Þjóðviljinn - 17.12.1980, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 17.12.1980, Blaðsíða 4
4 StÐA — ÞJÖÐVILJINN Miövikudagur 17. desember 1980 MOBVIUINN Málgagn sósíalisma, verkalýös- hreyfingar og þjódfrelsis Otgefandi: Otgáfufélag Þjóöviljans. Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann. Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan O'c'fsson. Augiýsingastjóri: Þorgeir Ölafsson. Umsjónarmaöur sunnudagsblaös: Guöjón Friörikssou. Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson. Blaöamenn: Alfheiöui Ingadóttir, Einar örn Stefónsson, Ingi- björg Haraldsdóttir, Kristfn Astgeirsdóttir, Magnús H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson. lþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson. tJtlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson. Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Ellsson. Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Ellas Mar. Safnvöröur: Eyjólfur Arnason. Auglýsingar: Svanhildur Bjarnadóttir. Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir, Jóhannes Haröarson. Afgreiösla: Kristln Pétursdóttir, Bára Siguröardóttir. S'mavarsia: Ólöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir. Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir. Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir. Útkeyrsla, afgreiösla og auglýsingar: Slöumúla 6, Reykjavik, slmi 8 13 33. Prentun: Blaöaprent hf. 30 miljarðar týndir í hafi # Þá vitum við það. — Síðustu sjö árin hefur f jölþjóða- auðhringurinn Alusuisse, einkaeigandi álversins í Straumsvík, látið dótturfyrirtæki sitt hér á landi borga 30 miljörðum króna hærra verð fyrir hráefnið heldur en svaraði útf lutningsverði súrálsins í Ástralíu að viðbætt- um flutningskostnaði. # Með þessu móti varð bókfærður hagnaður af rekstri álversins hér þessum 30 miljörðum króna lægri en ella, og arðurinn sem íslenska ríkið átti að f á skatt af lendir í staðinn í gullkistum f jölþjóðlegra álfursta. — Þeir segj- ast nota þetta lítilræði til f járfestinga í Ástraliu! # Nú vitum við loksins hvað varð um hinn mikla hagnað af rekstri álversins í Straumsvík, sem ýmsir væntu hér áður. — Hann týndist í hafi á leiðinni frá Ástralíu tii ís- lands og barst með hafstraumum og loftvindum upp í Alpaf jöll í gullkisturnar í Sviss. #Með því að falsa hráefnisverðið um 30 miljarða króna á sjö árum hef ur tekist að láta dótturfyrirtækið á íslandi sýna 2—3 miljarða tap, í stað álitlegs hagnaðar. #Þeir kunna sitt fag hinir fjölþjóðlegu f jármálasnill- ingar! #En nú hefur hulunni verið svipt af svikamyllunni. Hjörleif ur Guttormsson iðnaðarráðherra hef ur beitt sér fyrir ýtarlegri rannsókn á verðlagningu súrálsins, sem flutt er frá Ástralíu til Straumsvíkur. Við rannsókn málsins hefur ma. verið byggtágögnum sem ekki verða vefengd frá Hagstofunni í Ástralíu, og við úrvinnslu gagna hafa komið við sögu Ríkisendurskoðunin hér svo og breska endurskoðunarfyrirtækið Coopers & Lybrand í London. # Fyrstu niðurstöður liggja fyrir og hér er ekki um neitt að villast. Þegar borin eru saman sambærileg verð (fob. verð í báðum tilvikum) kemur í Ijós að mismunurinn á upp- gefnu útflutningsverði hér og i Ástralíu — fölsunin — nemur47,5 miljónum dollara á sex og hálfu ári, eða um 30 miljörðum íslenskra króna á árunum 1974—1980, að báðum árum meðtöldum. # Þannig hefur týnst í hafi um 30 miljarða tilvonandi hagnaður dótturfyrirtækisins í Straumsvik, og engir skattar verið af þeim aurum greiddir hér á landi, og tæp- lega í Ástralíu. # Það er há tala 30 miljarðar króna. Enn hærri verður hún þó þegar haft er í huga til samanburðar, að á öllu þessu tímabili f rá ársbyrjun 1974 til júníloka 1980 þá hafa heildargreiðslur íslenska álfélagsins fyrir öll orkukaup hér aðeins numið innan við 20 miljörðum króna. #Sú „hækkun í hafi", sem varð á hráefnisverðinu til ísal,nemur þannig mun hærri upphæð en svarar öllum greiðslum álversins í Straumsvík fyrir raforku á þessu tímabili. # Með öðrum orðum: Ef álverið í Straumsvík hefði fengið súrálið á réttu útflutningsverði frá Ástralíu og engin „hækkun í hafi" komið til, þá hefði þetta dóttur- fyrirtæki hér getað hækkað greiðslur sínar fyrir raf- magn um allt að 150% án þess að rekstur fyrirtækisins skaðaðist hið minnsta! # En Alusuisseer einkaeigandi aðálverinu í Straumsvík, og Alusuisse á lika 70% í Austraswiss, sem framleiðir súrálið í Ástralíu. Það eru þvi hæg heimatökin að láta hagnaðinn týnast í hafi og skolast á land í Sviss, eða annars staðar þar semgullkistur f jölþjóðaófreskjunnar standa opnar. # Samkvæmt álsamningnum ber Alusuisse að tryggja dótturf yrirtæki sínu í Straumsvík súrál á verði sem tíðk- ast í viðskiptum „óskyldra aðila". Vitað er að þeir örfáu einokunarhringar sem drottna yfir nær öllum súrálsvið- skiptum í heiminum búa sameiginlega til það verð sem þeim er hagkvæmast. Engu að síður gefa þær upplýs- ingar sem nó liggja fyrir ótvírætt til kynna að súrálsvið- skipti Alusuisse og dótturfyrirtækis þess hér hafi ekki verið í samræmi við ákvæði samningsins. Ríkisstjórn Islands hefur nú sent Alusuisse kröfu um könnun (jessa máls og endurskoðun allra samninga Alusuisse við íslenska aðila. Hér þarf að sækja okkar hlut af fullri festu og varpaljósiá þau soraviðskipti, sem auðhringurinn Alusuisse stendur fyrir. En það er hart að íslensk lög og íslenskir dómstólar skuli ekki ná til auðhringsins jiegar mál standa eins og nú er komið. — k. jklíppt Schleiman og Ingimar Fyrir nokkru birtist I Morgunblaöinu grein eftir danska kratann og útvarps- manninn Jörgen Schleiman, og var hún læsileg áminning um aö vanmeta ekki gildi atvinnu- rekstrar og einkaframtaks. I þeirri grein eru vinstri róttæk - lingar sakaðir um einfaldanir og þráhyggju, sem aftur hafi vald- iö atvinnurekendum sálrænum truflunum og miklum vanda. Ekki er ólikle.gt aö Ingimar Erlendur Sigurösson sé innblás- inn af Schleimann þegar hann ritar grein I Núna, nýjasta blaö- iö á Markaönum, sem heitir „Hægrimenn snobba fyrir vinstrimönnum”. í efnisyfirliti stendur: „Lesiö þessa grein og ykkur bregöur i brún”. Stór og litil orö Þeim sem renna augum yfir Svarthöföa á degi hverjum og annaöaf þvl tagi i dagblööunum bregöur siöur en svo i brún þegar Ingimar Erlendur upphefst með þessum hætti: „1 oröabók lifsins eiga vinstrimenn stóru fallegu oröin: menning, hugsjón, réttlæti, bræöralag — meira að segja frelsi, sem á aö vera eingetiö afkvæmi sósialisma. Aöeinsguö er undanskilinn, ekki af vangá, heldur til þess að hann flækist ekki fyrir þeim sem honum eru meiri, mannguöunum: Marx Lenin, Stalin, Mao, Einari, Brynjólfi, Svavari, Arnalds, Bergmann; hinum óskeikulu, góöu og gáfuöu.” Ingimar Erlendur segir aö vinstrimenn séu nei-menn, en hægrimenn já-menn og því litt spennandi. Hinir fyrrnefndu hafi hnuplaö fögru oröunum úr lifsins bók frá hægrimönnum, sem sitjiuppi meö „litlu og ljótu oröin: ef, eöa, jæja, ha; djöfnuð, forréttindi, eigingirni — auövald.” Hreinsanir hafnar Sem loftvog á „ofbirtu vinstrimanna” og veldi and- spænis vanmetakennd hægri- manna tekur Ingimar Erlendur bókmenntirnar sem dæmi. I þeirri heimsstyrjöld sem hann Um þessa helgi kemur út á vegum Sigurjóns Tryggvasonar bók um bridge, sem hann hefur þýtt úr sænsku, eftir hinn kunna bridgerithöfund Eric Janner- sten. Bókin heitir á sænsku, Kortlásning, en á islensku hefur hún fengið nafniö „A opnu, boröi”. Bókin er 114 bls. aö stærö og gefin út á kostnaö höfundar. Sigurjón dvaldi ytra sl. ár. Ahugafólk um brrdge er ein- dregið hvatt til að kynna sér þessa bók eftir Eric Jannersten, þvi aö hann er meöafkastamesti höfundum og bestu, er fjallað hafa um þessa margslungnu íþrótt. A fimmtudaginn kemur gefst fólki kostur á aö kaupa þessa bók á spilastað hjá TBK I Domus Medica. Kostar hún þar aöeins 6.500 kr., en annars 8.000 kr. Sigurjón Tryggvason er sonur hins kunna félagsmálamanns Tryggva Glslasonar pipuiagn- ingarmeistara, sem um árabil telur aö geisi milli hægri og vinstri rithöfunda á Islandi er greinilegt aö vinstri menn hafa tögl og hagldir, og veita hægri- mönnum engin griö. „Vinstrimenn íslenskir — raunverulegir vinstrimenn — eru haldnir sama hugarfari og hugsjónarsmiöir kommúnis- mans, hreinsunarhugarfari. Þeir hafa þegar hafið á rithöf- undum hreinsanir, þeim sem hvorki gangast undir geisla- baug þeirra, né ganga undir honum. Þeir myröa þá ekki, þeir yröa þá, rægja af þeim bæöi skáldorð og mannorö, útiloka þá I sýnisbókum skáldskapar, fésvelta þá, gagnrýna þá í drep, dæma þá til útlegðar — sár- lænnar siberiuvistar, einangr- unar. —” Rógsvélin malar Til nánari útskýringar hefur Ingimar Erlendur þessa ófögru sögu að segja: „Raunar malar rógsvél þeirra, sjálfkrafa, mannorö flestra mótstööumanna. „Þetta er vondur maöur”, mæla þeir einum munni, hvar sem tveir eöa fleiri eru saman komnir I heilögu nafni kommúnisma; þeim heilögu — þó aö ekki fari hátt um hriö. Ef andstæöingur smakkar viner hann ofdrykkju- maöur, ef honum rennur i skap, rógur þeirra, er hanrt geðbil- aður; uppáhalds aftökuorð þeirra. Þeir sem gægst hafa hefur starfaö mikiö aö bridge - málefnum á Islandi. Er þetta ekki einmitt jólagjöf- in til bridgemanna, eða þeirra sem eru að læra? Hér er lýsing og dómar frá Skandinaviu um þessa bók Erics Jannersteins: A opnu boröi var tekiö meö mikilli hrifningu þegar hún var fyrst gefin út i Svfþjóö undir nafninu Kortlásning og varö samstundis metsölubók i bridgeheiminum. A opnu boröi er samansafn fimmtíu spila. Bókin er samin fyrir hinn almenna spilara til skilnings og þjálfunar á þvi sviöi bridge, sem er taíiö galdrakúnst meistarans, aö „sjá” hvernig spil andstæðing- anna eru skipt. Lesandanum er sýnt aö þaö er raunar engin galdrakúnst, því aö listin aö lesa úr spilum liggur fyrst og fremst I þvi að nota til hins itrasta kunnáttuna aö telja upp aö og draga frá þrettán. Sá sem undir geislabaug þeirra gera sér engar grillur um hugarfars- I legan eölismun á þeim og hreinsunarböðlum stalinism- J ans.biliöeraöstæöubundiö — og . ekki óbrúanlegt”. Ómissandi menn Samkvæmt skilgreiningu I Ingimars Erlendareru I landinu I tvær þjóöir, annarsvegar J kommúnistar i skjóli Alþýöu- . bandalagsins, og hinsvegar allir I hægrimenn hvaöa nafni sem I þeir annars nefnast, * Framsóknarmenn, Alþýöu- J flokksmenn, Ihaldsmenn I o.s.frv. Af innsæi sínu ritarhann I þetta um vinstri þjóöina; sem I viröist aöeins vera samsett úr J karlmönnum: „Þeir gefa sér aö . þeir séu bæöi gáfaöri og betri en I aðrir menn; sértu þeirra maöur I ertu einnig gáfaöur og góöur, á J meöan þú gagnar þeim. Menn . sem trúa þvi aö þeir séu I gáfaöari en aörir —gagnrýna til I dauða, menn sem trúa þvl aö * þeir Séu betri en aðrir fórna ! bræörum sinum.” Bróöur Ingimari Erlendi I veröur örugglega ekki fórnaö. ■ Menn af gerð Ingimars og ann- J arra Svarthausa eru aö veröa I vinstrimönnum ómissandi þing, I og yröu þeim harmagrátur, ef J svohrapallega tækist til aö þeir . týndust i h.afsjóum sjálfsvork- I unnar eða yröu úti á köldum heiðum öfundar. — ekh j skorfð nemur þessi spil af vandvirkni mun vissulega veröa betri spil- ari á eftir. Hann mun finna dyr opnast sem hann vissi varla aö væru til. Fyrsti kaflinn fjallar um leiö- beiningar sem hægt er aö draga af sögnum — eða jafnvel skort á sögnum — hjá andstæöingnum. Lesandinn sér hendi sagnhafa og blindan og er boðið aö reyna sjálfur viö spiliö. Spiliö er síöan spilaö áfram og stykkin i púslu- spilinu falla aö lokum hvert á sinn stað. Að lokum er allt spiliö sýnt ásamt lýsingu á endastööu sem hugsanlega var nauösyn- leg. Sömu tækni er fylgt út alla bókina, áfram aö leiöbeiningum sem ef til vill uröu sjáanlegar meö útspili eöa merkingum, hvernig eigi aö leita eöa grafa eftir upplýsingum sem enn eru nauösynlegar til aö ná upp réttri mynd af spilinu og svo frv. A opnu boröi er ekki bók fyrir algjöra byrjendur. Hún reynir aö bæta tækni hins almenna spilara aö þeim mörkum er hin ómetanlega list að lesa úr spil- um veröur eölilegur þáttur i spilagetu hans. -------------OJJ Bridgebók á íslensku

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.