Þjóðviljinn - 16.09.1978, Blaðsíða 2

Þjóðviljinn - 16.09.1978, Blaðsíða 2
2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 16. september 1978 AF 30% Það fer ekki milli mála að nú er það ríkis- stjórn ,,fólksins" í landinu sem situr við stjórnvölinn. Nú erum það við, almenningur í landinu sem eigum fulltrúa í rikisstjórn, full- trúa sem ekki hika við að gera ráðstafanir, sem koma við kaunin á þeim sem undanfarna áratugi hafa velt sér uppúr alls konar sællífi, mjúklif tmunaði og óhófssemi án þess að slíkt athæfi (stundum kallað lúxus) væri sérstak- lega skattlagt. Segja má að fyrstu ráðstafanir ríkis- stjórnarinnar séu að leggja sérstakt vörugjald (30%) á það sem að dómi sérfræðinga hlýtur aðteljast lúxus og er hætt við að margur verði að breyta um lifnaðarhætti og fara að temja sér fábrotnara líferni. Ef farið er yfir þá vöruflokka sem 30% vörugjald hefur verið lagt á, má draga þá ályktun að hér sé um vöruflokka sem ríkis- stjórnin telji til munaðar og segir flokkunin nokkuð tii um, af hvaða sauðahúsi ráðherr- arnir eru. Nú er það liðin tíð að menn geti fyrir slikk fengið lúxusvarning eins og t.d. loftkennd karbónhýdrið, petróleumgas í loftkenndu formi,sverð,byssur og byssustingi, riffla, raf- magnsheyrnartíðmagnara, potta, pönnur, hnífa, gaffla, gerviskegg, gerviaugnabrúnir, skóreimar, hami og aðra hluta af fuglum, mannshár, peningaskápa, öryggishólf, út- búnað fyrir lausblaðabindi, mannslíkön fyrir klæðskera eða forngripi yfir hundrað ára gamla. Á allar þessar vinsælu, munaðarvörur hefur nú verið lagt 30% vörugjald svo nú fá þeir sem vilja lúxus að greiða fyrir óhóf sitt. Þá var sannarlega kominn tími til að tíunda vöruflokka sem íslenska þjóðin komst af án þess að nota i níu aldir, en hef ur á síðustu og verstu áratugum tekið að nota í algeru óhóf i. Þetta eru hinar svokölluðu snyrti-eða hrein- lætisvörur. en notkun þeirra er svotil ný bóla í islenskri menningar-og þrifnaðarsögu. I orða- bók Blöndals sem út kom á árunum 1920-'24, sjást ekki orð eins og tannkrem húðvatn, lyktareyðir, klósett, klósettpappír eða tann- krem. Aftur á móti er þar talað um ,,tann- kröm" sem er tannpína og jaf n gömul íslands byggð eða eldri. Sápa er skráð í Blöndalsorða- bók,enda eru til gamlar heimildir um sápu úr íslenskum fornritum. I fornöld var sápa að visu drukkin sbr. þessa kunnu vísu úr Egils sögu Skalla-Grimssonar: ,,Egill af sápu sopa, svalg vit ferlegum ropa. Freyðikúlur úr kjapti kappans svifu at rapti. Það eru ekki hundrað í hættunni þótt lúxus eins og sápa,tannkrem og klósettpappír verði ofviða kaupgetu almennings. Forfeður okkar burstuðu aldrei í sér tennurnanböðuðu sig einu sinni á ári og skeindu sig aldrei (sbr. árbækur Espólíns). Þá fá óhófs munaðar snýkjudýr á þjóð- félaginu, hinir svokölluðu listamena sannar- lega að gjalda keisaranum það sem keisarans er. Tónlistarmenn verða að greiða 30% vöru- gjaldið af hljóðfærum og eru þar meðtalin orkestríon lírukassar, spiladósir, hljómsagir (aðrar en vélsagir), mekanískir söngfuglar/ hvers konar tálflautur, merkjahorn og merkjaflautur, taktmælar og tóngafflar. Rithöfundar verða að borga lúxustollinn af stílvopnum sinum svosem blýöntum, pennum, pappír, ritvélum og öllu því sem til starfs þeirra heyrir nema snilligáfunni, en ríkis- stjórninni mun ekki hafa þótt taka því að skattleggja talent íslenskra rithöfunda. Listmálarar skulu líka fá að punga út með sanngjarnan skatt,en allt efni til listmálunar er skattlagt sem lúxus. Övægilegast er þó ráðist að leikurum og hafa þeir víst til þess unnið með óhóflegri brúkun á gerviaugnabrúnum gervihári, gervi- skeggi, gervi augnhárum og öðrum dulargerv- um. Dulargervi heyra sem sagt undir 30% lúxus- skattinn eins og vera ber. Þessu skammrifi fylgir þó sá bögguíl að ef einhverjir þurfa á dulargervum að halda á næstunni þá eru það ef til vill ráðherrarnir og það verður þeim dýrt spaug eftir skatt- lagninguna. Þessa kjararýrnun bæta ráðherr- arnir sér hins vegar með þvi að leggja 30% á rakgræjur. En eins og alkunna er, bera 3/9 ráðherra alskegg, hinum sprettur ekki grön. Fagna ber því að undanþegnar söluskatti og lúxusskatti skuli vera vörutegundir eins og Prins Póló, innf luttir tertubotnar, þúsund teg- undir af innfluttum kremkexum að ógleymd- um f jölmörgum tegundum alls konar góðgætis sem heyrir undir matvæli. Innf lytjendur munu beita sér fyrir þvi framvegis sem hingaðtil að hafa á boðstólum innflutta „mat- vöru" undanþegna söluskatti og munaðar- skatti. Hvað sagði raunar ekki forsvarsmaður stjórnarandstöðunnar, sjálfur Æri-Tobbi: Alþjóð mun ekki framar fara í bað. svo ferlega er dýrt að þrífa sig. Mogginn kemur í klósettpappírs stað, kaupmenn halda þar áfram að rifa sig. Flosi Samvinna bókasafna Landsfundur bókavaröa var haldinn að Hótel Sögu 6.-7. september s.l. Ú.þ.b. 50 félagar vfös vegar aö af landinu mættu til landsfundar. Aöaiefni fundarins var sam- vinna bókasafna. Hljóðbókaþjónusta. Fyrri daginn var til umræöu hljóðbókaþjónusta á Islandi. Hljóöbækur eru prentaöar bækur á snældum (kassettum) fyrir blinda og sjónskerta og aörasem vegna fötlunar geta ekki lesiö hefðbundnar bækur. hljóöbóka- þjónustan hefur fram að þessu verið í höndum blindrafélagsins og Borgarbókasafns. Mikill vöxt- ur hefur veriö i útlánum svo aö nú er hvorki mannafli né bókakostur til aö sinna þjónustunni svo viö- unandi geti talist. Sveitarfélög og riki eru ekki farin aö leggja neitt af mörkum til þessa brýna mál- efnis. Niöurstaöa fundarins var aö stofna bæri Hljóðbókasafn ts- lands, sem annaöist hljóðbóka- þjónustu viö öll bókasöfn á land- inu sem svo veittu einstaklings- bundna þjónustu við lánþega. Þetta gæti oröiö til þess aö fatlaö- ir sæktu meira til bókasafna en veriö hefur, en aö sjálfsögöu eiga þeir sömu kröfu á bókasafnaþjón- ustu og allir aörir. Námsbóka- deild fyrir blinda og sjónskerta utan grunnskólastigs yröi starf- andi innan vébanda rikissafnsins. Námsmenn geta þá pantaö sér nauðsynlegar bækur á snældum hjá safninu. Sjónskertir náms- menn hafa hingað til fariö algjör- lega á mis viö þau réttindi sem sjáandi jafnaldrar þeirra njóta. Þjónustumiðstöð fyrir bókasöfn Rætt var um nýstolhaöa þjón- ustumiðstöð fyrir bókasöfn á ts- landi en starfsemi hennar er nú i mótun. Aðalverkefni miðstöövar- innar er útgáfa spjaldskráar- spjalda fyrir almenningsbóka- söfn. Tiu þúsund titlar bóka sem komu út á árunum 1944-73 hafa nú veriö f lokkaðir að nýju og skráðir ogspjöldum veriö dreift til þeirra bókasafna er óska aö kaupa þau. Framtiðarverkefni eru mörg, svo sem útgáfa á bókfræöi, sérfræöi- Frá landsfundi bókavaröa. Ljósm. Gunnar Vigfússon. Landsfundur bókavaröa: leg aðstoð og ráögjöf fyrir bóka- verði. Þarfir almenningsbóka- sáfna eru hliöstæöar þótt aöstaöa þeirra sé ólik ,-og mikil hag- kvæmni að þvi aö þurfa aöeins aö leita til einnar stofnunár i stað ótal aöila um nauösynlegasta út- búnaö. Samsteypusöfn Seinni daginn voru svokölluö samsteypusöfn á dagskrá. Sam- steypusöfn eru almenningsbóka- söfn og skólasöfn sem steypt er saman og rekin sem ein neild. Þetta þykir sérlega hagkvæmt í fámennum byggöarlögum, þar sem heppilegra er að hafa eitt allvel búiö safn en tvö fátækleg. Slik söfn eru opin námsfólki á skólatima en almenningi þegar honum likar og á kvöldin. Miðsöfn Rætt var um miösöfn og hlut- verk þeirra sem þjónustu og fræöamiðstööva. Eftir nýlegum lögum um almenningsbókasöfn hefur landinu verið skipt i 40 bókasafnsumdæmi meö jafn- mörgum miðstöfnum. Þeim er m.a. ætlaö aö veita almenningi möguleika á ævimenntun meö þvi aö hafa afnot af nauösynlegum fræöiritum, auk þess sem þau eiga aö vera vel búin afþreying- éirbókum. Miösafn getur ekki veitt viöunandi þjónustu meö nauðsyniegum safnkosti nema töluveröur lánþegahópur sé fyrir hendi. Niöurstaöa fundarins var þvi aö miösöfn i landinu væru of mörg og bæri aö vinna aö breyt- ingu á gildandi lögum meö þaö fyrir augum aö fækka bókasafns- umdæm um. Sýning og aðalfundur I tengslum viö iandsfundinn var efnt til sýningar á búnaöi og gögnum bókasafna. Þar voru jafnframt sýndar bækur á blindraietri (braille), prentvélar og annar útbúnaöur til blindra- letursbókageröar, ásamt öörum hjálpartækjum sjónskertra, svo sem lestrargler, lesvél sem varp- ar prentuðu letri á sjónvarps- skerm og svokallað optacon, sem gjörbreytir aðstöðu blindra til aö lesa bækur. Meö þvi að renna tækinu yfir prentaöar siöur getur hinn sjónskerti lesiö venjulegar bækur, en aðferðin er fremur seinleg og ekki á færi allra aö til- einka sér hana. Eftir landsfundinn var haldinn aðalfundur Bókavaröafélags ts- lands. Formaður félagsins er Þórdis Þorvaldsdóttir. ih Hljóð- færi eru menn- ingar- tæki Félag islenskra organista héít fund á mánudaginn og var þar meðal annars til umræöu álagn- ing 30% vörugjalds á hljóðfæri. Fundurinn gerði áiyktun þar sem þessum hljóðfæraskatti var harð- lega mótmælt. Ályktunin er svo- hljóðandi: „Fundur i félagi islenskra organleikara mótmælir harölega þeirri ráðstöfun rikisstjórnarinn- ar að hækka vöruverð á hljóðfæri sem væru þau munaðarvara en ekki menningartæki”. Organistar álykta

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.