Þjóðviljinn - 26.05.1979, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN ; Laugardagur 26. mal 1979
— Viö vorum allar I verk-
falli meöan byltingarbarátt-
an stóö yfir. Viö búum i sama
húsinu og á þessum tima
kynntumst viö fyrst al-
mennilega. Viö skeggrædd-
um um byltinguna og tókum
þátt i mótmælaaögeröum.
A kvöldin fórum viö öll upp
á þak hússins.bæöi börn og
fullorönir og hrópuöum út i
kvöldkyrröina bænir okkar
og byltingarslagoröin. Þaö
var svo mikill léttir aö þessu
eftir aö hafa oröiö aö þegja
svo lengi.
— Hefur byltingin valdiö
konum vonbrigöum?
— Iran er nú oröiö islamskt
lýöveldi. Islam (trúarbrögö-
in) þýöir ekki skref aftur á
bak. Ef svo er, þá er þaö
vegna rangtúlkana og þekk-
ingarleysis á oröum Kórans-
ins.
Spámaöurinn Ali sagöi:
Dæmiö ekki Islam eftir
múhameöstrúarmönnum.
— Er skipunin um að bera
blæju rangtúlkun?
- Samkvæmt Kóraninum
megi bæöi konur og karlar
verja sig gegn hinu illa. í
þeim skilningi ber aö lita á
blæjuna. chador, sem tákn.
Ef fleiri konur bera blæju
eftir byltinguna, þá skilur
fólk ekki merkingu blæj-
unnar. Einstaka kona gripur
til blæjunnar af þvi aö þær
halda aö þær séu eitthvaö
meiri eöa betri konur fyrir
þaö — sumar nota hana af
ótta viö ofsatrúarmenn.
Þvi næst er vikiö aö mis-
rétti sem konur eru beittar,
þær sitja ekki i dómafa-
sætum og samkvæmt lögum
erfa synir helmingi meira en
dætur. Þær svara þvi til aö
þaö sé karlmannsins aö
tryggja framfærslu kon-
unnar og einnig sé um
rangtúlkun aö ræöa.
— Hvaö um hjónaskilnaöi?
— Samkvæmt trúarbrögö-
um okkar eru skilnaöir
Umsjón:
Guðrún Ögmundsdóttir
Hildur Jónsdóttir
Hjördís Hjartardóttir
Kristín Astgeirsdóttir
Sólrún Gísladóttir
Hvað segja
konur1
Hvað er að gerast í Iran? Er siglt hraðbyri aftur í
aldir rétttrúnaðarins eða er verið að skapa nýtt sam-
félag? Er verið að setja blæjuna aftur á konurnar og
loka þær inni á heimilunum eða er verið að qera
úlfalda úr mýf lugu i þeim fregnum sem okkur berast?
Hvað segja konur í Iran?
Nýlega birtist í norska Dagblaðinu viðtal við fimm
íranskar menntakonur. Fjórar þeirra vinna utan
heimiiis, eín er húsmóðir. Allar eru þær sanntrúaðar
og studdu byltinguna heílshugar.
Þær segja að frelsið sem konur fengu á tímum
keisarans haf i verið hjómið eitt, til þess ætlað að mis-
nota konur á vinnumarkaðinum og til að friða vest-
ræna viðskiptavini.
Þessar konur tilheyra allar „kerfinu" og þær fara
nokkuð í kringum spurningarnar með því að vísa stöð-
ugt til Kóransins, en einmitt það bendir okkur á að við
megum ekki gleyma því í umf jöllun okkar um lönd
eins og (ran að þar ríkja allt aðrar venjur og annars
konar hugsunarháttur, mótaður af gamalli menningu
og trúarbrögðum. Það er því f róðlegt að kynnast skoð-
unum þessarra kvenna, þó að okkur kunni að greina á
um margt. Þær segja:
Viðtal við fimm iranskar
konur um byltinguna
og stöðu kvenna
Hvað er að gerast úti i hinum stóra heimi? Hvernig
hafa konur i Frakklandi baráttu sinni og hvað segja
konur í Iran? Jafnréttissíðan fjailar að þessu sinni
um erlend málefni sem snerta kvennabaráttu.
óæskilegir, en þaö er viöur-
kennt aö þeir kunni aö vera
nauösynlegir. Þaö er ekki
rétt aö þaö dugi karlmönnum
aö tilkynna þrisvar aö þeir
vilji skilnaö.máliö veröur aö
koma fyrir dóm — annars er
hann ekki löglegur. I Iran
eru I gildi lög um skilnaöi og
samkvæmt þeim hafa konur
og karlar jafnan rétt.
— Hver er afstaöa ykkar til
getnaöarvarna og fóstureyö-
inga?
— Islam vill ekki aö óvel-
komin börn fæöist. Þaö er
ekkert I Islam sem bannar
getnaöarvarnir. Pillan er
töluvert útbreidd hér.
Fóstureyöingar eru
slæmar frá trúarlegu sjónar-
miöi en þær veröur aö leyfa i
vissum tilfellum. I Iran eru
fóstureyöingar leyföar
fyrstu 12 vikur meögöngu-
timans, en barnsfaöirinn
veröur aö gefa samþykki
sitt.
— Fregnir herma aö
Khomeini hafi lýst yfir and-
stööu viö pilluna og vilji
stööva sölu hennar. Hvaö
segiö þiö um þaö?
— Þaö er mögulegt aö
Khomeini sé á móti
getnaöarvörnum, en hann
getur ekki haldiö þvi fram aö
sú skoöun sé I samræmi viö
Kóraninn.
Hingaö til hafa karlmenn
alltaf túlkaö trúarbrögöin
fyrir okkur og oft hafa þeir
notaö þá túlkun til aö kúga
konur. Þaö eru þessir bók-
stafstrúarmenn sem eru
fjandmenn kvenna ekki
Múhameöstrúin sjálf.
— Konur á vesturlöndum
hafa brugöist illa viö yfir-
lýsingum Khomeinis eftir
byltinguna og hafa fariö i
mótmælagöngur irönskum
konum til stuönings. Hvaö
finnst ykkur um þetta?
— Þær hafa gert úlfalda úr
mýflugu. Ég er hrædd um aö
margir liti á þessar aögeröir
sem afskipti af innanrikis-
málum. Þaö eru einmitt slik
afskipti sem viö vildum
losna viö meö byltingunni.
Ég óttast einnig aö ef konum
er stillt upp andspænis leiö-
togum landsins klofni
byltingarhreyfingin og á þvi
græöa heimvaldasinnar.
Iranskar konur eiga haröa
baráttu framundan, en viö
erum tilbúnar i slaginn. Viö
viljúm berjast fyrir jafnrétti
á okkar eigin forsendum, út
frá menningu okkar og
trúarbrögöum. Viö þurfum
langan tima, en viö munum
ná takmarkinu.
(heimild: Ðagladet, nokkuö
stytt.)
Flautað á konur og hunda
Viðtal við Nicole Albert sem
lengi hefur starfað í frönsku
kvennahreyfingunni
Á dögunum var stödd
hér á landi kona að nafni
Nicole Albert. Hún hefur
unnið mikið með frönsku
kvennahreyfingunni, og
einnig er hún virk í sínu
stéttafélagi, sem er
Félag prentara. Nocole
vinnur sem prófarkales-
ari hjá stóru útgáfuféiagi
í París. Við byrjuðum á
því að spyrja hana
hvernig franska kvenna-
hreyfingin væri skipu-
lögð.
Nicole: Þessi hreyfing á þaö
sameiginlegt meö öörum
kvennahreyfingum á vestur-
löndum sem komu upp eftir
1968, aö hún byggist á sjálfstæöu
hópastarfi. Hóparnir vinna
mjög mikiö eftir hverfum og
hafa allt frumkvæöi aö verka-
efnavali og vinna algjörlega
sjálfstætt. Siöan eru haldin þing
sem er samræmingaraöili á
heildarstefnu kvenna-
hreyfingarinnar.
Einnig hafa konur skipulagt
sig I einstökum verkalýösfélög-
um svo og unniö innan hinna
pólitisku vinstri flokka.
Jafnrs.: Hver eru helstu verk-
efni hópanna?
N: Eitt mesta stórmál
kvennahreyfingarinnar er og
hefur veriö baráttan fyrir frjáls-
um fóstureyöingum. Þó svo aö
fóstureyöingar séu taldar frjáls-
ar i Frakklandi, þá er þaö alls
ekki reyndin. Ariö 1974 voru
samþykkt lög um fóstureyðing-
ar, en þau áttu aö hafa 5 ára aö-
lögunartima.
Píslarsaga
kvenna
1 ár er komiö aö þessari
endurskoöun á lögunum, þannig
aö mikillar baráttu er þörf, þvi
sá háttur sem haföur er á fram-
kvæmdinni er pislarganga fyrir
konur. Þær þurfa aö mæta I tvi-
gang á fundi meö læknum og
félagsráögjöfum sem gera allt
til aö fá konurnar ofan af þessu.
Þetta tekur mikinn tima og aö
þessum fundum loknum, þurfa
þær sjálfar aö leita eftir sjúkra-
húsplássi eöa klinik og getur þaö
tekiö annan eins tima.
Ef konur ætla aö fá fóstur-
eyöingu, þá þurfa þær helst aö
leggja inn beiöni áöur en þær
veröa ófriskar svo langan tima
tekur þetta. Og ekki nóg meö
þaö, heldur kostar aögeröin 700
franka (rúmlega 50 þús. kr.) og
viö þá upphæö bætist aö sjálf-
sögöu vinnutap og annaö. Meö
þvi aö hafa aögerðina svona
dýra eru fóstureyöingar aöeíns
fyrir efnafólk og er veriö aö mis-
muna fólki eftir efnahag meö
þessu móti. Siöan er hægt aö fá
inni á einkasjúkrahúsum og tek-
ur þaö engan tima, en til þess
veröur fólk aö vera stórefnaö.
Vegna þessa ástands hefur
veriö stofnuö hreyfing sem
samanstendur aöallega af ung-
um stúlkum og innflytjendum. 1
baráttunni fyrir frjálsum
fóstureyöingum er nóg aö
starfa.
Þaö má einnig nefna fleiri
hópa t.d. eru aö sjálfsögöu starf-
andi hópar sem eru meö stööuga
umræöu um kvennabaráttuna,
kvennakúgun og stéttabarátt-
una.
SOS-þjónustan
Fjöldi kvenna vinnur einnig
aö þvi aö sinna konum sem
lenda i skilnaöi eöa mis-
þyrmingum og hefur sprottiö
upp úr þessu starfi hreyfing er
nefnist SOS. Hún sinnir flestum
þeim konum sem lenda I úti-
stööum viö eiginmenn og aöra.
Þessi hreyfing hefur auglýst sig
Framhald á 18. siöu