Þjóðviljinn - 27.10.1979, Blaðsíða 15

Laugardagur 27. október 1979 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15
Hinrík fimmti
Laugardagur sjónvarpsins
að þessu sinni er Hinrik
Sir Laurence Oliver. t kvöid
fáum við að sjá hann i hlut-
verki Hinriks fimmta.
Sjónvarp
kl. 21.30:
fimmti, sem Laurence Oliver
stjórnaði árið 1944, og leikur
hann jafnframt aðalhlut-
verkið.
Myndin er byggð á leikriti
Shakespeares, og i þýðingunni
er stuðst við óbirta þýðingu
Helga Hálfdanarsonar.
Laurence Oliver hlaut mikið
lof fyrir þessa mynd á sinum
tima (m.a. Oscarsverðlaun)
eins og fyrir fleiri
Shakespeare-myndir sem
hann hefur gert. Myndin
þótti nokkuð nýstárleg,
einkum vegna þess að i henni
var leikhúsi og raunveruleika
blandað saman á meistara-
legan hátt. Myndin hefst i hinu
fræga Globe-leikhúsi, þaðan
er farið út á „raunverulegan”
vigvöll til að kvikmynda bar-
dagana, og svo er snúið aftur
inn á leiksviðið.
Mary Larkin (tv) í hlutverki Mary Mulvane.
Ferðin tilAstratíu
Annað kvöld kemur á
skjáinn annar þáttur fram-
haldsmyndaflokksins And-
streymi. 1 fyrsta þættinum,
sem sýndur var á sunnu-
daginn var, sagði frá kúgaðri
alþýðu á trlandi og andspyrnu
hennar gegn enskum stjórn-
völdum.
Ung stúlka, Mary Mulvane,
kom þar mest við sögu.
Unnusti hennar er i hópi
„hvitu piltanna” sem gera
yfirstéttinni margar skrá-
veifur. Þættinum lauk á þvi að
unnustinn var skotinn til bana
og Mary dæmd til sjö ára
refsivistar i Astraliu. Annað
kvöld fáum við að sjá ferð
fangaskipsins til Astraliu, sem
er bæði löng og ströng. Ferðin
tekur sex mánuöi, og fangarn-
ir búa við illan aðbúnað á
skipinu.
Efni þessara þátta er vissu-
lega áhugavert, og verður
væntanlega fylgst með þvi af
áhuga hvernig Mary reiðir af.
Hinsvegar olli fyrsti þátturinn
nokkrum vonbrigðum, einkum
Sjónvarp
kl. 21.00
vegna afspyrnulélegs leiks
a.m.k. sumra leikaranna.
Þetta getur þó staðiö til bóta,
þvi að verstu leikararnir eru
annaðhvort dauðir eða verða
eftir á Irlandi. Aldrei skyldi
maður voninni glata.
ih
Rósa Ingólfsdóttir hefur teiknaö myndirnar i þáttinn tslenskt
mál.
Uppruni málsins
Sjónvarpið byrjar á morgun
útsendingar á þáttum um is-
lenskt mál, og er ætlunin að
þeir verði á dagskrá næstu
sunnudagskvöld.
Fyrstu tveir þættirnir eru
þegar tilbúnir, og er
umsjónarmaður þeirra
Eyvindur Eiriksson og
stjórnandi upptöku Valdimar
Leifsson. Síðan munu aðrir
taka viö og sjá um fleiri þætti.
Við náðum i Valdimar Leifs-
son og spurðum hann um form
þáttanna.
— Þetta er eiginlega mynd-
skreyttur texti. Eyvindur
talar, en sést litiö sjálfur á
skerminum, heldur notum við
teikningar eftir Rósu Ingólfs-
dóttur til að skýra textann.
Fyrsti þátturinn er fræðilegur,
þar er sagt frá uppruna
málsins, indóevrópskum
málum og upphafi fslensks
máls. Annar þáttur er léttari.
I honum er sagt frá áhrifum
skálda á málið gegnum tfðina.
— Þetta er tilraunastarf-
semi hjá okkur — sagði Valdi-
mar. — Upphaflega var
ætlunin að reyna að hafa
Sjónvarp
kl, 20,35
myndirnar „animeraöar”,
þ.e. gera teiknimynd, en það
var of dýrt.
—ih
Hringið i sima 8 13 33 kl. 9—5 alla
virka daga eða skrifið Þjóðviljanum,
Siðumúla 6, 105 Reykjavík
lesendum
SIGLINGAVÍSUR
Krataskútan er komin á skriö,
í kjölfestu hefur hún hægra lið.
Og Benedikt formaöur brosir svo blitt
mót beinstyttu af Geirfugli er stefnið fær prýtt.
A þann verndargrip setur hann hald sitt og traust
þvi hér eru óstööug veður um haust.
A hrafnana trúðu hrafnistumenn
en hjátrú á Geirfuglinn bergmáiar enn.
Um heilbrigði og hreinlæti hugsar með glans
og hellir úr koppi hvers einasta manns.
Flóaduft ber hann á bak þeirra og brjóst
svo betur þeir sitji, það öllum er ljóst.
i Bragatúnum á Bragi hrós,
um borð er hann kominn óvanur til sjós.
t barkanum hugsar um belju og sauö,
hvort bændamenningin gamla sé dauð.
Nú er aö kynna kappana þá
á kútternum sigla þeir Benedikt hjá,
I þjóöarsögunni þeir lifa það
aö þéttskrifaö eiga þar minningablað.
Og úr hverju skeifuskaftiö sé byggt
og slógvatnsins finnur hann mengaða lyk't.
I ökla veöur hann ýldu og slor,
öfundar bændur af mykju og for.
Vilmund stýrimann fyrstan ég tel,
þar frábær máltólin ganga eins og vél.
1 háttvirtu toppstykki er hreint enginn stans
hans hugsjónir skilja enginn er sjans.
Kjartani siðast segi ég frá
þótt sitji hann stjórnborða skútunnar á.
Um krossfiska og kuðunga þenkir hann þar
hvort þorska og ýsu þeir komi i stað.
Sá dómsmáladraumur er dreymdi hann best
er dómur fangans, nú krafturinn sést,
og trúaöan gerir hann lýðinn vors lands
og leiðir til mennta hvern bjána með glans.
Og Sighvatur kostinn I karlana ber,
sem kokkur á skútunni unir hann sér.
Þar skipsmönnum færir hann bræðing og brauð,
ef hann bruölar með smjör þá er útgeröin dauö.
Mögluoarlitið fór Magnús um borð,
sá maöur er prúður og fá hefur orð.
Þar tryggir hann hverja tusku og grjón,
tvfböku, skonrok, gaffal og prjón.
Um litt veidda stofna vita það menn
að marhnúta og blekfiska veiða má enn.
Marglyttu, sandmaðki og marflónni með
má matseöil prýöa, þaö gæti nú skeð.
Nú hef ég áhöfn alla hér kynnt
sem um borö i skútunni verkum fær sinnt.
Bræðingur kútterinn kallaður er
og kannski með réttu.það hver maður sér.
Mistökum báturinn byggður er af,
buslar um krappsjó og kosningahaf.
Með ráðleysi i stórsegli, fokkunni flas,
fljótfærni I reiöa og stafninum mas.
SIGRON KONRAÐSDÓTTIR.
(MÓÐVILIINM
fyrir 40 árum
„Við tslendingar nútimans
erum með afbrigðum kjaftfor
þjóð, og væri skemmtilegt ef
dugurinn væri á öðrum sviðum
eftlr þvi. Þó eru islenzk dagblöð
snöggt um siölausari I oröbragði
en almenningur. Ég hef verið að
lesa brezk blöð undanfarið og
það er athyglisvert, að jafnvel
um höfuðóvin Bretlands nota
þau hvergi oröbragð, sem
kemst i hálfkvisti við hinn gifur-
lega munnsöfnuð islenzku
stjórnarblaðanna um annað
voldugasta stórveldi heimsins,
hin sósialistisku ráðstjórnariýð-
veldi, her þess og forráða-
menn.”
Halldór Kiijan Laxness I
Þjóðviljanum 3. okt. 1939.
„Þaö er réttmætt og sjálfsagt,
að sósialistar taki sér stööu i
baráttunni til verndar hinu
borgaralega lýðræði, gegn
fasismanum, en það er þó
ennþá sjálfsagöara að þeir taki
sér stöðu I baráttunni fyrir
sósialismanum, þvi hið
borgaralega lýðræði auövalds-
þjóðfélagsins er ekki mark-
miðið, heldur sósialisminn.”
Leiðari Þjóðviljans,
7. október 1939.
„Ég var t.d. fyrsti Islend-
ingurinn sem hafði móralskt
þrek og stilhæfni til að greiöa
vaxandi nazisma hér i landi svo
vel úti látna eyrnaffkju, að hann
beiö þess aldrei bætur siöan.
Eru Timinn og Framsókn nú
búin að gleyma þeim fyrir-
heitum.sem nazistaforingjarnir
gáfu Jónasi Jónssyni frá Hriflu,
þegar þeir kæmust til maktar og
valda? Er þeim nú úr minni
liðinn múgfundurinn mikli við
Arnarhólstún föstudagskvöldið
2. júni 1933?”
Þórbergur Þórðarson I
Þjóöviljanum 10. okt. 1939.
I gær birtist mynd af Ingólfi Ingólfssyni, forseta Farmanna og fiski-
mannasambandsins.