Þjóðviljinn - 02.12.1977, Blaðsíða 6

6 SlkJA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 2. desember 1977.
nd?
HeYte
RAFAFL
0*
framleiðslusamvinnu-
rmanna
stig 19. Reykjavík
00 2 80 22
“Mtch
as&fet. stefö-
,,ollcindais
INTERNATIONAL
MULTIFOODS
/fesí í kaupfélaginu
Hjúkrunaríræðingar
Stöður hjúkrunarfræðinga við eftirtaldar
heilsugæslustöðvar eru lausar til umsókn-
ar nú þegar:
Heilsugæslustöðin á Húsavik
Heilsugæslustöðin á Þingeyri
Heilsugæslustöðin á Þórshöfn
Heilsugæslustöðin i Fáskrúðsfirði
Heilsugæslustöðin á Suðureyri
Heilsugæslan i Grundarfirði
Heilsugæslan i Árneshreppi Strandasýslu
Heilsugæslan i Reyðarfirði.
Hlutastarf kemur til greina. Laun sam-
kvæmt launakerfi opinberra starfsmanna.
Umsóknir ásamt upplýsingum um mennt-
un og fyrri störf, sendist heilbrigðis- og
tryggingámálaráðuneytinu fyrir 31. des.
1977.
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið
29. nóvember 1977
Bændur fái óskoraðan samningsrétt:
Stéttarsamband bænda
semji milliliðalaust
við ríkisstjórnina
Fjórir þingmenn Alþýöubanda-
lagsins hafa lagt fram tiliögu þess
efnis að Alþingi álykti að fela
landbúnaðarráðherra að láta
undirbúa frumvarp um breytingu
á lögum um framleiðsluráð land-
búnaðarins o.fl. er miði að þvi að
Stéttarsamband bænda semji
milliliðalaust við rikisstjórnina
a.m.k. til eins árs i senn um verð-
lagsgrundvöll landbúnaðarvara
og heildsöluverð þeirra og önnur
mál er varða réttindi og kjör
bænda. Gert skal ráð fyrir þvf að
bændur hafi óskoraðan samn-
ingsrétt um málefni sin til jafns
við aðrar stéttir. Frumvarp þetta
skal iagt fyrir Alþingi eigi siðar
en i febrúariok næstkomandi svo
að timi gefist til að afgreiða það
fyrir þinglok.
Flutningsmenn þessarar
þingsályktunartillögu eru Stefán
Jónsson, Helgi F. Seljan, Geir
Gunnarsson og Hagnar Arnalds.
I greinargerð með tillögunni
segja flutnihgsmenn:
Núgildandi fyrirkomulag
úrelt
Fyrirkomulag það, sem nú
gildir um verðlagningu búvöru,
hefur þegar fyrir löngu gengið sér
til húðar. Sex manna nefndin, er
tryggja skyldi umfjöllun fram-
leiðenda og neytenda um sam-
eiginleg hagsmunamál, er ekki
lengur skynsamlegur umfjöll-
unaraðili þar eð fulltrúar neyt-
enda i nefndinni eru orðnir um-
boöslausir. Gerðardómurinn hef-
ur i raun reynst skálkaskjól
rikisvaldsins með þeim-afleiðing-
um að bændastéttin má una
skertum launum frá þvi sem
kveðið er á um i lögum svo að nú
munar riflega fimmtungi frá
þeim launum sem tilgreindar við-
miðunarstéttir njóta.
Eflaust er að rikisvaldið er eini
aðilinn sem bændur geta samið
við um verðlagsmál framleiðslu-
vöru sinnar og önnur kjaramál.
Verðlagningarkerfi það, sem nú
er stuöst við. hefur leitt til þess að
landbúnaðarframleiðslan, sölu-
þingsjá
málin og þar með kjaramál
bænda i heild hafa lent i vitahring
i efnahagskerfinu, og er nú svo
komið að fulltrúar bænda sjálfra
virðast vera farnir að trúa þvi að
offramleiðsla sé helsta vandamál
stéttarinnar.
Markaðurinn nógur við
eðlilegar aðstæður
Hið sanna i málinu er hins veg-
ar að framleiðsla búvöru hefur
ekki aukist siðustu árin, þótt slikt
hefði raunar verið eðlilegt þegar
tekið er tillit til fólksfjölgunar.
Aftur á móti hefur verðlagning
búvöru með skertum niður-
greiðslum, ásamt sveiflum i
kaupmætti, valdið þvi aö kaup-
geta launastéttanna hefur orkað á
neyslu búvöru innanlands. Tvisv-
ar hefur það gerst á þessu tima-
bili, hið fyrra sinnið i samstjórn
Sjálfstæðisflokks og Alþýðu-
flokks, hið siðara sinnið nú i sam-
stjórn Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks, að kaupmáttur
launastéttanna hefur verið skert-
ur svo, samtimis þvi sem verðlag
á búvöru hefur verið hækkaö, að
fólk hefur orðið að spara við sig
neyslu þessarar hollu fæðu. Af-
leiðingin hefur orðið sú, að fyrir
hafa safnast birgðir af land-
búnaðarafurðum. Reynslan hefur
sýnt, að þegar kaupgeta launa-
fólks er sæmileg samtimis þvi
sem verðlagi búvöru er haldið i
eðlilegu horfi, hefur markaðurinn
innanlands reynst meira en nógur
fyrir framleiðsluvörur bænda.
Auknar niðurgreiöslur i
stað útf lutningsbóta
Af þessum sökum má telja aug-
ljóst, að alls ekki sé ástæða til
þess að hvetja bændur til að
draga úr framleiðslu sinni, heldur
brýn nauðsyn að koma verðlags-
málum landbúnaðarins i eðlilegt
samhengi við kaupgetu alþýðu.
Liggur þá beint við að hugleiða
hvort ekki sé betur varið þvi fé,
sem nú rennur.til útflutningsbóta
á búvöru, með þvi að auka niður-
greiðslur vörunnar innanlands og
auðvelda landsmönnum þannig
framfærslu samtimis þvi sem
vandamál útflutningsins yrðu
leyst. Eðlilegt er að reikna með
riokkurri umframframleiðslu bú-
vöru i góðæri og má þvi búast við
að jafnan þurfi að gripa til út-
flutningsumbóta öðru hverju.
Þyrfti þá að koma málunum fyrir
á þá lund að miðað verði við
ákveðna hlutfallstölu, — 10 — 15%
af verði hlutaðeigandi fram-
leiðsluvöru á viðkomandi verð-
lagsári, fremur en við heildar-
framleiðslu búvöru.
Að dómi flutningsmanna er
varla ástæða til að ætla að samn-
ingar geti ekki tekist milli
stéttarsamtaka bænda og rikis-
valdsins um kjaramálin. Fari
hins vegar svo að samkomulag
takist ekki, verður að ætla bænd-
um sama rétt og öðrum stéttum
til þess að knýja á um kjör sin.
Að endingu leggja flutnings-
menn megináherslu á það, að
fulltrúar stéttarsamtaka bænda
þurfi að taka rikara tillit, fram-
vegis en hingað til, til þess órjúf-
anlega samhengis, sem hlýtur að
veröa milli kaupgetu launastétt-
anna yfirleitt og hagsmuna
bændastéttarinnar, og íelja að
erindrekum bænda sé nú sæmra
að rýna eftir pólitiskum orsökum
þeirra þrenginga, sem bænda-
stéttin á nú i, heldur en að telja
kjark úr bændum i kjarabarátt-
unni með þvi að velta yfir á þeirra
herðar ábyrgð á rangri rikis-
stjórnarstefnu.
Frumvarp Helga F. Seljan um breytingu á leiklistarlögum:
Aukin studningur
viö atvinnuleiknús
Hclgi F. Seljan inælti á miö-
vikudag fyrir frumvarpi scm
hann flytur um breytingu á nú-
gildandi leiklistarlögum sem sett
voru á siðast liðnu vori. Leggur
Helgi til að liður 4 í 2. gr. laganna
oröist svo: „til leiklistarstarf-
semi áhugafélaga”, þar sem áður
stóð „til almennrar leikiistar-
starfsemi”. Þá komi nýr liður,
sem verði 6. liður og orðist svo:
„til annarar leikiistarstarfsemi”.
Merk lagasetning.
Helgi sagði að þau leiklistarlög
sem sett voru á siðasta þingi
hefðu verið um margt mjög merk
lagasetning og fyrst og framst
sett til eflingar hinni blómlegu en
fjárvana starfsemi áhugaleikfé-
laganna. Forsögu þeirrar laga-
setningar mætti rekja til sam-
þykktar þingsályktunar 1972 sem
hann hefði flutt ásamt Karvel
Pálmasyni og nefndarskipunar i
kjölfar þeirrar samþykktar.
Sú nefnd sem þá samdi drög að
frumvarpi til leiklistarlaga hefði
gert ráð fyrir þeirri skipan mála
sem hann legði nú til i sinu frum-
varpi, þ.e. beinu ákvæði um fjár-
hagsstuðning hins opinbera við
aðra aðila en upp eru taldir i lið-
um I-V i lögunum, svo sem at-
vinnuleikhús, sem störfuðu sjálf-
stætt og reglubundið.
Gagnrýni á lögin.
Mjög mikil gagnrýni hefði kom-
ið fram á það, að i endanlegri
gerð var þessi liður felldur á
brott, þar eð ýmsir sjá enga
möguleika á fjárhagsstuðningi
við atvinnufólk i leiklist utan
Leikfélags Reykjavikur og Akur-
eyrar, ef staðið er fast á ákvæð-
um gildandi laga. Túlkun gagn-
rýnenda á þessu væri að visu ekki
óumdeilanleg, þvi möguleikar
ættu i raun að felast bæði i IV. og
V. liö, ef sá skiiningur rikti i heild
á þessum málum, að til skipta
kæmi viðunandi fjárupphæð. Þvi
fari hins vegar viðs vegar fjarri
og þar sé vandamálið mest, en
ekki fyrst og fremst skortur á
lagaákvæöum eins og margir hafi
langt um of einblint á. Þannig sé
t.d. fjárhagsvandi áhugaleikfé-
laganna alvarlegri en oft áður,
þrátt fyrir ný og betri
lagaákvæði.
Ekki nægilegt fjarmagn.
Staðreyndin væri sú að fjár-
magn til leiklistarstarfsemi væri
blátt áfram hvergi nægilegt. t
fjárlagafrumvarpi þvi sem nú
liggur fyrir Alþingi sé gert ráð
fyrir 26 miljónum til leiklistar
(fyrir utan Þjóðleikhúsið) i stað-
inn fyrir 22 milljónir i fyrra. Hér
sé um innan við 20% aukningu að
ræða og haldi hvergi i við hækkun
fjárlaganna.
Samþykkt leiklistarþings
Þó að lagaákvæði væri ekki end-
anleg trygging fyrir fjárhags-
stuðningi, þá væri ljóst að laga-
ákvæði veittu viðspyrnu varðandi
fjárveitingar, og þvi teldi hann
rétt að það lagaákvæði er fælist i
frumvarpi hans væri ótvirætt
fyrir hendi. Þá hefði leiklistar-
þing sem háð var um helgina 21.
nóvember óskað eftir breytingum
á leiklistarlögunum i þá átt er
hann legði til.
Sagði Helgi að eðlilegt væri að
rikið styrkti þá leiklistarstarf-
semi, sem sýndi sig að eiga til-
verurétt, en væri engin loftbóla,
heldur vakandi, listrænt starf,
svö- sem Alþýðuleikhúsið væri
lýsandi dæmi um. Til að tryggja
leikhópum eða atvinnuleikhúsum
af þvi tagi lagalegan rétt til fjár-
—hagsstuðnings af hálfu hins opin-
bera væri frumvarp þetta flutt.