Þjóðviljinn - 29.11.1980, Síða 15

Helgin 29. — 30. nóvember 1980. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15
Alfræða-
bindi um
tón-
menntir
„Músík er fylginautur manns
frá vöggu til grafar. Barn i
vöggu hjalar viö söngtón og viö
syngjandi bænagjörö leggst þaö
viö ævilok til hinstu hviidar. Þar
á milli liggur bernska, æska,
manndómsár og elli. A sér-
hverju æviskeiöi sækir tónn aö
hlustum. Uppeldi kennir aö
velja og hafna. Hver athöfn dt-
heimtir sitt lag; músik gagntek-
ur gjörvallan mann, stuölar aö
þvi aö móta hug hans, hjarta og
skilning. Hún auðgar hvers-
dagslif og prýöir hátiö. Þess-
vegna er músikuppeldi veiga-
mesta hlutverk i músikmenn-
ingu hvers tima...”
Svo segir dr. Hallgrlmur
Helgason i inngangsoröum
seinna bindis Tónmennta, sem
er tólfta rit í Alfræðum Menn-
ingarsjóðs, fyrri hluti kom út
1977.
Tónmenntir I—II fjalla um
fagheiti og hugtök tónmennta
undir uppflettioröum í stafrófs-
röö likt og önnur rit í flokki
þessum. Höfundurinn, dr. Hall-
grimur Helgason tónskáld, hef-
ur ritað mikiö um bessi efni
Hann gerir ýtarlega grein fyrir
verkefnisinu og vinnubrögöum i
inngangsoröum beggja bind-
anna.
Tónmenntir 1—ö eru 317 bls.
aö stærö og bókin sett og offset-
prentuö i Odda en bundin i
Sveinabókbandinu. Hún er
prýdd fjölda mynda og teikn-
inga.
Rit I bókaflokki þessum, auk
Tónmennta I—II, eru: Hannes
Pétursson: Bókmenntir, Ölafur
Björnsson: Hagfræöi, Einar
Laxness: -íslandssaga I—II,
Hannes Pétursson og Helgi
Sæmundsson: tslenskt skálda-
tal I—II, Ingimar Jónsson:
tþróttirI-II, Guösteinn Þengils-
son: Læknisfræöi, Þorsteinn
Sæmundsson: Stjörnufræöi —
Rimfræöi.
Hey
Urvalsgott hey til sölu. Uppl.
I sima 99-6342.
T eppahreinsun
hreinsum teppi, upplýs-
ingar i sima 50678.
Rætt vid fulltrúa á ASÍ þingi
Hagsmunir verkalýðs-
stéttarinnar í deiglunni
Þingi Alþýðusambands íslands lýkur
nú um heilgina, en það er haldið á f jög-
urra ára fresti. Þingið sækja fulltrúar
frá nánast öllum stéttafélögum landsins
sem aðild eiga að ASf og þar er mörkuð
stefna i málum sem varða hagsmuni
verkalýðsstéttarinnar.
Að þessu sinni eru mörg merk mál í
deiglunni sem eflaust eiga eftir að hafa
áhrif á lífskjörin, þar á meðal sú tækni
sem ef til vill á eftir að gjörbylta at-
vinnuháttum á næstu árum og áratugum.
Hvað hafa þingfulltrúar að segja um
sína hagi og hvaða mál finnast þeim
brýnust? Um það spurðu blaðamenn
Þjóðviljans nokkra fulltrúa sem sitja
þingið.
Einar Karlsson,
Verkalýðsfélagi
Stykkishólms:
Fræðslumálin
brenna á
okkur
Félagsmenn f verkalýös-
félögum viöa um landsbyggöina
vinna fjölbreytt störf I mörgum
starfsgreinum. Oft eru þvi uppi
ólik sjónarmið og starf féiaganna
erfiöara en hinna stærri á höfuö-
borgarsvæöinu þar sem allir
féiagsmenn sitja viö sama borö.
A ASt þingi er meðal fulltrúa
Einar Karlsson, formaöur Verka-
lýösfélags Stykkishólms, en í þvl
eru 250 manns, bæði landmenn og
sjómenn, karlar og konur. Þjóö-
viljinn ræddi viö Einar og spuröi
hann hvaö hann teldi mikilvægast
i störfum yfirstandandi þings.
Þetta þing mótast fyrst og
fremst af kjaramálunum, sagöi
Einar, en mér býöur I grun aö
þegar kemur aö fræðslu- og
menningarmálunum, þá muni
Einar Karlsson: Of fáar sérkröf-
ur náöust fram.
þau einnig taka mikinn tima.
Fræöslumálin er þaö sem á okkur
brennur, —verkalýðshreyfingin
þarf aö taka meiri þátt i full-
oröinsfræöslunni og vera virkari I
mótun hennar, ekki aöeins hvaö
varöar félagsmál heldur alla al-
menna menntun. Ég hef mikinn
áhuga á þeim málum.
Þaö sem af er, hefur mestur
timinn eðlilega fariö i kjara-
málin, en þetta eru nú allt kjara-
mál ef út i þaö er fariö. Ég get
tekiö undir þá gagnrýni sem
komiö hefur fram hér á þinginu
um aö þaö vantar betri tengsl
milli samninganefndar ASI og
óbreyttra félagsmanna og þeirra
félaga sem ekki áttu mann I
samninganefndinni, sagöi Einar,
og þaö er brýnt að vinna aö betri
samtengingu heildarsamtakanna
viö verkalýösfélögin ftti á landi.
Þegar samningum var aö ljúka
sendu sum sérsamböndin, einnig
þau sem eru minni en Verka-
mannasambandiö, menn út til
sinna félaga um landiö til aö veita
upplýsingar og skýra samning-
ana, og Verkamannasambandiö
heföi gjarnan mátt senda menn
þeirra erinda á Snæfellsnesiö.
Þegar taliö barst aö nýgeröum
kjarasamningum i lokin sagöist
Einar vera ósáttur viö hversu
litiö af sérkröfum Verkamanna-
sambandsins heföu þar náöst
fram, — kröfum sem löngu eru
komnar i' samninga hjá öörum,
svo sem fæöis- og flutningsgjald,
hádegismatartimi á laugar-
dögum og helgidögum, sagöi
hann. Þá er ég lika ósáttur viö aö
ekki skuli hafa náöst árangur I aö
afnema eftirvinnuna enn frekar.
— AI
Valdimar
Guðmannsson,
Verkalýðsfélaginu
Blönduósi:
Pólitíkin
mœtti vera
minni
Fyrir augu okkar ber Valdimar
Guömannsson i Bakkakoti I
Austur-Húnavatnssýslu.
— Sæll, Valdimar. Þú kominn á
Alþýöusambandsþing. Ég hélt aö
þú værir bóndi noröur I Bakka-
koti.
— Jú, þú hefur nú aö nokkru
leyti rétt fyrir þér i þvi. Ég bý
reyndar I Bakkakoti,en hinsvegar
vinn ég mikiö utan búsins, eink-
um á Blönduósi, enda stutt aö
fara ,,i kaupstaöinn”. 1 raun og
veru jaörar nú viö aö ég sé fast-
ráöinn starfsmaöur hjá sam-
vinnufélögunum á Blönduósi.
— Og nóg aö gera þar?
— Hjá þeim fyrirtækjum er þaö
nú, já, en annars eru atvinnuhorf-
ur ekki sem bestar á Blönduósi
Valdimar Guömannsson:
Fundurinn var ekki löglegur.
núna og raunar óttast menn aö at-
vinnuleysis verði þar vart i vetur.
Ýmis fyrirtæki eiga I erfiöleikum
og eru aö draga saman seglin.
—■ Hefur þú áöur setiö Alþýöu-
sambandsþing?
— Nei, þaö hefur nú ekki fyrr
oröiö mitt hlutskipti og leit nú svo
út á timabili, aö sú för kæmi fyrir
litiö. Þaö kom til tals aö dæma af
okkurfélögum atkvæöisréttinaen
málfrelsi og tillögurétt máttum
viö hafa.
— Oghvervar ástæöan?
— Sú, aö fundurinn, sem kaus
fulltrúana hjá okkur, taldist ekki
löglegur, of fáir mættir, en þeir
þurftu að vera 20. Hinsvegar var
búiö aö segja okkur, aö þrátt fyrir
þennan ágalla myndum viö njóta
fullra réttinda á þinginu, annars
heföi ég heldur ekki fariö. En úr
þessu rættist nú. Fulltrúar frá
Sauöárkróki lentu i þessu lika.
Þaö er nú alkunna I öllum
félagsskap aö illa gengur aö fá
menn til þess aö sækja fundi, og
er út af fyrir sig mjög slæmt.
Auövitaö er sjálfsagt aö reyna aö
örva fundarsókn en menn verða
nú ekki dregnir nauöugir á fundi.
Ekki myndi þaó þykja lýöræöis-
legt. Fundur ætti aö teljast lög-
legur ef löglega er til hans boðaö
og ég býst viö aö lögum okkar
félags veröi breytt i þaö horf.
— Og hvernig likar þér svo
þingsetan. Eins og þú bjóst viö
kannski?
— Nei, þaö get ég nú naumast
sagt. Mér finnst flokkapólitikin
ólga hér meira, undir niöri
a.m.k., en ég átti von á. Ég er
þeirrar skoöunar aö hún vegi of
þungt hjá verkalýöshreyfingunni.
Og ég er sannast aö segja smeyk-
ur um aö hin flokkspólitiska tog-
streita kunni stundum aö
torvelda kjarasamninga. Verka-
lýöshreyfingin þarf aö leggja
meiri stund á aö starfa faglega.
— mhg
Asdis Guðmundsdóttir: Allur
vökutlmi kvenna fer I látlausa
vinnu
Ásdis
Guðmundsdóttir,
íðju, Reykjavík:
Meiri
hörku í
samninga
— Þaö eru nú þessi eillfu kjara-
mál, sem alltaf eru efst I huga
okkar, sem teljumst til láglauna-
fólksins I þjóöfélaginu, sagöi As-
dis Guömundsdóttir, en hún er fé-
lagsmaöur I Iöju, samtökum
verkafólks.
— Ég held, aö ekki sé ofmælt,
að Iöja sé láglaunafélag og mjög
margir eru þar I lágum launa-
flokkum. Og konur eru þar fjöl-
mennar. Verksmiöjuvinna ýmiss
konar og saumaskapur eru illa
launuö störf. Þaö er meö öllu
borin von, aö nokkur einstakling-
ur, sem vinnur á þessum töxtum,
geti séö fyrir fjölskyldu. Þar
þurfa fleiri aö koma til.
Og hvaö má þá til varnar veröa,
spyröu. Nú, hvaö annaö en yfir-
vinnan, þegar — og ef — hana er
aö fá. Allt tal um 40 stunda vinnu-
viku er i raun marklaust raus
hvaö láglaunafólk áhrærir. Til
þess er dagvinnukaupiö of lágt.
Og svo eru eftir heimilisstörfin.
Ekki er nú hægt að vanrækja þau
meö öllu þó að svo virðist stund-
um, aö þau séu ekki talin vinna.
Þaö er alveg óhætt aö slá þvi
föstu, aö allur vökutimi láglauna-
konunnar fer i linnuláusa vinnu
daginn út og daginn inn. Viö
höfum blátt áfram ekki neina
möguleika á þvi að sinna félags-
störfum og þaö er m.a. skýringin
á þvi, að karlmenn eru yfirgnæf-
andi i stjórnum og trúnaöarstörf-
um hjá verkalýösfélögunum yfir-
leitt.
— Nú eru nýafstaðnir kjara-
samningar. Breyta þeir engu um
þetta?
— Ekki vil ég segja þal^en alltof
litlu auk þess sem maöur óttast
alltaf aö kjarabæturnar verði
meö einum eöa öörum hætti
teknar til baka.
Og eiginlega blöskrar manni
hvað mikill timi fer i þetta samn-
ingaþóf. Þjarkiöer búiö aö standa
hátt upp i heilt ár en árangurinn
er nú varla eftir þvi. Ég held, aö
verkalýsöhreyfingin þyrfti strax I
upphafi samninga að sýna meiri
hörku, vera ákveönari i afstööu
sinni og kröfum. Trúa min er sú,
aö þá myndu bæöi nást betri
samningar og þófiö tæki fyrr
enda. - mhg
AGH
302/01
AGH
301/01
IGNIS
I t/wí>io: Tokum notada skána uppí nýja.
RAFIÐJAN H.F.
I\4I1K9 Stærsta
kælitækjaverksmiðja
Kirkjustræti 8 Simi: 19294
59,5 cm 67.6 cm
59.6 cm 58.5 cm
54,5 cm
=^====si
o 49.5cm
í hvropu
44.5 cm 72.5 cm
ARF 52.5 cm
799 p—rr—
ARF
3 866
140 L 160 L
220 L 270 L
225 L 265 L