Þjóðviljinn - 06.02.1980, Page 8

Þjóðviljinn - 06.02.1980, Page 8
8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Miövikudagur 6. febrúar 1980 VARÐANDI MÁLEFNI REYKJAVÍKU Tveir þriðju af rekstrarkostnadi strætisvagna fara í launagreiðslur Yfir 90% útgjalda Reykjavíkurborgar eru bundin frá ári til árs Eins og skýrt hefur verið frá hér í blaðinu efndi Alþýðubandalagið i Reykjavík til almenns fundar um málefni Reykjavíkurborgar þar sem borgarfulltrúar flokksins, þau Sígurjón Pétursson, Adda Bára Sigfús- dóttir, Guðmundur Þ. Jónsson, Guðrún Helgadóttir og Guðrún Ágústsdóttir stjórnarformaður Strætisvagna Reykjavíkur sátu fyrir svörum. Hér á eftir verður gerð grein fyrir þvi helsta sem fram kom á þessum fundi, en málefni Strætisvagna Reykjavíkur og hvernig búið er að eldra fólki voru þau mál er einna mest voru rædd. Tómur strœtisvagn slítur götunum eins og 6000 fólksbílar Þórir Bergsson beindi þeirri spurningu til Guörúnar Agústs- dóttur s tjórnarformanns Strætisvagna Reykjavíkur hvort þaö myndi ekki borga sig fjár- hagslega ef borgin kæmi sér upp mismunandi stæröum af strætisvögnum. Spuröist hann jafnframt fyrir um hvaöa áhrif þessir stóru vagnar heföu á stofnkostnaö vagna og gatnaslit. Hann sagöist hafa þær tölur erlendis frá aö tómur strætis- vagn sliti götunum jafnmikiö og 6000 meöalfólksbilar og aö fullur strætisvagn af fólki slíti götun- um jafnmikið og 30 þúsund meöalfólksbilar. Þá beindi Þórir þeirri spurn- ingu til Guðmundar Þ. Jóns- sonar hvort aö lifeyrissjóöur starfsmanna Reykjavikur- borgar heföi I samræmi viö regl- ur um lífeyrissjóöi látiö trygg- ingafræöing reikna út stööu sjóösins á 5 ára fresti. Þórir sagöist hafa skoöaö reikninga sjóösins og sér virtist aö ávöxt- un ársins 1978 hafi veriö 30-40% neikvæö, en raunávöxtun þyrfti aö vera minnst 5% jákvæö til þess aö sjóöur gæti staöiö viö skuldbindingar .slnar. 1 ljósi þessara reikninga virtist þvl hætt viö aö sjóöurinn yröi gal- tómur eftir nokkur ár. 2/3 af rekstrar- kostnaöi strœtisvagna í launagreiðslur Guörún Ágústsdóttir svaraöi Þóri og sagöi aö oft heföi veriö rætt um aö hafa minni strætis- vagna I akstri á kvöldin, þegar nýting þeirra væri verst. Þær tölur sem Þórir heföi nefnt væru vissulega athyglisveröar og hún heföi ekki heyrt áöur nefndar jafn háar tölur I þessu sam- bandi. Rétt væri aö hafa I huga aö 2/3 af rekstrarkostnaöi strætis- vagnanna fer I launagreiöslur og þessi rekstarkostnaöur væri sá sami hvort sem um litla eöa stóra vagna væri aö ræöa. Jafn- framt gat Guörún þess aö erfitt væri aö fá litla strætisvagna. Strætisvagnar Reykjavlkurheföu ekki veriö endurnýjaöir slöan 1974 og vegna nauösynlegrar endurnýjunar væri nú veriö aö athuga hversu mikiö viö gætum sparaö meö litlum vögnum t.d. hvaö varöar ollukostnaö. Guömundur Þ. Jónssonsagöi I svari slnu viö spurningu Þóris aö útreikningar á stööu Hfeyris- sjóös starfsmanna Reykjavlkurborgar heföu veriö framkvæmdir á 5 ára fresti fram til 1970. Eftir þann tlma heföi veröbólgan vaxiö svo mikiö aö allir útreikningar voru taldir vafasamir auk þess sem vaxta- breytingar voru örar og óvissa I vaxtastefnu. Þessi ákvöröun heföi veriö tekin I samráöi viö Guöjón Hansson trygginga- fræöing sjóösins. r Ibúöarhúsnæöi tekið undir skrifstofur Jón Tynes spuröist fyrir um hvort ekki heföi veriö rætt um aö hafa stjórn á þvi aö húsnæöi sem byggt væri sem Ibúöarhúsnæöi væri ekki tekiö undir aöra starf- semi svo sem skrifstofuhús- næöi. 1 framhaldi af spurningu Jóns spuröi Finnbogi Jónsson um hvaöa hugmyndir væru uppi um lóöanýtingu fyrir komandi kyn- slóöir. Siguröur Haröarson for- maöur s kipulags nefndar Reykjavíkurborgar svaraöi spurningum þeirra Þóris og Finnboga og sagöi aö vissulega heföi mikiö af Ibúöahúsnæöi veriö tekiö undir aöra starfsemi á undanförnum árum og heföi þaö leitt til allverulegrar útþynn- ingar byggöar I Reykjavlk. Reykjavlkurborg heföi ekki I dag aöstööu til aö fylgjast meö þess- um málum, en á næstunni yröi unniö aö þvl aö efla embætti byggingafulltrúa borgarinnar til aö tryggja aö Ibúöarhúsnæöi væri ekki tekiö undir aöra starf- semi. Varöandi byggingarmöguleika I Reykjavlk, þá væri veriö aö at- huga meö byggö I austurátt og I vor ætti aö liggja fyrir hvort raunhæft er aö byggja I austur- átt I næstu framtlö. Þá væri einnig rætt um byggöaþróun suöur á bóginn meö öörum s veitarfélögum og sagöist Siguröur telja þaö einnahag- stæöustu þróunarmöguleikana. Gunnar H. Gunnarsson sem sæti á I byggingarnefnd Reykja- víkurborgar sagöi aö samkvæmt byggingarregiugerö er gekk I gildi um slöustu áramót væri ekki heimilt aö breyta um notkun á húsnæöi nema meö samþykki byggingarnefndar. Aö vlsu heföi nefndin ekki aöstööu til aö fylgj- ast nákvæmlega meö þessu, en visst aöhald væri fólgiö I þvl aö almenningur léti nefndina vita um brot af þessu tagi. Aldurshámark starfsmanna Reykja víkurborgar Svava Jakobsdóttir spuröist fyrir um reglur varöandi aldurshámark starfsmanna Reykjavikurborgar. Svava gat þess aö Jón Björnsson sálfræö- ingur heföi samiö skýrslu fyrir Reykjavikurborg um atvinnumál aldraöra og I þeirri skýrslu heföu veriö ýmsar tillögur. Sagöist Svava vilja vita hvort þessi skýrsla heföi veriö lögö til grundvallar stefnumótun I þessum málum. Adda Bára Sigfúsdóttir svar- aöi Svövu og sagöi aö fyrir um ári slöan heföi veriö gerö sam- þykkt L borgarstjórn er miöaöi aö þvl aö gera starfsaldurshá- mark sveigjanlegra, og heföi veriö skipuö nefnd til aö vinna aö þeim málum. A sföastliönu vori heföi svo Ihaldiö ásamt Sjöfn samþykkt aö engar reglur skyldu gilda um þaö hvenær menn ættu aö hætta fyrr en búiö væri aö semja framtlöarreglur. Þegar svo ljóst varö aö reglurn- ar yröu ekki tilbúnar fyrr en eft- ir áramót 1980, heföi veriö sam- þykkt aö aldurshámark skyldi til bráöabirgöa miöast viö 71 árs aldur, eöa þar til nefndin heföi lokiö störfum. Adda Bára sagöi aö nefnd þessi sem væri undir forystu Asdisar Skúladóttur félagsfræöings væri nú aö ljúka störfum og myndi meirihlutinn taka niöurstööur nefndarinnar til umfjöllunar næstu daga. Sam- kvæmt tillögum nefndarinnar væri gert ráö fyrir verulegum sveigjanleika varöandi aldurs- hámark starfsmanna borgar- innar. Um 95% útgjalda Reykja víkurborgar eru bundin Hjördis Hjartardóttir beindi þeirri spurningu til Sigurjóns Péturssonar hvort aö I næstu fjárhagsáætlun væri aö vænta verulegra breytinga frá þeirri stefnu sem rekin heföi veriö á meöan Sjálfstæöisflokkurinn fór meö öll völd I borginni. Þá spuröi hún hvort þaö væri satt sem hún heföi heyrt haft eftir Sigur jóni aö öll útgjöld Reykjavíkurborgar væru föst nema um 5% er menn gætu leikiö sér meö. Sigurjón Pétursson sagöi aö talan 5% væri nálægt þvl aö vera rétt, en hafa bæri I huga aö þessi 5% táknuöu 2 miljaröa I næstu fjárhagsáætlun. Sigurjón sagöi aö þaö væri fjarri lagi aö fjár- hagsáætlunin yröi eins og á dög- um fhaldsins, enda væru auknar tekjur Reykjavlkurborgar notaö- ar til aöger öa á s viöi félags mála. Guðmundur Bjarnason sagöi aö alltof litiö væri gert fyrir gangandi vegfarendur. Þannig væru biöstöövar strætisvagna til háborinnar skammar á veturna og viöburöur ef snjó væri ekki ýtt upp I strætisvagnaskýlin. Sllkt leiddi til myndunar hættulegra hryggja er sköpuöu hættu fyrir gangandi vegfarendur. Adda Bára Sigfúsdóttir sagöi aö erfitt væri aö moka öllum snjó I burtu, en vissulega væri mikil- vægt aö hryggir mynduöust ekki viö biöskýli strætisvagna. Sagö- ist Adda Bára telja aö gangstétt- ir heföu verið betur mokaöar slöastliöiö haust en oftast áöur. Kvöldakstur strœtisvagna Sölvi ólafsson sagöist nota strætisvagna mikiö og þvi þætti sér þaö mjög bagalegt aö á kvöldin kæmu þeir allir á sama tima á Hlemm. Þannig þyrfti aö blöa I 20 minútur eftir strætis- vagni á Hlemmi á kvöldin. Spurö- ist hann fyrir um hvort ekki mætti bæta úr þessu. Þá spurö- ist Sölvi fyrir um þaö hvort ekki væri hægt aö tengja sum hverfi saman meö reiöhjóla- og gang- stlgum t.d. milli Árbæjar og Breiöholts. Fólk væri fljótara milli þessarra bæjarhverfa ef eölileg aöstaöa væri sköpuö. Guörún Agústsdóttir sagöi aö leiðarkerfi strætisvagna heföi ekki veriö breytt síðan 1968. A árinu 1976 heföi fariö fram könn- un á notkun þessa kerfis og niö- urstööur þeirrar könnunur lægju nýlega fyrir. Samkvæmt niöur s töðunum væri kerfiö taliö allgott, nema hvaö auka þyrfti feröatiöni vagnanna. Fram kom hjá Guörúnu aö skiptifarþegar væru hlutfallslega fleiri hérlend- is en tlðkastá Noröurlöndum. Þá heföi komiö fram I könnuninni aö fólk kærir sig ekki um aö þurfa aö skipta oft um vagn vegna veö- urs. Þannig vildi fólk I Breiöholti er færi vestur I bæ helst ekki þurfa aö skipta um vagn á þeirri leiö. Varöandi þá staöreynd aö vagriarnir fara á sama tlma frá Hlemmi niöur I bæ á kvöldin, sagði Guörún aö hún teldi aö þvi skipulagi þyrfti aö breyta, auk þess sem vilji væri fyrir þvi aö auka feröatíöni vagnanna á kvöldin. ÞjónustumiðstöÖ aldraðra Jón Tynes beindi þeirri spurn- ingu til Guðrúnar Helgadóttur hvort unniö væri aö þvl aö auka samstarf heilbrigöis- og félags- málaráös borgarinnar. Þá spuröi Jón öddu Báru hvort fyr- irhugaö væri aö auka þá starf- semi heilsugæslustöðvanna er fæli I sér fyrirbyggjandi aögerö- ir. Guörún Helgadóttir sagöi aö allt sem gert væri til aö gera mannlif I borginni betra væri fyrirbyggjandi aðgerö. Milli heilbrigöis- og félagsmálaráös væri ekki ýkmamikiö samstarf, enda væri ákveöin tregöa til aö fá fólk á þessum sviöum til aö vinna saman. Þjónustumiöstöö fyrir aldraöa væri þó dæmi um sam- starf þessara aöila, en I þjón- ustumiöstööinni væri um aö ræöa starfsfólk heilbrigöismála- ráös og Félagsmálastofnunar. Þessi þjónus tumiös töö aöstoöaöi fólk viö aö fá vistun sem hentaöi þvi best. Guör ún sagöi aö sér heföi kom- iö á óvart hversu hátt hlutfall ibúa borgarinnar ætti I marg- háttuðum er fiö leikum og liöi ekki vel. Sagöist hún telja óeölilegt hversu margt fólk heföi oröiö undir I þjóöfélaginu og sagöist hún telja aö hér ættu húsnæöis- málin sina sök. Þá taldi hún at- vinnumiðlun Reykjavikurborgar ekki eins og hún ætti aö vera. Erfitt að manna sjúkradeildir fyrir aldraða Adda Bára Sigfúsdóttir sagöi aösú starfsemi sem færi fram á vegum Heilsuverndarstöðvar Reykjavikurborgar væri ekki sú starfsemi sem verst væri á vegi stödd. Hins vegar væri varnaöarstarf á sviði áfengis- varna og geösjúkdóma alls ekki fullnægjandi auk þess sem vandamál aldraöra væru gifur- leg I borginni. Vandamál aldraöra væru m.a.fólgin I þvl aö erfitt væri aö manna deildir á stofnunum til aö sinna eldra fólki og I reynd fengjust varla hjúkrunarfræöingar til aö starfa meö geöveiku öldruöu fólki. Adda Bára sagöist ekki llta svo á aö málefni heilsugæslustöövanna væri brýnasta máliö heldur þyrfti aö bæta heimilislækna- kerfiö og læknavaktir samhliöa þvi sem reynt væri aö leysa vandamál aldraöra. Fasteignagjöld aldraðra Agúst Vigfússon ræddi um há fasteignagjöld hjá tekjulitlu eldra fólki. Tók hann sem dæmi mann meö 235 þús. kr ónur i mán- aöartekjur er greiöir 295 þús. I fasteignagjöld af fjögurra her- bergja Ibúö er væri ævistarf hans. Maöurinn þyrfti þvi aö Framhald á bls. 13 Miðvikudagur 6. febrúar 1980 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 9 Vilmundur og prófessors- emb ættið „Veröur ekki séö aö sérálit for- manns dómnefndarinnar, sem viröist hafa ráöiö mestu um hvernig atkvæöi féllu um um- sækjendur i deildinni, eigi neitt skylt viö hlutlaust álit fræöi- manns, heldur er þaö umbúöa- iaus áróöur fyrir einum umsækj- enda og gegn öörum”, segir m.a. i bréfi sem Vilmundur Gylfason menntamálaráöherra hefur nú sent heimspekideild Háskóla Is- lands þar sem hann óskar þess aö deildin fjalli á ný um umsækjend ur og sendi siðan ráöuneytinu vandlega rökstudda niðurstöðu sina i málinu. Mun þaö vera eins- dæmi aö ráöherra vefengi þannig niöurstööur stjórnskipaörar dóm- i nefndar virtra fræöimanna og at- kvæöagreiðslu innan Háskólans i kjölfar þeirra. Hinn 19. desember 1978 var auglýst laust til umsóknar pró- fessorsembætti I almennri sagn- fræði og sóttu 6 um, en einn dró slðan umsókn sina til baka. Sam- kvæmt reglum var skipuö dóm- nefnd til aö kanna hæfni umsækj- enda. Sátu I henni Björn Þorsteinsson prófessor formaöur, tilnefndur af heimspekideild, Sig- uröur Lindalprófessor, tilnefndur af Háskólaráöi og Heimir Þor- leifsson menntaskólakennari, til- nefndur af menntamálaráðherra. Hinn 23. nóvember 1979 skilaöi dómnefnd sameiginlegri álits- gerö og úrskuröaöi þá Inga Sig- urðsson Ph.D.,Sveinbjörn Rafns- son fil.dr., og Þór Whitehead D. phil., alla hæfa til starfsíns. Björn Þorsteinsson skrifaöi þó undir álitsgeröina meö sklrskotun til sérálits þar sem hann telur Sveinbjörn einn hæfan. Næst gerist það aö 29. nóvem- ber skrifuðu þeir Ingi Sigurösson og Þór Whitehead sameiginlegt bréf til heimspekideildar meö at- hugasemdum um dómnefndar- álitin auk þess sem þeir geröu at- hugasemdir hvor um sig. Agrundvelli þessara skrifa var svo gengiö til atkvæöa I deildar- ráöi heimspekideildar hinn 30. nóvember 1979 og féllu atkvæöi Umsækjendur Sveinbjörn Rafnsson Þór Whitehead Ingi Sigurösson þannig aö Sveinbjörn fékk 17 at- kvæöi, Ingi 7 og Þór 3. Var máliö þá. komiö i hendur menntamálaráðherra og eftir heföbundinni venju hefði hann átt að skipa I stööuna eftir aö hann var búinn aö kynna sér álit dóm- nefndar og heimspekideildar. Leið nú og beiö i 7 vikur og á þeim tlma gengu t.d. fulltrúar sagn- fræöistúdenta á fund ráðherrans til þess aö ýta á eftir aö skipaö væri i stööuna vegna þess aö aökallandi var aö næsta skólaár yröi skipulagt. Hinn 23. janúar s.l. skrifaði svo Vilmundur Gylfason fyrrnefnt bréf og auk þess aö gagnrýna vinnubrögö formanns dómnefnd- ar, sem fyrr er getiö, telur hann aö ekki sé nægilegt tillit tekiö til þess aö embættiö sem um ræðir sé kennarastóll I almennri sagn- fræöi og þar aö auki heföi dóm- nefndin átt aö svara framkominni gagnrýni tveggja umsækjenda og leyfa öörum að bregöast viö á sama hátt. Þjóöviljinn hefur nú undir höndum öll gögn þessa máls. Sameiginleg álitsgerö dómnefnd- ar er plagg upp á 63 blaðslöur og er þar rakinn ferill umsækjenda og fjallaö um framlögö ritverk þeirra. Niöurstöður um þá 3 um- sækjendur sem hæfir voru taldir eru eftirfarandi. Um Inga Sigurösson segir I álitsgeröinni: „Telja veröur, aö doktorsrit- gerö umsækjanda, sé mjög al menns eölis og sé þaö vlöa reist á afleiddum heimildum, aö hún gefi naumast alfarið til kynna hæfi- leika höf. til vlsindalegra rann- sókna. Þess ber og aö minnast, aö umsækjandi hefur ekki eftir aö hann lauk doktorsprófi látið frá sér fara nein umtalsverö ritverk fræðilegs efnis. Þetta viröist benda til þess, aö hann eigi erfitt meö aö vinna sjálfstætt, þ.e. án leiösagnar kennara. Umsækj- andi hefur hins vegar sýnt góöa þekkingu á ýmsum sögusviöum og hann hefur talsveröa kennslu- reynslu I sagnfræöi viö Háskóla Islands. Þvl telst hann hæfur til þess aö vera prófessor I al- mennri sögu.” Um Sveinbjörn segir: „Sveinbjörn Rafnsson hefur talsveröa reynslu sem háskóla- kennari, en takmarkaöa viö stjórnun i háskóla. Hann er af- kastamikill viö rannsóknir og rit- störf. Fræöastörf hans eru einkum á sviöi fornleifafræöi, textafræöi, kirkjusögu og réttarsögu. Tilfinn- anlega skortir á, aö framsetning umsækjanda sé jafn skilmerkileg og æskilegt væri. Er engu llkara en hann reyni stundum aö gefa ritum sínum ásýnd lærdóms meö erlendum slettum og tyrfinni framsetningu. Þá er og rök- semdafærsla hans vlöa bláþráö- ótt. Fræöastörf hans bera hins vegar vitni um mikla elju og mik- iö nám. Umsækjandi telst þvl hæfurtil aö gegna prófessorsem- bætti I almennri sögu.” Heimir Þorleifsson óskar að taka eftirfarandi fram: „Eftir aö umsækjandi lauk fil. lic. prófi áriö 1974 hafa rannsókn- ir hans og störf afarlítiö beinst að þvi sviöi, sem kallaö hefur veriö almenn saga (saga hinna ýmsu menningarsvæða og þjóöa ann- arra en Islendinga). Alveg er ótvlrætt, aö landnámurannsóknir umsækjanda, sem hann hlaut bæöi licentiats- og doktorsnafnbót fyrir, -teljast til þess rannsókna- og kennslusviös Háskóla Islands sem kallast Saga Islendinga. Ég tel þvl aö honum muni reyn- ast erfitt aö breyta svo um starfs- sviö, sem krefjast veröur, ef hann á aö stunda almenna sögu eins og ég skil það. Vegna þeirrar þjálf- unar, sem hann hefur fengiö af rannsóknastörfum ætti þaö þó aö vera unnt og þvi tel ég hann hæfan til þess aö veröa pfófessor I almennri sögu.” Um Þór segir: „Umsækjandi hefur litla reynslu af kennslu og hefur raun- ar ekki stundaö hana nema meö námskeiöshaldi á þröngu sérsviöi sinu. Hann hefur aö þvl er viröist mjög litla reynslu af stjórnunar- störfum viö háskóla. A hinn bóg- inn hefur hann að baki langt rannsóknarstarf viö þrjá háskóla og hefur sannað, aö á þvl sviöi kann hann mjög vel til verka. Þó aö sitthvaö megi aö verkum hans finna, hefur umsækjandi meö þessum rannsóknum slnum sýnt, aö hann er hæfur.til þess aö vera prófessor i almennri sagnfræöi.” I séráliti Björns Þorsteinssonar kemur fram aö hann er oft sam- þykkur fyrrgreindri álitsgerö og stundum niöurstööum, en þó eru ýmis frávik þar frá. Segir hann m.a. aö doktorspróf i enskumæl- andi löndum séu ekki viöurkenn- ing á hæfni handhafa til fastrar stööu viö háskóla, heldur mikil- vægur áfangi á þeirri braut,en Ingi og Þór eru meö slik próf. Um Inga segir Björn: „Ingi er áhugasamur og fær kennari og virbist létt um aö skýra sagnfræöilegar hugmyndir. Hann hefur birt frambærilegar ritgeröir og nytsamar skrár um sagnfræöirit. Hann virðist hafa meiri áhuga á kennslu en fræöi- störfum og sækjast erfiðlega sjálfstæö rannsóknarstörf. Hing- aö til hefur hann hvorki reynst frumlegur né markvis rannsak- andi og hefur lltiö birt eftir sig á prenti. Hann getur ekki eins og sakir standa talist hæfur til þess aö gegna þvi prófessorsembætti sem hann sækir um.” Niöurstaða Björns Þorsteins- sonar um Sveinbjörn Rafnsson er þessi: „Ritgerðir Sveinbjarnar Rafnssonar fjalla um norðurev- rópska menningarsögu frá vik- ingaöld til 19. aldar. Kirkjusagan semfylgir Skálholtsmáldögum er þáttur I evrópskri kirkjusögu, svo aö dæmi sé nefnt. Sveinbjörn er mjög mikilvirkur og atorkusamur sagnfræöingur og hefur með rannsóknum sinum sýnt mikla og trausta þekkingu á almennri sögu Evrópu og treyst fræöilega ýmsa þætti hennar. Hingað heim hefur hann flutt ný viöhorf og nýjar starfsaðferðir I sagnfræðirannsóknum. Einkenni Sveinbjarnar sem sagnfræðings eru traust þekking, markvls vinnubrögö, hvöss gagn- rýni og mikil ratvisi á heimildir. Hægt er aö gagnrýna ýmislegt I ritum hans en auðveldaraer jafn- an aö finna gagnrýnisefni hjá þeim sem skrifa mikið og gefa út á prent, en hjá þeim sem fela verk sin fyrir sjónum manna. Framgangur allra fræöa hvllir hins vegar á hinum mikilvirku, og Framhald á bls. 13 Dómnefndin Björn Þorsteinsson Siguröur Lindal Heimir Þorleifsson

x

Þjóðviljinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.