Þjóðviljinn - 31.05.1980, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 31.05.1980, Blaðsíða 7
Laugardagur 31. maí 1980. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7 „velja” hvaöa samfélagsgerö sem er. En spurningin um mark- mi&in er ekki a&eins „tæknileg” heldur fyrst og sl&ast pólitlsk. Forsvarar græna litarins hafa haldiö mjög á lofti vistfræöilegum takmörkunum fyrir mögulegri þróun samfélagsins I nánustu framtiö. Þeir hafa mikiö til sins máls, t.d. er kjarnorka ótækur orkugjafi I hvaöa samfélagsfyrir- komulagi sem er. En aö veöja öllu slnu á náttúrulegar takmarkanir er aö bjóöa nauöhyggjunni heim. Utanþingshreyfingar sl&ustu áratuga hafa sýnt I verki aö mörg sviö félagsveruleikans sem á&ur voru talin ópólitisk eru pólitisk. Gagnrýnin á kapitalismann er nú vlðtækari en hún hefur nokkru sinni á&ur veriö. Þaö má þó ekki oftúlka mikilvægi þessara hreyf- inga, leggja þær aö jöfnu. Þó aö þær varpi skýrara ljósi á hve fjölþætt markmiö sósialiskrar baráttu eru (aö byltingin sé ekki aðeins pólitisk bylting heldur félagsleg) og hafi opnaö nýjar baráttuleiöir þá verða þeir ávinn- ingar hæpnir ef verkalý&shreyf- ingin er lögð aö jöfnu viö neyt- endasamtökin, áhugamenn um náttúruvernd osfr.Þaösem sker á milli marxista og annarra sem berjast fyrir nýju samfélags- fyrirkomulagi er greiningin á þeim efnahags- og félagslegu öfl- um sem likleg eru til aö bera uppi baráttuna og leiba hana til sigurs. Marxistar beina starfi sinu aö verkalýöshreyfingunni og stjórnmálaflokkum hennar. Verkalýöurinn, hinir eiginlegu framlei&endur, hafa ennþá lykil- stööu I framleiðslufyrirkomulagi kapitalismans og I þeirri harön- andi launa- og efnahagsbaráttu sem fyrirsjáanleg er hlýtur hann að leika lykilhlutverk I baráttunni fyrir réttlátara þjóöskipulagi. Sósialisminn á íslandi Langtimamarkmið sósialiskrar baráttu er ekki aðeins afnám ar&ráns i efnahagslegum skiln- ingi e&a misskiptingar auös, heldur afnám firringar almennt, Afnám þeirra sérteknu lögmála sem ráöa feröinni I kapitalisman- um og i þvi sambandi er póiitisk og efnahagsleg mi&stýring ekki valkostur, heldur aö framleiöslan mi&ist viö þarfir framleiöend- anna og aö stjórnunin sé sem mest I höndum þeirra sem ákvarðanirnar varöa hverju sinni, þ.e. valddreifing. Þessi markmiö eiga marxistar sam- eiginleg meö „valkostamönnum” en þeir varast aö „hugsa burtu” þau vandamál sem kapitalisminn hefur skapaö og reyna meö grein- ingu á þróun samfélagsins aö at- huga hvaö er hlutlægt mögulegt hverju sinni. Siöustu áratugi hefur átt sér staö gjörbreyting hvaö varðar þróun framlei&sluaflanna og kristallast þær breytingar hvaö skýrast i tilkomu og hagnýtingu örtölvunnar. Möguleikinn á minni og einfaldari framlei&slueining- um sem eru allt eins framlei&nar og hinar stærri eru nú fyrir hendi. Þessir nýju möguleikar auka hlutlægar forsendur valddreif- ingar. Sósialisk framleiösla miöastviönotagildi en ekki sölu- gildi, smærri og fjölhæfari fram- lei&slueiningar draga úr hinum skörpu skilum milli framleiöenda og neytenda, menn geta framleitt og fullnægt þörfum sinum án þess aö markaöurinn komi til. M.ö.o. þýðir að sjálfsþurft samfélags- einginganna eykst verulega og þar meö aukast hlutlægir mögu- leikar á sjálfræ&i héra&stjórna og sveitarfélaga. Innan framleiösl- unnar skapast einnig möguleikar á afnámi þeirra valdapiramida sem nú viögangast, a&greining milli stjórnenda og þeirra sem er stjórnaö veröur fáránleg. Þaö er hæpiö aö fjalla um þess- ar vi&tæku breytingar sem hér um ræ&ir 1 stuttri bia&agrein og enn varasamara aö spá fyrir um hver áhrif þeirra veröa á lslandi. óhjákvæmilega vakna þó margar spurningar. Ein afleiöing breyt- inganna veröur aö söguleg og sta&bundin sérstaöa skiptir meira máli en áöur. 1 fljótu bragöi má nefna nokkur atriði sem eru sér- stæö fyrir Island. Framhald á bls. 13 Ný lög um Iðnrekstrarsjóð: Stuðlað að nýsköpunar- og umbótastarfí í þágu iðnaðar 600 miljónir veittar til sjóðsins á þessu ári Frumvarp iöna&arrá&herra um Iönrekstarsjóö var samþykkt sem lög s.l. fimmtudag. Meö lögum þessum er mótuö sú stefna aö vikka hlutverk Iönrekstrar- s jóös og efla hann verulega i þeim tilgangi aö stuöla aö margvislegu nýsköpunar- og umbótastarfi i þágu iöna&ar. Er þetta gert i samræmi viö þá stefnumótun um eflingu iönaöar sem unniö hefur veriö aö á vegum Iönaöarráöu- neytisins. I 1. gr. laganna um Iön- rekstrarsjóð segir aö tilgangur hans sé fjórþættur: aö auka út- flutning iönvaöarvarnings: að auka samkeppnishæfni islensks i&na&ar á inniendum og erlendum markaöi: aö örva nýsköpun I átt fljörleifur Guttormsson, iönaöar ráöherra. Þingsjá til aukinnar og bættrar fram- lei&slu i i&naöi: a& auka fram- leiöni i samkeppnisi&na&i. Þá er I 6. gr. sagt aö markmið- um þessum skuli sjó&urinn ná meö eftirfarandi aögeröum: 1) Styrkjum og framlögum sem fyrst og fremst veröi beitt á svi&i útflutnings- og marka&s- starfsemi, en einnig til þróunarverkefna, sem geta haft mikilvæg áhrif á al- menna eflingu i&na&ar, ekki sist til framleiöniaukningar. 2) Ahættulaunum, sé fyrst og fremst verði notuö til stu&nings vöruþróunar, hönnunar og ýmissa annarra nýsköpunar- verkefna. Heimilt er aö hafa áhættiilán afborgunarlaus um tima og jafnframt aö afskrifa lánin, heppnist verkefnið ekki. 3) Abyrgöum gagnvart viöskipta- bönkum og fjárfestingarsjóö- um. 4) Kaupum og sölu á hlutabréfum I starfandi fyrirtækjum og þátt- töku I stofnun nýrra hlutafé- laga. 5) Viöbótarlánum fegna fjárfest- inga. Lán þessi geta jafnframt verið áhættulán. I 5. gr. er kveöiö á um stofnfé sjóösins. Mikilvægasta ákvæöi greinarinnar varöar lágmarks- framlög á árunum 1982-1985, sem er stefnumótandi um starfsmögu- leika sjóösins á þessu timabili. Segir aö framlag rikissjóös árin 1982-85 skuli miðast viö aö vera aö lágmarki 0.6% af vinnsluviröi i&naöar undanfarið ár, en fram- lagiö veröi endurmetið aö loknu þessu timabili. A fjárlögum ársins 1980 er ákveðiö 100 miljón króna framlag til Iðnrekstrarsjóös, en aö auki fara 500 miljónir til sjóösins af aö- lögunargjaldi á yfirstandandi ári og er reiknaö meö aö svipaðar upphæöir renni til sjóösins á næsta ári. -þm Lög um skyldutryggingu lífeyrisréttinda: - Allir eigi aðild að lífeyrissjóði Frumvarp félagsmálaráöherra um starfskjör launafólks og skyldutryggingu lifeyrisréttinda var samþykktsem lög stuttu fyrir þingslit. Meö þessum lögum er stefnt aö þvi aö koma á aimennri aöild allra starfandi manna aö lif- eyrissjó&um. Frumvarpiö um skyldutryggingu Ilfeyrisréttinda var eitt þriggja frumvarpa um lifeyrismál sem lagt var fyrir Alþingi I vor. Hin tvö voru um skráningu lifeyrisréttinda og söfnunarsjóö lifeyrisréttinda og voru flutt af fjármálará&herra, en a& ósk hinnar svoköllu&u 17 manna nefndar um lifeyrismál var afgreiöslu þeirra frestaö þar eö nokkur vafaatri&i höföu komiö upp varöandi ýmis ákvæöi þeirra. Meginákvæöi laganna um skyldutryggingu lifeyrisréttinda felast I 2., 3. og 4. gr. þeirra. t 2. gr. segir aö öllum launamönnum og þeim, sem stunda atvinnu- rekstur eöa sjálfstæöa starfsemi, sé rétt og skylt aö eiga aöild aö lifeyrissjóði viökomandi starfs- stéttar eöa starfshóps. I 3. gr. eru ákvæöi um hvernig tryggingaskylda skuli innt af hendi. Meginreglan er aö trygg- ingaskyldu sé fullnægt meö þátt- töku i þeim lifeyrissjóöum viö- komandi starfsstéttar eöa starfs- hóps, sem fyrir eru og eftir þvi sem reglur einstakra sjóöa um sjóöaðild leyfa. Vegna þeirra Lög um aðstoð við þroskahefta lagfærð Nokkru fyrir þinglok var samþykkt lagfæring á lögum um aöstoö viö þroskahefta. Tilgangur laganna var aö ákve&a aö heimili sjálfseignarstofnana og vistheim- ili fyrir vangefna svo og aörir aö- ilar, er vinna aö málefnum þroskaheftra, fái rétt til fjárveit- ingar úr Framkvæmdasjóöi öryrkja og þroskaheftra. Sam- kvæmt lögum um þroskahefta áttu þessir a&ilar ekki rétt tii fjár- veitinga úr sjó&num, þó aö reynd- ar hafi sá skilningur komiö fram viö afgreiöslu fjárlaga aö þeir ættu aö hafa þennan rétt. Meö lögunum er þessi skilningur staö- festur. Þá var samþykkt tillaga frá fjármálaráðherra sem felur i sér aö viö 25. gr. laganna um aðstoö viö þroskahefta bætist svohljóö- andi ákvæöi: „Viö ákvöröun framlags úr rikissjóöi til sjóösins skal taka til- lit til þess aö sjóönum er ætlað aö veita styrki til sjálfseignarstofn- ana og vistheimila sbr. 3.mgr. 24.gr. laganna og ber I fjárlögum aö ætla sérgreint framlag til ..þessara verkefna þannig aö þaö komi til viöbótar viö framlög til sjdösins samkvæmt 1. og 2. máls- hö. —þm / Alyktun Alþingis: Laxalónsmálið verði leyst fyrir 1. okt. A siöasta degi Alþingis s.I. fimmtudag var samþykkt svo- hljó&andi þingsályktun frá fjár- veitinganefnd varöandi mál Skúla Pálssonar á Laxalóni: „Alþingi ályktar aö fela rikis- stjórninni aö meta fyrir 1. okt. 1980, hvort og þá hversu miklar bætur skuli greiöa Skúla Pálssyni á Laxalóni i framhaldi af ályktun Alþingis 23. mai 1979 um aðgerðir vegna fiskeldis aö Laxalóni og meö hliösjón af áliti þingkjör- innar nefndar frá 30. april 1980.” þm manna er ekki eiga sjálfsagða aö- ild aö einhverjum þeirra lifeyris- sjóöa sem fyrir eru, þá er gert ráö fyrir stofnun sérstaks, almenns Hfeyrissjóös til aö gegna þvi hlut- verki og sá sjóöur nefndur Söfn- unarsjóöur lifeyrisréttinda. 1 4. gr. laganna eru ákvæöi um lágmark lifeyrisiögjalda, en ákvæöi um iðgjöld I reglugeröum sjóöa og lögum um lifeyrissjóöi eru nú mjög mismunandi. Lögin gera ráö fyrir aö greiöa skuli aö lágmarki 10% af iögjaldastofni. Svavar Gestsson félagsmálaráöherra. Þá felst i þessari grein aö setja megi meö reglugerö ákvæöi um hámarksfjárhæö iögjalda á hverjum tima. -þm Iðnskólinn í Reykjavík Skólauppsögn fyrir burtfararprófsnemendur verður laugar- daginn31. maí kl. 14.00. Innritun I deildir fer fram 3. og 4. júní í Miðbæjarskólanum, kl.9-17. Fresturtil að skilaumsóknum rennur út9. júní. 1. SAMNINGSBUNDID IDNNÁM. 2. VERKNÁMSSKÓLI IDNADARINS 3. 4. BÓKAGERÐ Bókband Háprent Prentmyndasmíði Offsetskeyting og pl.gerð Offsetljósmyndun Offsetprentun Setning HÁRSNYRTIDEILD Hárgreiðsla Hárskurður MÁLMIÐNADEILD Bifreiðasmíði Bifvélavirkjun Rennismíði Vélvirkjun RAFIÐNADEILD Rafvélavirkjun (sterkstraumur) Rafvirkjun Skriftvélavirkjun (veikstr.) Útvarps- og sjónvarpsvirkjun TRÉIÐNADEILD TÆKNITEIKNUN Húsasmíði Húsgagnasmíði MEISTARANÁM Húsasmíði Múrun Pípulagnir SKÓLASTJÓRI

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.