Þjóðviljinn - 06.11.1980, Blaðsíða 10

10 SIÐA - ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 6. nóvember 1980
Marteinn Skaftfells:
Þetta er ekki hægt
Grein min: ,,Er þetta hægt”? 1
Þjóðv.,idag.,9. okt., hefur valdið
þvi, aö siminn hefur varla
þagnaö, vegna fyrirspurna um
„Cardartar”, sem er meðal
margra teg., sem bannaöar eru.
Og meö rökum, sem eru langt
neöan viröingar þeirra, sem beita
þeim. A þaö skulu færöar sönnur,
siðar i þessari grein.
1 greininni benti ég á, að um 30
ár væru siöan apótekarar geröu
fyrstu tilraunina til aö helga sér
einokun á vitaminum.
Ég benti á lista lyfjavaldsins
yfir fæöubótaefni, vitamín og
steinefni, — sem BANNAÐ er aö
flytja til landsins. Lista, sem vart
Meöal þeirra bóka sem nd
streyma á markaðinn frá Iðunni
eru margar sem ætlaöar eru
börnum og unglingum. Skal hér
getið nokkurra slikra.
Hodja og töfrateppið er barna-
saga eftir danska höfundinn Ole
Lund Kirkegard, myndskreytt af
höfundi og þydd af Þorvaldi
Kristinssyni. Eftir Kirkegárd
hafa komið dt á Islensku bæk-
urnar Fúsi froskagleypir,
Gúmmi-Tarsan og Albert, allar
mjög vinsælar meöal yngstu les-
endanna.
Þessi nýja bók er 107 bls.,
prentuö i Prisma.
Kitta og Sveinn er norsk ung-
lingasaga eftir Evi Bögenæs,
þriðja og siöasta bókin um Kittu.
Bækumar um Kittu gerast á
striösárunum, og I þessari nýju
bók er Kitta gift Sveini, sem er að
ljúka læknisnámi. Bókin er tæpar
hundraö blaösiöur. Andrés Krist-
jánssonþýddi, Prentrún prentaöi.
Óli kallar mig Lísuheitir sænsk
unglingasaga eftir Max Lund-
Rancas — þorp á heljarþröm
nefnist skáldsaga eftir Perú-
manninn Manuel Scorza sem út
er komin i islenskri þýðingu.
Ingibjörg Haraldsdóttir þýddi úr
frummálinu, spænsku. tJtgefandi
er IÐUNN.
Saga þessi kom fyrst út áriö
1970 og hefur síöan veriö þýdd á
mörg tungumál. Höfundurinn,
Manuel Scorza, er fæddur áriö
19281 Lima, höfuöborg Perú. Tvi-
tugum var honum visað úr landi
fýrir ólöglega stjómmálastarf-
semi. Hannvar i útlegðf sjöár og
feröaöist þá viöa um Rómönsku-
mun eiga sér nokkra hliðstæðu,
hvar sem leitað væri um heims-
byggöina.
Hvort listinn byggist á van-
þekkingu eöa misbeitinu valds,
læt ég höf. og verndurum hans
eftir aö dæma. En visindum
byggist hann ekki, og harla litilli
viröingu fyrir mannréttindum.
Hvers vegna er hér bannaö,
sem frjálst er meðal þjóöa, er isl.
læknar sækja framhaldsmenntun
til: Danmörk, Sviþjóö, Bretland,
Þýskaland, Bandaríkin osfrv.?
Hvers vegna?
Égbentiá, hvernig reseptinu er
misbeitt til aö banna vissar holl-
efnategundir.
gren. Aöur hafa komiö út tvær
bækur eftir hann á islensku:
Afram Hæöargerði og Hæöar-
geröi á uppleiö. óli kallar mig
LIsu lýsir ástum og hjúskap ungs
fólks, en meginefnið I sögunni er
uppgjör LIsu, sem er 19 ára og
móöir tveggja ára barns, og sú
sjálfsprófun sem hún gengst
undir. Helgi J. Halldórsson þýddi
bókina, sem er 110 bls. aö stærö.
Kápumynd er eftir Pétur Hall-
dórsson. Bókin er prentuö 1
Prentrún.
Fárviðri er ný unglingasaga
eftir hollenska höfundinn Jan
Terlow, höfund bókanna Striös-
vetur og 1 föðurleit. Fárviðri
greinir frá raunverulegu atviki,
afar mannskæðu flóði á Norður-
sjávarströnd Hollands ariö 1953.
bókin skiptist i tvo hluta, og koma
fram I henni ólik sjónarmið
tveggja kynslóða, þeirrar sem
lifði hörmungarnar og siöan
barna hennar. Þýðandi er Karl
Agúst Úlfsson. Bókin er 218 bls.,
prentuð I Prentrún.
Ameriku. Eftir heimkomuna hóf
hann þátttöku i mcítmælaaö-
geröum vegna fjöldamoröa á
smábændum I fylkinu Cerro de
Pasco. Þangaö sótti hann efnið i
þessa bók. Þegar Rancas — þorp
á heljarþrömkom út á Spáni áriö
1971 hratt hún af staö fjölmiöla-
herferö sem varö til þess aö
HectorChacón, uppreisnarforingi
og söguhetja I bóldnni.var látinn
laus úr fangelsi.
Eins og af þessu má ráð er saga
þessi byggö á raunverulegum at-
burðum, þótt öörum þræöi sé hún
i ævintýra- og þjóðsagnastíl.
Eða er þaö' t.d. ekki misbeiting
aö banna Minalka og Scanalka
vegna þess. aö I þeim er kobolt,
sem stuölar aö blóðmyndun og er
hverjum manni nauösynlegt og
það viðurkennt af bannendum,
svo og að þaö sé innan hættu-
marka. En kobolt reseptskylda
þeir vitru menn og banna svo fjöl-
efnatöflur, sem þaö er i.
Sé kobolt unniö úr þeim, þá
missa þeir mikilvægan þátt
heiodargildis. En þá má flytja
þær inn og selja.
Hinu sama gegnir, t.d. um
„Cardartar” og „Gerogin”. í
þeim eru viss B-vit. (INOSITOL
og NIACIN) gerð reseptskyld,
„óháð magni”. Skv. þvi hljóta
þessi vitamfn að vera stórhættu-
leg, að dómi lyfjavaldsins. Og
auövitaö á almenningur aö trúa
þvi.
Hvaö segja
visindamenn?
En hvaö segja visindamenn um
þessi „hættulegu” vitamín?
Paavo 6. Airola segir I bók
sinni: „Heálth Secrets from
Europe” að rannsóknir hafi leitt I
ljós, aö B-vit, gegni þýöingar-
miklu hlutverki, bæöi fyrirbyggj-
andi og i meöferð hjartasjúk-
dóma. Og sérstaklega virk séu:
kolin, inositol, pyridoxin, niacin,
og thiamin. Sem sagt: bæði hin
„hættulegu” vitamin heilsusam-
leg okkar kæra hjarta, sem viö
ættum aö hirða betur um en við
almennt gerum: þess vegna
gistir margur gröfina löngu fyrir
timann.
Hann bendir einnig á, aö niacin
vinni gegn kolesterol. Þaö vinnur
þvi gegn æöakölkun, þaö ætti þvi
aö hvetja fólk til að nota þaö, i
staö þess aö banna þaö.
Þá bendir hann á, aö lágt
inositolmagn I fæöu geti valdiö
hárlosi og ýmsir leiöandi menn
ráöleggi (some authorities advise
taking) 3000 mg inositol, daglega.
— HÉR: reseptskylt „óháð
magni”. — En athyglisvert er, aö
i dagskammtafylgiskjali meö
lyfjareglugeröinni, 1977, sem
braut i bága viö lög, — er ekki
minnstá þetta „hættulega” B-vit,
— þá haföi þeim ekki vitrast
hættan.
Ruth Adams & Frank Murray
benda á þaö i bók sinni: „Body,
Mind and the B-Vitamins, aö
NIACIN hafi I stórum skömmt-
um reynst gagnlegt gegn
„SCHIZOPHRENIA”, eöa geö-
klofa.
Og getiö er um mann, sem var
haldinn ofsjónum. Honum var
gefin próteinauöug fæöa, ásamt
stórum skammti vitamína, þar á
meöal 150 mg niacin.
Drs. Hoffer og Osmond benda
á, að þaö sé rangt, að niacin sé
skaölegt. Gefnir hafi veriö mjög
stórir skammtar til aö lækka
kolesterol i blóöi, án nokkurra
skaölegra verkana.
Slöar í bókinni er frá því skýrt,
aö Hoffer hafi gefið manni 3000
mg nikotinsýru daglega. Og innan
2ja vikna hafi hann veriö oröinn
heilbrigöur.
Dr. William Kaufmann gaf 6000
liöagigtarsjúklingum 3—4 e
(3000-4000 mg) nikotinami. Og
árangurinn var stórkostlegur
(fantastic).
Mateinn Skaftfells
I bók sinni: Mega Nutrients for
your nerves, segir H.L. Newbold,
M.D., bandariskur læknir, sem
hélt hér fyrirlestra I fyrra, — aö
han hafi komist aö mörgum
áhugaverðum eiginleikum
niacins. Eins og fleiri bendir hann
á að niacin lækki kolesterol blóðs-
ins. Og aö niacin sé eldra fólki
mjög mikilvægt, þar sem þaö
vinni gegn blóötappa. Einnig, aö
allir meö harðar æöar, æöakölkun
—,ættu aö ihuga niacinkúr með
3000—4000 mg daglega. Niacin
auki einnig súrefnisflutning
rauðu blóökornanna, sem skiptir
meira en litlu.
Newbold bendir einnig á stóra
skammta af INOSITOL; þaö get-
um við fengiö i lecithini, þótt
lecithin teljist ekki til B-vitamín-
gjafa.
Af niacini tekur hann svo 250
mg, einu sinni I viku. En dr.
Hoffer tekur 4 g (4000 mg) dagl.
í „Better health through
common sense”, segir höf:
Harold R. Brown, aö skortur á
niacini geti valdið migrene,
skertu þreki, skertri einbeitingu,
skertu minni o.fl..Og allir, sem aö
þessari furöulegu, óraunhæfu
bannstefnu standa, vita aö niacin
er nauösynlegt til nýtingar kol-
vetna I daglegri fæöu.
Svona má halda áfram. Enþessi
dæmi nægja til aö hver lesandi
stólji, aö INOSITOL og NIACIN,
sem ætla mætti, skv. reseptskyld-
unni, „óháö magni”, aö væru
stórhættuleg,—eru ekki hættuleg,
heldur stór-heilsusamleg.
Er viö berum saman banniö á
þessum efnum viö dæmin hér aö
ofan, blasir viö I björtu Ijósi, hve
óralangt utan allra skynsemis-
marka reseptskylda þeirra er.
Lyfjavaldið hefur barist fyrir
einokun apóteka og útilokun
náttúrlega vitamina og lyfja.
Bannafstaöa þess er þvi rökrétt.
Hrópandi
mótsagnir
En hvernig ris heilbrigöisvaldið
undir slikri heilbrigöisstefnu?
STEFNU sem bannar frjálsan
aögang aö hollefnum. En viö
megum ganga út I næstu búð og
kaupa upp birgðir hennar af siga-
rettum og öörum heilsuskaö-
legum efnum, og neyta aö vild.
Og viö megum fara I „Rikiö” og
kaupa brennivin, eins og viö
höfum fé til, og drekka okkur
daglega „dauö”. — Viö erum
FRJALS aö þvi aö brjóta niður
heilsu okkar. En viö erum öfrjils
aö þvi aö rækta heilsu okkar meö
hollefnum, sem reynslan hefur
sannaö, aö eflir heilbrigöi og
starfsþrek. — Hvaöa skýringu
skyldi ráöherra fá á banni
þessara efna? Sennilega enga.
Hér blasir viö sú óhugnanlega
og ótrúlega staðreynd, aö þeir,
sem vernda vilja heilsu sina meö
náttúrulegum efnum, eiga aö
njóta minni mannréttinda i Þjóð-
félaginu en þeir, sem önnur efni
velja. Þar á meöal margs konar
heilsuskaöleg efni, sem eru meö-
virk orsök vaxandi spitalabákns,
meö tilheyrandi óhemju kostnaöi,
sem sem sóttur er i vasa al-
mennings.
Þessari neikvæöu þróun þarf að
snúa viö meö þvi — eftir föngum
— aö fyrirbyggja sjúkdóma, i staö
þess aö biöa eftir þeim, eins og
gert er.
En henni verður ekki snúiö viö
meö bannofstæki gegn náttúru-
legum fæöubótaefnum, sem eru
hverjum neytanda mikilvægur
heilbrigöisþáttur, hvort sem viö-
sýnum bannpostulum fellur þaö
betur eöa verr.
Mannréttindabrot og fjendska
gegn þessum efnum er kapituli i
heilbrigðissögunni, sem er og
veröur þeim sist skrautfjööur I
hatti, sem hann skrifa.
Almenningur skilur oft og til-
einkar sér staöreyndir löngu á
undan langskóluöum fræöingum,
sem, sumir hverjir koma frá
prófboröi. — EKKI meö leitandi
hug og heiöarleika visinda-
mannsins heldur sneyddur vis-
indahyggju. — Og svo sannarlega
er bannstefna lyfjavaldsins þessa
glöggt dæmi.
Matreinn M. Skaftfells
Sjúkraliðafélag íslands
Sjúkraliðar, sjúkraliðar
Félagsfundur verður haldinn mánudaginn
10. nóv. n.k. kl. 16.00 að Grettisgötu 89.
Fundarefni: Sérkjarasamningar.
Stjórnin

Alþýðubandalagið í Reykjavík Félagsfundur til undirbúnings landsfundar Alþýðubandalagsins Alþýðubandalagið i Reykjavik boðar til félagsfundar fimmtudaginn6. nóvember á Hótel Esju. Fundurinn hefst kl. 20.30. Dagskrá: 1) Kjör fulltrúa ABR á landsfund 2) Tillaga stjórnar ABR um landsfundarskatt 3) Skýrslur og tillögur starfshópa ABR 4) önnur landsfundarmál. Félagar fjölmennið og mætið stundvis- lega. Stjórn ABR.
VIÐTALSTÍMAR
þingmanna og borgarfulltrúa
Laugardaginn 8. nóvember milli kl. 10 og 12 verða
til viðtals fyrir borgarbúa á Grettisgötu 3:
Adda Bára Sigfúsdóttir
Guömundur J. Guðmundsson
Eru borgarbúar hvattir til að nota sér þessa viðtals-
tíma.
Stjórn ABR
BÆKUR BÆKUR BÆKUR
Iðunn sendir frá
sér „Fárviðri”
— og fleiri athygli verðar
barna- og unglingabœkur
RANCAS i þýðingu Ingibjargar
Þorp á
heljarþröm