Þjóðviljinn - 11.02.1978, Page 12

12 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 11. febrúar 1978
Kauplækkunarfrumvarp
í fyrrinótt var lagt
fram á alþingi kjara-
skerðingarfrumvarp
rikisstjórnarinnar. í
blaðinu i gær var greint
frá stefnu þess i megin-
atriðum. Á öðrum siðum
Þjóðviljans i dag er
greint frá viðbrögðum
verkalýðs sa mtakanna
við frumvarpi þessu, en
hér á siðinniverða rakin
nokkur helstu atriði
þess.
Kjaraskerðingarbálkur frum-
varpsins kemur fram i I. kafla
þess, 1., 2. og 3. grein. Þessar
greinar Wjtíða svo orðrétt:
„Um verðbótaákvæði
kjarasamninga.
Hinn 1. mars 1978, 1. júni 1978,
1. sept. 1978 og 1. des. 1978 skulu
verðbætur á laun hverju sinni
hækka sem svarar helmingi
þeirrar hækkunar verðbótavisi-
tölu og verðbótaauka, sem Kaup-
lagsnefnd reiknar samkvæmt
ákvæðum kjarasamninga, að hafi
átt sér stað frá næstliðnu þriggja
mánaða greiðslutimabili. Kaup-
lagsnefnd tilkynnir opinberlega,
hvaða hækkanir skuli verða
hverjusinni á verðbótum og verð-
bótaauka frá næstliðnu þriggja
mánaða greiðslutimabili.
2. gr.
Sú krónutöluhækkun verðbóta
og verðbótaauka, sem launþegi
fær samanlagt frá byrjun
greiðslutimabils fyrir dagvinnu,
yfirvinnu, ákvæðisvinnu og ann-
að, skal aldrei vera minni en
svarar 880 kr. á mánuði fyrir
hvert 1%, sem öll hækkun verö-
bótavisitölu að meðtöldum verð-
bótaauka hefur numiö hverju
sinni samkvæmt útreikningi
Kauplagsnefndar. Fyrir laun-
þega, sem eru ekki i fúllu starfi,
lækkar þessi fjárhæð hlutfalls-
lega.
Nánari ákvæði um framkvæmd
á fyrirmælum þessarar greinar
skulu sett með reglugerö.
3. gr.
Frá og með 1. janúar 1979 skulu
óbeinir skattar ekki hafa áhrif á
verðbótavisitölu eöa verðbóta-
ákvæði i kjarasamningum. Kaup-
lagsnefnd skal meta hvað telja
skuli óbeina skatta i þessu
skyni.”
I 2. kafla frumvarpsins segir
orörétt, i 4. grein.
„4,gr.
Bætur almannatrygginga, aðr-
ar en fæöingarstyrkur skulu 1.
mars 1978, 1. júni 1978 og 1. sept-
ember 1978 taka sömu hlutfalls-
hækkun og laun almennt þessa
daga. Hækkun þessi skal einnig
taka til greiðslna skv. 73. gr. lag-
anna.
Fjárhæö uppbótar á lifeyri,
tekjutryggingar, skv. 1. mgr. 19.
gr. laganna, svo og heimilisupp-
bótar, skv. 2. mgr. 19. gr. laganna
sbr 1. gr. laga nr. 56/1977, skal
hækka um 2 prósentustig 1. mars
1978 umfram hækkun almennra
bóta þann dag.”
Barnabætur
3. kafli frumvarpsinsfjallar um
barnabætur og er hann svohljóð-
andi:
5.gr.
1. mgr. C-liðar 25. gr. laganna,
sbr 9. gr. laga nr. 11/1975 orðist
svo:
grein, er fjallað um vörugjald.
Þar segir að greiöa skuli i rikis-
sjóð 16% vörugjald, en það er nú
18%. Breyting þessi skal taka
gildi 15. febrúar næstkomandi. 1
11. grein er fjallað um álagningu
vörugjaldsins.
Um rikisframkvæmdir
og lántökur
í 6ta og siðasta kafla, 12., 13. og
14. gr. er fjallaö um rikisfram-
kvæmdir og lántökur. Þar segir
fyrst að lækka megi fjárveitingar
skv. 4. grein fjárlaga, hvort held-
ur er framkvæmda — eða rekstr-
arliði, um miljarð króna á yfir-
standandi ári.
Þá er gert ráð fyrir heimild til
frumvarpsins. Þar segir til dæm-
is um 1. og 2. grein sem snúa að
kjaraskerðingunni:
„I frumvarpinu er lagt til, að
hamlað verði gegn vixlgangi
verðlags og launa með því að
helminga þá hækkun verðbóta og
verðbótaauka sem koma ættu til
framkvæmda 1. mars, 1. júni, 1.
sept. og 1. des. nlc. skv. ákvæðum
kjarasamninga.
Þráttfyrir takmörkun verðbóta
skv. 1. gr. frv. er þó tryggt með
ákvæði um lágmarksverðbætur 2.
gr., að frádráttur komi ekki fram
með fullum þun^a gagnvart hin-
um tekjulægri f jópi launþega.
Hér eru einkum þeir hafðir i
huga, sem hafa tekjur af reglu-
legri dagvinnu einni. Ljóst er frá
Rakin helstu atriði úr frumvarpi
ríkisstjórnarinnar um kjara-
skerðingu og breytingar
á stöðu ríkissjóðs
Með hverju barni, sem heimil-
isfasterhérálandi, þar með talin
stjúpbörn, kjörbörn og fóstur-
börn, sem ekki er fullra 16 ára i
byrjun þess aimanaksárs þegar
skatttur er lagður á og er á fram-
færi heimilisfastra manna hér á
landi sem skattsyldir eru skv. 1.
gr. laga þessara, skal rikissjóður
greiða barnabætur til framfær-
anda barnsins, er nemi 31.456 kr.
með fyrsta barni en 47.183 kr.
meðhverjubarni umfram eitt. Þó
skal fjárhæð barnabóta skert um
þær barnabætur eða hliðstæðar
bætur sem framfærandi hefúr
fengið erlendis á skattárinu
vegna barnsins. Framfærandi
samkvæmt þessum stafliö telst sá
aðili sem hefur barnið hjá sér og
annast framfærslu þess. Sá sem
greiðir meðlag með barni telst
ekki framfærandi þess i þessu
sambandi.
Skyldusparnaður á
fyrirtæki
1 4. kafia laganna segir að öll
þau félög og stofnanir sem tekju-
skattskyld eru skv. lögun nr.
68/1971 skuli á árinu 1978 „leggja
til hliðar fé til varðveislu i rikis-
sjóði sem nemur 10% af skatt-
gjaldstekjum ársins 1977 að viö-
bættum þeim varasjóðstillögum
sem heimiluð hafa verið til frá-
dráttar.” Hið sparaða fé, eins og
það er orðað, „skal bundiö vaxta-
laust á reikningum til 1. febrúar
1984 en með verðtryggingu”.
Vörugjald
I 5ta kafla laganna, 10. og 11.
fjárhag rikis-
aukinnar útgáfu spariskirteina
upp á 1,5 miljarða þannig að
heimild verði til alls 4,6 miljarða
króna útgáfu spariskirteina.
Áhrif á
sjóðs
1 fylgiskjali með frumvarpinu
kemur fram að sérfræðingar
rikisstjórnarinnar telja að frum-
varpið um efnahagsráðstafanir
hafi eftirfarandi áhrif á rikissjóð:
Auknar tekjur fái rikissjóður
með þessum hætti: Með áhrifum
kauplags, verðlags og gengis-
breytinga á rikissjóð 4.300 milj.
kr. Með niðurskurði gengisáhrifa
á útgjöld 1,1 miljarður. Með
skyldusparnaði á félög 800 milj.
króna. Með heimild til niður-
skurðar framkvæmda 1,0
miljarður og með útgáfu spari-
skfrteina 1,5 miljaröar króna. Þar
á móö komi öl lækkunar: 2,1
miljarður vegna „leiðréttingar”
frá forsendum fjárlaga, 2,1
miljarður vegna áhrifa kauplags,
verðlags og gengisbreytinga á
rikissjóð, 1,3 miljarðar vegna
aukinna niðurgreiðslna, 720
miljónir vegna lækkunar vöru-
gjalds, 80 miljónir vegna hækkun-
ar tekjutryggingar og heimilis-
uppbotar umfram laun, (eins og
þaðer orðað), hækkun barnabóta
um 5% 300 miljónir.
Niðurstaöan er sú aö gjöld um-
fram tekjur á ríkissjóöi yrði eftir
þessa áætlun 1,0-2,1 miljarður
króna.
í greinargerð er fjallað itar-
legar um einstakar greinar
upphafi, að vandasamt verður að
framkvæma þetta ákvæði, þar
sem ekki er hægt að ákveða þenn-
an bótarétt beint út frá kaup-
taxta heldur ræður einnig, hvort
viðkomandi launþegi hefur fengið
verðbætur á yfirvinnugreiðslur
og/eða ákvæðis-eða álagsgreiðsl-
ur, sem samanlagt koma verö-
bótum til hans upp yfir hið til-
greinda mark. Um þetta efni þarf
að setja sérstakar reglur, en hér
er um mikið sanngirnismál að
ræða og þessi fyrirhöfn þvi eðli-
leg”.
Um verðlagsþróunina og áhrif
kjaras ker ðingarf rumva rpsins,
verði þaðsamþykkt, segir: „Aður
en gripið var tii efnahagsráðstaf-
ana þeirra, sem rikisstjórnin
beitir sér fyrir nú, voru
horfur á að verðlag innan-
lands hækkaði um 36% frá
upphaf; til loka þessa árs og
að meðaltali næmi verðbreyt-
ingin á árinu 40%. Við þessar töl-
ur má svo bæta veröáhrifum
gengisbreytingarinnar, sem nú
hefur reynst nauðsynleg, þótt i
áætlunum þessum hafi raunar
verið gert ráð fyrir nokkru geng-
issigi á árinu. Kauptaxtar voru
hins vegar álitnir hækka um 43%
frá upphafi til loka ársins en um
53% að meðaltali á árinu, og
kaupmáttur ráðstöfunartekna þvi
talinn stefna i um 7% aukningu á
mann frá fyrra ári...” Siðan segir
að með þeim breytingum sem
frumvarp rikisstjórnarinnar geri
ráð fyrir megi hins vegar gera
ráð fyrir að meðalverðbólgu-
aukning á þessu ári verði
36 — 37%.
Ekki á yfirvinnu
Isérstökum athugasemdum við
einstakar greinar frumvarpsins
eru áhrif þeirra greind nokkru
nánar. 1 skýringarkafla um 2.
grein segir:
Um 2. gr.
„Með lágmarksverðbóta-
ákvæði i 2. gr. er komið i veg
fyrir að skerðing verðbóta skv. 1.
gr. komi fram af fullum þunga
gagnvart hinum tekjulægri i hópi
launþega, sem aðallega hafa
tekjur af daginnu einni saman.
Þannig verður hækkun lægsöi
kauptaxta 1. mars, ef eingöngu
er unnin dagvinna, rúmlega 8%
miðað við að verðbótavisitalan
hækki um 10%, og hækkun meðal-
dagvinnukauptaxta verkafólks
verður um 71/2%.Hækkun allra
annarra launa verður á bilinu 5-7
1/2% 1. mars. Framkvæmd
ákvæða 2. greinar verður ýmsum
erfiðleikum háð þar sem lág-
marksverðbætur tengjast ekki
ákveðnum kauptöxtum heidur
ráðast einnig af yfirvinnu- og
álagsgreiðslum. Um framkvæmd
þessa ákvæðis þarf að setja
reglugerð. Bætur samkvæmt 2.
gr. koma i staö hækkana verðbóta
samkvæmt kjarasamningum um-
fram gildandi verðbótavisitölu
114.02 stig.
Eins og sjá má af þessum út-
skýringum ergertráðfyrir þvi að
menn fái i raun fasta tölu i verö-
bætur þannig að þeir sem vinna
yfirvinnu fá ekki verðbætur á
yfirvinnukaup eða álagsgreiðsl-
Óbeinir skattar
I þriðju grein frumvarpsins er
gert ráð fyrir þvi að fella óbeina
skatta út úr visitölunni frá og meö
Framhald á 18. siðu
Framboðslisti Aiþýðu-
bandalagsins á Vestur-
landi ákveðinn
Kjördæmisráð Alþýðubanda-
lagsins á Vesturlandi hefur nú
ákveðiö framboð þess i alþingis-
kosningum i vor. Þessir skipa
listann:
1. Jónas Árnason alþ.m. Kópa-
reykjum, Reykholtsdalshr.
2. Skúli Alexandersson frkvstj.
Hellissandi
3. Bjarnfriður Leósdóttir vara-
form. Verkalýðsfélags Akra-
ness
4. Guðmundur Þorsteinsson
bóndi Skálpastöðum, Lunda-
reykjadalshr.
5. Kristjón Sigurðsson rafvirki
Búðardal
6. Þórunn Eiriksdóttir húsfreyja
Kaðalsstöðum, Stafholts-
tungnahr.
7. Sigrún Clausen verkamaður
Akranesi
8. Ragnar Elbergsson sjómaður
Grundarfirði
9. Einar Karlsson form. Verka-
lýðsfélags Stykkishólms
10. Olgeir Friðfinnsson verka-
maöur Borgarnesi
Jónas Arnason
listans.
er efsti maður
Frá stofnfundi Alþýðubandalagsins I Laugardal sl. þriðjudagskvöld.
A myndinni eru Hreinn Ragnarsson, Baldur Sveinsson, Egill
Sigurðsson, Guðrún Einarsdóttir og Birkir Þorkelsson.
Nýtt flokksfélag:
Alþýðubandalagid
í Laugardal
A þriöjudagskvöldiö var hald-
inn framhaldsstofnfundur
Alþýöubandalagsins I Laugardal.
Fundinn sóttu auk félagsmanna
tveir efstu menn á lista Alþýðu-
bandalagsins i .^kjördæminu,
Garðar Sigurðsson og Baldur
Óskarsson, og Svavar ðestsson,
ritstjóri.
Fundurinn kaus nýja félaginu
stjórn og er formaður hennar
Birkir Þorkelsson. Aðrir i stjórn
eru Hreinn Ragnarsson og Marg-
rét Gunnarsdóttir. 1 varastjórn
eru Baldur Sveinsson, Egiil
Sigurðsson og Hálfdán Ómar
Hálfdánarson.
Stofnfélagar eru 14 að tölu, og
félagssvæðið er Laugardals-
hreppur i Árnessýslu.