Þjóðviljinn - 04.03.1978, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 4. mars 1978
Málgagn sósíalisma,
xerkalýdshreyfmgar
og þjóöfrelsis
titgefandi: ttgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann
Ritstjórar: Kjartan Ólafsson
Svavar Gestsson
Fréttastjóri: Einar Karl Ilaraldsson.
Umsjón með sunnudagsblaði:
Árni Bergmann.
Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn
Pálsson
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar:
Sfðumúla 6, Simi 81333
Prentun: Blaðaprent hf.
Góö byrjun
Tveggja daga fyrstu mótmælaaðgerð-
um samtaka launafólks gegn ólögum og
kaupráni rikisstjórnarinnar er lokið, en
baráttan fyrir kröfunni um að kjarasamn-
ingarnir taki gildi á ný heldur áfram.
Það er sögulegur atburður á íslandi,
þegar 30—40.0000 launamenn leggja niður
vinnu i tvo daga i mótmælaskyni við ill-
ræmda lagasetningu, án þess að verkfall
hafi verið boðað innan ramma vinnulög-
gjafarinnar. Ekkert slikt hefur nokkru
sinni fyrr átt sér stað i allri sögu verka-
lýðshreyfingarinnar hér.
Hin mikla þátttaka i aðgerðunum sýnir
hvort tveggja i senn mikinn faglegan
styrk verkalýðshreyfingarinnar, og einnig
það hversu mjög ólög rikisstjórnarinnar
hafa misboðið réttlætiskennd meginþorra
vinnandi fólks.
Á fjölmörgum vinnustöðum, bæði hjá
rikinu og hjá einstökum atvinnurekendum
var reynt að beita fólk hvers kyns hótun-
um og þvingunum til að fá það til að halda
áfram vinnu verkfallsdagana tvo. Mörg-
um var hótað brottrekstri og svo langt
gekk sjálfur fjármálaráðherrann, að hann
leyfði sér að hóta rikisstarfsmönnum þvi,
að þriðjungur mánaðarkaups yrði dreginn
frá launum þeirra, ef þeir dirfðust að risa
til mótmæla gegn samningssvikum og
kaupráni rikisstjórnarinnar.
Fróðlegt verður að sjá, hvort ríkis-
stjórnin þroir I reynd að standa við þessa
makalausu hótun fjármálaráðherrans, en
geri hún það, þá er þar með enn verið að
magna það ófriðarbál á vinnumarkaðn-
um, sem rikisstjórnin hefur þegar kveikt.
Og vegna þess sem frést hefur um
áform einstakra atvinnurekenda um
refsiaðgerðir gegn verkafólki, þá skal hér
minnt á yfirlýsingu Snorra Jónssonar,
sem gegnir nú störfum forseta Alþýðu-
sambands íslands um það, að verði refsi-
aðgerðum beitt gegn einstaklingum eða
hópum, þá er verkalýðssamtökunum i
heild að mæta.
Við þá yfirlýsingu mun verða staðið.
Á siðustu dögum hafa talsmenn rikis-
stjórnarinnar og Vinnuveitendasam-
bandsins reynt að gera sem allra minnst
úr þátttöku i verkfallsaðgerðunum og far-
ið með hreinar falsanir I þeim efnum i rik-
isfjölmiðlunum.
Hið rétta er samkvæmt upplýsingum frá
Alþýðusambandi Islands, að af félags-
mönnum þess tóku 28—30.000 manns þátt i
mótmælaverkfallinu. Þegar Landssam-
band verslunarmanna og Sjómannasam-
bandið, sem ekki stóðu að þessum aðgerð-
um eru talin frá, þá er félagsmannatala
annárra félaga innan ASÍ rúmlega 33.0000.
Af þessum hópi tóku milli 80—90% félags-
manna þátt i mótmælaverkfallinu.
Hjá BSRB var þátttakan einnig mjög
góð. Þar var við það miðað, að þeir hópar
sem sinna heilsugæslu og öryggisþjónustu
legðu ekki niður vinnu. Aðrir rikisstarfs-
menn innan BSRB eru um 6000. Enginn
vafi er á þvi að meirihluti þeirra lagði nið-
ur vinnu samkvæmt upplýsingum frá
BSRB, og sýnir það, að þótt hótanir fjár-
málaráðherrans um að svipta fólk þriðj-
ungi mánaðarlauna og aðrar þvinganir
hafi ugglaust dregið kjark úr einhverjum,
þá hefur meginþorri rikisstarfsmanna lát-
ið slikt sem vind um eyru þjóta og sýnt
stéttarlegan styrk i þessari prófraun.
Sú nána og góða samstaða milli allra
helstu stéttarsamtaka launafólks, sem að
þessu sinni hefur tekist i kjarabaráttunni
mun i framtiðinni skila góðum árangri, ef
svo fer fram sem horfir.
Að hörðustu mótmælum gegn kaupráni
og ólögum rikisstjórnarinnar standa ekki
aðeins Alþýðusambandið og BSRB, heldur
einnig Bandalag háskólamanna, Far-
manna- og Fiskimannasamband Islands,
Samband bankamanna og Iðnnemasam-
band íslands. Allir þessir aðilar hafa
myndað með sér samstarfsnefnd, sem á-
fram mun leggja á ráðin i baráttunni
framundan gegn gerræðisverkum rikis-
stjórnarinnar.
Útifundurinn á Lækjartorgi á miðviku-
daginn var, sem boðað var til af sam-
starfsnefndinni,varð einn sá fjölmennasti,
sem haldinn hefur verið i Reykjavik á
þessum árstima, en þar mættu um 7000
manns.
Verkalýðshreyfingin mun nú þegar
krefjast þess að atvinnurekendur gangi til
viðræðna og svari þeirri skýlausu kröfu
verkalýðssamtakanna, að launagreiðslur
tryggi ekki lakari kjör en kjarasamningar
kveða á um.
Flest hafa verkalýðsfélögin nú þegar
sagt upp samningum og eru þeir lausir um
næstu mánaðamót. Kjósi atvinnurekend-
ur að þverskallast við sjálfsagðri kröfu
verkalýðssamtakanna, þá mun verka-
lýðshreyfingin sjálf velja sér hentugan
tima og þær baráttuaðferðir sem duga til
að brjóta ólög rikisstjórnarinnar á bak
aftur og koma kjarasamningunum i gildi.
— k.
Tvískinnungur
kratabrodda
Tvískinnungur Alþýðut'Iokks-
forystunnar i þeim verkfallsá-
tökum sem nýafstaðin eru hefur
ekki farið fram hjá neinum.
Enda hefur leikurinn sjálfsagt
verið til þess gerður. Enn sem
fyrr hyggst Alþýðuflokksforyst-
an bera kápuna á báðum öxlum
ogbúa þannig um hnútana að ó-
ánægöir Sjálfstæðismenn geti
sætt sig við að kjósa flokkinn i
vor. Til þess að það megi takast
má sjálfur Alþýðuflokkurinn
ekki vera verkalýðssinnaður
um of.
Gylfi Þ. Gislason, formaður
þingflokks Alþýðuflokksins,
lagði vopn f hendur ihaldsrikis-
stjórninni með þvi að lýsa yfir
andstöðu við þær aðgerðir sem
samtök launafólks höfðu ákveö-
ið 1. og 2. mars. Eftir að hafa
skammað rikisstjórnina segir
hann svo I viðtali við Morgun-
blaðið laugard. 28. febr.: „A hitt
dreg ég enga dul, að ég tel sam-
tök launþega eins og alla borg-
ara þjóðfélagsins, jafnan eiga
að fara að lögum. I gildi er
vinnulöggjöf, sem Alþingi hefur
sett og báðir aðilar vinnumark-
aðarins hafa failist á. Sam-
kvæmt henni I kjarabaráttan að
heyjast.”
Hlýðni við
ólögin
1 þjóðfélagi þar sem rikir lág-
marks traust milli aðila vinnu-
markaðar og rfkisvalds og
sæmilegur friður um vinnuregl-
ur, eins og t.d. hefur á stundum
veriö siðustu áratugi I kratisk-
um bræðraþjóöfélögum annars-
staðar á Norðurlöndum, gætu
þessi orð verið viðeigandi. En
viö Islenskar aðstæður eins og
þær eru i dag, þar sem rikis-
valdið rekur hreina ögrunar-
stefnu gegn samtökum launa-
fólks hljóma þau sem borgara-
legt blaður sem enginn Noröur-
landakrati myndi taka sér i
munn við svipaðar aðstæöur.
Brautryðjendunum i verka-
lýöshreyfingunni og forystu-
mönnum Alþýðuflokksins á
landsins þóknast að setja á
verkalýðinn?
Afhverju ekki
í Sjálfstœðis*
flokknum?
Framlag Alþýöublaðsins til
undirbúnings verkfallsátak-
anna er kapituli fyrir sig. Lin-
kindin blasti viö á siðum blaðs-
ins,og i forystugreinum dagana
fyrir verkfall voru heimspeki-
son, gátu ekki verið sammála
um það hvort Alþýðuflokkurinn
styddi aðgerðir samtaka launa-
fólká til fullnustu eða aðeins til
hálfs.
Og til þess að reka nú smiðs-
höggið á þá litilsviðringu sem
Alþýöuflokksforingjarnir sýna
verkalýðssamtökunum kenndu
formaður þingflokksins, Gylfi
Þ. Gislason, og varaformaður
flokksins, Kjartan Jóhannsson,
fulla kennslu verkfallsdagana i
viðskiptadeild Háskóla Islands,
Gylfi
fyrstu áratugum aldannnar
kæmi þessi Gylfaspeki spánskt
fyrir sjónir ef þeir mættu sjá
hana á prenti i dag. I áratugi
börðust þeir gegn ólögum og
valdbeitingu islensku borgar-
anna. Ætli þeim væru ekki tam-
ari orð eins og „neyðarréttur”,
„siðferðilegur réttur”, „skjald-
borg um frjálsan samnings-
rétt”, „órofa samstaða gegn ó-
lögum”, heldur en krafa um
skilyrðislausa hlýðni viö hvers-
konar ólög sem borgarastétt
Kjartan.
•
legar hugleiðingar og frásögn af
afmæli flokksfélags. A þeim
bænum var eins og menn væru
hálfgildis út á þekju i verkfalls-
undirbúningnum.
Það er þó ekki að furða, að
ráðleysi hafi rikt á Alþýðublað-
inu, þegar tveir helstu forystu-
menn Alþýðuflokksins, Bene-
dikt Gröndal og Gylfi Þ. Gísla-
Vilmundur
og vonarpeningur Alþýðu-
flokksins i Reykjavik, Vilmund-
ur Gylfason, sýndi andstöðu
sina til verkalýðshreýfingarinn-
ar meö þvi að kenna báða dag-
ana i Menntaskólanum i
Reykjavik.
Þetta eru fráfarandi og verð-
andi foringjar alþýðunnar á
vettvangi Alþýðuflokksins. Af
hverju eru þeir ekki i Sjálfstæð-
isflokknum?
Brjóta sín eigin
lög
Allarbréfahirslur húsa eru nú
yfirfullar af auglýsingapésum
frá frambjóðendum I prófkjöri
Sjálfstæðismanna til borgar-
stjórnarlista og virðist ekki
nokkur maður kæra sig um að
hirða þá hvað þá lesa. 1 þessu
auglýsingaflóði er skemmtilegt
að rekast á húmor eins og þegar
Sigriður Astgeirsdóttir auglýsir
dýravináttu sina i blöðunum
meö þvi að láta litinn hvutta
minna á sig.
Enmálið hefur aðra skoplega
hlið. Fjöldi ihaldssinna I sam-
tökum launafólks hliðraði sér
hjá samstöðu með stéttarbræðr-
um sinum i verkfallinu, með til-
visan tíl þess að það væri ólög-
legt.
Nokkrir frambjóðendur i
prófkjöri ihaldsins i Reykjavik
lenda i mótsögn viö þessa i-
haldsafstöðu. Þeim er að visu
heimilt að berjast á móti þeim
ólögum sem banna hundahald i
Reykjavik með löglegum leið-
um. En þeir láta ekki þar við
sitja. Þeir halda hunda og fara
ekki lágtmeð, samanber Albert
Guðmundsson. Og brjóta þar
með gegn borgarsamþykktum
og reglugerðum.
Hvernig geta Sjálfstæöismenn
ætlast til að við höldum þeirra
lög þegar þeir geta ekki einu
sinni haldið sin eigin?
—ekh.
I
■
I
■
I
■
I
■
I
i
■
I
i
■
I
■
I
■
I
■
I
j
i
■
I
■
I
■
I
i
■
I
■
I
■
I
■
I