Þjóðviljinn - 17.02.1980, Qupperneq 10

10 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 17. febrúar 1980.
Þannig var
sendirád
Bandaríkjanna í
Teheran tekid:
• Bandaríska sendiráðiö í Teheran var hertekið af
írönskum stúdentum og mótmælendum þ. 4. nóvem-
ber 1979. Starfsmönnum sendiráðsins er haldið sem
gísium uns látið verður undan kröfum stúdentanna#
sem m.a. felast i því að iranskeisari verði sendur
aftur til föðurhúsanna.
• Nokkru eftir töku sendiráðsins var öllum konum
og þeldökkum starfsmönnum sendiráðsins sleppt úr
haldi/ en enn er stórum hluta sendiráðsmanna haldið
sem föngum i Iran.
• I hópi þeirra sem sleppt var úr haldi voru örygg-
isverðirnir Westley Williams liðsforingi og William
Quarles liðþjálfi. Greinin,sem hér ferá eftir og segir
frá töku sendiráðsins/ er rituð af James Conaway og
byggist á frásögn öryggisvarðanna.
Westley Williams liösforingi og WiIIiam Quarles liöþjálfi.
Westley WiIIiams beygöi sig I varnarstööu bak viö skjalaskáp og hinir landgönguliöarnir stilltu sér i
skotstööu ofar i tröppunum. Þeir voru meö gasgrimur og beindu byssunum aö æpandi mótmælendunum
sem veifuöu grönnum kylfum og spjöldum.
OPNTÐ — eða
við drepum
félaga ykkar!
Westley Williams liðs-
foringi og landgönguliðinn
úr bandaríska flotanum
voru kófsveittir undir gas-
grímunum. Þeir börðust
við að brjóta.upp lokið á
vopnakistunni/ sem þeir
höfðu dregið úr lagerher-
berginu. Stigagangurinn
var fullur af táragasi og
landgönguliðarnir tveir
horfðu stöðugt um öxl, nið-
ur tröppuna að jarðhæð-
inni.
Þeir voru staddir I skrifstofu-
byggingu bandariska sendiráös-
ins I Teheran, og á jaröhæöinni
fyrir neöan voru Iranskir mót-
mælendur skriöandi inn um
glugga, sem þeir höföu brotiö
upp, eftir aö hafa klifraö yfir
grindina sem umlykur hiö afgirta
svæöi sendiráösins.
Leyniskjöl brennd
Lokiö á vopnakistunni lét loks
undan og landgönguliöarnir fylltu
fangiö af byssum. Þeir hlupu
tröppurnar upp á næstu hæö fyrir
ofan, samtimis sem mötmælend-
urnir komu æöandi upp stigann
frá jarðhæðinni. A efstu hæö
skrifstofubyggingarinnar var
mesti hluti starfsmanna sendi-
ráðsins saman kominn, varinn
bak við þunga brynhurö.
Þegar landgönguliöarnir komu
inn i herbergið, voru starfsmenn-
irnir í óöa önn að brenna leyni-
skjöl úr skjalasafninu. Williams
og félagi hans settu þungan sóffa
og vatnskæli fyrir huröina. Þaö
var ljóst aö þaö mundi taka
marga tima áöuren öll leyniskjöl
væru eyöiiögö.
Aörir starfsmenn sendiráösins
reyndu af fremsta megni aö ná
sambandi viö Irönsk yfirvöld i
sima og töluðu gegnum hátalara
við mótmælendur, sem safnast
höfðu saman á svæöinu fyrir
framan sendiráöiö.
Sendiráðið fellur
Reykur byrjaöi að liðast inn
undir brynhuröina. Mótmælendur
höföu kveikt eld úti á ganginum,
og reykurinn og hitinn inni I skrif-
stofuherberginu var oröinn
óbærilegur. Fyrir utan sendiráöið
veifuöu mótmælendur meö
spjöldum og áletruöum boröum.
Texti spjaldanna, sem var á
ensku, kraföist þess aö sendiráös-
starfsmenn gæfust upp og kæmu
út úr sendiráöinu: hér væri um
friðsamlega sendiráöstöku aö
ræöa.
Bandarikjamaöur byrjaöi að
hrópa fyrir utan huröina og baö
þá aö opna. Annar landgönguliö-
anna svaraöi og spuröi hvort
hann væri einn af starfsmönnun-
um, og hvort hann hefði heimild
til að gefa slika skipun.
— Já, æpti maðurinn. Þeir hafa
tekið mig höndum. Opniö!
— Þú ert brjálaður ef þú heldur
aö viö opnum, hrópaöi land-
gönguliöinn.
— Opniö, segi ég!
Æöri starfsmaöur i herberginu
skipaöi landgönguliöanum aö
opna. Hann hlýddi og sendiráðiö
var á valdi mótmæelendanna.
Klukkan var nú nokkrar minútur
yfir hádegi, þann 4. nóvember
1979. Aðeins rúmur klukkutimi
var liöinn frá þvi aö fyrstu mót-
mælendurnir höföu klifraö yfir
grindverkiö kringum sendiráðið.
Sendiráðsritarinn
fjarverandi
íranskir öryggisveröir höföu
reynt aö hindra fyrstu mótmæl-
endurna sem stukku yfir girð-
inguna, en án árangurs. Williams
liösforingi hafði kallaö þrettán
landgönguliöa, sem voru öryggis-
veröir sendiráösins, á vettvang.
Siðan rauk hann ásamt félaga
sinum til aö loka útihuröum
sendiráösins og brynhuröum
skrifstofubyggingarinnar.
A meöan mótmælendurnir
hömuðust á útihuröunum keppt-
ust Williams og landgönguliðinn
viö aö læsa innihuröum.
Williams hljóp að varöskýlinu
og reyndi að ná sambandi við
Bruce Laingen sendiráðsritara,
en hann var staddur fyrir tilviljun
i utanrikisráöuneytinu i Teheran.
Hann hafði ekki skipaö neinn I
sinn staö, sem þýddi aö land-
gönguliðarnir voru undir stjórn
öryggisoffursta, embættismanns
bandarisku utanrikisþjónustunn-
ar. A sömu stundu og Williams
fékk upplýsingar hvar Laing var,
birtist offurstinn i dyrunum,
vopnaður 38-kaliber skamm-
byssu. Williams lét hann fá sendi-
tækið, en hljóp sjálfur af stað i átt
aö lagerherberginu, þar sem
vopnin voru geymd.
Liðsforinginn, ásamt sex öör-
um landgönguliöum, sem staddir
voru i sendiráösbyggingunni,
þegar áhlaupiö var gert, settu I
snatri á sig hjálma, spenntu á sig
skotheld vesti og gripu 12 kali-
bera repeter-haglabyssur. Þeir
hlóöu byssurnar I hasti og sýndu
öll merki taugaspennings. Hinir
landgönguliöarnir komu aldrei á
vettvang, annaö hvort voru þeir
staddir á öörum stöðum i sendi-
ráöinu eöa voru I húsum sínum
þegar sendiráöiö var tekiö.
Williams lisforingi fór aftur
niður á jarðhæöina og' heyröi að
offurstinn haföi náö sambandi viö
sendiráðsritarann. Offurstinn baö
Konum og þeidökkum starfsmönnum sendiráösins var sleppt úr haldi tveimur vikum eftir sendiráöstökuna. Þau voru leidd fyrir fréttamenn
áöur en þeim var endanlega sleppt úr haldi.