Þjóðviljinn - 29.11.1978, Blaðsíða 11

10 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 29. nóvember 1978
Mibvikudagur 29. nóvember 1978 ÞJÓDVILJINN — SlÐA.ll
Lilli
klifur-
mús
Bókaútgáfan öm og örlygui
hefur gefib út bókina LILLI
KLIFURMÚS og hin dýrin I
Hálsaskógi eftir Thorbjörn Egner
I þýóingu Huldu Valtýsdóttur og
Kristjáns frá Djúpalæk.
Höfundur myndskreytti bókina
sjálfur sem prentuö er i litum.
Efni sögunnar er öllum svo kunn-
ugt aö ekki er ástæöa til þess aö
rekja þaö hér, en rétt er aö geta
þess aö auövitaö eru allar visurn-
ar einnig i bókinni og hinar lit-
prentuöu teikningar höfundarins
eru svo margar aö þær eru nánast
á hverri siöu.
Bókin er prentuö I heimalandi
höfundarins, Noregi, en filmu-
setning var i prentstofu Guö-
mundar Benediktssonar.
Áfram
meö
smérid..
piltar
Ut er komiö hjá Bókaútgáfunni
örn og örlygur annaö bindi end-
urminninga ölafs Jónssonar
bónda á Oddhóli skráö af Degi
Þorleifssyni. Dagur skráöi einnig
fyrra bindi endurminninga Ólafs
sem út kom fyrir tveimur árum
og sló þá öll sölumet endurminn-
ingabóka. t frétt frá forlaginu
segir m.a.:
Þótt ótrúlegt sé, þá er þessi bók
mun fróölegri en hin fyrri sökum
óvenjulegra þjóöháttalýsinga, og
þaö sem er enn ótrúlegra: mörg-
um sinnum skemmtilegri — og þá
er nú mikiö sagt — þvi nú sleppir
Olafur alveg fram af sér beislinu i
kynngimögnuöu hispursieysi og
kviknakinni frásögn af körlum og
konum beggja vegna Atlantsála.
Ólafur er sem sé sjálfur sér lik-
ur i þessari bók sem hinn fyrri og
dregur ekkert undan er hann seg-
ir frá eigin ævintýrum og ann-
arra. Hann er gæddur þeim eigin-
leika aö lifa hvert atvik til hins
ýtrasta svo þau veröi ljóslifandi I
frásögn hans.
Ekkert nýtt kom fram
Meö þingsályktun frá Alþingi
29. april 1974 var rikisstjórninni
faliö aö láta fram fara ýtarlega
rannsókn á reki gúmbjörgunar-
báta viö mismunandi veöurskil-
yröi á hafinu umhverfis Island,
enn fremur á búnaöi bátanna, þar
á meöal radlosenditækjum, sem
staösett væru i þeim. Skyldi rann-
sóknarnefnd sjóslysa falið aö
hafa forgöngu um rannsókn
þessa.
1 samræmi viö þessa þingsá-
lyktun fól samgönguráöuneytiö
rannsóknarnefnd sjóslysa fram-
kvæmd málsins.
Aö loknum þessum rek-tilraun-
um, sem framkvæmdar vorumeð
aöstoö Landhelgisgæslunnar,
skilaöi rannsóknarnefnd sjóslysa
skýrslu til samgönguráöuneytis-
ins, og er hún dagsett 22.mai 1978.
Meöbréfidags. 1. júní 1978 óskaöi
samgönguráöuneytiö slöan um-
sagnar siglingamálastjóra um
skýrsluna, og þá einkum um á-
bendingar I skýrslunni, hverjar
þeirra séu réttmætar og unnt aö
sinna fljótlega og hver yröi llkleg-
ur kostnaöur.
Þessu erindi samgönguráöu-
neytisins svaraöi siglingamála-
stjóri meö greinargerö, dags. 22.
júnl 1978.
1 þessari greinargerö siglinga-
málastjóra til samgönguráöu-
neytisins er stutt þaö sjónarmiö
rannsóknarnefndar sjóslysa, aö
gúmmibát aðeins I stefnu beint
tmdan vindi frá slysstaö, sé hann
þekktur. Niöurstööur rannsókna-
nefndar sjóslysa um rekhraöa
gúmbátanna er auk þess ó-
fullnægjandi og grófar, enda vart
viö ööru aö búast, þegar tillit er
tekið til allra þeirra þátta, sem á-
hrif hafa á hann, og ekki hefur
veriö tekiö tillit til viö ályktun
nefndarinnar. Má þar nefna:
stærö gúmbáts, form hans,
hleöslu, hvort tjald hans er heilt
eöa r ifiö, hvort rekakkerier notaö
eöa ekki og strauma.
Niöurstaöa rektilraunanna
veröur þvl sú, aö ekkert nýtt
hefur komiö i Ijós, sem ekki var
vitab fyrir um rek gúmbáta, og
ekki veröur séö aö til greina geti
komiö aö mata tölvu meö upplýs-
ingum á grundvelli þessara til-
rauna, ensú hugmynd hefur kom-
iö fram, aö nota mætti tölvur viö
leit gúmbáta.
Um ábendingar rann-
söknarnefndar sjóslysa
i.
Eins og fram hefur komið hér
aö framan, eru niðurstööur reka-
tilraunanna ekki á þann veg, aö
vænta megi mikilla framfara viö
leit gúmbáta á reki frá þvi sem
vitað var fyrir.
a. Nefndin segir aö útbúa þurfi
gúmbát sjálfvirkum neyöar-
sendum, þannig aö miöa megi
bátana út, jafnt úr lofti sem af
sjó. Hér mun nefndin eiga viö
neyöarsenda eins og notaöir
eru I flugvélum, en þeir senda
út á tiðnum 121.5 og 243 MHz.
Póst- og simamálastjórnin
hefur meö reglugerö 28. júli
1975 þegar heimilaö notkun
þessara neyöarsenda I skipum
og bátum.
Alþ jóöasi glin gamálas to fnun in,
IMCO, hefur árum saman
reynt aö komast aö niöurstööu
um, hvaöa gerö neyöarsenda
væri heppilegust til notkunar i
gúmmibátum, en ennþá hefur
ákvöröun ekki veriö tekin um
þaö. Bæöi erþaö, aö tegundirn-
ar eru margar, og engin þeirra
viröist fullnægja þeim kröfum,
sem IMCO telur aö gera þurfi
til þeirra. Þess má geta, aö til
IMCO hafa veriö sendar niður-
stööur prófana á notagildi
neyöarsenda á tlöninni 121.5
MHz frá skipi til flugvéla, og
þær niöurstööur eru ekki sér-
lega glæsilegar. Sagt er aö all-
ar flugvélar eigi aö hafa
Þar eö hinsvegar öll helstu
samtök sjómanna og útvegs-
mannaeiga aöild aö rannsóknar-
nefnd sjóslysa þá telur Siglinga-
málastofnun rlkisins aö sjálf-
sögöu rétt aö veröa viö óskum
þessara aðila og aö skipt veröi um
eldri geröir gúmmlbáta, eftir
nánari ákvöröun i reglugerö. Nú
munu vera um 1700 gúmmibátar I
notkun i islenskum skipum, en sé
miðaðviðbómullarbáta, þá þyrfti
aö endumýjaum 1040 gúmmlbáta
af þeim fjölda.
skipum sinum, en munu ætla sér
aö gera þaö. Ekki er vitaö til aö
aörar nágrannaþjóöir hafi inn-
kallaö bómullarbátana, og t.d.
Danir, Færeyingar og Norö-
menn hafa ekki séö ástæöu
til þess. Þeir farasömu leið og viö
Islendingar, nefnilega aö kref jast
mjög strangrar skoöunar á
gúmmlbátunum árlega, og inn-
kalla þá smátt og smátt, strax ef
þeir eru farnir aö láta á sjá.
Siglingamálastofnun sendir
reglulega fyrirmæli til allra skoö-
unarmanna gúmmibáta hér á
landi, og I sliku bréfi frá 8. jan.
1975 segir t.d.-.,,Leiki minnsti vafi
á aö gúmmibátur sé ekki fullkom-
iö björgunartæki sökum elli eöa
af öörum orsökum, skal hanntek-
inn úr umferö. ’ ’ Þetta sama atriöi
er itrekaö og skýrt nánar I bréfi
til skoöunarmanna gúmmlbáta
dags. 24.9. 1975 og aftur 4. des.
1975 og siöar.
A árinu 1976 voru 48 gamlir bát-
ar dæmdir úr leik viö skoöun og
101 bátur áriö 1977. Eldri bátum
fer þvl óöum fækkandi, en nú
munu vera I notkun um þaö bil
1040 gúmmibátar, sem ætla má
aö séu úr bómull, og þá gert ráö
fyrir aö þeir hafi ekki veriö fluttir
inn eftir 1968.
I samráöi viö Alþjóöasiglinga-
málastofnunina, IMCO, fara nú
fram viötækar rannsóknir og til-
raunir á stööugleika og sjóhæfni
gúmmibáta, einkanlega I Bret-
landi og I Bandarlkjunum, sem
Siglingamálastofnun rlkisins
fýlgist meö af áhuga. Sennilega
munu þessar tilraunir eiga eftir
aö gjörbreyta gerö gúmmlbáta I
framtlöinni, og er þá ekki ósenni-
legt, að allir bátar af núverandi
gerö yröu teknir úr notkun.
Aö setja reglur um hámarks-
aldur gúmmibáta, eins og rann-
sóknarnefnd sjóslysa telur koma
til grein^ getur veriö erfitt og
stundum ósanngjarnt. Gúmmi-
bátar geta boriö aldur sinn mis-
jafnlega eftir umhiröu og
geymslu. Stundum getur 10 ára
gamali gúmmlbátur verið betra
björgunartæki en ársgamall.
Nær útilokaö er aö auka viö búnaö um boröí gúmmlbjörgunarbáti.
hafa staöiösigvel, jafnvel á þeini
sem voru um 20 ára gamlir.
Aöeins er nefndur einn bátur, þar
sem efra flothólf bilar, en sá bát-
ur var frá 1962. Hann týndist eftir
aö hafa rekiö I 3 klst. svo aö ekki
varö kannaö hvert ástand hans
var.
Rannsóknarnefnd sjóslysa
kemst aö þeirri niöurstöðu, aö
gúmbátana reki beintundan vindi
meö 1— 2 sjómílna hraöa á klst. I
7—10 vindstigum, og ekki er tek-
iö fram hvort máli skipti, hvort
rekakkerier viö bátana eöaekki,
né áhrif frá hleöslu bátanna, sem
hér var sandpokar.
Aö bátana reki ávallt beint und-
an vindi er röng niðurstaða hjá
nefndinni. Tilraunir annarra
þjóöa sýna aö straumur hefur llka
áhrif á rekstefnu, ef straumur er
á hlið miöaö viö vindátt.
Þetta sama kemur lika iljós ef
grunngögn rekatilraunanna eru
athuguö og staösetning ogvindátt
sett út í kort, t.d., viö rektilraun
23. nóv. 1977. Sjá má aö straumur
hefur sett bátinn um 3 sjómilur
frá þeim staö, sem hann heföi átt
aö vera samkvæmt niðurstööum
rannsóknarnefndar sjóslysa.
Þetta er mikiö frávik þegar þess
er gætt, aö þetta skeöur á tæpum
6 klst. og rekvegalengdin er aö-
eins um 10 sjómilur. Þaö er þvi
ekki rétt aö gefa þær leiöbein-
ingar til leitarmanna, aö leita aö
rétt sé aö kynna niöurstööurnar
sjófarendum, og telur siglinga-
málastjóri rétt aö skýrslan veröi
birt ásamt umsögn siglingamála-
stjóra meö tilheyrandi fylgiskjöl-
um.
Samgönguráðuneytiö sendi síö-
an umsögn siglingamálastjóra
dags. 22. júnl 1978 til umsagnar
rannsóknarnefndar sjóslysa, og
umsögn hennar um umsögn
rannsóknarnefndar sjóslysa
siglingamálastjóra er dags.
9. okt. 1978. Þessi umsögn sendi
samgönguráöuney tiö siöan
til siglingamálastjóra meö bréfi
dags. 24. okt. 1978, en þá var
rannsóknarnefnd sjóslysa farin
aö birta I fjölmiölum úrdrátt úr
greinargerö sinni um rek gúmmi-
báta, án þess aö getiö væri at-
hugasemda siglingamálastjóra,
og samgönguráöuneytið haföi
ekki heldur birt i heild skýrslu
rannsóknamefndar sjóslysa á-
samt athugasemdum og viöauk-
um siglingamálastjóra. Þaö
veröur aö teljast mjög bagalegt
aö almenningi hefur ekki veriö
birt máliö I heild, og aö rann-
sóknarnefnd sjóslysa skyldi birta
einhliða skýrslu sina I fjölmiölum
án þess aö athugasemdir sigl-
ingamálastjóra yröu birtar sam-
t&nis.
Vegna þess hvernig málum nú
er háttaö telur siglingamálastjóri
þvi, að ekki veröi hjá þvi komist
að birta I fjölmiðlum úrdrátt úr
umsögn siglingamálastjóra,
þannig aö almenningi gefist kost-
ur á aö fá heildarsýn yfir þetta
mál allt.
Hér fer þvi á eftir úrdráttur úr
umsögn siglingamálastjóra um
skýrslu rannsóknarnefndar sjó-
slysa um rannsókn á reki gúm-
björgunarbáta dags.22. mai 1978.
Rektilraunirnar
1 skýrslu rannsóknarnefndar
sjóslysa kemur fram, aö 13 til-
raunir voru geröar á rekigúmmi-
björgunarbáta á timabilinu 6.
nóv. 1976 til 1. marz 1978, og voru
allar tilraunirnar gerðar meö
RFD-báta. Þessir bátar voru
framleiddir á árunum 1958, 1960
og 1962, allir nema einn, en hann
varfrá árinu 1974 og er þvi senni-
lega úr nylon, en hinir allir úr
bómullargúmmidúk. Alls voru
bátarnir látnir reka i um 110
klukkustundir samtals, en nýjasti
báturinn (frá 1974)þaraf aöeinsi
2 klst.
Þannig hefur veriö lagt mun
meiraáeldribátana enþannnýj-
asta, og enginn þessara báta er
nýr. Þrír bátanna eru um 20 ára
gamlir, frá 1958, og munu upp-
haflega hafa verið I nýsköpunar-
togara, sem lagt haföi veriö.
Þessir gúmmibátar hafa legið um
10 ár, samanpakkaöir I geymslu
án árlegrar skoöunar, sem gerö
er á gúmmibátum i notkun, og
vitaö er aö þaö er ekki gott fyrir
aidingugúmmibáta aö Hggja svo
lengi i sömu brotum.
Meöan á tilraununum stóö var
yfirleitt allhvasst og upp i rok og
sjór allmikill og upp I hafrót.
Ekki kemur neitt á óvart þeim
sem til þekkja, að nylonbátnum
hvolfir ekkert slður en bóm-
ullarbátunum, þar sem kjöl-
festusjópokarnir neöan I botni
þeirra eru eins.
Sandpokar voru inni i botni
gúmmibátanna i staö manna, og
þyngd þeirra var lik I þeim gúm-
bátum, sem hvolfdi, og þeim sem
héldust á réttum kili.
Rekakkeri slitnuöu af viö niu
tilraunanna, eyöilagöist viö eina
tilraun viö sjósetningu, og ekki er
vitaö hvort þaö hélt á einum, en
hann týndist. Fjögur þessara rek-
akkera voru af upprunalegri
gerö, eitt var búiö sterkri vara-
llnu, sem hélt, en þrjú voru með
styrktum h'num. Aöeins viö tvær
tilraunanna héldu rekakkerin, en
þau voru með styrkta linu og ann-
aö búiö segulnöglum. Af þessu
má ráöa aö upprunalegu rekakk-
eri þessara eldri gúmbáta séu
ekki nógu sterk og heldur ekki
þótt þau séu búin styrktum linum.
Þvi miður kemur ekkert fram
um þaö I skýrslu rannsóknar-
nefndar sjóslysa hvert raunveru-
legt brotþol þeirra lina var sem
slitnuöu eöa héldu, heldur ekki
neitt um ummál þeirra né efnið i
þeim. Þannig veröur ekkertaf til-
raunum þessum ráöiö um þaö,
hvaöa styrkleiki væri æskilegur.
Tjöld rifnuöu viö átta tiiraunanna
af þrettán, en misjafnlega mikiö
þó. Mun það yfirleitt hafa veriö
viö inngönguopin, enda enginn
maöur um borö I bátunum til aö
binda þau aftur, ef lokurnar opn-
uöust. Tjald rifnaöi lika á þeim
eina nylonbát, sem notaöur var,
og þó var hann aöeins látinn reka
I 2 klst., og rekakkeri hans haföi
rifnaö við sjósetningu, en ekki er
taliö ósennilegt aö rekakkerin
geti átt þátt I þvl aö skjóltjöld
gúmbátanna rifni frekar en eUla,
vegna meira vindálags.
Viröist þvi mega álykta aö á
þessari gerö gúmbáta séu skjól-
tjöldin veikur punktur og þar
viröist aldur bátanna ekki skipta
neinu máli.
Ef þessar tilraunir hefðu átt aö
veramarktækar aö þivi er varöar
samanburö á styrkleika og sjó-
hæfni gúmbáta úr bómull annars-
vegar og nylondúk hinsvegar, þá
heföi þurft aö reyna jafnmarga
gúmbáta af hvorri tegund frá
þessum sama framleiðanda og
viö sömu skilyröi, en eins og skýrt
var frá hér áöur voru 12 tilraun-
annameöbómullarbáta og aöeins
ein tilraun meö nylonbát. Þá
heföi einnig þurft aö reyna gúm-
báta frá fleiri en pinum framleiö-
anda, eins og her var gert. Einn
gúmbátur komst klakklaust út úr
rekatilraun, og þaö var bátur úr
bómull frá árinu 1960, sem var
látinn reka I 5 3/4 klst. 17—5 vind-
stigum og 5 — 4 sjó.
Flotholt gúmbátanna viröast
stööugan hlustvörð á neyöar-
tiöni flugvéla 121.5 MHz, þegar
flogiö er yfir haf. Tilraunir áriö
1975 hafa þósýntþaö, aö á-skipi
á siglinguá Noröur.Atlantshafi,
sem til reynslu kallaöi út á
þessari tlöni þrjátiu og átta
sinnum en flugvél svaraöi aö-
eins kalii i tvö skipti.
Lik tilraun var gerö á siglingu
skips á Kyrrahafi frá nóvem-
ber 1975 til febrúar 1976. Var
reynt 102-svar sinnum aö hafa
samband á tiðninni 121.5 MHz
frá skipi til flugvéla, en engin
flugvéi svaraði kalli I þessi 102
skipti, og þó var oft meöan
kallaövar flugvél á flugii sjón-
máli frá skipinu.
Bandarikjamenn ætla aö hefja
tilraunir á notkun neyöarsenda
í sambandi við gervihnetti áriö
1980. Þá veröa reyndar endur-
bættar geröir af 121.5 MHz
neyöarsendum,sem veriö er aö
hanna og lika 406-406.1 MHz
sendar, en þaö eru nýjar tlönir,
sem ætlaöar eru gervihnöttum
Norömenn settu áriö 1972 regl-
ur um aö 121.5 MHz sendar
skyldu haföir til taks I stýris-
húsum norskra skipa, 1 eöa 2
eftir stærö skipsins. Ekki er
vitaö til aö aörar þjóöir hafi
gert sllkt, og Norömenn hafa
engar fyrirætlanir um aö pakka
þessum sendum I gúmmlbáta,
og þeir kveöa sig ekki hafa
neina reynslu áf þessum send-
um i notkun (I praksis).
Árið 1965 voru settar hér reglur
um aö öll islensk skip, sem búin
væru gúmmlbát, skyldu búin
radiobaujum eöa talstöð/viö-
tæki á neyöartiöninni 2182
kc/s, og öll ný skip skyldu aö
auki búin svonefndu vaktviö-
tæki á 2182 kc/s og meö
breytingu á reglugerðinni áriö
1971 var þetta ákvæöi látiö ná
tilallra þeirra skipa, sem aö of-
an greinir. Fullyröa má aö
þessar neyöartalstöövar i
islenskum skipum hafi oft kom-
iö aö gagni, enda eru þær hand-
hægar og auövelt aö taka þær
meðum borö I gúmmibát. Rétt
er aö geta þess aö Island var
brautryöjandi hvaö varöar
kröfur um slíkar gúmmibáta-
talstöövar og vaktviötæki
skipa.
Nefndin bendir á, aö nauösyn-
legt sé, aö miöa megi 121.5
MHz-sendana jafnt úr lofti sem
af sjó. Þetta hefur I för með
sér, aö setja veröur í öll skip
miöunarstöövar, sem miöaö
geti á þessari tiöni, en þær
munu varla vera I noWcru
íslensku skipi svo vitaö sé, en
þær eru hinsvegar aö sjálf-
sögöu i flestum stærri flugvél-
um.
b. Enginn efi er á þvi, aö æskilegt
væri aö auka ljósstyrk topp-
ljóss gúmmibátanna, eins og
nefndin leggur til. Um þetta at-
riöi hefur oft veriö rætt áöur
hér, og m.a. einnig i Noregi en
þar hefur komiö til tals aö búa
gúmmibáta sterku blikkljósi,
meö 150.000 lumen ljósstyrk og
orkugjafa til 36 klst. aö
minnsta kosti viö 10°C hita.
Ekki er þó vitaö til þess aö slikt
ljós hafiennþá veriö hannaö, en
þaö ætti aö vera hægt.
c. Nefndin telur aö stórauka þurfi
endurskinsmerki á gúmmibát-
unum. — Samkvæmt gildandi
reglum frá 1976 skulu þeir bún-
ir minnst 12 merkjum, hvert
minnst 5x30 cm, eöa alls 1800
fercm. Þessa fleti mætti aö
sjálfsögöu auka, en ekki getur
nefndin þess hve mikla aukn-
ingu flatar hún hefur I huga.
d. Oft hefur veriö áöur um þaö
rætt, aö búa þyrfti gúmmlbáta
radarsvörum, og margar þjóö-
ir hafa gert tilraunir til aö
hanna hentuga radarsvara.
Ennþá hefur þó ekki tekist aö
hanna radarsvara, sem hentaö
gæti til nota I gúmmibátum.
2.
Nefndin telur réttilega aö
endurskoöa þurfi gerö rekakkera
gúmmíbáta og styrkja llnur
þeirra og festingar. Þetta atriöi
hefur veriö og er enn I endurskoö-
un hjá framleiöendum, og sumir
hafa þegar búið báta sina nýjum
rekakkerum og sterkari llnum, en
áöur voru notaöar.
Siglingamálastofnun rfkisins
hefur veriö og er i stööugu sam-
bandi viö framleiöendur þeirra
gúmmlbáta, sem viðurkenndir
eru til notkunar I Islenskum skip-
um, um þetta atriöi sem önnur
varöandi þróun endurbóta þess-
ara björgunartækja. Auk þess
geröi Siglingamálastofnun rlkis-
ins þegar i ársbyriun 1978 ráö-
stafanir til aö gummíbátaviö-
geröarstöövarsettu sterkarilínur
viö rekakkeri báta þar sem þær
væru of grannar.
3-
Rannsóknarnefnd sjóslysa
leggur til aö bárufleygum meö
oliu eöa lýsi i, veröi komiö fyrir I
gúmmibátum til aö lægja meö
öldur. Þetta er gömul og reynd
aöferö.en nokkrum vandkvæöum
háö þegar um gúmmlbát er aö
ræöa. 1 fyrsta lagi er vandinn
plássþörfin i pakka gúmmibát-
anna, og aukin þyngd þeirra; i
ööru lagi er sú hætta þessu sam-
fara, aö ef olia eöa lýsi læki út I
gúmmistrigabátinn getur hann
mjög fljótlega oröiö fyrir veru-
legum skemmdum, þvi efniö þolir
illa lýsi og oliu. Telja veröur
vafamál hvort rétt er aö bjóöa
þessari hættu heim. Vitaö er um
tilfelii þar sem slik olla úr báru-
fleyg haföi iekiö niður 1 botn á 25
manna opnum gúmmlbát á
isiensku fiskiskipi. Viö næstu
skoöun var botn gúmmfbátsins
gjörónýtur, efniö likt og pappi;
setja varö nýjan botn í þennan
gúmmibát.
4.
Rannsóknamefnd sjóslysa tel-
ur aö innkalla beri alla gúmmi-
báta úr bómuilargúmmistriga og
athuga hvort ekki sé rétt aö setja
reglur um hámarksaldur gúmmi-
báta. 1 skýrslu nefndarinnar seg-
ir m.a. aö sumar nágrannaþjóöir
okkar séu aö innkalla bómullar-
bátana aö þvi best sé vitað.
Siglingamálastofnun er kunn-
ugt um aö Bretar eru aö innkalla
bómullar-báta af verslunarskip-
um sinum, og þvi á aö vera lokiö
1. júll 1979. Þeir hafa ennþá ekki
innkallaö bómullarbáta af fiski-
5.
Rannsóknarnefnd sjóslysa seg-
irhér, aöstöðugt þurfiaö fylgjast
meö endurbótum og nýjungum
varöandi gúmbáta og jafnframt
aö huga aö öörum samsvarandi
bjargtækjum. Hér viröist nefndin
vilja gefa til kynna, aö Siglinga-
málastofnun rikisins fylgist ekki
meö endurbótum og nýjungum,
er varða gúmmibáta og önnur
björgunartæki. óhætt er aö full-
yröa aö hér er dregin röng álykt-
un vegna ókunnugleika nefndar-
innar sjálfrar á þróun björgunar-
tækja meö öörum þjóöum. Sigl-
ingamálastofnun rikisins hefur
eftir bestu getu fylgst meö þess-
um málum bæöi hjá nágranna-
þjóöum okkar og á alþjóöavett-
vangi. Má þar sem dæmi nefna
greinar þær, sem birst hafa
reglulega I riti stofnunarinnar
„Siglingamál”, t.d. að þvl er
varöarsamnorræna rannsóknog
þ-óun á nýjum björgunartækjum
og neyöartalstöövarbúnaöi fyrir
skip, en siglingamálastjóri er i
stjórnunarnefnd þessara rann-
sókna Noröurlanda.
6.
Þá bendir rannsóknarnefnd
sjóslysa á, aö hafa þurfi stööugt
og vakandi eftirlit meö þeim
ýmsu geröum gúmbáta, sem
fluttir eru til landsins, áöur en
sala þeirra er leyfö.
Hér viröist gefiö til kynna aö
þetta sé ekki gert, sem er alrangt,
þegar um er aö ræöa gúmmlbát,
sem krafist er til notkunar i
islenskum skipum. Gúmmlbátar,
sem ætlaöir eru til sport-iökana
eöa leiks eru Siglingamálastofn-
uninnni hinsvegar óviökomandi.
7.
Um þaö álit rannsóknarnefndar
sjóslysa, aö leiöbeiningarspjöld
þau um notkun gúmmibjörgunar-
báta, sem Siglingamálastofnunin
hefur látiö setja um borö I Islensk
skip sé I sumum meginatriöum
röngeöa ófullnægjandi er nokkuö
harður dómur, enda varö upplýst
munnlega aö hér á nefndin viö aö
ekki sé rétt aö segja aö gúmmi-
bát hvolf i sjaldan og aö skýra beri
betur á spjaldinu notkun rekakk-
eris. Hvorug þessara atriöa valda
rangrimeöferö gúmmlbáts, enda
eru auk spjaldanna leiöbeiningar
I gúmmibátunum sjálfum. Þó má
fúslega játa, aö spjöld þessi voru
upphaflega gerö af vanefnum, og
ekki teiknuö meö islenskum skip-
um. Spjöid þessi hafa verið i
endurskoöun um nokkurt skeiö og
veröa væntanlega endurnýjuö
fljótlega, enda ekkert til eftir af
þeim lengur.
Kostnaður við fram-
kvæmdir
Samkvæmt ósk samgöngu-
ráöuneytisins áætlaöi siglinga-
málastofnun rikisins liklegan
kostnaö viö framkvæmdir sam-
kvæmt ábendingum rannsóknar-
nefndar sjóslysa. Þessi áætlun
var gerö I júni-mánuði 1978, en
verðlag hefur hækkaö allnokkuö
slöan, m.a. vegna gengisbreyt-
ingar.
Endurnýjun á 1040 bómullarbátum
Neyöarsendar I um 1700 gúmmlbáta
á tiöninni 121.5 MHz
Miöunarstöövar fyrir tiöni
121.5 MHz i alls 1000 islensk
þilfarsskip auk uppsetningar-
kostnaöar
Blikkljós á þak gúmmibáta,
áætlaö kr. 30.000. á bát.
Bárufleygar, lina 1 hann og
olla.
ca.
ca.
520.000.000. kr.
170.000.000. kr.
ca. 1.260.000.000. kr.
ca.
ca.
51.000.000. kr.
11.238.700. kr.
Samtals kr. 2.012.238.700. kr.
Þegar lokið er viö aö búa
gúmmlbátana ofangreindum
aukabúnaöi, veröur varla komist
hjá þvi aö búa um þá I nýjum og
stærri plasthylkjum, en stöðluöu
plasthylkin kostuðu um 50.000 kr.
á bát.
í rannsókn sjóslysanefndar
á reki, styrkleika, gerð og
búnaði gúmmíbjörgunar-
báta, segir í greinargerð
siglingamálastjóra
Sem kunnugt er af fréttum, kunngerði rann-
sóknarnefnd sjóslysa niðurstöður af rannsóknum
sinum á reki, styrkleika, gerð og búnaði gúmmi-
björgunarbáta i haust sl. Þar var alveg sleppt að
kynna greinargerð siglingamálastjóra um þessa
skýrslu, þar sem sú greinargerð er að mörgu leyti
afar merkileg, verður hér birtur úrdráttur úr henni. Mesta hættan á að dúkurinn rifni við inngönguop.
Gúmmlbjörgunarbáta rekur ekki beint undan vindi; straumar hafa þar mikið að segja.