Þjóðviljinn - 28.10.1978, Side 11

■ í
SSÉ
. ■
■ •• -
■
.....

,r * -111 ll.l,',^l'^w
' I
('•W' > íwí,"'i
..
■-■■■' •<: A'-i'
■
***** 'J
,

Laugardagur 28. október 1978 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 11
10 StÐA — ÞJOÐVILJINN Laugardagur 28. október 1978
Kröfluvirkjun og
Þar fyrir
renni. Fremst tii vinstri eru starfsmannahús, vinnuskálar og mötuneyti.
nuvirki, stöOvarhúsið (dökkt á Itt) og kæliturn sem mest ber á þar til hægri. Hæ—
yti. I
Þar fyrirotamWWJJWmuvtrKliStapyarnusio iuokki a uu og Kætuurn sem mesi oer a par ut nægrt. uægra
"'Tffinffgiireruborholumar á sléttunníög upp IhlIOarnar en borhola 12, sem nú er veriö aO bora,sést ekki á
myndinni. Hún er austast á svæöinu (lengra tilhægri). Ljósm.teik.
m

m
■

* -•

■
mm
■ ,T—
2T^SSiÝlSK'; * TÍ?3, -. >rgnRtIIZ!!l ^ *«-> -
m MiSS
V.
* * >»-*"■
....
._..._•*»
&s»fcáÉÉ£ 'Mv&m&iít*;*.*,-.
Mun stöðvarhúsið
einungis þjóna þeim tilgangi
á næstu árum að vera
stærsti hallamælir í heimi?
keyrslunni 16. júli af ýmsum
ástæðum. Breyta þurfti há-
spennuvirkinu og búa það undir
að svokölluð austurlina fari I
gegnum það og einnig stóð fyrir
dyrum að endurvinna holurnar.
Gert er þó ráö fyrir að fyrr-
greindar holur slu a.m.k. jafn
nýtanlegar og var i vor.
Japanskir sérfræðingar unnu
einnig að endurbótum á stjórn-
lokum aflvélarinnar i sumar eftir
þá reynslu sem fékkst af keyrslu
hennar I vor og sumar.
Búið er að leggja raflinur til
Akureyrar og vantar nú aöeins
um 40 km á að linan að austan
tengist Kröfluvirkjun. Hún er
komin að Jökulsá á Fjöllum.Eins
og áður getur fer Austurlinan I
gegnum háspennuvirkið I Kröflu
og gegnir virkið þá þvi hlutverki
að vinna upp spennufall sem
verður á hinni löngu leið austur.
Frá Kröfluvirkjun er á 2. hundrað
kflómetra austur á Hérað. Segja
má þó að það verði dýr spennistöð
ef raforkuvinnslan verður litil
sem engin.
Fjárveiting til borunar fékkst
ekki fyrr en seint i sumar en nú er
unniö að fullum krafti við að
endurvinna holu 11 og bora nýja
holu sem fær númeriö 12. Þegar
þetta er skrifaö var árangur ekki
kominn i ljós en þó höfðu orðiö
mistök við endurvinnslu holu 11
sem gæti hugsanlega dregið úr
möguleikum hennar. Við þéttingu
á efri hluta brást tappi i miöri
holunni og fór niður. Við það
styttist hún um 100 metra.
Búið er að ráða 13 fasta starfs-
menn við Kröfluvirkjun til fram-
búðar. Það er stöðvarstjóri, yfir-
vélstjóri, verkstjóri viö gufu-
veituna og 10 vaktmenn. Þeir búa
i Reykjahliöarhverfinu og vinna
nú við ýmiss konar frágang og
endurbætur á stöövarhúsinu. Auk
þess hafa únnið þar i sumar 15
iðnaðarmenn, flestir frá Húsavik
og ennfremur er þar starfsliö
borsins Dofra.
-GFr.
Unnið er nú að endurbótum á spennuvirkinu f Kröflu til þess að það geti þjónað sem spennistöð fyrir Austuriínu en nú vantar aðeins 40 km upp á
að endar hennar nái samán. Llnan sem sést á myndinni llggur til Akureyrar. (Ljósm.: eik)
Járniðnaðarmennirnir Páll Sigurðsson og Daniel Jónsson frá Húsavik
voru að ganga frá umbúnaði á stórri rennihurð á stöðvarhúsinu. Alls
voru 15 iðnaðarmenn viö störf I Kröfluvirkjun f siðustu viku.
Stöðvarhúsið i Kröfluvirkjun er
ekkert smásmiði og hart til þess
að vita ef það þjónar ekki öðrum
tilgangi næstu árin en að vera
stærsti hallamælir I heimi eins og
einn starfsmaður virkjunarinnar
orðaði það við blaðamenn
Þjóöviljans I fyrri viku. Húsið er
70 metrar á lengd, 20 metrar á
breidd og 20 metra hátt. Búið er
að koma annarri Mitsubishiafl-
vélinni fullkomlega fyrir en hin
biður að hluta á slnum stað I
húsinu og að hluta I kössum fyrir
utan. Þær eiga samanlagt að geta
framleitt 60MW rafmagn eða
jafnvei meira við bestu skilyrði
en einungis er búið að afla gufu til
5-7 MW framleiöslu. Framtlð
þessarar miklu og dýru virkjunar
er þvi enn i fullkominni óvissu,
bæði vegna skorts á virkjanlegri
gufu og eldsumbrotanna.
Sú aflvél sem tilbúin er til notk-
unar var prufukeyrð s.i. vor og
fékkst þá gufa úr borholum 6, 7, 9
og 11 sem nægöi til að knýja 5-7
MW eins og áður sagði. Hætt var
".■ ■ ■' : :: :
Tveir af tfu fastráðnum vaktmönnum, sem ráðnir hafa verið að virkjuninni. Pétur
Ingvason t.v. og Hinrik Bóasson t.h. Þegar blaðamenn Þjóðviljans komu þar að voru
þeir I járnsmiðavinnu af fullum krafti. (Ljósm.: eik)
önnur Mitsubishi-aflvélin stendur nú klár til orkuvinnslu I stöðvarhúsinu I Kröflu-
virkjun en japanskir sérfræðingar unnu að endurbótum á stjórnlokum hennar
eftir prufukeyrsluna Isumar. Þaðvantar bara meiri gufu. (Ljósm.: eik)

Hin aflvélin blður I kössum og veröur ekki hreyfö fyrr en aflað hefur verið gufu

'r . i
Fyrirkomulag virkjunarinnar
Aðalaflvélar Kröfluvirkjunar
eru tveir fimm þrepa tvlþrýsti-
gufuhverflar með tvöföldu gufu-
streymi ásamt tveimur 37.5
MVA rafölum. Hverflarnir eru
tengdir eimsvölum, sem standa
undir þeim. Gufan þéttist I eim-
svalanum þannig, að þrýstings-
fallið eykst verulega og afköstin
meir en tvöfaldast miðað við
mótþrýstihverfil án eimsvala.
Gufuhverflarnir geta hvor um
sig skilaö 35 MW afli þegar skil-
yrði eru hagstæð.
Gufan er unnin úr borholu-
Ivatninu á eftirfarandi hátt: Úr
hverri borholu, en þær eru áætl-
aðar 15 talsins, þar af 3 vara-
holur, streyma að jafnaöi um 45
kg/sek. af 270 gr. C heitu vatni
inn I háþrýstigufuskiljurnar.
Viö um það bil 9 ata
(kgf/fercm1) þrýsting snögg-
I sýður vatniö og skilst I gufu og
vatn við um 175 gr. C hita.
Gufan er leidd eftir háþrýsti-
gufulögn að stöðinni, þar sem
hún eftir rakahreinsun er leidd
inn i háþrýstiþrep gufuhverfils-
ins undir u.þ.b. 7.7 ata þrýst-
ingi. Vatnshlutinn, þ.e. 175 gr. C
vatniö, er leitt I sérlögn að lág-
þrýstigufuskiljunni, sem mun
verða staösett 400-500 metra
Inoröaustur af stöðvarhúsinu.
Þar safnast vatnið frá öllum há-
þrýstiskiljunum saman, og viö
suðu á nýjan leik, undir u.þ.b. 2
ata þrýstingi, skilst það i gufu
og vatn viö um 120 gr C hita.
Vatnið frá lágþrýstiskiljunni,
þ.e. 120 gr. C vatnið, er ekki nýtt
frekar, en látið renna eftir
stokk niður i kæli- og útfellinga-
lón, sem verður staðsett, þar
sem nú er malarnáman suð-
austur af stöðvarhúsinu. Lág-
þrýstigufan er leidd að stöðinni
og eftir rakahreinsun inn i lág-
þrýstiþrep hverfilsins undir
u.þ.b. 1,9 ata þrýstingi og bland-
ast þar háþrýstigufunni.
Gufan blæs nú i gegnum
hverfilinn og niður I eimsval-
ann, þar sem hún er sntggþétt
með þvi að úða yfir hana
köldu vatni (um 22 gr. C) frá
kæliturninum efst I eimsvalan-
um. Þærlofttegundir i gufunni
(C02, H2S), um 1%, sem eru
óþéttanlegar, eru leiddar eftir
sérstaklega kældum rásum i
eimsvalanum og siðan dælt út i
andrúmsloftið með gasdælum.
Við þéttinguna fellur þrýsting-
urinn niöur I 0.12 ata og gufan
verður aö 46 gr. C heitu vatni,
sem safnast saman i botni eim-
svalans og rennur þaðan niöur I
dæluþrærnar.
Eimsvalavatninu, sem er
blandað mjög tærandi efnum,
er nú dælt með fjórum 500 hest-
afla dælum, tvær fyrir hvorn
eimsvala, eftir ryðfrium stál-
leiðslum upp i þrær ofan á kæli-
turnunum. Þaðan hrislast vatn-
ið niður hliðar turnanna, en
geysistórar rafalknúnar
vængjaviftur, sem er komið fyr-
ir ofarlega i „reykháfum” kæli-
turnanna, sjá um að draga loft i
gegnum þá. Vatnið kólnar þvi á
leiö sinni niður i botnþrær turn-
anna og safnast þar 22 gr. C
heitt, miðaö við 15gr. C lofthita.
Vegna undirþrýstingsins I
eimsvalanum sogast kalda
vatniö nú eftir ryðfrium stál-
leiðslum, samslöa hinum fyrri,
upp i eimsvalann, þar sem það
úðast yfir gufuna, og hringrás-
inni er lokiö. Þegar mjög kalt er
I veöri (-5- 30 gr. C), er kælingin
mun meiri og þétting gufunnar i
eimsvalanum þvi betri. A vet-
urna geta afköst virkjunarinnar
þvi aukist 170 MW, ef næg gufa
fæst.
Frárennslisvatnið frá lág-
þrýstiskiljunni nemur 360 litr-
um/sek. Á leiðinni i kælilóniö,
þar sem það safnast saman,
hefur það kólnað og er nú 90 gr.
C heitt. Aætlað er að lónið rúmi
um 120.000 rúmm. vatns, og
staðnæmist vatnið I þvi um 4
daga skeið. Viö það rýkur mest
allt brennisteinsvetnið (H2S) úr
vatninu, kisillinn (SI02) I þvi
fjölliðast og byrjar að falla út i
lóninu. Vatniö rennur siðan úr
lóninu um 10 gr. til 20 gr heitt
niöur I Skarðselslækinn I Hliðar-
dal, áleiðis niður i Búrfells-
hraun, tiltölulega skablaust.
Aflgeta Kröflusvæðisins hef-
ur verið metin 300-500 MW. Þvi
er ekkert til fyrirstööu að
seinna meir sé hægt að stækka
Kröfluvirkjun svo um munar.
Viðbótarvirkjun Kröflu að stærð
100 MW gæti oröið sérlega hag-
kvæm. (2x50 MW gufuhverflar
meö 100 MW rafal). Sú virkjun
gæti nýtt mikinn hluta hjálpar-
tækja og öryggisbúnaðar
Kröfluvirkjunar, sem nú er i
byggingu, og þarf ekki neinar
viöbótarvistarverur fyrir
starfsfólk virkjunarinnar.
(Grein þessi er samin af Júli-
usi Sólnes fyrir rúmum tveimur
árum siðan og birtist I bæklingi
um Kröflhyirkjun)
'■■■ 1