Þjóðviljinn - 04.02.1978, Blaðsíða 3

Laugardagur 4. febrúar 1*7* ÞJOÐVILJINN — SIÐÁ 3
Niðurfærsla verðlags:
Tillögur okkar gegn
yeröbólguþróuninni
Rætt við Lúðvík Jósepsson formann Alþýðubandalagsins
Söluskattslækkun úr 20 í 13%
jafngildir heiidarlækkun verölags
um 16-17 miljarða
Tillögur Alþýðubanda-
lagsins um niðurfærslu
verðlags hafa vakið mikla
athygli/ og hafa stjórnar-
blöðin fjallað sérstaklega
um tillögurnar. Viðbrögð
stjórnarblaðanna eru yfir-
leitt afar neikvæð. Þjóð-
viljinn ræddi í gær við Lúð-
vík Jósepsson, formann
Alþýðubandalagsins, og
gerði hann grein fyrir út-
færslu tillagnanna í nokkr-
um orðum. Lúðvík sagði:
Tillögur okkar eru um niður-
færslu á verðlagi og i þeim felast
tvö meginatriði:
1. Lækkun á söluskatti úr 20
prósentustigum i 13 prósentustig.
Þetta jafngildir þvi að verð á öll-
um söluskattskyldum vörum og
þjónustu lækkar um 16—17
miljarða króna. 1 tekjutapi fyrir
rikissjóð þýðir þetta 13,3
miljarða á ári. Um leið gerum við
þvi ráð fyrir sérstökum aðgerð-
um til þess að bæta rikissjóði
þetta tekjutap.
2. Við leggjum til að sú hækkun
á verslunarálagningu sem
heimiluð var nýlega,verðitekin til
baka en það þýddi lækkun vöru-
verðs um 3 miljarða.
Þetta gerir samtals um 20
miljarða króna lækkun alls verð-
lags i landinu á einu ári.
Tillögur okkar um verðlags-
lækkanir eru auðvitað um
skammtimaaðgerðir i efnahags-
málum. Þær eru hugsaðar til þess
að hamla gegn verðbólguþróun-
inni sem gengið hefur yfir og til
þess að skapa grundvöll fyrir
frekari efnahagsaðgerðir. Tillög-
ur þær sem rikisstjórnin er að
fjalla um miðast hins vegar við
það að rifta grundvelli kjara-
samninganna og fella niður þá
10% hækkun launa sem koma á til
framkvæmda um næstu mánaða-
mót, 1. mars. Okkar tillögur gera
ráð fyrir þvi, að kjarasamn-
ingarnir fái að standa óbreyttir,
en i stað þess að rifta samningum
og strika út 10% launabót leggj-
um við til, að verðlagið verði
lækkað og vandanum mætt þann-
ig-
Tillögur okkar gera ráð fyrir
sjö prósentustiga lækkun sölu-
skatts. Að sjálfsögðu kemur til
mála að haga verðlækkuninni
öðruvisi, en að lækka allar vörur
um sömu prósentustig. Til mála
kæmi að lækka sérstaklega mikil-
vægar neysluvörur almennings
einsog mjólk kjöt og rafmagn til
heimilisnota. Þá yrði hin
almenna lækkun söluskattsins til-
svarandi minni. En heildarverð-
lækkun á vörum yrði eftir sem
áður sú sama og i tillögunum
felst. Væri sú leið valin yrði að
velja úr þýðingarmestu vöru-
tegundir, en þá mætti lika lækka
framfærsluvisitöluna um 10% eða
um jafnmörg prósentustig og
gert er ráð fyrir i kauphækkanir
um næstu mánaðamót.
Leiö stjórnarinnar:
Veröhækkun.
Okkar tillaga:
Verðlækkun
Blöð rikisstjórnarinnar hafa
sérstaklega veist að þessum til-
lögum Alþýðubandalagsins um
lækkun verðlags. Þeir treystasér
til að gera litið úr 20 miljaröa
króna verðlækkunum! Sá vandi
sem við er að glima i efnahags-
málum nú stafar hvorki af afla-
leysi né lækkandi verölagi út-
flutningsafurða og heldur ekki af
vaxandi kaupmætti launa.
LúAvlk JósepssM.
Kaupmátturinn batnaði 1977 um
8—9%,en þjóðartekjur hækkuðu á
sama ári um 9%. Astæðan til þess
að kaup hefur hækkað miklu
meira i krónutölu en að kaup-
mætti stafar af þvi að rikisstjórn
in hefur haldið þannig á verðþró-
unarmálum að hún breytti 8—9%
kaupmáttaraukningu i 50—60%
verðlagshækkun. Þessi mikla
hækkun verðlags stafar þess
vegna af rangri stjórnarstefnu.
Tillögur okkar miðast við það að
skapa eðlilegt svigrúm fyrir þær
kauphækkanir sem um hefur ver-
ið samið. Það svigrúm er hægt að
skapa, en aðeins með þvi að
lækka verðlagið. Leið rikis-
stjórnarinnar gerir ráð fyrir
gengislækkun og niðurfellingu
visitölubóta á launin. Hún leysir
engan vanda, hún frestar honum
etv. um örfáa mánuði, en siðan
yrði vandinn enn meiri og erfiðari
en nokkru sinni fyrr.
Tillögur Alþýðubandalagsins um
niðurfærslu yerðlags gera því ráð
fyrir 20 miljarða heildarlækkun
Niðurfærsla verðlags um 20 miljarða:
Tillögur um tafarlausar
aögeröir í efnahagsmálum
Tillögur þessar eru um skammtimaað-
gerðir, sem að því miða að hamla nokkuð
gegn þeim miklu verðhækkunum, sem yfir-
hafa gengið og leitt hafa til sívaxandi
vanda í efnahagsmálum.
Hér er um að ræða leið, sem miðar að
lækkun verðlags og er þvi andstæð þeim
leiðum sem farnar hafa verið í efnahags-
málum og allar hafa leitttil hækkandi verö-
lags.
Tillögurnar fela í sér lækkun söluskatts
um 7% stig — úr 20 í 13 og lækkun verslunar-
álagningar sem nemur 2—3% í verðiagi.
Verðlækkun af þessum ástæðum yrði um
9—10% á öllum söluskattsskyldum vörum
og þjónustu, eöa um 51/2—6% lækkun
framfærsluvísitölu.
Verðlagslækkun samkvæmt þessum til-
lögum gæti einnig orðið með öðrum hætti,
þ.e.a.s. að 7 stiga lækkun söluskattsins yrði
ekki látin ganga jafnt yfir allar söluskatts-
vörur, heldur á misjafnan hátt. Heildar-
lækkunin yrði eftir sem áður svo næmi 7
stiga lækkun söluskatts. Þá yrði t.d. 2—4%
lækkun söluskattsins almennt, en verulega
meiri lækkun í þýðingarmiklum neysluvör-
um eins og mjóik og kjöti og rafmagni til
heimilisnota ofl.
Væri sú leið valin gæti f ramfærsluvísital-
an lækkað um 9—10%.
Bein verðlækkun á vörum og þjónustu
yrði að sjálfsögðu ekki eins mikil og fram-
angreindar tölur benda til. Lækkunarað-
gerðir samkvæmt tillögunum yrðu hins
vegar f yrst og f remst til þessa aö draga úr
verðhækkunum, sem annars yrðu.
Hér er um verðlækkunarleið að ræða í
þeim tilgangi aö nýgeröir kjarasamningar
fái aö standa óbreyttir.
Tillögurnar eru þessar:
Söluskattur yeröi lækkaöur
um 7%-stig
Skýringar:
Lækkun söluskatts um 7 stig myndi kosta
ríkissj. 13.3 milljarða kr.
Tekjutapi rikisins yröi mætt með eftir-
farandi ráðstöfunum:
a. Strangari söluskattsinnheimta.
Margvislegar ráöstafanir yrðu gerðar til að auka
eftirlit með innheimtu söluskatts m.a. settir upp sölu-
kassar i ýmis fyrirtækiogsamanburður á viðskiptum
fyrirtækja stórlega aukinn.
Tekjuauki rikissjóðs metinn 2.3 miljarðar kr.
b. Breyting á lögum um tekju- og
eignarskatt.
Stefnt yrði m.a. að eftirtöldum breytingum:
Fyrningarreglui breytt með aukn. skattgreiðslu i
huga.
Stéttir og starfshópar, sem sloppið hafa frá skatt-
greiðslum, m.a. vegna eftirlitslauss reksturs, greiði
hærri skatt.
Vaxtafrádráttur verði minnkaður verulega,
Skattur á háum tekjum og miklum eignum verði
aukinn.
Tekjuauki rikissjóðs metinn 3.0 miljarðar kr.
c. Aðstöðu- eða veltugjald af rekstri.
Lagt verði á sérstakt veltugjald á rekstur. Miðað
verði við gjaldstofn aðstöðugjalds til sveitarfélaga.
-Gjaldið verði 0.8% að meðaltali á veltu, en mishátt eft-
ir tegundum reksturs.
Til greina kemur að undanþiggja með öllu útflutn-
ingsgreinar frá þessu gjaldi og einnig að mestu land-
búnað og sjávarútveg.
Tekjuauki rikissjóðs 5.0 miljarðar kr.
d. Sparriaður i rekstri
Settar verði reglur sem miða að sparnaði i útgjöld-
um rikisins, sem fyrst og fremst miðist við hrein
rekstrargjöld þar með talin yfirvinna og aukagreiðsl-
ur og rekstrarleg aukning frá fyrra ári.
Útgjaldasparnaður metinn 2.4 miljarðar kr.
e. Skyldusparnaður félaga.
Lagður verði 10% skyldusparnaður á skattskyldar
tekjur félaga til samræmis við skyldusparnað einstakl-
inga 0.6 milljarðar kr.
Alls 13.3 miljarðar kr.
Þjónustugjöld opinberra
stofnana
sem ekki greiða söluskatt lækki einnig um 7%. Útgjö'.d
slikra stofnana lækka vegna niðurfærsluaðgerðanna
frá þvi, sem annars hefði orðið.
Öll verslunarálagning
lækki, sem nemur siðustu heimilaðri hækkun álagning-
ar. Þvi sé stranglega fylgt eftir, að útsöluverð
^vöru lækki i samræmi viö þaö.
Niðurgreiðslur
á landbúnaðarafurðir
samkvæmt fjárlögum verði hagað þannig að þær gangi
beint til Framleiðsluráðs landbúnaðarins og komi til
lækkunar á grundvallarverðinu til bænda.
Oll söluþóknun á Iandbúnaðarvörum standi slöan ó-
breytt i prósentum frá þvi sem verið hefir. Útsöluverð-
ið lækki samkvæmt því.
Vaxtalækkun
Vextir af öllu rekstrar- og afuröalánum atvinnuveg-
anna lækki um 3%.
Lækkun útgjalda
a. Hlutafjárframlag milj.kr.
i járnblendifélag 820
b. Hafnargerö Grundartanga 250
c. Útgjöld vegna Viðishúss ca. 300
Alls 1.370