Þjóðviljinn - 12.01.1980, Blaðsíða 7

Laugardagurinn 12. janúar 1980. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
MINNING:
Hákon Guðmundsson
fyrrv. yfirborgardómari
Hákon Guömundsson, yfirborg-
ardómari, erkvaddur idag. Aðrir
munu verða til þess að rekja ættir
hansogæviferill.Er þvi hér aðeins
um að ræða fátæklegar þakklæt-
iskveðjur frá þeim samferða-
mönnum Hákonar undanfarin 10
ár, sem báru gæfu til að vinna
með honum að landverndarmál-
um, sem voru eitt af megin hugð-
arefnum hans.
Hákon var formaöur stjórnar
Landverndar fyrstu 10 ár þeirra
samtaka og varð þvi til að móta
stefnu þeirra. Hann var alla tið
aldursforseti innan stjórnarinnar
og var það gæfa samtakanna að
eiga Hákon að viö framkvæmd
þeirra mála, sem samtökin hafa
að hugsjón.
Hákon var samnefnari alls hins
besta i islenskri menningu, gagn-
menntaður og viðlesinn, og skóg-
rækt, landvernd, náthiruvernd og
ekki sist mannvernd voru hugð-
arefni, sem hann helgaði alla sina
krafta. Hvorki timi né fyrirhöfn
voru til spöruð til að sjá þeim
málum farborða. Á siðasta
starfeári gekk hann ekki heill til
skógar, en karlmennið Hákon
Guðmundsson lét ávallt hugsjón-
irnar sitja i fyrirrúmi fyrir eigin
velferð.
Innrásin í Afganistan:
Fylkingin
og EIKm-1
mótmæla
Pólitisk framkvæmdanefnd
Fylkingarinnar hefur sent frá sér
eftirfarandi yfirlýsingu:
„Fylkingin mótmælir innrás
Sovésks hers i Afganistan.
Yfirlýsing hins nýja valdhafa
Karmals, um að gefa þurfi eftir
gagnvart borgaralegum öflum til
að skapa stöðugleika i landinu,
bendir eindregið til þess að hér
sé um að ræða aðför að alþýðu
Afganistan en i reynd stuðning
við landeigendaaðal og uppvax-
andi borgarastétt þessa lands.
Bandarikunum sem lengi hafa
haft áhyggjur af óstöðugleika i
þessum heimshluta er innrásin
áreiðanlega ekki slikt harmsefni
sem af er látið. Innrásin
veitir þeim og öðrum heims-
valdarikjum einmitt gullvægt
tækifæri til að efla hernaðarstöðu
sina i átökum við alþýðu allra
landa, jafnvel tækifæri til beinnar
hernaðarihlutunar i löndum þar
sem þau hnfa ekki treyst sér til
sliks vegna andstöðu heima fyrir.
A Islandi reyna afturhalds-
menn nú að nýta þessa atburði til
að tryggja Nato og bandarisku
hernaðarmaskinuna i sessi hér.
Herstöðvaandstæðingar þurfa að
láta sér það verða áminningu um
að efla baráttu sina fyrir brottför
hersins og úrsögn úr Nato. Efla
baráttu sina fyrir þjóðaratkvæði
um herinn og Nato.”
Ályktun EIM
Einingarsamtök kommúnista
hafa gert eftirfarandi ályktun:
..Einingarsamtök kommúnista
(marx-leninista) fordæma harð
lega og afdráttarlaust litt dul
búna innrás Sovétrikjanna i
Afghanistan. Þar er um að ræða
beina ihlutun i innanrikismál
sjálfstæðs rikis. Með þessu eru
miklar hörmungar leiddar yfii
afghanska þjóð og markmiðið ei
að svinbinda hana við Sovétrik
in.
Innrásin er e.t.v. ljósasta vis-
bendingin hingað til um yfir
gangsstefnu Sovétrikjanna gagn
vart þjóðum heims og þá vaxand
hættu sem þau bjóða heimsfriðn
um. Á
Einingarsamtök kommúriista
(m-1) hvetja islenska alþýðúíog
alla unnendur þjóðfrelsis og s^lf
stæðis til aö mótmæla harðlijga
innrás Sovétrikjanna i Afghaníst
an.” :1
í
í
tslensk þjóð sér nú á bak ein-
um af sinum bestu sonum og fyrir
þá gæfu að fá að njóta leiðsagnar
hans verða stjórnendur Land-
verndar honum ávallt þakklátir.
Frú Ólöfu og dætrum Hákonar
sendum við innilegustu samúðar-
kveðjur og biðjum Guð að blessa
minningu hans.
F.H. stjórnar og
starfsfólks Landverndar
Karl Eirfksson
Við sem áttum því láni að fagna
að starfa með Hakoni Guðmunds-
syni í Borgardómi Reykjavikur
eigum honum eflaust stærri þökk
að gjalda en flestir honum ó-
vandabundnir. Þó var reyndar
rétt á mörkum að við litum svo á
að hann væri okkur óvandabund-
inn og við honum þvi um alllangt
skeið var hann höfuð hálfgildings
stórfjölsky ldu, starfsmanna
Borgardóms. Þessum hópi stýrði
hannaf einstakrilægni og hlýleik.
Með réttsýni hans, léttri lund og
margháttaðri reynslu virtist öll
stjórn embættisins verða
áreynslulaus og án árekstra.Ó-
hætt ér að segja að hann hafi litið
á okkur öll sem jafningja og fé-
laga sem hann studdi i daglegri
önn og gladdist með á góðum
stundum. Reisn Hákonar út i frá
sem yfirmanns embættisins var
jafnframt okkar stolt.
Þannig var þetta og þessi sam-
veruár skulu nú þökkuð af heilum
huga.
Um leið og við kveðjum þennan
látlausa höfðingja með rikum
söknuði vottum við fjölskyldu
hans dýpstu samúð.
Kveðja fra starfsfólki Borgar-
dóms Reykjavikur.
Hákon Guðmundsson er látinn.
Hann hafði átt við vanheilsu að
striða siðustu 2 árin. Á sl. sumri
versnaði honum mjög og er liða
tók á haustið var sýnt að hverju
dró". En rósemi sinni og reisn hélt
Hákon svo lengi sem hann hafði
meðvitund. Striði hans við sjúk-
dóminn lauk aö morgni
þrettándadags jóla.
Hákon Guðmundsson var einn
þeirra islenskra embættismanna,
sem mest kvað að á opinberum
vettvangi og islenskur al-
menningur þekkti hvað mest til.
Þvi ollu fyrst og fremst þættir
hans um hæstaréttarmál i Rikis-
útvarpinu um 15 ára bil, er urðu
með allra vinsælasta útvarpsefni,
og i öðru lagi þátttaka hans i
félagsmálum, þar sem hann
haslaði sér völl i baráttunni fyrir
endurheimt landgæða fóstur-
jarðarinnar. Þetta var i félags-
skap skógræktarmanna og
náttúruverndarmanna. Þar varð
hann hinn sjálfkjörni forystu-
maður sökum hygginda, lagni og
festu. Að baki þessum ómetan-
legu eiginleikum félagsmála-
manns bjó viðtæk þekking á við-
fangsefninu, sem hann aflaði sér i
krafti ástar og áhuga á þvi. Það lá
þó allfjarri sérgrein hans, sem
var lögfræðin.
Þar naut hann mikillar virðing-
ar bæði sem ritari Hæstaréttar i
samfellt 28 ár og siðar sem yfir-
borgardómari i 10 ár. Hann var
formaður Félagsdóms i 36 ár frá
stofnun hans og mótaði manna
mest störf þessa þýðingarmikla
sérdómstóls. Formaður siglinga-
dóms var harin I 10 ár. Þá var
hann I 6 ár formaður Dómara-
félags Islands og kjörinn heiðurs-
félagi þess, er hann lét af starfi
yfirborgardómara 1974. Þá var
hann frá 1964 prófdómari við
lagadeild Háskóla Islands. Fleiri
trúnaðarstörf voru honum falin á
vettvangi lögfræðinnar, þótt hér
verði ei fleiri talin.
A timabili tók Hákon allmikinn
þátt i kirkjulegu starfi sem
sóknarnefndarmaður og fulltrúi á
kirkjuþingi 1960 og 1962.
Loks skal hér nefnd aðild hans
að starfi áhugamanna um flug-
mál. Hann sat i stjórn Flugmála-
félags Islands 1951-1959 og var
forseti þess 1957-1959 og sat sem
slikur alþjóðafund flugmála-
félaga i Bandarikjunum. Hann
var formaður starfsráðs Flug-
félags Islands frá stofnun þess
1959 og starfsráðs Loftleiða frá
1961. Arið 1958 var hann i nefnd,
sem samdi frumvarp til loftferða-
laga.
Hákon Guðmundsson var fædd-
ur 18. október 1904 i Hvoli I Mýr-
dal. Foreldrar hans voru hinn
landskunni bændahöfðingi Guð-
mundur Þorbjarnarson sem siðar
var kenndur við Stóra-Hof á
Rangárvöllum og Ragnheiður
Jónsdóttir frá Hvoli i Mýrdal.
Hann lauk stúdentsprófi árið 1925
og lagaprófi frá Háskóla Islands
1930. Hann var fyrst fulltrúi lög-
mannsins i Reykjavik, en 1936
varð hann ritari Hæstaréttar og
gegndi þvi starfi til 1964, er hann
var skipaður yfirborgardómari i
Reykjavik, sem fyrr sagði og
gegndi þvi til 1974 er hann lét af
þvi fyrir aldurs sakir.
Hákon Guðmundsson var kjör-
inn i varastjórn Skógræktarfélags
Islands á aðalfundi félagsins á
Akureyri 1952. Þá sá ég hann
fyrst, en siðan á aðalfundum
næstu árin. Hann vakti strax at-
hygli mina á þessum fundum
fyrir óvenjulega höfðinglegt fas
og skýran málflutning er hann
kvaddi sér hljóðs.
Veruleg kynni okkar hófust
sumarið 1956, er við vorum
saman i för 10 islenskra skóg-
ræktarmanna til Vestur-Noregs.
Þá birtust mér þeir eiginleikar I
fari hans, sem mér þóttu siöar
einkennandi: Rólegt og yfirvegað
fas samfara glæsimennsku, nota-
leg kimni og óvenjulega haldgóð
þekking á landi okkar og sögu
þjóðarinnar. Sjálfur sagði hann
mér einhvern tima, að hann teldi
einmitt þessa þekkingu einn
helsta hornstein almennrar
menntunar.
Arið 1957 var hann kjörinn i
aðalstjórn Skógræktarfélags ís-
lands og varð þá varaformaður
hennar en 1961 varð Hákon hinn
sjálfkjörni formaöur er Valtýr
Stefánsson ritstjóri lét af for-
mennsku i félaginu sakir heilsu-
brests.
Þessi 15 ár sem hann sat i stjórn
Skógræktarfélagsins var hann
lengst af hinn glæsilegi talsmaöur
þess áhugafólks sem vill „láta
jörðina eldast til bóta”, svo að
notuðséu orð Stephans G. um það
starf okkar að breyta hinni nöktu
og úfnu ásýnd Islands I græna
skógarþekju. En einmitt þessi orð
vitnaði Hákon eitt sinn i úr ræöu-
stóli.
Timinn sem Hákon Guðmunds-
' son var i forystu Skógræktar-
félagsins einkenndist af mjög
nánu samstarfi hans við nafna
hans Bjarnason, sem var fram-
kvæmdastjóri félagsins lengi vel
ásamt skógræktarstjórastarfinu.
Var þetta samstarf jafnaðarlega
ágætt, þótt mennirnir væru
gerólikir.
Hákon Guðmundsson naut þess
sem formaður Skógræktarfélags
Islands að hann hafði eignast
ótrúlega fjölmennan skara
áheyrenda þann langa tíma, sem
hann kom fram reglulega i út-
varpinu og þetta fólk hlýddi opnu
eyra á það, sem hann hafði að
segja um hlutverk skógræktar i
landinu, enda var það ætið sett
fram á lokkandi hátt með nota-
legri og ísmeygilegri rödd hans
og hófstilltu og röklegu orðfæri.
Að sjálfsögðu naut Skógrækt
rikisins i rikum mæli óbeintmik-
illa hæfileika Hákonar Guð-
mundssonar i forystu Skóg-
ræktarfélagsins. En hann vann
lika beint i þágu þessarar rikis-
stofnunar. Fyrst sem formaður
norsk-islenskrar nefndar, er
ráðstafaði þjóðargjöf Norðmanna
til tslendinga. Sú nefnd ákvað að
nota hana til að reisa rannsókna-
stöð i skógrækt. Að stöðinni
reistri varð Hákon formaður
stjórnarnefndar stöövarinnar frá
1968-1978.
Þá átti hann beinan hlut að þvi
að móta hið merka samstarf um
skógrækt er tókst mílli bænda i
Fljótsdal á Héraði og Skógræktar
rikisins. Kom hann i þvi tilefni
austur og lagði málið fyrir Fljóts-
dalsbændur ásamt starfsmönnum
Skógræktarinnar og stjórnar-
mönnum Skóg^æktarfélags
Austurlands.
Það varð skógræktarmönnum á
Islandi styrkur, sem seint verður
metinn til fulls, að fá mann með
vitsmuni og áhrifamátt Hákonar
Guðmundssonar i forystu þessa
málefnis um svo langan tima sem
raun varð á.
Hákon Guðmundsson, þáverandi
formaður Landverndar, flytur
skýrslu stjórnar á aðalfundi 1978.
En trúnað sinn viö landið sýndi
Hákon I fleiru en þvi einu að helga
i tómstundum sina miklu krafta
skógræktinni. Hann sat i Náttúru-
verndarráöi 1967-1972 og sem
varamaður 1972-1975 og var for-
seti þeirra þriggja náttúru-
verndarþinga, sem enn hafa verið
haldin og stýrði þeim af þeirri
festu og röggsemi sem aðeins er á
færi fárra enda frábær fundar-
stjóri.
Þegar Landgræðslu- og
náttúruverndarsamtök Islands,
Landvernd, voru stofnuö haustið
1969 var hann einróma kosinn for-
maður samtakanna og gegndi þvi
starfi til haustsins 1979, er kraftar
hans voru að þrjóta. Hann kaus
að einbeita þeim siðustu árin að
málefnum Landverndar og ákvað
þvi að draga sig út úr stjórn Skóg-
ræktarfélagsins 1972. Enginn vafi
er á þvi að það var Landvernd og
náttúruvernd á íslandi ómetan-
legt happ að fá hann til forystu á
þeim vettvangi. En um þann þátt
i lifsstarfi hans munu aðrir fjalla
betur á þessum degi.
Hákon Guðmundsson var i
óvenjulegum mæli sjálfstæður
persónuleiki. Hann var uppalinn
sveitamaður á viðri sléttu og vildi
hafa rými i kringum sig. Þegar
þau hjón reistu hús sitt að
Bjarkahlið við Bústaðaveg, var
það langt utan við borgarbyggö
, Reykjavikur. Þegar byggðin var i
þann veginn að umlykja þau yfir-
gáfu þau Bjarkahlið með hinum
stóra trjálundi og reistu sér nýjan
bústað fyrir austan fjall á bakka
ölfusár gegnt Selfossi. Þaöan
sótti Hákon vinnu sina til Reykja-
vikur hvern dag siðustu árin sem
hann var yfirborgardómari i
Reykjavik. Það var hraustlega
gert af manni, sem nálgaðist sjö-
tugsaldur að aka nær 50 km i
vinnu sina og það yfir Hellisheiði
að vetrarlagi. Þannig sýndi hann
i liferni sinu, að alvara fylgdi
orðum um gildi, sem hann mat á
annan veg en þungur straumur
samtiðarmanna gerði. Hann kaus
Framhald á bls. 13

Kennsla á Vetrarönn 1980 í Breiðholti
Breiðholtsskóli
Mánud.
kl. 19.40-21 Enska Barnafatasaumur Spænska
Fellahellir
III
l
21.05-22.25 Enska Barnafatasaumur Spænska
IV
Fimmtud.
kl. 19.40-21 Enska I Þýska I
21.05-22.35 Enska II Þýska II
II
Kennsla hefst 14. jan. Innritun fer fram við upphaf
kennslu.
Kennslugjald f. tungumál 15.000
Kennslugjald f. barnafatas. kr. 29.000
Mánud.
kl. 13.30-14.10 Enska 1
14.10-14.50 Enska 1 Leikf imi
15.00-15.40 Enska II Leikf imi
15.40-16.20 Enska II
Miðvikud.
13.30-14.10 Enska III
14.10-14.50 Enska III Leikf imi
15.00-15.40 Enska IV Leikf imi
15.40-16.20 Enska IV
Kennsla hefst mánud. 14. j&n. Kennslugjald kr.
15.000
Innritun fer fram við upphajf kennslu.