Þjóðviljinn - 13.08.1978, Blaðsíða 18

18 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 13. ágúst 1978
Jafnrétti
Framhaldaf3. síðu. ‘
manna. Menn skulu dæmast af
verkum sinum og trú annarra á
getu þeirra. — Forustumaður
eins stjórnmáiaflokksins taldi
það þingliði sinu helst til lofs að
flesiir hinna nýju þingmanna
væru á aldrinum 25-40 ára, en
sem fyrr segir er æska manns á
þingi ekkort aðalátriði, heldur
miklu freinur lifsreynsla, ef svo
má orða það. Þess má og minn-
ast, að hjá þeirri þjóð sem hefur
mesta reynslu i þingræði, Bret-
um, er æskilegasti þingmanns-
aldurinn talinn hefjast um fert-
ugt. Svona mætti lengi hugleiða,
en niðurstaðan verður samt alltaf
hin sama: hjá okkur eru konur úti
i kuldanum.
Misréttið gagnvart mæðr-
um.
En misréttið er á svo mörgum
sviðum hjá okkur ef við athugum
það nánar, og þaö mætti flytja
mörg erindi um það efni, en hér
verður senn látið staöar numið;
þó skal vikið örfáum orðum að
tveimur atriðum til viðbótar. Þar
er mér efst i huga það óréttlæti,
að það skuli aðeins vera útivinn-
andi konur, sem fá laun eða orlof i
3 mánuði vegna barnsburðar,svo
kallað fæöingarorlof. Revndar
var það svo, að i nýafstaðinni kosn-
ingabaráttu gáfu sumir iram-
bjóðendur það kosningaloforð, að
fæðingarorlofið skyldi verða lengt
i 6 mánuði. Ef ég man það rétt
voru það einkum frambjóöendur
þeirra flokka, sem urðu sigurveg
árar. sem gerðú þessar kröfúr eða
gáfu fyrirheit i þessa átt. Að minu
mati er þar allt of skammt geng-
ið. Allar konur, sem ala börn,
jafnt útivinnandi sem heima-
starfandi ættu að fá laun eða fæð-
ingarorlof i heilt ár eftir fæðingu
barns og sé það greitt af þvi opin-
bera. Það er óréttlátt hve greiðsl-
ur þessar koma misjafnt niöur á
vinnuveitendur. Þjóöfélagið á að
greiöa öllum konum jafnt, hvort
sem það eru einstæðar konur eða
heimavinnandi húsmæður og
e.t.v. giftar velstæðum mönnum,
þvi slikt myndi jafnast að nokkru
leyti i gegnum opinber gjöld. Að
áliti sérfróðra manna er einmitt
fyrsta árið talið þýðingarmest i
lifi barns og þá er hvað mest
nauðsyn á nánum tengslum
þeirra i milli. Ætla má að þetta
kæmi einstæðum mæðrum best —
vist er um það að barn á fyrsta ári
þarf venjulegast meiri umönnun
en eldri börn. Frá þjóöfélagslegu
sjónarmiði er skylt að meta að
jöfnu stöðu allra kvenna að þessu
leyti.
Sama misréttið kemur fram i
afstöðu kerfisins til hins svokall-
aða fæðingarstyrks, sem er
geiðsla til kvenna sem leggjast á
sæng. t staö þess, sem rétt væri
og eðlilegt, að sjúkrasamlag
greiddi hina stuttu dvöl kvenna,
sem leggjast á sæng i fæðingar-
stofnun eða á sjúkrahúsi, sem er
svo sjálfsagt sem nokkru tali tek-
ur, þá er hinn svokallaði fæð-
ingarstyrkur látinn ganga til þess
að greiða sængurlegukostnaðinn i
sjúkrahúsi og móðirin fær ekki
grænan eyri af þessum styrk.
Sjúkrasamlögin greiða hins veg-
ar eins og ekkert sé fyrir fjölda
fólks, sem fer til hvildar á heilsu-
hæli, að visu samkvæmt vottorði
heimilislæknis, en e.t.v. ekki allt-
af af jafn brýnni nauðsyn. Þó er
fæðingin sem slik annars eðlis og
henni fylgir viss hætta og oft
ýmisleg veikindi, þannig að það
er æskilegast að konur geti fætt
börn i öryggi á fæðingarstofnun.
Fari fæðing fram i heimahúsi fær
móðirin aftur á móti styrkinn, en
hann gengur þá væntanlega að
verulegu leyti til læknis- og ljós-
móðurþjónustu, svo sem eðlilegt
er að þvi er ætla má. Það er sann-
færing min, að ef karlmönnum
hefði verið boðið upp á slikt þá
heföu þeir fyrir löngu veriö búnir
að leiðrétta þetta ranglæti. Það er
vissulega sjáifsagt til dæmis að
tryggingarnar hjálpi fólki til þess
að komast undir læknishendur er-
lendis t.d. vegna áfengissjúk-
dóms og þar greiða tryggingarn-
ar umyrðalaust, en yfirgnæfandi
meirihluti þeirra, sem þess njóta
eru karlar og þeir voru ekki lengi
að kippa þvi i lag, en að sjúkra-
samlög eða tryggingar greiði ekki
að fullu sængurlegukostnaö
kvenna er auðvitað hrein fjar-
stæða. Ber að leiðrétta það hið
fyrsta.
I fáum orðum sagt, réttur
kvenna er fyrir borð borinn á
mörgum sviðum hjá okkur og
jafnréttið virðist eiga lengra i
land en ætla mætti. Hitt mætti þó
vera konum til uppörvunar, að
skilningur karlmanna á mikil-
vægi jafnréttis kynjanna fer vax-
andi, enda þótt forustumenn
stjórnmálaflokkanna virðist að-
eins vilja hafa þær með til þess
að sýnast — jafnframt mætti það
vera þeim til umhugsunar að
jafnréttið mun ekki ná fram að
ganga nema með sameinuðu
átaki kvenna og karla það sýndi
sig er fyrsta konan hafði verið
kosin á þing af óháðum kvenna-
lista árið 1922 að hún treysti sér
ekki til þess að vinna málum
framgang án stuðnings annarra
og þvi gekk hún nokkru siðar i
gamla Ihaldsflokksinns, sem siö-
ar varð Sjálfstæðisflokkur.
Þegar konur hafa náö á þann
hátt þó ekki væri nema þriðjungi
þingsæta á Alþingi íslendinga má
búast við réttlátara þjóðfélagi
en við búum við i dag, en á þvi er
mikil nauðsyn.
í rósa-
garðinum
Af ástarfuna
,,Hann kveikti þrisvar i hárinu á
mér, svo ég sló hann utanundir,
og sagði honum að nú væri nóg
komið og ég færi að leggja mig”.
Frásögn af verslunarmanna-
helgi á Laugarvatni <Visir)
Er þetta nú ekki full
langt gengið?
Ráðherrar eru venjulegt fólk.
Eiður Guðnason (fyrirsögn i
Alþýðublaðinu)
Fylgjum skandinövum i
einu og öllu
Þegar ég var staddur i Khöfn i
nóv. sl. i tilefni útkomu kverkorns
eftir mig á dönsku hafði ég mikið
samband við danska rithöfunda.
Allir voru á einu máli um að öfga-
stefna sú i bókmenntum sem nú
glymur hæst hér, sé að fjara út á
Norðurlöndum.
Jón Björnsson (Morgunblaðið)
Hugsjón í votheyið (og
þó fyrr hefði verið)
Nokkrir bændur i Miðfirði slá sér
saman: Hafa samvinnu um verk-
un i vothey — verður að vera af
hugsjón, annars gengur það ekki
— segir Jón Böðvarsson
Frétt í Ttmanum
Hvar er Ilafrannsóknar-
stofnunin?
Látum Vilmund kanna undir-
djúpin
Leiðari i Timanum (fyrirsögn)
Strikunar. og stjörnu-
deild Þjóðviljans
Þvi finnst mér horfa illa ef við
hinir littlærðu verðum að vikja af
hólmi fyrir það eitt að vera ekki
með háskólapróf upp á vasann, er
við göngum fyrir þá Arna Berg-
mann i útstrikunardeild Þjóðvilj-
ans og Hollývúddstjörnu blaðsins
Einar K. Haraldsson.
Markús B. Þorgeirsson I Dag-
blaðinu
Kennarar
Nokkra kennara vantar við grunnskóla
Grindavikur, þar á meðal islenskukenn-
ara fyrir eldri bekki, handavinnukennara
stúlkna og kennara 6 ára barna. Upplýs-
ingar gefnar i simum 92-8119 og 92-8250.
Skólanefndin.
Frá Fræðsluskrifstofu
Reykjavíkur
Stöður sálfræðings og félagsráðgjafa við
sálfræðideildir skóla i Tjarnargötu 20 og i
Fellaskóla eru lausar til umsókna. Um-
sóknir berist Fræðsluskrifstofu Reykja-
vikur, Tjarnargötu 12, fyrir 1. september
n.k.
Fræðslustjóri.
Leikskóli
Sauðárkróks
óskar eftir fóstru.Forstöðukona gefur nán-
ari upplýsingar og tekur við umsóknum i
sima 95-5496.
Félagsmálaráð

Kvöld i Flatey.
Gamli tfminn