Þjóðviljinn - 23.03.1980, Qupperneq 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 23. mars 1980

Hin Ijúfa lögga
Þegar ég var lltil þá var allt svo miklu minna. Ekki bara ég
'heldur allt.
Til dæmis var löggan fáeinir virBulegir heldri menn sem
stundum sáust ganga fram hjá. Þeir voru númer eitt til fjórtán.
Þaö nægði. Þrir og sex voru á dagvaktinni, og þar sem ég var svo
vel upp alið barn, þá vissi ég aldrei hverjir voru á kvöld- og
næturvaktinni. Mér er meira að segja til efs aö þaö hafi veriö
næturvakt nema á gamlárskvöld.
Þeir gengu Laugaveginn taktföstum yfirvofandi skrefum sem
fengu gangstéttarflisarnar til aö nötra undir manni. Og þaö er
engin lygi, þar sem maöur sat á þrlhjólinu fann maöur á
skjálftabylgjunum sem lagði upp gegnum stýriö aö nú sneru þeir
viö á Hlemmi og tóku stefnuna niöur Laugaveginn aftur. Þegar
þeir nálguöust, hjólaði maöur eins og llfiö leyfði inn I næsta port
og fylgdist meö þeim skrefa fram hjá. Okkur var kunnugt um aö
farartæki voru ekki leyfö á gangstéttunum og um leiö vissum viö
aö fimm ára og yngri var ekki ætlaö aö þríhjóla á akbrautinni.
Einu sinni hjólaöi ég á konu. Hún varö æf og hótaöi aö kalla á
lögregluna. Ég hjólaöi heim svo rauk úr dekkjum, lagöi hjólinu
bak viö blómaker og faldi mig i buxnaskálmum pabba. Neitaði
aö trúa þvi aö ég yröi ekki tekin föst og sett i fangelsi fyrir aö
hjóla á konu. Konan hefur eflaust veriö aö glápa i búöarglugga I
einlægri viöleitni viö aö eyöa launum mannsins slns og sennilega
hrokkiö aftur á bak undan verömiöa á dragt, og fyrir hjóliö. Þvl
hvaö sem sagt varö um hjólandi börn á aöalgötu bæjarins, þá
vorum við meövituö um hraöatakmörk og umferöareglur.
Þessi litla minning heföi eflaust legiö kyrr í slnu heilahólfi ef
löggan heföiekki skilaö dóttur minni heim eitt kvöldiö.
Þetta stúlkubarn er, mér af ókunnum ástæöum, ekki eins vel
upp aliö og ég var. Ég veit fyrir vfst aö ég heföi aldrei veriö grip-
in á Hlemmi um áttaleytið, alein aö blöa eftir einhverjum
skemmtilegum strætó, fimm ára aö aldri.
Ungur lögregluþjónn ýtti þessu fúla barni upp stigann, leit
djúpt og mátulega ásakandi I augu móöurinnar og nefndi myfk-
ur og umferö og soleiöis. Ég leit þétt á móti og baö hann aö ræöa
máliö viö sakborninginn, ég heföi þegar reynt þaö en mætt fullu
viröingarleysi. Hún tæki kannski meira mark á hans oröum en
mlnum. Hann sagöist hafa fjallaö um máliö og fór.
Ég dró strætóaödáandann inn i eldhús og spuröi hvort henni
fyndist eftirsóknarvert að koma heim I lögreglufylgd eins og
hver önnur persona non grata.
Fýlan sviptist burt og augun tindruöu. Hún haföi veriö stödd á
Hlemmi I þeim erindagjöröum aö fara I ævintýraleit meö Nonna
Ifimmunni. Svo heföi Nonni séö lögguna, stokkiö um borö, fimm-
an ekiö brott og hún var sem sagt aö blöa eftir næstu fimmu þeg-
ar löggan kom og eyöilagöi kvöldiö fyrir henni. En löggan, sagöi
hún og varö öll mildari, veistu aö I löggubilnúm er svona talstöö
og meira aö segja börn mega tala I hana? Maöur stendur I
framsætinu, löggan ýtir á takkann fyrir mann og svo talar
maöur. Ofsagaman.
Mér féllust hendur. 1 æsku bar ég óttablandna viröingu fyrir
lögvaldinu. Viö vorum svo hrædd, aö hversu týnd og hversu bágt
sem við heföum átt, þá hefðum viö aldrei leitaö á náöir lögregl-
unnar. Fyrir nokkru uppgötvaöi lögreglan aö þetta viðhorf barna
var ekki nógu æskilegt og ákváöu aö leggja sig fram um aö
breyta þvl. Ég hef fregnir af þeim I heimsókn á leikskólum þar
sem þeir liggja á öllum fjórum á gólfinu I fullum einkennisklæö-
um og purra frainan í börnin til aö sannfæra ungmennin aö þeir
séu hvorki vondir viö börn né sitji um aö koma þeim inn fyrir
rimlana.
Þaö veröur ekki annaö sagt en aö áróöursherferö þeirra hafi
boriö árangur.Dóttir min blöur eftir aö finnast einhvers staöar
og komast i aöra skemmtiferð I svörtu Mariu. Hún hóar og vink-
ar hverjum einasta lögregluþjóni og hættir ekki fyrr en hann
vinkar og brosir tilbaka. Hún er meövituö um skyldu þeirra
gagnvart borgaranum og veifar stlft sama manninum marg-
sinnis þar til hann er kominn meö þreytudrætti kringum munn-
inn af aö brosa. Þá fyrst er hún ánægö, sjáöu hvaö hann er
stressaöur.
I
■
L
Yngri sonur minn veit aö þaö besta I heiminum er aö týnast.
Þá fær maöur aö koma inn I þaö allraheilagasta, löggustööina.
Þar er dekraö viö mann og dælt I mann nammi og allir rabba
hupplega viö mann. Maöur veröur bara aö passa sig á aö láta
ekki lokka sig til aö segja til nafns.
Elsta barniö svlfur enn á draumskýjum minningarinnar frá
þvi er löggan neyddist til aö fjarlægja hann af skrifstofu sem
hann neitaöi aö yfirgefa. Maöurinn á skrifstofunni glaptist til aö
lána þessu skemmtilega barni heftara og pappir. Seint og síðar
meir gafst maöurinn upp og þá kom löggan. Til aö teygja tlmann
I þessum æöisgengna jeppa meö talstöö, neitaöi hann aö gefa upp'
heimilisfang. Löggan mátti aka meö hann vltt og breitt um bæ-
inn meöan hann hóaöi alls kyns annarlegar athugasemdir út I
gufuhvolfiö. Hann haföi nefnilega lofaö aö ef þeir slysuöust fram
hjá húsinu hans, þá myndi hann segja þeim af þvl. Þeir voru svo
heppnir aö tilviljunin bar þá fram hjá sturlaöri móöur barnsins
hálftima seinna.
En Nonni er hressandi tilbreyting. Hann er mlgandi hræddur
viö mennina I svörtu fötunum. Því geröist þaö aö ég varö
aönjótandi óskráös Iþróttaafreks um daginn.
Löggan ekur um hverfið um áttaleytiö svona til aö stugga
börnunum inn til sin, og þarna var Nonni aðybba sig á einu horn-
inu þegar þeir komu aövífandi. Fyrst tók hann á æðisgenginn
sprett upp holtiö, en löggan elti, svo Nonni kúventi gegnum port
og var kominn niöureftir áöur en hann var farinn uppeftir. Ekki
var hann búinn aö ná stefnu þegar löggan beygöi og hann skutl-
aöist upp holtiö aftur. Ekki andardrætti síðar sást hann bruna
niður holtiö og mér varö hugsaö, skyldi hann ná beygjunni inn til
sln eöa enda niöri I sjó?
Og margar næstu nætur var Nonni, Ifyrsta sinn síðan hann var
I reifum, kominn f náttfötin klukkan átta. Þaö liggur viö aö ég
aöhyllist þessa góðu, gömlu óttablöndnu virðingu.
í REYNIHLÍÐ
Fjarlægöin gerir fjöllin blá og
mennina mikla, segir máltækiö.
Viö höfum líka tilhneigingu til
aö óttast þaö sem viö heyrum
um í fjarlægö en þekkjum ekki.
íslendingar eru hræddir viö
útlenskar pöddur, jafnvel þó aö
þær séu sauömeinlausar, þeir
þora ekki aö ganga um götur
Manhattan I New York af ótta
viö aö vera myrtir eöa rændir,
nema þá aöhvort tveggja sé, og
þeir eru hræddir viö náttúru-
hamfarir sem eru óþekktar hér.
Einu sinni var ég samfara
ameriskum hjónum austur fyrir
fjall, og þegar þau sáu reyk liö-
ast upp I loftiö viö skföaskálann
i Hveradölum gátu þau vart
vatni haldiö fyrir ótta sakir.
Þau héldu aö þaö gæti fariö aö
gjósa þá og þegar. Spuröu þau
mjög grannt Ut I möguleika á
eldgosi.
Um siöustu helgi varö eldgos
nærri Mývatnssveit og fóru
blaöamenn meö miklu Irafári
noröur til aö veröa vitni aö þess-
um hamförum. Ég haföi verið
gestkomandi I húsi um daginn
r
A
aöalfundi Hafskips er haldinn
var s.l. föstudagskvöld var
samþykkt 100% aukning á
hlutafé. Nú síöustu vikur hefur
staöiö yfir sala á hlutabréfum
og hafa þau selst grimmt....
Albert
Guömundsson var endurkjörinn
stjórnarformaöur Hafskips á
sama fundi. Víkur nú málinu til
Bandarikjanna. Þar er mikill og
Rolf: — I have McDonald.
og haföi þá gripiö bókina um
Geysisslysiö á Báröarbungu ár-
iö 1951 og lesiö þar æsandi frá-
sögn óvitandi um aö nokkrum
klukkustundum siöar ætti ég
eftir aö stiga upp i' litla rellu og
fljúga I kolsvarta myrkri yfir
eldstöövar. Mér var þvl ekki vel
rótt um borö þó aö flugmennirn-
ir litu á þetta eins og gönguferö
milli húsa.
Viö lentum á Húsavlk og vor-
um ekki komnir I Mývatnssveit
fyrr en kl. hálftvö um nóttina.
Þá voru allir farnir aö sofa I
sveitinni. Farnir aö sofavitandi
um eldgos i nokkurra kllómetra
fjarlægö og meö rúmin titrandi
vegna jaröhræringa. Ég sem
hélt aö ég væri aö upplifa eitt-
hvaö alveg sérstakt.
Eftir aö hafa spigsporaö um
Hótel Reynihlíð um nokkra hrlö,
fundiö allsnarpa kippi og horft
spekingslega út lmyrkriö, sáum
viö ljósmyndarinn aö viö
yrðum llklega bara að fara aö
sofa eins og aörir. Þaö geröum
viö og var vaggaö I svefn af
vægum jaröskjálftakippum.
Albert: — You have a friend.
mektugur banki er Chase Man-
hattan Bank heitir. ABalslagorö
hans er „You have a friend”
(Þú átt þér vin). Þetta slagorö
notaöi Albert Guömundsson á
umræddum aöalfundi og heim-
færöi upp á björgunarstörf
Otvegsbankans viö Hafskip
þegar þaö var „næstum oröiö
gjaldþrota” eins og Albert orö-
aöi það. Slysavarnarstarfsemi
(Jtvegsbankans er einkum at-
hyglisverö þar eö bankinn riöar
á barmi gjaldþrots ...
Rolf
Johansen er framtakssamur
maöur. Siðustu fréttir herma aö
Rolf hafi feröast nýveriö til
Bandarikjanna I því skyni aö ná
McDonalds umboöinu, en eins
og menn eflaust vita versla
McDonalds meö hamborgara og
annaö meölæti sem þeim göfuga
mat fylgir og er keöjan útbreidd
um öll Bandarikin og viöar um
heim, m.a. á Noröurlöndum.
Kannski rhá Islenska þjóöin
Um miöja nótt heyröi ég
skelfingaróp, og uröu viöbrögö
mln þau aö stökkva hæö mina i
loft upp I nærbuxunum einum
fata, hlaupa fram og aftur I her-
berginú og reyna aö finna fötin
min sannfæröur um aö hraun-
elfan væri aö renna yfir hótellö.
Þegar ég áttaöi mig, kom ég
auga á ljósmyndarann og perl-
aöi svitinn á enni hans. Sagöist
hann hafa heyrt ægilegan
skruöning og slöan einhver
hvæsandi hljóö eins og hver
væri aö koma upp um gólfiö.
Viö rannsókn kom I ljós aö allt
virtist vera meö kyrrum kjör-
um. Eftir aö hafa lagt saman
tvo og tvo komust viö aö þeirri
niöurstööu aö skruöningurinn
mundi hafa veriö I rörum
hótelsins og hvæsið hrotur úr
mér, enda hætti þaö um leiö og
ég vaknaöi.
Viö fórum á fætur I býtiB um
morguninn, og hitti ég þá Illuga
á Bjargi I anddyri hótelsins.
Hann sagöi aö Mývetningar litu
ekki á eldgos sem neitt sérstakt.
Þaö væru aöallega fjölmiöl-
arfyrir sunnan sem væru eitt-
hvaö aö reyna aö blása þau út.
Guöjón
búast viö McDonalds hamborg-
ara-sjoppum á hverju homi ...
Þrátt
fyrir minnkandi veisluhöld I
sambandi viö þing Noröur-
landaráös, hafa þó ýmsar sam-
kundur farið fram. 1 vikunni
sem leiö bauö utanrlkisráöu-
neytiö norrænum blaöamönnum
I kokkteil á Hótel Borg. Fengu
blaöamennirnir ágætis tækifæri
til aö bera saman bækur sinar
um afrakstur þingsins. Margt
bar á góm a og var meöal annars
rætt um úthlutun tónlistarverö-
launanna, og flutning tónverks-
ins fræga sem byggir einkum á
notkun bilflautna. Einum
fréttamanni norska útvarpsins
varö aö oröi: ,,Já, næst veröur
tónlistarverölaunum Noröur-
landaráös úthlutaö af Bifreiöa-
eftirliti rikisins!”
Það
hefur vakið nokkra athygli
meöal boösgesta sovéska sendi
ráösins aö starfsmenn þess nota
ekki þær rússnesku eldspýtur
sem hér eru seldar, heldur
kveikja I vindlum gestanna meö
sænskum eldspýtum er nefnast
„Tre Stj'drnor”.
Sænskar eldspýtur f sovéska
sendiráðinu.