Þjóðviljinn - 08.09.1978, Side 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 8. september 1978
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóöfrelsis
tJtgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans. Framkvæmdastjóri: Eiöur
Bergmann. Ritstjóri: Kjartan Ólafsson. Fréttastjóri: Einar Karl
Haraldsson. Umsjón meö sunnudagsblaöi: Árni Bergmann. Aug-
lýsingastjóri: Gunnar Steinn Pálsson. Ritstjórn, afgreiðsla, aug-
lýsingar: Síöumúlá 6, Simi 81333 Prentun: Blaöaprent hf.
Um aðskilnað og
flugstöð!
I samstarfsyfirlýsingu ríkisstjórnarinnar er skýrt
kveðið á um að engar meiriháttar framkvæmdir verði
leyfðar á athafnasvæði bandaríska flotans á íslandi á
stjórnartímabilinu. Þetta er einn af þeim hnútum sem
Mþýðubandalagið hefur hnýtt í sambandi við stjórnar-
samstarfið og á hann verður ekki höggvið.
Eins og vænta mátti hefur þetta ákvæði yf irlýsingar-
innar farið mjög fyrir brjóstið á hernámssinnum og
AAorgunblaðið reynir að spila stjórnarliðum hverjum á
móti öðrum í túlkun á því. Ríkisstjórnin hefur á sinni
fyrstu starfsviku öðrum brýnni verkefnum að sinna en
þessu atriði,og það hlýtur endanlega að verða gertupp á
öðrum vettvangi en í andstæðingablöðunum, eins og Gils
Guðmundsson alþingismaður hefur bent á.
Þeim sem starfa að íslenskum flugmálum hefur lengi
verið Ijóst að þörf er á nýrri flugstöðvarbyggingu á
Keflavíkurflugvelli. Um það er ekki deilt, en spurt er
hvað hún þurfi að vera stór í sniðum, hverjir eigi að
kosta hana og hvernig eigi að koma aðskilnaði herflugs
og almenns farþegaflugs í kring.
I samræmi við venjuleg lágkúrusjónarmið íslenskrar
borgarastéttar hafa ýmsir stjórnmálamenn haldið því
fram að þessi verkefni séu íslensku þjóðinni ofviða og
bandarískir skattborgarar eigi að borga brúsann. Einar
Ágústsson gerði um það samkomulag í Washington árið
1974 að Bandaríkjaher tæki að sér að kosta gerð flug-
hlaðs, akstursbrauta fyrir flugvélar, vega og
olíuleiðslna að nýrri flugstöð á Keflavíkurflugvelli.
Rökin fyrir þessu fyrirkomulagi voru þau að Banda-
ríkjaher ætti sjálfur að bera kostnað af því að hverfa
sjónum íslenskra og erlendra f lugfarþega, ef hann vildi
sitja hér áf ram. í þessu samkomulagi var hinsvegar gert
ráð f yrir því að ný f lugstöð yrði alíslenskt verkef ni, þótt
Bandaríkjastjórn héti því að verða Islendingum innah
handar við útvegun lánsf jár.
Þegar Ijóst var að í aðhaldsbúskap fráfarandi ríkis-
stjórnar yrði f lugstöðin aldrei forgangsverkef ni sá fyrr-
verandi utanríkisráðherra, sem var mikill áhugamaður
um aðskilnaðinn á Vellinum, ekki annað ráð en að halda
með betlistaf í hendi til Bandaríkjamanna og kref jast
þess að flugstöðin yrði tekinn inn á bandarísk f járlög.
Fyrir því voru engin önnur rök en að íslendingar hefðu
ekki bolmagn til verksins.í Washington voru góð ráð dýr,
því að f lugstöðin átti að rísa utan athafnasvæðis banda-
rísks herliðs. Einhverjum embættismanni datt þá í hug
að f óðra mætti þessa aðstoð við íslenska ríkið með þeirri
röksemd að nota mætti flugstöðina sem sjúkraskýli á
stríðstímum og breyta teikningum á þann veg að koma
mætti byggingunni á framfæri bandarískra skattborg-
ara.
Þessi uppgjöf gagnvart því verkefni að byggja flug-
stöð á Keflavíkurflugvelli og aðskilja herflug og
almennt farþegaflug er táknræn fyrir þá sem vilja
festa hersetuna í sessi með prédikunum um vanmátt
Islendinga.
Hér er ekki um stærra verkefni að ræða en svo að
verkþáttur Bandaríkjahers samkvæmt samkomulaginu
frá '74 ætti á núvirði að kosta um 6 miljarða íslenskra
króna en íslenska flugstöðin um 4 miljarða króna. Síðan
hefur það gerst að hugmyndir manna um fsland sem
miðstöð alþjóðlegs farþegaflugs hafa beðið alvarlegan
hnekki. Stærð flugstöðvarinnar hefur á teikniborðinu
verið miðuð við þessa draumóra, en flest bendir til að
bæði stærð hennar og aðstöðu í kringum hana verði að
sníða að vexti og viðgangi íslenskra f lugmála eingöngu.
Að það verkefni sé okkur ofviða sem er ekki stærra i
sniðum en svo sem ein Kröfluvirkjun er að sjálfsögðu
f jarstæða. Bygging f lugstöðvar og aðstöðu við hana er í
sjálfu sér ekkert frábrugðin stórverkefni í hafnargerð,
sem vænta má að skili arði ef f ramkvæmdir eru sniðnar
að þeim þörfum sem þær eiga að þjóna
I athugun sinni á f lugstöðvarmálinu og aðskilnaðinum
á Keflavíkurflugvelli hlýtur Benedikt Gröndal utan-
ríkisráðherra að skoða það rækilega hvort það er ekki
hreinlega hagkvæmtog arðbærtað íslendingar axli þetta
verkefni sjálfir og leysi það á nokkurra ára bili fyrir
eigið fé. Ólíkt væri meiri reisn yfir því heldur en að
ganga með betlistafinn til Washington.
Endurnýja það
sem slitið er
1 Alþýöublaöinu i gær er hug-
leiðing um Sjálfstæöisflokkinn,
undirrituð stafnum H. Þar segir
ma.
„Sumum þótti Sjálfstæöis-
menn fara illa meö þá Guðmund
Garöarsson og Pétur Sigurösson
fyrrverandi alþingismehn,
þegar þeir voru settir i vonlaus
sæti á framboðslistum Sálf-
stæöisflokksins i vor. Þetta voru
þó trúnaöarmenn hjá verka-
lýðshreyfingunni úr rööum
Sjálfstæöisflokksins.
En Morgunblaðinu i fyrradag
(þe. á þriðjudaginn) finnst þó
sýnilega ekki nóg aðgert i þeim
efnum, þvi aö það segir orðrétt:
,,í þriðja lagi þarf Sjálfstæðis-
flokkurinn aö leggja áherslu á
meiri endurnýjun i rööum for-
| ystumanna flokksins i verka-
lýðssamtökunum og stuðla aö
þvi að ungir menn, sem aöhyll-
ast stefnu Sjálfstæðisflokksins,
fáist til trúnaðarstarfa i röðum
verkalýðsamtakanna.”
Þarna segir Morgunblaöiö
skýrt og skýlaust að leggja beri
áherslu á endurnýjun i röðum
forystumanna Sjálfstæöis-
flokksins i verkalýös-
samtökunum. Um þetta á við aö
segja: Gjafir eru yður gefnar.
Þeir fara væntanlega aö
verða varari um sig meöal
flokksbræðra sinna þeir Guð-
mundur Garðarsson, Pétur
Sigurðsson, Björn Þórhallsson
og aðrir Sjálfstæðismenn, sem
gegnt hafa forystumanna-
stöðunni undanfarin ár, þegar
Mogginn segir þeim, án þess að
blikna eða blána, að nú sé
kominn tfmi til að endurnýja
verkalýðsforystu Sjálfstæöis-
flokksins.”
Svava vildi ekki
leika við Árna
Rammaklausa á helstu
fréttasiðu Morgunblaðsins i
fyrradag hljóðaði svo:
„Svava Jakobsdóttir alþingis-
maður: Neitar að svara spurn-
ingum Morgunblaðsins. —
Svava Jakobsdóttir alþingis-
maður Alþýðubandalagsins
neitaði i gær að svara spurn-
ingum fréttamanns Morgun-
blaðsins (sem var Árni Johnsen,
aths. Þjóðviljans) og kvaðst
ekki einu sinni vilja vita spurn-
ingarnar. ,,Ég nenni ekki að
taka þátt i þessum leik Morgun-
blaðsins”, sagði þingmaður-
inn.”.
Ekki láum við Svövu þetta, og
það virðist starfsfélagi okkar
ÓT á Visi ekki gera heldur ef
marka má „sandkorn” hans i
gær, sem birtist hér á eftir undir
fyrirsögn Þjóðviljans.
Konungurinn
skemmtir sér
„Gaman, gaman. — Mogginn
skemmtir sér alveg konunglega
þessa dagana. Hann hringir
daglega i ráðherra eða alþingis-
menn nýju rikisstjórnarinnar og
fær þá til að gefa stórbrotnar
yfirlýsingar.
En það er alltaf hringt i tvo
eða fleiri út af hverju máli og
svörin eru oft misjöfn. Það
telur Mogginn oft auðvitað til
marks um ráðaleysi og sundr-
ung stjórnarliðsins.
Þannig hefur Mogginn þvælt
mönnum hring eftir hring, sem
virðist næsta auðvelt. Undan-
tekning frá þessu er Svava
Jakobsdóttir, sem tók Mogg-
anum næsta fálega siðast þegar
hringt var.
Baðst Svava undan frekari
spurningum og kvaðst ekki
nenna að taka frekari þátt i
þessum leik Moggans.”
Ráðlegging Gils
Gils Guðmundsson er lika
leiöur á hráskinnaleik Morgun-
blaðsins og varar stranglega við
honum i lok viðtals um flug-
stöðvarmál sem birtist i
Morgunblaði á miðvikudag:
Ríkiseinokunar-
kapítalisminn
1 ritstjóragrein Jónasar
Kristjánssonar i Dagblaðinu i
gær er fjallað um vaxandi
hringamyndun I samgöngum
hérlendis. Fara hér á eftir
nokkrar laustengdar glefsur i
skrif Jónasar:
Guðmundur Garðarsson verka-
lýðsleiðtogi Sjálfstæðisflokks-
ins. Dugar ekki lengur.
Pétur Sigurðsson verkalýðs-
leiðtogi Sjálfstæðisflokksins.
Þarfnast endurnýjunar.
Björn Þórhallsson verkalýðs-
leiðtogi Sjálfstæðisflokksins.
Viki að kröfu flokksins.
Jónas Kristjánsson ritstjóri.
Varar við rikisflæktu auð-
hringavaldi.
„Ég vil i sambandi við þessar
umræður gefa ráðleggingu til
min sjálfs og annarra stjórnar-
manna að egna okkur ekki
hvern gegn öðrum og láta
Morgunblaðið ekki spila með
okkur.”
Þetta varð blaðamanni
Morgunblaðsins tilefni til að
spyrja Gils með þjósti, hvort
hann teldi óeðlilegt að menn
hefðu skiptar skoðanir.
Gilssvaraði: „Nei, það er það
i sjálfu sér ekki. En i rikisstjórn
hljóta menn að gera upp á
öðrum vettvangi en í and-
stæðingablöðum. ”
„A stofnfundi Arnarflugs
(komu) áhugamenn saman til
að leysa hið dauðvona Air
Viking af hólmi og leggja hluta-
fé af mörkum til að hamla með
réttu eða röngu gegn ofurvaldi
Flugleiða.
Hugsjónamennirnir sjá nú
skyndilega að Flugleiðir hafa i
kyrrþei eignast meirihluta i
samkeppnisfélaginu og aö
framlag hluthafanna verður
framvegis notað i þágu Flug-
leiða.
Menn hjóta að hafa áhyggjur
af þessu skrefi i átt til einok-
unar, þótt þeir hafi að öðru leyti
ekkert út á Flugleiðir að setja.
Hér á landi er málið sérstak-
lega alvarlegt vegna hinna nánu
hlutafjártengsla Flugleiða og
Eimskipafélags íslands og
vegna beinnar aðildar rikis-
valdsins að þessum risum
islenzkra samgangna. Lita má á
fyrirtækin tvö sem laustengdan
hring,1 studdan velvilja rikis-
valdsins, og nú siðast með þátt-
töku SIS.
Þessi fyrirtæki spanna ekki
aðeins yfir meginþorra sam-
gangna Islendinga i lofti og á
legi. Einnig eru innan hringsins
nokkur hótel, bilaleiga, ryð-
varnarstöð, flugfélög úti i heimi
og skrifborðsskúffufyrirtæki i
öðrum heimsálfum. Þetta er
ekki bara riki i rikinu, heldur
riki utan rikisins.”
Við feðgar erum
ekki spilltir!
Ferð án fyrirheits nefnir Vil-
mundur Gylfason grein sina i
Dagblaðinu i gær. Viðrar hann
þar skoðanir sinar um rikis-
stjórnina. Vilmundur er kjarn-
yrtur að vanda og ritar fjöl-
skrúðugt mál:
„Auðvitað er það pólitiskt
djók (til hamingju með orðið!)
að Ólafur Jóhannesson og litli
spillti miðflokkurinn skuli
standa að stjórnarmyndun ... að
hefðbundin ágreiningsefni
Alþýðuflokks og Framsóknar-
flokks, eins og landbúnaðarmál
og dómsmál, skuli lenda hjá
litla spillta miðflokknum”.
Það er eins og okkur minni að
nafn Alþýðuflokksins og nöfn
Alþýðuflokksmanna séu
bendluð við ýmis af helstu fjár-
málahneykslun landsins undan-
farin 40 ár. Nægir að minna á
hermang, fjármálaóreiðu við
útgáfu Alþýðublaðsins og stuld
á eignum verkalýðsfélaga. Það
er erfitt að sjá bjálkann i eigin
auga.
Æ, œ, œ —
aldrei ég
dómsmál fœ
Vilmundur er harla óhress
• með það að meirihluti flokks-
stjórnar Alþýðuflokksins skyldi
„með hangandi haus þó, ganga
til þessa stjórnarsamstarfs”.
Meö þvi hafi kosningasigur
flokksins illilega forklúðrast
(orðalagið er Vilmundar) og
orðið að „þvi sem næst engu”.
Rikisstjórnin er „siðferðilegt
áfall”.
„Stjórn sem heldur áfram
óbreyttri efnahagsstefnu fyrri
rikisstjórnar og stefnir i 40-60%
verðbólgu á næsta ári er byggð
á efnahagslegum sandi. Stjórn
sem afhendir framsóknar-
mönnum dómsmálaráðuneyti
og þar sem umbætur til dæmis i
skattsvikamálum hafa verið
strikaðar út úr samstarfsyfir-
lýsingu á siðustu stundu er
byggð á siöferðilegum sandi.”
Spáir Vilmundur þvi að annað
hvort „kúvendi” stjórnin frá
samstarfsyfirlýsingunni ellegar
hún missi þingmeirihluta. —
Þarf nú enginn að fara i graf-
götur um afstöðu Vilmundar til
rikisstjórnarinnar, né um það
hvað hefði þurft til, svo að
stuðningur Vilmundar væri
tryggður: Dómsmálaráðherra-
' embættið til handa Vilmundi
Gylfasyni hefði gert þessa rikis-
stjórn harla stuðningsverða i
hans augum.
—h