Þjóðviljinn - 03.01.1979, Side 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 3. janúar 1979
DIOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Citgefanrdi: titgáfufélag Þjóftviljans
Framkvæmdastjéri: Eióur Bergmann
Ritstjérar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjéri: Vilborg Haróardóttir
Rekstrarstjóri: úlfar Þormóbsson
Auglýsingastjéri: Gunnar Steinn Pálsson.
Afgreióslustjéri: Filip W. Franksson
Blaóamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Erla Sig-
uröardóttir, Guöjón Friöriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Ingólfur
Margeirsson. Magnds H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson. Iþrétta-
fréttamaöur: Ingólfur Hannesson
Þingfréttamaöur: Siguröur G. Tómasson
I.jósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
Ctlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson. Sævar Guöbjörnsson.
Handrita- og préfarkalestur, Blaöaprentsvakt: Andrea Jónsdóttir,
Ellas Mar, Oskar Albertsson.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason.
Auglýsingar: Rúnar Skarphéöinsson, Sigrlöur Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: Guördn Guövaröardóttir, Jón Asgeir Sigurösson.
Afgreiösla: Guömundur Steinsson. Kristin Pétursdóttir.
Slmavarsla: ölöf Halldórsdóttir, Sigrlöur Kristjánsdóttir.
Bflstjéri: Sigrón-Báröardóttir.
Htisméöir: Jóna Siguröardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdðttir, Karen Jónsdóttir.
(Jtkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Siöumúla 6.
Reykjavfk, slmi 81333
Prentun: Blaöaprent h.f.
Nefndafœkkun
og stefnubreyting
• Hjörleifur Guttormsson iðnaðarráðherra hefur á
siðustu vikum og mánuðum tekið hressilega til i
ráðuneyti sinu. Það heyrir til tiðinda þegar ráð-
herra tilkynnir á einu bretti að hann hafi lagt niður
tólf nefndir á vegum ráðuneytis sins og leyst frá
störfum sjötiu og tvo nefndarmenn og ritara. öðr-
um þræði er þessi tiltekt skýr vottur um stefnu-
breytingu i iðnaðarráðuneytinu og að hinu leytinu
er um að ræða verkalok nefnda eða tilgangsleysi
þeirra við breyttar,aðstæður.
• 1 samræmi við samstarfsyfirlýsingu stjórnar-
flokkanna hefur til dæmis „Viðræðunefnd um orku-
frekan iðnað” verið lögð niður. Með þeirri ráðstöfun
er lögð áhersla á að engin áform eru uppi um það að
efna til frekarasamstarfs viðerlenda auðhringa um
stóriðju á íslandi i náinni framtið. Það virðist einnig
vera heillavænlegra sjónarmið að iðnaðarráðuneyt-
ið sjálft annist könnun á öllum hugmyndum um
orkufrekan iðnað á íslandi og skipi til þess starfs
nefndir i hverju einstöku tilfelli i stað þess að loka
slik mál inni i fastanefnd. Hættan er sú að atorku-
samir umboðsmenn erlendra auðhringa reyni að
finna sér bakdyraleið að islensku orkulindunum
með simötun slikrar nefndar á gylliboðum. Allar
viðræður og hugmyndir um nýtingu islenskra orku-
linda til iðnaðarframleiðslu þurfa að vera undir
stöðugu eftirliti þings og ríkisstjórnar og al-
menningur þarf að fá um þær greinargóðar upp-
lýsingar á öllum stigum.
Kröfluhotfur
• Stjórnunarmál Kröfluvirkjunar hafa nú verið
endurskipulögð og i tengslum við það hefur iðnaðar-
ráðherra lagt niður umdeildustu nefnd siðustu ára,
sjálfa Kröflunefnd. Frá og með áramótunum taka
Rafmagnsveitur rikisins við eignum og rekstri
Kröfluvirkjunar, svo og yfirstjórn allra frekari
framkvæmda sem ákveðnar kunna að verða. Sem
eignaraðili mun rikið sjálft standa undir þeim
gifurlega fjármagnskostnaði sem Kröflumannvirk-
in hafa safnað á sig,svo og kostnaði við áframhald-
andi framkvæmdir.
• Við yfirtöku RARIK á Kröfluvirkjun fellur niður
umboð Kröflunefndar, svo og fyrirmæli iðnaðar-
ráðuneytisins til. Orkustofnunar um þátt hennar i
framkvæmdum við borholur og gufuveitu. Er þetta
mjög i samræmi við eindregnar kröfur um að rekst-
ur og stýring framkvæmda við Kröflu kæmist á eina
•hönd hjá rikisfyrirtæki. Er þá við færri að deila um
ábyrgð á mistökum eða góðum árangri i framtið-
inni, enda þótt Rafmagnsveiturnar þurfi að sjálf-
sögðu að leita til ýmissa aðila um ráðgjöf og pólit-
íska ákvarðanatöku.
• Framtiðarskipan á yfirstjórn Kröfluvirkjunar
verður áfram til skoðunar og tengist undirbúningi
þess stórverkefnis að stofnað verði landsfyrirtæki á
sviði orkumálanna.
• Flest bendir nú til þess að Kröfluvirkjun verði
starfrækt með 6—8 megawatta gufuafli á þessu ári.
Með þvi lagi þyrfti rikissjóður að visu að borga
nokkra miljónatugi með rekstrinum, en samt sem
áður ér það talið hagkvæmara heldur en að loka
stöðinni vegna þess að kostnaður við gæslu og nauð-
synlegt viðhald mun verða töluvert meiri en rikið
þyrfti að borga með raforkusölu. Þau rök mæla
einnig með rekstri að Austurlina er talin öruggari
með megawöttin frá Kröflu sem bakhjarl og ekki
kæmi þá til að segja þyrfti upp þjálfuðu starfsfólki.
• Enn mun verða um það deilt hvernig standa eigi
að gufuöflun við Kröfliuen eigi virkjunin að verða
annað en minnisvarði um stórkostlega sóun fjár-
muna sýnist ráðlegast að fara hægt i sakirnar og
feta sig áfram tii öruggrar gufuöflunar með rann-
sóknarborunum og prófunum.
—*kh
! Einum möguleik-
I anum fœrra
• „Stæröfræöilega voru þá til
|(viö stjúrnarmyndunina eftir
siöustu kosningar, ath. kl.) og
eru enn til fjölmargir möguleik-
■ ar á myndun meirihlutastjórn-
Ia....”, segir Benedikt Gröndal,
formaöur Alþýöuflokksins, I
viötali viö Morgunblaöiö sl.
• sunnudag. Þessum möguleikum
Ifækkaöiþóum einn eftiryfirlýs-
ingu Geirs Hallgrimssonar, for-
manns Sjálfstæöifslokksins, I
i Morgunblaöinu sama dag:
I,,Sjálfstæöismenn hljóta aö
vinna aö þvi, aö til kosninga
veröi efnt sem fyrst eftir ráö-
! þrot núverandi rikisstjórnar,
Isvo aö þjóöin geti kveöið upp
sinn dóm.”
Samstjórn Sjálfstæðisflokks
, og Alþýðuflokks er semsagt úr
Lúövik Geir
sögunni sem „stærðfræðilegur”
möguleikí þangað til kosningar
hafa farið frám.
Kosningar
í sumar?
Lúðvik Jósepsson formaður
Alþýðubandalagsins lýsti þvi
yfir i Visi að full þörf væri á nýj-
um sviptingum í islenskum
stjórnmálumá árinu af áþekkri
stæröargráðu og á sl. ári.
Um lifdaga stjórnarinnar og
möguleika á kosningum á árinu
hefur Lúðvik þetta að segja viö >
Morgunblaöið á gamlársdagt I
Ágreiningur okkar Alþýöu-
bandalagsmanna við þá Al- I
þýöuflokksmenn um aðgeröir I J
veröbólgumálum snýst fyrst og I
fremst um þá kröfu þeirra aö
vilja lögbinda kaupbreytingar |
án tillits til verölagsþróunar. •
Haldi Alþýöuflokkurinn fast I
viö þær kröfur sinar veröur
stjórnin ekki langlif. Takist rik- |
isstjórninni hins vegar aö færa I •
lagalegan búning og siöan út I I
atvinnu- og framkvæmdalffiö
þær tillögur, sem stjórnarsam- |
komulagið var byggt á, þá getur •
stjórnin staöiö aillengi.
Slitni upp úr núverandi !
stjórnarsamstarfi, þá veröa |
kosningar á næsta sumri. Ég hef ■
ekki trú á, aö aðrir flokkar en I
þeir, sem nú eru saman I stjórn, I
komi sér saman um myndun |
rikisstjórnar viö núverandi aö- ■
stæöur.” —e.k.h. |
■i
ÍÓIafur Ragnar
Grímsson:
I ÞINGHLEI
Bréfið.
Viku fyrir jól barst þingmönn-
um bréf. Viröulegt umslag og
höfðinglegur haus. Verslunar-
ráð Islands var aö láta boð út
ganga likt og keisarinn forðum.
Þingmenn voru teknir til bæna
og tilkynntur stórisannleikur.
Bréfið var sérstakt á ýmsan
máta. Boðskapurinn var um
efnahagslegan heimsendi
Islandsbyggöar ef vondu vinstri
karlarnir væru áfram við völd.
„Atvinnurekendur geta ekki
lengur setið aögerðarlausir og
horft á efnahagslíf landsins lagt
I rúst”. Nú yrði fylkt liði og
blásið I herlúðra. Höfðingjar at-
vinnurekendavaldsins halda til
orrustu: „Verslunarráð Islands
hvetur atvinnurekendur og
samtök þeirra að standa þétt
saman og hefja virka baráttu til
varnar framtíð Islénskra fyrir-
tækja”. Þeir blása bara stift I
herlúðra, höfðingjarnir. Þaö er
mikiö i húfi. önnur eins heróp
hafa ekki heyrst árum saman úr
búöum peningavaldsins. Er
virkilega orðið svona þröngt i
búi hjá heildsölunum?
Það vakti athygli að undir-
skriftir bréfsins voru lengri en
samanlagður textinn. Það voru
greinilega engir smáhöfðingjar
á ferð. Nú yrðu þeir allir, bræð-
ur i braskinu, að sameinast
gegn óvinum.
Fríður var hann
f lokkurinn
Þegar undirskriftir skara
fram úr meginmáli þá hlýtur
athyglin fyrst að beinast aö höf-
undum slikra tilskipana.
Tuttugu og niu voru þeir kapp-
arnir sem aðfararviku jóla lýstu
yfir striði á hendur hinni illu
rikisstjórn og öllum aðstand-
endum hennar, boöuöu „bar-
áttu” og bentu á „rústir”. Þessi
f jandmannaflokkur rikis-
stjórnarinnar er vissulega
friöur. Hann myndi sóma sér
vel I veislusölum fyrirmanna.en
hann afhjúpar lika leyniþræði
peningavaldsins. Viti menn, á
einu blaði birtist skrá um hina
heilögu Ihaldsþrenningu. Hún
tilkynnir stóryrt strið á hendur
rikisstjórn. Hér getur aö lita
saman i sveit brjóstvörn þess
bræðralags sem löngum hefur
dugað ihaldinu vel og enn á
greinilega að beita.
Kapparnir 29 voru svo
vinsamlegir að merkja nöfn sin
hlutaðeigandi fyrirtækjum.
Enginn átti aö fara i grafgötur
um hve mikið þeir ættu nú undir
sér. Efstur á blaði var Hjalti
Geir Kristjánsson, erfingi
Kristjáns Siggeirssonar h/f sem
áöur fékkst við iðnrekstur en
helgar sig nú heildsölu af öllum
krafti, enda gerir EFTA-dýrðin
heildsala rfkari og rikari á
sama tima og iðnaðurinn verður
sifellt rýrari og rýrari.
Síðan kemur röð af gamal-
grónum heildsölum sem nú
óttast mjög um sinn hag. Þar
eru fulltrúar Eggerts Kristjáns-
sonar og Co. h/f, J. Þorláksson-
ar og Norðmann h/f, Natan og
Olsen h/f, I. Brynjólfssonar og
Kvaran h/f að ógleymdum Ræsi
blessuðum h/f, óðalsetri Geirs
okkar Hallgrímssonar.
Hér eru lika Viglundur frá
B.M. Vallá sem frægur varð i
kosningasjónvarpi ihaldsins,
Eggert Hauksson fyrir hönd
pabba sins I Plastprenti h/f,
Leifur fyrir pabba i Völundi og
fleiri góðir pabbastrákar sem
komnir eru I bissnesinn I nafni
þeirrar undanþágu frá gullregl-
unni um hina frjálsu
samkeppni, að þeir einir skulu
hafa forskot sem passa sig á að
velja réttan pabba.
I þessum jólagraut
Verslunarráðsins reyndust vera
fleiri möndlur. Heildsalarnir
eru bara einn armurinn af
þremur I þeirri ihaldsþrenningu
sem sendi þingmönnum striðs-
yfirlýsingu I jólapóstinum.
Meðal fyrirtækjanna 29 sem
sjálfkrafa birtast sem brjóst-
vörn ihaldsins eru einnig Fiug-
leiöir og Eimskip.Þessar einok-
unarsystur I samgöngusam-
steypunni sýna nú svart á hvitu
hvar þær eiga heima. Óska-
barnið afhjúpast sem banda-
maður heildsalanna og Flug-
leiðir skipa sér I þá áróðurssveit
sem aö eigin sögn er ætlað að
brjóta á bak aftur rikisstjórn
launafólksins.
Það er þakkarvert að þessí
„ópólitisku fyrirtæki allra
landsmanna” skuli með einu
bréfi sýna hvar þau af eigin
rammleik eru i sveit sett. Þá
þurfum við ekki að deila um
pólitiskt heimilisfang þeirra.
Vinur vor Óttar og allir hinir
forstjórarnir þurfa ekki lengur
að vera með nein látalæti um að
Eimskip og Flugleiðir „taki
ekki afstöðu i pólitíkinni”. Nú
höfum við afstöðuna bréfaöa I
jólaboðskap Verslunarráðsins.
Og svo er þaö þriðji þrenn-
ingararmur Ihaldsins, sá
tuttugasti og niundi i flokknum
friða, sjálfur Mogginn i öllu sinu
veldi. Haraldur Sveinsson,
framkvæmdastjóri Morgun.
blaðsins, skrifar stoltur
undir bréf Verslunarráðsins og
leggur þannig blessun blaðsins
yfir tilskipun heildsalanna,
Eimskips og Flugleiöa.
Morgunblaðiö lokar hringnum.
Þrenningin birtist fullsköpuð, sú
fylking sem duga skal til að
koma rikisstjórninni á kné:
Heildsalarnir, Eimskip/ Flug-
leiðir og Morgunblaðið. Slik er
hin tigna sveit, sem undirritar
bréfið góða og sýnir þar með
þingmönnum hverjir kjósa að
teljast bræður i baráttunni gegn
rikisstjórn launafólksins.
Stöövast útgáfa
Morgunblaðsins?
Þótt sérkenni bréfsins felist i
yfirburðum undirskriftanna i
samanburði við texta, var þó
meginmálið á margan hátt
upplýsandi. Hin heilaga ihalds-
þrenning segir aö eftir fárra
mánaða feril rikisstjórnarinnar
sé svo komið að „ekici er lengur
um að ræða skattlagningu tekna
heldur hreina upptöku eigna”.
Og lokaorðin eru ekki heldur
nein smásmiöi: „Verslunarráð-
ið lýsir þvi allri ábyrgð á yfir-
vofandi stöövun fyrirtækja og
atvinnuleysi á hendur stjórn-
völdum vegna stefnu þeirra I
verðlags- og skattamálum”. Já,
hver skrambinn, heildsalarnir
ætla bara að fara að hætta. Guð
láti gott á vita, sagði einn sessu-
nautur minn. Það væri ekki til
einskis unnið ef við orkuðum nú
aö fækka eitthvaö blessuðum
heildsölunum.
I bréfinu góða stendur að
sumir kappanna i Verslunar-
ráðinu verði jafnvel, „að hætta
rekstri fyrirtækjanna alveg.”
Við lestur þessara orða stendur
undirskrift framkvæmdastjóra
Morgunblaðsins ljósum prýdd
fyrir hugskotsjónum, einskonar
pólitiskt neon-ljós af betra tagi.
Er rikisstjórnin virkilega svo
kröftug aö eftir fáeina mánuði
blasi sú „hætta” við að útgáfa
Morgunblaðsins kunni aö
stöðvast? Er atvinnuleysi yfir-
vofandi i höllinni við Aðal-
stræti? Varla er Haraldur
Sveinsson óábyrgur orða sinna.
Það er von að þjóti hátt i
herlúörunum. Rekstur Morgun-
blaösins að stöðvast! Ritstjór-
arnir kannski bráðum atvinnu-
lausir.
Það er þó huggun fyrir hina
vondu vinstri menn að varla
Framhaid á 14. siðu