Þjóðviljinn - 26.06.1980, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 26. jitai 1980.
Aðalskrifstofa Brautarholti 2, (áður Hús-
gagnaverslun Reykjavikur).
Simar: 39830, 39831 og 22900
Kttl Félagsmálastofnun Reykj'avikurborgar
DAGVISTLN BAKNA. FORNHAGA 8 StMI 27277
Stöður forstöðumanna við eftirtalin dag-
vistarheimili eru lausar til umsóknar.
Dagheimilið Hliðarenda
Dagheimilið Valhöll
Leikskólann Árborg og dagheimili og
leikskóla við Iðufell.
Umsóknarfrestur er til 10. júli.
Fóstrumenntun áskilin. Laun samkvæmt
kjarasamningi borgarstarfomanna.
Umsóknir sendist til skrifstofu dagvist-
unnar Fornhaga 8, en þar eru veittar nán-
ari upplýsingar.
Fóstrur sem ætla að ráða sig á dagvistar-
heimili Reykjavikurborgar i haust vin-
samlegast hafið samband við heimilin eða
skrifstofu fyrir sumarfri.
Blikkiðjan
Ásgaröí 7, Garðabæ
onnumst þakrennusmiði og
uppsetningu — ennfremur
hverskonar blikksmíði.
Gerum föst verðtilboð
SIMI 53468
Skrásetning stúdenta
til náms á 1. námsári i Háskóla íslands
fer fram frá 1. til 15. júli 1980. Umsókn um
skrásetningu skal fylgja staðfest ljósrit
eða eftirrit af stúdentsprófsskirteini,
skrásetningargjald kr. 20.000,- og tvær
litlar ljósmyndir af umsækjanda. Skrá-
setningin fer fram i skrifstofu háskólans
og þar fást umsóknareyðublöð.
Athugið: Ekki verður tekið við umsóknum
eftir 15. júli.
Staða
skrifstofustjóra
Hitaveitu Reykjavikur er laus til um-
sóknar.
Laun samkvæmt kjarasamningum Starfs-
mannafélags Reykjavikurborgar.
Skriflegar umsóknir er tilgreini menntun,
aldur og fyrri störf, sendist til Hitaveitu
Reykjavikur fyrir 10. júli n.k.
M íbúð óskast
Ung hjón óska eftir 2ja herb. ibúð til leigu
sem fyrst. Mjög góð fyrirframgreiðsla.
Upplýsingar i sima 66842.
Jón Böövarsson skólameistari
Alþýðlegan
þjóðhöfðingja
Ég sá Guölaug Þorvaldsson
fyrst I Þórsmörk aö sumarlagi
fyrir mörgum árum. Hann lék viö
syni sfna unga, leik sem kallast
höfrungahlaup.
Mennbar aö, án ytri hvatninga
geröust þeir þátttakendur og
brátt mátti sjá fjölda fólks á ýms-
um aldri stunda leikinn af sannri
gleöi á flötinni framan viö Feröa-
félagsskálann. t baksýn var
Goöalandiö marglitt og fagurt og
yfir gnæföi hvitur og reisnarlegur
Eyjaf ja llajökullinn.
Guölaugur var þá hvorki há-
skólarektor, rikissáttasemjari,
né forsetaframbjóöandi — heldur
góöur sonur Islenskrar náttiiru
sem kenndi börnum sinum holla
og þróttvænlega umgengni viö
móöur jörö og laöaöi aöra aö.
Slöar féll I minn hlut aö kenna
drengjum, kyrrlátum, hógværum
námsmönnum sem skipuöu sér
án yfirlætis I fremstu röö aö hætti
foreldra sinna sem jafnan fylgd-
ust vel meö ferli þeirra.
Alengdar horföi ég á Guölaug
Þorvaldsson I starfi háskólarekt-
ors. Hann tók viö þvi starfi á um-
brota- og óróaskeiöi og fórst
þannig aö enga athygli vakti I
fjölmiölum. Snuröulaus fram-
kvæmd þykir ekki frétt. En
stjórnun hans vakti traust þeirra
sem til hans sendu nemendur þvl
„öllum kom hann til nokkurs
þroska”.
Slikan mann er gott aö vita á
tignarstóli, alþýölegan þjóöhöfö-
ingja sem laöar til þroska og
starfs, sem I glööum leik. Best er
Sllkan mann er gott aö vita á
tignarstóli.
sti stjórnun sem allir skynja og
viröa, en enginn finnur fyrir.
Megi allir Islendingar veröa
hennar aönjótandi I forsetatlö
Guölaugs Þorvaldssonar. Aö þvl
skulum viö vinna.
EirikurA. Guðjónsson
Forsetakjör
og kvenrettindi
Fortiö sjötugs manns er ekki
langur timi i lifi þjóðar. Þó
minnist ég þess, aö I bernsku
minni heföi þaö þótt hin mesta
fásinna þar I sveit, ef stungiö
heföi verið upp á því, að kona yröi
kjörin til opinberra starfa, svo
sem i hreppsnefnd. — Þaö skyldu
karlmenn einir annast.
Svo stutt er siöan, aö réttur
konunnar var svo lltils metinn, aö
hann var I raun enginn. Hún
skyldi þjóna karlmanninum og
lúta vilja hans I einu og öllu. 011
fjárráö voru I hendi hans og ann-
aö eftir þvl.
Þetta voru leifar aldagamallar
áþjánar. — Svo langt sem sögur
herma — og trúlega alla leiö frá
upphafi mannlifs á þessari jörö,
— og hinar svokölluöu kristnu
þjóöir hafa þar engir eftirbátar
verið, — enda höföu þær forskrift-
ina I trúarriti um fyrirmæli
Drottins alsherjar til konunnar,
er hann haföi skapaö hana úr rifii
Adams: ..... Maöur þinn skal
drottna yfir þér...” — Þessu boöi
hefurkirkjan reynt að framfylgja
dyggilega, og jafnan risiö önd-
verö gegn sérhverju þvi, er miö-
aöi aö auknum mannréttindum
konunnar. Og enn berst „Hans
heilagleiki” páfinn gegn þvi, aö
konur njóti sama réttar og karlar,
svo sem til vigslu prestsembætta.
1 árþúsundir hefur konan
þannig veriö kúguö og þrælsetin.
Hlutverk hennar skyldi þaö eitt,
aö vera vinnudýr karldýrsins og
hjásofunautur, þegar þvi þókn-
aöist.
En tlminn stendur ekki I staö?
— Þrátt fyrir andstööu hinna
geistlegu stétta og annarra
svartnættis-Ihaldsafla, hefur þok-
ast I rétta átt, vegna baráttu önd-
vegiskvenskörunga, sem kröföust
réttar handa sér og kynsystrum
slnum. Og ég hygg mér vera
óhætt aö segja þaö — kynbræör-
um minum til afbötunar, aö i
þeim hópi hafi jafnan fundist
einhverjir, sem tóku undir meö
konum I réttindabaráttu þeirra.
— Þrátt fyrir allt er oss körlum —
þó þröngsýnir séum oft meö
afbrigöum — ekki alls varnaö.
Og vegna baráttu
kvenréttinda-samtakanna og
einstakra kjarnakvenna — er nú
svo komið, aö jafnrétti kynjanna
er viöurkennt. En þó er fullyrt, aö
viö framkvæmd þess veröi þar
stundum misbrestur á, og i sum-
um tilvikum er þaö óumdeilan-
legt, svo sem aö þvi er varöar
opinber störf. (Ljósmæöur eru þó
undanskildar!)
Þátttöku kvenna I stjórnun
bæjar- og sveitarfélaga má
telja ,,á fingrum annarrar
nandar”. Þó tekur steininn úr,
þegar kemur að löggjafarsam-
kundunni. Þar sitja nú 3 konur en
57 karlar.
Hvernig skyldi standa á þvi? —
Ég tel, að því valdi frekja og
framhleypni karlmannanna, en
hlédrægni og undanlátssemi
kvenna. Þeir troða sér venjulega
hver um annan þveran i efstu
sætin á kjörlistunum, en hafa þó
gjarnan fáeinar konur þar sem
punt og þá venjulega i baráttu-
sætum, þegar best lætur, þar sem
vonlitið er, aö þær nái kosningu.
Og konur láta bjóöa sér þaö. —
Mál er aö linni.
•
Núer forsetakjör fyrir dyrum á
Islandi. — Og nú ber þaö til tlö-
inda, aö kona er einnig I kjöri.
Sem sé: — 3 karlar og 1 kona. Þar
eru konur einn fjóröi
frambjóöenda. Svo hlaut aö vera.
Annað heföi veriö brot á
„norminu”.
En það eitt, aö kona skyldi
leggja I þaö, aö bjóöa karlaveid-
inu byrginn eru stór tiðindi og
gleöileg. Og trú mln er, aö kjör
hennar myndi Vtrða öörum kon-
um hvatning til aö hafa sig meira
I frammi á opinberum vettvangi
en nú er — þjóöinni allri til far-
sældar. Þaö myndi boöa bætta
stjórnarhætti og mennskulegra
samfélag.
Vigdis Finnbogadóttir hefur
meö framboöi sínu gerst braut-
ryöjandi. Þar er hún aö bjóöa
karlaveldinu byrginn, ryöja
kynsystrum sinum braut og vera
þeim til fyrirmyndar og fordæmis
i aö láta ekki deigan siga I
baráttunni til fullra réttinda,
einnig til æöstu embætta
samfélagsins.
En svo sem viö var aö búast
heyrast nokkrar hjáróma karla-
raddir, sem hafa reynt að finna
henni allt til foráttu, og atyrt
hana fyrir aö fara þarna inn á
friöhelgan forréttindareit karl-
kynsins. Þvi þó þeir tali um jafn-
rétti kynjanna á háfleygum
stundum, var þetta ekki meining-
in! — Sagt er, aö hún hafi ekki
karlmann viö hliö sér til eldhús-
starfa á Bessastööum — hinir
frambjóöendurnir hafi þó allir
konur til aö „malla” fyrir sig. —
Þaö er þá liklega munur! — Og
svo heföi þaö veriö nokkur rauna-
bót fyrir þá aö geta sagt: Vigdis
og Jón Jónsson. Þá heföi og veriö
möguleiki á aö prentvilla þaö:
Hafa Jón Jónsson á undan!
Þá er sagt aö hún hafi ekki
stjórnmálareynslu. Ekki skorti
dr. Gunnar Thoroddsen
stjórnmálareynslu og kolféll hann
þó viö siöasta forsetakjör fyrir
stjórnmálareynslu-lausum
manni, sem óumdeilanlega hefur
Eirikur A. Guöjónsson
reynst farsæll I 12 ára löngu
forsetastarfi.
Allt þetta nöldur karlleggsins
er skiljanlegt. Þeim sárnar eöli-
lega, þegar konur ryöjast þangaö
inn, sem þeir telja sinn friöhelga
bás.
Hitt er undarlegra, þegar ein og
ein kona tekur undir þennan söng
karlastéttarinnar. Þær virðast
haldnar vanmáttarkennd gagn-
vart fornum yfirdrottnunarrétti
karlkynsins og trú á, aö allt sé
best I höndum þeirra. En öllum
getur yfirsést, og alltaf er hægt aö
endurskoöa hug sinn i ljósi nýrra
upplýsinga. Og sérhver persóna
— karl eöa kona — hefur auðvitað
fullan rétt á aö hafa sina skoöun 1
máli hverju.
En hitt vekur furöu, og er al-
varlegra: — Svo viröist sem kona
ein hafi gerst svo lítilsigld aö
reyna aö gera þjóö slna aö
hlátursefni I augum erlendrar
þjóöar fyrir þaö eitt aö vilja
meta konu jafnréttháa körlum til
æöstu embætta.
En hvort sem Vigdis Finnboga-
dóttir nær kjöri eður ei, er þaö trú
mln, aö nafns hennar muni
minnst á spjöldum sögunnar, sem
fyrstu konunnar, er lagöi i þaö, aö
keppa viö karlmenn til kjörs i
æösta embætti þjóðar sinnar.
Minning hennar mun lifa löngu á
eftiraönöfn þeirra, sem nú reyna
aö litilsviröa hana, eru gleymd.
Framboð þessarar kjarkmiklu
konuhefur vakiö athygli erlendis.
Og þaö mun marka spor i
sögunni, og veröa konum
hvarvetna hvatning til aö láta nú
ekki deigan slga i kvenréttinda-
baráttunni, heldur sækja fram til
æöstu embætta sins samfélags.
Og trú min er, aö forysta kvenna
um alla jörö muni boöa bjartari
framtiö og afstýra þeim Ragna -
rökum, sem mannkyninu viröast
nú búin undir misvitri stjórn
kaldaveldisins.
•
Vér karlar berum ábyrgö á
kúgun konunnar I aldaraöir, og
hörmum þaö jafnframt þvi. sem
viö fögnum meö konum þvi, sem
þar hefur þokast i rétta átt. Og viö
viljum skora á allar konur aö
reka nú smiðshöggið á þaö, meö
þvi aö kjósa nú kynsystur sina, þá
öndvegiskonu, sem nú er I kjöri —
til æösta embættis Islands. Og
munum vér karlar stuöla aö þvi
eftir mætti, og sýna meö þvi vilja
til aö bæta fyrir árþúsunda mis-
rétti kynbræðra vorra gegn betri
helmingi mannkynsins.
ísafiröi, 17. júni 1980