis miðað
við afkomu formlegra eigenda
fyrirtækjanna heldur einnig
afkomu starfsfólks og mikilvægi
starfseminnar fyrir þjóðarbúið i
heild sinni. Allar breytingar i
skattamálum verða að vera i
nánu samráði við verkalýðs-
hreyfinguna. Stefna verður að þvi
að draga úr sveiflum i islensku
efnahagslifi. Verðbólguvandann
verður að leysa og treysta gengi
islensku krónunnar. úrlausnir
verða að miðast við það að varan-
legt jafnvægi náist i efnahags-
málum.
Kjarasamningarnir frá sl. vori
voru að sjálfsögðu gerðir i trausti
.þess að við þá yrði staðið i einu og
öllu af rikisvaldinu og samtökum
atvinnurekenda. Bregðist það
hafa þessir aðilar fyrirgert þvi
tausti sem til þeirra hefur verið
borið sem heiðarlegra viðsemj-
enda og það þvi fremur sem
engar forsendur samninganna
hafa breyst til hins lakara frá þvi
er þeir voru undirritaðir. Ef svo
færi hlyti það að leiða til mikilla
átaka á vinnumarkaðinum, sem
myndu magna allan efnahags-
legan vanda og auka enn á verð-
bólgu. Sambandsstjórnin hlýtur
þvi að vara bæði rikisvaldið og
atvinnurekendur mjög alvarlega
við þvi að hrófla i nokkru við þeim
skuldbindingum, sem samning-
arnir fela i sér, jafnframt þvi að
hún hvetur verkalýðsfélögin og
allan almenning til að vera vel á
verði gegn þeim svikaáróðri, sem
nú er tekið að örla á og til að reyn-
ast viðbúin til að hrinda öllum til-
raunum, sem gerðar kynnu að
vera til að eyðileggja þann ávinn-
ing sem samningarnir færðu
verkalýðsstéttinni.
Línuritin hér á siðunni og skýringar sem með þeim fylgja voru meðal gagna sem
lögd voru fram á Sambandsstjórnarfundi
MSQ
70
60
50
VIKULEGUR VINNUTIMI

vcKKmntiv*

Vikulegur vinnutimi verkamanna, iðnaðarmanna og verka-
kvenna i Reykjavík allmörg undanfarin ár er sýndur hér. Það er
greinilegt að vinnutimi hefur styst verulega á timabilinu. Dag-
vinnutimi skv. samningum flestra félaga er i samræmi við þann
dagvinnutima, sem merktur er inn á myndina. Dagvinnutima-
styttingin hefur raunverulega valdiö styttingu vinnudagsins.
Auk styttri dagvinnu, styttist yfirvinna fyrstu árin, sem sýnd
eru.en hefur siðari árin haldist i 12— 15 tlmum á viku hjá verka-
ntönnum og iðnaðarmönnum. Yfirvinna verkakvenna er mun
minni aiit timabilið, eða 3-4 timar á viku.
A fyrsta ársfjóröungi minnkaði yfirvinna hinsvegar mjög mik-
iö og var um heimingi minni en á sama tima siöasta ár. Þessi
samdráttur I yfirvinnu á rætur að rekja til yfirvinnubannsins,
sem var í gildi hluta 2. ársfjóröungs þessa árs.
kruphrttur tggMums.
OGc blÓORRT£K#fí
Ár&e* *-
.tekjuR
rn
IDNm *í\

mm

KRUPMfíTWR tlEÐRLHRUPTfíXTfí
VERKRMRNNfí
Hcr er sýndur kaupmáttur meðaitaxta verkamanna I byrjun
hvers tnánaöar frá ársbyrjun 1972 og fram til desember 1977.
Miðað er við visitöiu framfærslukostnaðar.
Arið 1972 og 1973 hélst kaupmáttur nokkurn veginn óbreyttur
en hann hafði hækkað mikiö frá árinu 1971. Með febrúarsamn-
ingunum 1974 verður mikil kaupmáttaraukning, en sá ávinning-
ur tapast aftur þegar á þvi árí vegna óðaverðbólgu og afnáms
visitölubóta.
A mvndinni sést hvernig niðurgreiðsluaukningin I mai 1974
iyfti kaupmættinum I júníbyrjun. Þá sést móta fyrir jafniauna-
bótunum i október 1974. Kauphækkanir samninganna 1975 og
1976 lyfta kaupmætti timabundið en eru ekki nægiiegar tii þess
að snúa þróuninni við. Með samningunum i júni si. hækkar kaup-
máttur hins vegar veruiega. 1 byrjun desember er kaupmáttur
þannig svipaður og um mánaöamótin mars-aprli 1974. Með
áfangahækkunum á árinu 1978 mun kaupmáttur ná enn hærra.
„J KRUPMRTTUfí TPXrfík'Putx
’icrtmttn
pm&mrnsv:
Kaupmáttur grcidds kaups (timakaups I dagv.) og þjóöar-
tekna er sýndur hér. Með samanburði við næstu mynd á undan
sést aö iaunaskrið hefur verið alimikið á þessu tlmabili. Þróun
þjóðartekna og kaupmáttar helst ekki ailtaf I hendur. A miili ár-
anna 1975 og 1976 jukust þjóðartekjur verulega á sama tlma og
kaupmáttur vcrsnaði. A árinu 1977 njóta iaunþegar loks stór-
hækkaðra þjóöartekna.

Af myndinni hér fyrir ofan má iesa sömu þróun og á myndinni
fynr framan. Hér eru sýnd ársmeðaltÖi en þar var kaupmáttur
sýndur mánuð fyrir mánuð. Rétt er að benda á að samningarnir
á þessu ári eru ekki komnir fram nema að hluta, þar sem þeir
verða á miöju árinu. Kaupmáttarsveiflan er greinilega mest hjá
opinberum starfsmönnum, kaupmáttur þeirra rís hæst á árinu
1974, fallið veröur sfðan langniest hjá þeim, en með samningum
þessa árs er kaupmáttur taxtakaups þeírra á ný svipaöur og
kaupmáttur verka- og iðnaðarmanna.