Þjóðviljinn - 09.12.1978, Blaðsíða 4

.4 SIÐA — ÞJÓÐVILJJNN .Laugardagur 9. desember 1978
UOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: Eióur Bergmann
Kitstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Kekstrarstjóri: Úlfar Þormóósson
Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn Pálsson.
Afgreióslustjóri: Filip W. Franksson
Blaóamenn: Alfheióur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Erla Sig-
uróardóttir, Guöjón Friöriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Ingólfur
Margeirsson. Magnús H. Gislason, Sigurdór Sigurdórsson. tþrótta-
fréttamaöur: Ingólfur Hannesson
Þingfréttamaóur: Siguröur G. Tómasson
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaidsson.
Útlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson. Sævar Guóbjörnsson.
Handrita- og prófarkalestur, Blaöaprentsvakt: Andrea Jónsdóttir,
Elias Mar, Oskar Albertsson.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason.
Auglýsingar: Rúnar Skarphéöinsson, Sigríöur Hanna Sigurbjörnsdóttir
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir, Jón Asgeir Sigurösson.
Afgreiösla: Guömundur Steinsson. Kristin Pétursdóttir.
Sfmavarsla: ölöf Halldórsdóttir, Sigrlöur Kristjánsdóttir.
Bilstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Húsmóöir: Jóna Sigurðardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
útkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Gúðmundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Slöumúla 6.
Reykjavfk, sfmi 81333
Prentun: Blaöaprent h.f.
Verðbólgustigið
lækkar
• I riti Þjóðhagsstofnunar um þjóðarbúskapinn á árinu
og horf urnar á næsta ári kemur fram að lífskjör eru nú
með besta móti og engar horf ur eru á því að ytri skilyrði
þjóðarbúsins breytist til hins verra á næsta ári. Sem f yrr
eigum við því fyrst og f remst við okkur sjálf að etja. Sé
heppnin með verður stórhækkun olíuverðs ekki viðvar-
andi og matvælaverð í heiminum hækkar á næsta ári.
Hvað sem því líður eru útf lutningshorf ur taldar góðar,
og viðskiptakjör ættú að haldast óbreytt f rá því sem nú
er.
• Er þá nokkur þörf að kvarta? Jú, verðbólgan er enn
sem fyrr helsta vandamáíið, sem við er að glíma á sviði
efnahagsmála. Núverandi ríkisstjórn hefur tekist með
efnahagsaðgerðum sínum að lækka verðbólgustigið úr
52% í um 40%. Þjóðhagsstofnun gerir ráð fyrir því að
þegar niðurgreiðslur 1. desember taka að hafa full áhrif
verði verðbólgustigið komið niður fyrir 40% um áramót.
En undirstraumurinn frá þeirri 52% verðbólgu sem
strandkapteinninn Geir Hallgrímsson skildi eftir sig seg-
ir allsstaðar til sín í efnahagskerfinu og ryður á undan
sér verðhækkanaskriðu.
• Það er verkefni núverandi ríkisstjórnar að stemma
stigu við f lóðöldu verðhækkana sem enn breiðist út eftir
stórstrand fyrrverandi ríkisstjórnar. Hvort tekst að
halda henni innan þeirra 5% marka sem Þjóðhagsstofn-
un gefur sér sem ársf jórðungslegar breytingar kaup-
taxta á næsta ári er óráðið enn. Kauphækkanir eru af-
leiðing verðhækkana, því að með vísitölukerf inu hefur
launaf ólk nokkra tryggingu f yrir að f á þær verðhækkan-
ir bættar sem orðið hafa á hverju þriggja mánaða tíma-
bili. Þeir sem aðhyllast einfaldar lausnir í efnahagsmál-
um ættu að hugleiða það að hægt er að halda kaup-
hækkunum ískefjum, jafnvel innan 5% markanna, með
því að halda verðhækkunum niðri. Ef það tækist myndi
verðbólgustigið lækka niður í 30% í lok árs 1979 eins og
Þjóðhagsstofnun spáir í dæmi sínu án minnstu átaka við
launafólk í landinu.
Kaupmáttur
og jafnrétti
• Þrátt fyrir það að verðbótavísitölu hafi verið breytt
með stjórnvaldsaðgerðum og þrátt f yrri þakið margum-
rædda er kaupmáttur ráðstöfunartekna um þessar
mundir hærri en hann var í nóvember. Kaupmáttur með-
altaxta verkafólks er nú í desember áætlaður 117.0 mið-
að við 100 sem ársmeðaltal 1971, en var 112.4 í nóvember.
Miðað við þann hraða sem verið hefur á verðbólgunni
má gera ráð fyrir þvf að kaupmátturinn verði í febrúar
næstkomandi svipaður og í nóvember sl., en þá verður
reiknuð út verðbótavísitala og kauphækkun samkvæmt
henni 1. mars 79. í þessum upplýsingum frá Kjararánn-
sóknanefnd eru vel að merkja ekki metin áhrif niður-
greiðslna 1. desember og boðaðra skattalækkana.
• Það gerir hinsvegar Þjóðhagsstofnun í þjóðhagsspá
sinni fyrir næsta ár. Þar er gert ráð fyrir í sérstöku
dæmi að kaupmáttur ráðstöf unartekna verði svipaður
eða heldur meiri á árinul979 en á þessuári. Aukningar
ráðstöfunartekna yrði þó fyrst og fremst vart á lág-
tekjuheimilum, meðal annars vegna boðaðrar skatta-
lækkunar á lágtekjum. Það þarf ekki að segja neinum
láglaunamanni í dag að tekjur hanseru drýgri nú en áður
vegna þess að nauðsynjavörur heimilanna hafa lækkað í
verði. Þannig er millifærsla ríkisstjórnarinnar þegar
farin að segja til sín og mun segja til sín í enn ríkara
mæli á næsta ári.
• Þeir sem meiri hafa atvinnutekjurnar munu að ein-
hverju leyti þurfa að bera auknar skattaálögur séni
millifærslan hefur í för með sér. Og lengra verður vart
gengið út á þá braut. En vert er að hafa f huga að komi
ríkisstjórnin í framkvæmd þeim félagslegu réttindamál-
um sem hún hefur heitið að beita sér fyrir mun velferð
aukast í þjóðfélaginu. Ailir þjóðfélagshópar njóta ekki
réttindabóta til jafns, en aukið jafnrétti f þjóðfélaginu er
mikilvægasti þátturinn f Iffskjörum þjóöarinnar.
—ekh.
! íhaldsmenn
| óánœgðir með
\ moggann
ILöngum hefur boriB á mikilli
óánægju Sjálfstæöismanna meö
• aöal flokksmálgagn sitt
IMorgunblaöiö sem m.a. hefur
lýst sér i siminnkandi upplagi.
Þessi óánægja hefur birst meö
* ýmsu móti, hUn er ekki ný af
|nálinni,en slöustu árin hefur hún
einkum komiö fram i greina-
skrifum jaöarhópa ihaldsins i
■ Dagblaöiö. 1 gær bættist nýr
Ihöfundur i þannprUöa hóp. Þaö
er fyrrverandi borgarstjóri
ihaldsins i Reykjavik Birgir Is-
• leifur Gunnarsson. Ekki veröur
Isagt aö grein Birgis beri af öör-
um greinum svipaös efnis sem
birtast daglega I þessu blaöi,
• eftir atorkusama áhugapóli-
Itikusa eins og Geir R. Andersen
eöa Leó M. Jónsson. Meginefni
greinar Birgis er gamalkunnug
■ tugga: Alþýöuflokkurinn og
IAlþýöubandalagiö lofuöu öllu
fögru fyrir kosningar en eru nU
bUin aö svikja þaö allt. Þessi
■ tugga er nú oröin eins sigild og
Ifarandminni þjóösagnanna.
Bragöleysiö i þessum áróöri
hlýtur hinsvegar aö vekja
• spurningar um ástandiö i Sjálf-
Istæöisflokknum. Þaö hefur vak-
iö óskipta athygli þeirra se'm
fylgst hafa meö störfum Alþing-
■ is hve máttlaus flokkurinn hefur
I veriö i stjórnarandstööu.
! Hafa kratar
| stolið senunni
IÞaö má auövitaö segja sem
svo aö umsvifamestu þingmenn
Alþýöuflokksins hafi stoliö sen-
unni frá ihaldinu, en aö öðru
• jöfnu heföi þaö átt aö veröa til
þess aö styrkja stööu Sjálf-
stæöisflokksins ef þar væru efni
til þess aö móta markvisa bar-
áttu gegn rikisstjórninni. Þaö
hafa hinsvegar margir á þaö
bent, sérstaklega eru þaö þó
óánægöir Ihaldsmenn, aö þessi
barátta hafi nær engin verið og
einkennst af handahófi og ráö-
leysi. Svo dæmi sé tekiö, má
nefna fyrstu umræöu fjárlaga.
Þar flutti Matthias A. Mathie-
sen dæmalaust máttlausa ræöu,
sem einkenndist af talnaþrugli
ogprósentureikningi sem sumir
stjórnmálamenn halda aö gangi
i almenning eins og heilagur
boöskapur. Þaö var kannske til
þess aö bæta upp þetta augljósa
máttleysi aö þessari ræöu voru
gerö sneggri og meiri skil i
Rikisiitvarpinu en áöur hefur
tiökast. Klippari er alltaf pfn-
hrifinn af þeim sem hjálpa litil-
magnanum. Ekki hefur mál-
flutningur Geirs Hallgrimsson-
ar oröiö til þess aö bæta upp þaö
sem vantaöi á Mathiesen af
skörungsskap.
Með öndina
í hálsinum
Stjórnarandstaða Sjálfstæðis-
flokksins hefur i einu oröi sagt
veriö afar leiöinleg, ef frá eru
taldar skemmtilegar uppákom-
ur eins og þegar Halldór Blön-
dal flutti mergjaöa ræðu viö
þriöju umræöu um efnahags-
ráðstafanir rikisstjórnarinnar,
sem augljóslega var samin fyrir
útvarp. Útvarpsumræöurnar
voru bara þvl miöur kvöldiö áö-
ur. Margir eru kallaöir en fáir
útvaldir. Annars segja
gárungarnir i baksölum þing-
hússins aö þaö hafi veriö skyn-
samleg ráöstöfun aö hleypa
Halldóri á þing einmitt þegar til
umræöu var frumvarp um
fuglaveiöar og fuglafriöun, þvi
varaþingmaðurinn hefur eins og
allir vita veriö meö öndina i
hálsinum árum saman.
Engin
heildarstefna
En þaö sem upp Ur stendur er
þaö aö ástandiö i herbúöum
ihaldsins erþannig aö ekki hef-
ur tekist aö móta neina heildar-
stefnu i viöbrögöum viö rikis-
stjórninni. 1 þingflokknum er
hver höndin upp á móti annarri
bæöi af persónulegum og mál-
efnalegum ástæöum. Sumir
styöja Geir. Sumir styöja Gunn-
ar (fer nú óöum fækkandi vegna
lögmáls timans). Sér á parti i
þingflokknum er svo Albert.
Það má segja aö þaö eina sem
þingmenn Sjálfstæöisflokksins
viröast sammála um er aö
flokkurinn gætiekki meönokkru
móti fariö I rikisstjórn á næst-
unni. Svo öfugsnúiö sem þaö
viröist vera, er þaö satt, aö
ihaldiö vonar aö rikisstjórnin
haldi velli amk. fyrst um sinn.
Meginástæðan er sú aö flokkur-
inn er I innbyröis upplausn og
ekkert útlit er fyrir aö þeirri
sturlungaöld ljúki á næstunni. í
ööru lagi hefur flokkurinn engar
mótaöar hugmyndir um lausn
aösteöjandi efnahagsvanda.
Flokkurinn mundi þvl standa
uppi klofinn og ráölaus, ef hon-
um byöist aö taka þátt I rfkis-
stjórn tam. meö Alþýöufiokkn-
um.
Bergmálið frá
Gylfa dofnar
Þær hugmyndir Gylfa Þ.
Gislasonar sem hafa bergmálaö
i Alþýöuflokknum allt siöan i
stjórnarmyndunarviöræöunum
i sumar, um aö kratar færu I
nýja viöreisnarstjórn meö
Gylfi Þ.: Fylgja missir kraftinn
Ihaldinu eru þvi varla liklegur
veruleiki á næstunni. Þaö er al-
kunna aö þátttaka Alþýðu-
flokksins i vinstristjórninni var
keyrö i gegn af Benedikt Grön-
dal og ýmsir af þingmönnum
flokksins jafnvel meirihluti
þeirra var andvigur stjórnar-
þátttökunni. Þeir hölluðust
frekar aö Gylfa. Siöan hefur (
mikiö vatn runniö til sjávar.
Þingmönnum Alþýöuflokksins
er ijóst aö þeir hafa nú þegar
glataö miklu af þvi fylgi sem
flokkurinn vann ikosningunum i
vor. Þeim er ljóst aö þeir eiga
hreinlega pólitiska framtiö sina
undir þvi aö þeim takist aö
hanga í rikisstjórninni og aö
ekki komi til kosninga á næst-
unni.
íhaldið vill
þá ekki
Og þótt flestir þeirra hafi gælt
viö þá hugmynd aö þeir gætu
rofiö vinstristjórnarsamstarfiö
og fariöi stjórnmeö Ihaldinu þá
vita þeir nú aö Ihaldiö vill alls
ekki taka viö þeim. Ef þaöyröi,
væri þaö meö þeim skilyröum,
aö efnt yröi til kosninga i vor,
svo Sjálfstæöisflokkurinn gæti
unniö eitthvaö af fylgi sinu tii
baka frá krötum. Sjálfstæöis-
flokkurinn mundinefnilegaaldr-
ei taka i mál aö mynda stjórn
meö Alþýöuflokknum út kjör-
timabiliö upp á þau býti sem
núverandi styrkleikahlutföll á
Alþingi boöa varöandi verka-
skiptingu i rikisstjórn. Þá gæfist
krötum lika e.t.v. timi til þess
aö vinna upp þaö fylgi sem hann
hefur tapaö i darraöardansi
undanfarinna mánaöa.
Pólitískt
raunsæi
Vilmundar
Þaö ber þessvegna aö flokka
þaö undir stjómmálalegt raun-
sæi hjá Vilmundi Gylfasyniþeg-
ar hann segir I VIsi I gær um
Sjálfstæðisflokkinn og hvers
vegna ekki er möguleiki fyrir
krata aö fara i stjórn meöihald-
inu: „Þaöerekki nokkur leiöað
treysta á þetta stefiiulausa rek-
ald. Sjálfstæöisflokkurinn verö-
ur aögera breytingar á sjálfum
sér áöur en hann veröur viö-
ræöuhæfur”. Og þótt I þessum
oröum felist fyrirheit sem ekki
veit á gott þá veröur aö meta
þetta pólitiska raunsæi sem nú
loksins örlar á i rööum þing-
manna Alþýöuflokksins. Klipp-
ari þessa þáttar ætlar sér hins-
vegar ekkert aö fara aö velta
krötum upp úr hinu pólitiska
siögæöi þeirra.
sgt
!