Þjóðviljinn - 12.11.1978, Page 16

16 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 12. nóvember 1978
Punktar um
Sunnudagsblað Þjóðviljans birtir að þessu sinni
tvo kafla úr bók ólafs Gunnarssonar, „Milljón
prósent menn" sem bókaútgáfan Iðunn gefur út.
Bókin er enn óútkomin en kemur út á næstunni. A
bókarkápu stendur m.a. um höfundinn:
Árið 1955 var Ölaf ur Gunnarsson aðeins sjö ára og
gat því ekki komið í veisluna þegar Halldór Laxness
fékk nóbelsverðlaunin. Hann fékk ekki síðasta
Silf urhestinn frá samtökum gagnrýnenda og það er
enn ekki búið að veita honum bókmenntaverðlaun
Norðurlandaráðs — þrátt fyrir tvær Ijóðabækur.
Hann var ekki nógu vondur til þess að lesa upp með
listaskáldunum vondu og það gleymdist að bjóða
honum í kokteilinn til Bessastaða. En á meðan á
öllu þessu gekk þá var hann að velta fyrir sér
þessari bók. Og vegna þess að Falkeberget var
búinn að skrifa Bör Börson og Snorri Sturjuson
Heimskringlu þá settist Ólafur Gunnarsson niður
og samdi Milljón prósent menn.
höjundinn
Ólafur Gunnarsson
Birtir kaflar
úr nýrri bók
eftir Ólaf
Gunnarsson,
sem Iöunn
gefur út
á nœstunni
Milljón prósent menn
1.
Þegar skipið lagöist aö kom
Engilbert i ljós á fyrsta iarrými
og heilsaöi meö uppréttri hendi.
Þar sem hann stóð viö boröstokk-
inn hálsstuttur og herðabreiöur
meö Al-Capone hatt á höföi
minnti hann á meölim i innsta ráöi
sovéska kommúnistaflokksins
viöstaddan hersýningu á Rauöa
torginu I tilefni byltingarafmæl-
isins. Þrlr mánuöir höföu liöiö I ró
og spekt. Ein og ein samlagn-
ingarvél haföi malað letilega. En
nU var hann kominn heim. Kvöld-
iö áöur haföi Ernir unniö langt
fram á nótt ásamt hinu starfs-
fólkinu viö aö taka sýnishorn
niöurUr hillumogpússa ogfægja,
bóna gólfin og þvo alla glugga.
Ernir var sendur til þess aö taka
á móti Engilbert.
Engiibert vaggaöi niöur land-
ganginnoghéltannarri hendi um
hattbaröiö. Hann rétti Erni tösku
slna.
— Hvernig hefuröu þaö góöi
minn ertu ekki glaöur I þlnu
hjarta hvar er bíllinn?
— Hérna rétt hjá.
—Elegant.ég þarf nefnilega aö
biöja þig aö drifa mig til rakara
ég ætla aöláta klippa mig I einum
rennandi hvelli, ég var aö lesa
viötal viö þennan John Lemmon I
gærkvöldi.
— Hann heitir Lennon.
— Mér er andskotans sama um
þaö. Jæja, þessi Lemmon hann
sagöi frá þvi aö þegar þeir rökuöu
saman sem mestum peningum
hann og þessir Bltlar þá var þaö
eina sem þeir þurftu aö gera, að
koma bara fram á sviöiö órakaöir
og óskeindir og hrista á sér haus-
inn og góla, þurftu ekki einu sinni
aöhafa gltarana i sambandi og þá
gargaðiallur lýöurinn og slóst um
aö borga þeim milljónir dollara.
Ja, hvlllk þó rennandi della. Maö-
ur heföi átt aö fara út i þetta i
staöinn fyrir aö þræla eins og
skepna allt sitt lff.
Ernir drap á bilnum viö rak-
arastofuna.
— Komdu inn meö mér góöi
minn þvl þaö er gaman fyrir þig
aö sjá hvernig rakarastofa lltur
út aö innan.
Ernir leit.i baksýnisspegilinn.
Hann var meö drengjakoll eins og
fer min garstrákur.
— Morinn herra rakari ertu
ekki glaöur i þinu hjarta. Eg var
aö segja þaö viö hann herra unga
frænda hér aö hann John
Lemmon...
— Lennon, leiörétti Ernir, —
ekki Lemmon þaö er sitróna.
— Aö hann Lemmon i Bítlunum
varö einn af ríkustu mönnum
Englands á þvf aö nenna hvorki
aörakasignéskeina. Sem sagtef
maöur ætlar aö veröa milljóneri i
dag þá er bara aö muna þaö
númer eitt aö kaupa hvorki sápu
né klósettpappir.
Engilbert var kominn I stólinn
og þaö rétt sást i augu hans og
munn út úr sápulööurshnetti.
— Þaö er þá annaö en hann
Onassis sem er einn af gáfuðustu
mönnum i veröldinni. Þaö eina
sem hann vantaöi til aö vera full-
komlega hamingjusamur var aö
vera af aöalsættum og þá tók
hann sig bara til og snaraði upp
tékkheftinu og keypti Jacquline
Kennedy.
Fingur rakarans minntu á
kónguló i hári Engilberts.
— Þaö besta sem til er I verifld-
inni er aö vera kaupmaður og
sjálfs sín herra, var sagt upp úr
sápulöörinu.
— Hvernig hefur þér gengiö i
sölunni góöi minn, sagöi Engil-
bertþegar þeir voru aftur komnir
I bilinn. — Er hann Grímur Guð-
mundsson ánamaökagrósser bú-
inn aö setja saman lampana eins
og ég baö hann um.
— Ég veit það ekki.
— Nú hver sjálfur djöfullinn
stjónar þessu. Veistu þetta
ekki maöur ertu ekki búinn
aö vinna hjá honum Grimi
árum saman. Engilbert skellti
I góm. — Hann er andskoti
góöur hann Grimur. Ég skal
segja þér þaö aö einu sinni
var hann á skrifstofunni aö
fara yfir vanskilavixla upp á
hundraö og fimmtiu milljónir og
opnaöi gluggann i fjórtán vind-
stigum og fór fram aö ná sér i
kaffi. Þegar hann kom aftur inn
þá gekk hann út aö glugganum og
sagöi: Nei, Engilbert séröu er
þetta ekki mávager þarna á
himninum. Ég skal upplýsa þig
um hvaö þetta er herra minn
sagöi ég viö hann. Þetta eru van-
skilavlxlar upp á hundraö og
fimmtiu milljónir sem eruá flugi
tvokilómetrafyrirofan á hausinn
á þér. Þaö tapaöist allt nema vix-
ill uppá tólf hundruö krónur sem
gömifl kona kom meö daginn
eftir. Harg. Ja, hvilik þórennandi
pipandi della.
Þeir sáu síöhæröan mann leiöa
stúlku.
— Djöfull er aö sjá þennan
mann. Bara segöu mér hver þessi
maöur er. Bara hver er þessi
maður, hljóöaöi Engilbert.
Ernir þekkti ekki manninn.
Þeir komu gangandi aö húsinu
og Engilbert opnaöi dyrnar á
Teppahöllinni. — Mwinn herra
Grlmur Guömundsson verslunar-
stjóri hér og direktör. Morinn
herra minn.
Grimur kom á móti þeim og
néri hendur sinar og hló.
— HI. HI. Morinn og velkominn
húsbóndi. Velkominn.
Engilbert ræskti sig grimmi-
lega og leit rannsakandi i kring-
um sig á mismunandi stóra
teppahlaöana sem fýlltu gólfið.
Sólin féll inn og lýsti upp rák á
rauöu og stóru teppi.
— Ertu oröinn snarvitlaus
Grimur séröu ekki aö sólin skin
hér inn á teppin hverslags renn-
andi della er þetta maöur var ég
ekki margbúinn aö segja þér aö
hafa alltaf gluggatjöldin dregin
fyrir.
Grimur néri hendur sinar i ör-
væntingu.
— Djöfullinn sjálfur Engilbert,
djöfullinn sjálfur þetta má ekki
ske. Djöfullinn sjálfur en þúveist
þaö eins vel og ég aö ágústsólin
skaöar ekki teppin. Hún skaöar
ekki teppin. Þetta má bara ekki
ske.
— Ágústsólin! Át Engilbert upp
eftir Grimi og staröi á verslunar-
stjórann. — Hvaöa munur er á
henni og júnísólinni ertu oröinn
bandvitlaus maöur aö bjóöa mér
upp ásvona endaleysu og þetta er
stóra persneska teppiö, hvenær
helduröu aö þaö fari maöur ef þú
hugsar svona um fyrirtækið ertu
búinn aö setja saman gömlu
lampana uppi á lofti fyrir sölu-
deildina.
Væntanleg-
ar bœkur
á vetrar-
markaöi
— Þaö er ekki hægt aö setja þá
saman þaö er ekki einn einasti
hlutur samstæöur, þaö er ekki
hægt djöfullinn sjálfur.
— Ég er aö segja þér aö setja
lampana saman maöur er ég orö-
inn sendisveinn hér. Taktu hend-
urnar úr vösunum á meöan ég
tala viö þig Grimur.
Engilbert vaggaöi upp stigann
og tautaði reiöilega fyrir munni
sér og Ernir elti meö töskuna.
Engilbert gaut hornauga inn i
glerbúriö. Þaö hvein I reikni- og
ritvélum. Hann gekk inn til skrif-
stofustjórans.
— Sæll herra skrifstofustjóri
hann er orðinn sjóöandi vitlaus
hann Grlmur, aö ágústsólin
skemmi ekki teppin ég hef aldrei
heyrtannaö eins kjaftæöi I hverju
var hann Ernir frændi á meöan
ég var úti?
— Ja, hann var hjá honum
Grlmi og svona I hinu og þe...
— I hinu og þessu, ég sagöi aö
þaö ætti aö leggja aöaláhersluna
á aö láta drenginn rukka. Hér
liggja reikningar mánuöum sam-
an án þess aö viö þeim sé hreyft
og enginn nennir aö fara út i
næstu búö til þess aö ná I peninga
ámeöan viö sendum bíl og mann
upp aö Gullfossi og Geysi aö
rukka tikall. Ég hef aldrei á
minni lifsfæddri ævi vitaö annaö
eins, láttu hann Erni frænda fá
reikningabunka eins og skot og
svo hættir drengurinn strax hjá
honum Grlmi og ég fylgist meö
þessu sjálfur. Égverö aö bjarga
honum Erni frænda frá þessum
hálfvita. Hann Grímur er orðinn
bandvitlaus þaö lá hér persneskt
teppi óselt I fleiri ár og þegar þaö
loksins fór hvaö helduröu aö hann
hafi gert þá herra skrifstofu-
stjóri?
— Ég veit þaö, þú...
— Hann fór beinustu leið upp i
bréfaskriftir og lét panta annað.
Harg, ja, hvilik þó pipandi enda-
leysa.
Ernir fékk reikningabunka.
Grimur sat eins og dæmdur i
búrinu. — Heyröirðu hvaö ég
sagöiu viö hann vinur. Ég sagöi
aö þaö væri ekki hægt. Ég sagöi
aö þaö væri ekki hægt.
Ernir fór út aö rukka.
— Reikningur frá Engilbert?
Ertu oröinn vitlaus ég fékk vör-
una I gær. Ég vil ekki sjá neitt
rukkararusl hér. Séröu ekki aö ég
er aö tala viö mann. Hvers
vegna komiö þiö ekki fyrst með
reikninginn óg svo meö vöruna.
Nei, ég gef engan tékka fram i
tlmann. Ekkert gúmmí vinur.
2.
— Morinn.
Snemma morguns. Engilbert
valsar eftir ganginum I fyrirtæki
slnu og rafknúnar rennihuröirnar
hverfa hljóölaust inn I veggina
þegar hann nálgast og lokast
aftur aö baki honum. Inn i sölu-
deildina, aftur til baka yfir stiga-
pallinnog inn I skrifstofuálmuna.
Snú og sömuleiöis. Engilbert
sveiflar höndum til og frá og
skellir i góm, ræskir sig og fer
með kvæöi á göngunni. Þegar
hann kemur aö ljóölínu sem er
honum sérlega aö skapi þá hækk-
ar hann röddina og lyftir sér i
herðum og sönglar:
— Þú komst I hlaöiö á hvitum
hesti...
Og morgunninn liöur. Engilbert
heldur áfram göngu sinni, veltir
vöngum og hugsar: Brennivín er
mesta eitur sem til er I veröld-
inni. Rennandipipandi della er aö
sjá þessa menn. Rauöbláir i
framan. Attu fimmhundruö kall?
Rek þaö framan I þig á morgun.
Ekki væri ég betur settur ef ég
hefði ekki rifiö mig upp úr þessu.
Attu hundraökall? Geturöu
bjargaö mannsllfi, elsku Berti
minn? Þaö þarf aö þora aö hugsa
til þess aö geta komiö upp fyrir-
tæki. Kjartan bróöir. Nei. Vinna.
Tuttugu tíma á sólarhring. Nei,
tuttugu og einn. Þrjár mfriútur
i kaffi og fimm minútur i mat.
Allan daginn. Siöastliöin þrjú ár.
Eins og djöfullinn sjálfur væri á
hælunum á mér.Uppogniöuralla
stiga meö tiu og tólf verkakalla.
Vöruhlaöarnir hærri en húsiö.
Harg. Ekkert upp úr þessu aö
hafa. Ef ég heföi ekki stundaö
fasteignabrask árum saman þá
værumviðekki hér I dag. Alagning
á þessum timum. Engin. Tóm
pípandi della. Kostar 2623 kr. aö
reka þetta fyrirtæki á mínútu.
Loguöuljós á lagernum I alla nótt
býst ég viö. Auma andskotans
drasliö sem maöur hefur I vinnu.
Mundu fara framúr á náttkjóln-
um I þrjátiu stiga frosti til þess að
slökkva á fimm kerta peru ef þau
ættu þetta sjálf. Ekkert upp úr
þessu aö hafa. Ná þvi upp meö
kommisjón. Stofna sjoppu. Lang-
best. Sitja bara i gati og selja
súkkulaöi og vindla. Nei. Reyndi
þaö einu sinni. Rennandi della.
Dag og nótt i gatinu og þess á
milli i bókhaldinu. Tollurinn. Hér.
Brjálaöir. Greta Garbó fer i
gegnum tollinn i öllum löndum
heims meö fimmtiu feröatö6kur
án þess aö ein einasta sé opnuö.
Hér. Hér má ekki gömul kona
koma meö tvær hálfétnar appel-
sinur I bréfpoka inn I landiö þá
ætlar allt vitlaust aö veröa. Selja
þetta allt saman og koma sér
burt. Onassis. Atti tlu oliuskip
þegar hann var átjánára. Ekkert
svipaö hægt aö gera. Skitterl.
Smápeningar. Þorir enginn aö
hugsa. Kommúnistar hiröa þetta
alltsaman bráöum. Þegar ég var i
Póllandi. Tveggja kilómetra löng
biöröö. Hvaö ekki vissi ég aö
Greta Garbó væri i bænum. Nei.
Nei. Viö vorum aö opna mjólkur-
búöina.
— Morinn!
Þeir sem komu hvildir og sléttir
I framan til vinnu á mánudags-
morgnum hrukku i kút viö þessa
kveöju og uröu aö einni grettu