Þjóðviljinn - 24.12.1980, Blaðsíða 7

dægurtónlist
Rokkað
í Gamla Bíói
Þann 17. desembermánaðar
áttu sér stað allsögulegir tón-
leikar i Gamla Bió. Fræbbbl-
arnir, Þeyr og Utangarðsmenn
tróðu þá upp við mikla hrifningu
viðstaddra. Þrátt fyrir að tón-
leikarnir væru ekki auglýstir
mjög mikið var hiísfyllir og
sýnir það augljóslega að það er
mikill grundvöllur fyrir tónleika
af þessu tagi. Einnig voru jass-
arar með samkomu I Klúbbnum
þetta sama kvöld og olli það
mikilli óánægju.
Tónleikarnir hófust kl. 21.30,
hálftima á eftir auglýstum tíma
með þvi að Fræbbblarnir tróðu
upp og léku lög af breiðskífu
sinni, „Viltu nammi væna?”.
Prógram þeirra var auðheyri-
lega mjög vel æft og keyrt i gegn
með góðum hraða. Ekkert hlé,
stokkið úr einu lagi yfir i annað.
Sviðsframkoma þeirra fé-
laga var mjög lifleg og auð-
sjáanlegt að þetta var ekk-
ert nýnæmi fyrir þá. Það má
með sanni segja að Fræbbbl-
arnir séu okkar eina pönkhljóm-
sveitog sem slik er hún allfram-
bærileg.
Þegar Fræbbblarnir höfðu
lokið flutningi sinum var gert
hlé i 10 minútur. Að hléi loknu
geystist Þeyr fram á sviðið með
Sigtrygg „jólasvein” i broddi
fylkingar.
Eins og Fræbbblarnir þá lék
Þeyr lög af nýju breiðskifu sinni
auk þess sem þau fluttu nokkur
„eftirlætislög”. Hljómsveitin
sýndi ótviræðar framfarir frá
fyrstu opinberu tónleikunum i
Norræna húsinu i seinasta mán-
uði.
Þeyr stóð frammi fyrir nokkr-
um vanda, salurinn vissi ekki
við hverju var að búast. Flestir
viðstaddra þekktu til Fræbbbl-
anna og Utangarðsmanna en
fæstir þekktu til Þeys. Voru það
einkum yngri áheyrendur sem
áttu erfitt með að gripa tónlist-
ina sem Þeyr framdi. Eldri
áheyr.endur voru yfir sig hrifnir
og létu aðdáun si'na i ljós með
þvi að klappa hljómsveitina
upp.
Þegar Þeyr hafði lokið við
prógram sitt var enn gert hlé og
biðu menn nokkuð óþreyjufullir
eftir að sjá og heyra þá hljóm-
sveit sem mest er umtöluð
þessa dagana, Utangarðsmenn.
Utangarðsmenn fluttu öll sin
bestu rokklög á þessum hljóm-
leikum. Þeir byrjuðu á nokkrum
velvöldum af ISBJARNAR-
BLÚSINUM, lögum eins og
„Hrognin eru að koma” og ,,ts-
bjarnarblús”. Þeir færðu sig þvi
næst yfir á Geislavirka og léku
flest lögin af þeirri plötu. Einnig
Umsjón: Jón Viðar Sigurðsson
Miðvikudagur 24. desember 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
fluttu þeir „I wanna be a dog”
eftir Igga Pop sem þeir tUeink-
uðu Stebba trommuleikara I
Fræbbblunum.
Að endingu léku þeir „Ég vil
ekki stelpu eins og þig” og
„Rosann”.
Sviðsframkoma Utangarðs-
manna var sú liflegasta og fág-
aðasta (ef hægt er að nota það
orð um sviðsframkomu á rokk-
tónleikum). Sérlega sýndi
Bubbi góða takta.
Utnagarðsmenn léku i' tæpa .
klukkustund og var klukkan 1
orðin hálfeitt þegar þeir gengu
af sviðinu. Tónleikar þessir
voru i alla staði mjög góðir ef
undanskilinn er hávaðinn. Þetta
eru fyrstu fjögurra eyrnatappa
tónleikar sem undirritaður
hefur farið á. Með fjóra tappa i
eyrunum var hávaðinn kominn
niður á heyranlegt plan. For-
ráöamenn tónleikanna voru þó
það framsýnir að sjá til þess að
hægt væri að kaupa eyrnatappa
á staðnum.
Eins og áður sagði voru
hljómleikarnir mjög góðir ef
þetta með hávaðann er undan-
skilið. Það er mjög gaman að
fylgjast með hvað vegur lifandi
tónlistar fer ört vaxandi. Hér
eins og á svo mörgum sviðum
eru Utangarðsmenn i farar-
broddi. En koma þeirra i is-
lenskt tónlistarlif markar viss
timamót.
Aðstandendur eiga miklar
þakkir skildar fyrir mjög þarft
framlag i þágu lifandi tónlistar.
Það var samt eitt sem skyggði á
þessa ánægjulegu kvöldstund.
Þetta sama kvöld voru jass-
áhugamenn með samkomu i
Klúbbnum. Mælist það illa fyrir
að fingurbrjótar af þessu tagi
skuli eiga sér stað. Það hlýtur
að vera hægt að skipuleggja
þessi mál betur.
Ketilbjörn Tryggvason I Fræbbblunum
Kœrleikurinn var leið hans
John Lennon sigraðist á eiturlyfjum, áfengi og frægðinni og það var
hans stærsti sigur I lifinu.
Þann 9. þessa mánaðar
var John Lennon myrtur
fyrir utna heimili sitt í
New York, fertugur að
aldri. Miljónir manna
voru harmi slegnir og litu
á morð Lennons eins og
andlát nákomins vinar.
Fjölmiðlar i Bandarikjunum
liktu viðbrögðum almennings
við morðin á þeim John F
Kennedy og Martin Luther King.
John Lennon var eins og
öllum er kunnugt einn hinna
fjögurra Bitla. En þeir voru og
eru samnefnari fyrir heila kyn-
slóð og heilan áratug. Þeir voru
orsök bitlaæðisins. Með dægur-
lögum sinum áttu þeir stóran
þátt i að skapa nýtt timabil i
sögu popptónlistar, timabil sem
leysti rokktimabilið af hólmi.
t kjölfar bitlaæðisins risu
unglingar upp gegn rikjandi
gildismati og venjum, létu hár
sitt vaxa, söðluðu um i klæða-
burði og sköpuðu kynslóðabilið.
Tónlist Bitlanna var þunga-
miðja lifsins hjá vel flestum og
þar hafði Lennon ekki svo litil
áhrif. Hljómplötur Bitlanna
seldust i yfir 200 miljón eintök-
um.
Lennon var sterki maðurinn i
Bitlunum og foringi þeirra út á
við. Hann var sérlega mælskur
og orðheppinn með eindæmum,
enda sá sem oftast hafði orðið
fyrir þeim.
Þróun Bitlanna frá lögum eins
og „She loves you” yfir i inn-
hverflögá „Sgt. Pepper’s Lone-
ly Hearts Club Band” endur-
speglar vel tiðarandann, sem
lék um Vestur-Evrópu og
Bandarikin.
1 upphafi voru Bitlarnir undir
sterkum áhrifum frá tónlistar-
mönnum á borð við Chuck
Berry, Little Richard, Buddy,
Holly og Carl Perkins.
Tónlist þeirra höfðaði strax i
upphafi til ótrúlega margra
mismunandi hópa og það var
eitt af þvi sem skóp ótrúlegar
vinsældir þeirra.
Þegar Bitlarnir leystust upp
1972 var skoðanaágreiningur
það mikill um hvert skyldi
stefna að áframhaldandi sam-
starf var með öllu útilokað.
Umdeild persóna
Lennon var alla tið umdeild-
astur Bitlanna og margar yfir-
lýsingar hans fóru fyrir brjóstið
á „betri” borgurum.
Til að mynda yfirlýsing hans
um að Bitlarnir væru vinsælli en
Jesús. Kirkuleiðtogar fóru ham-
förum og i Bandarikjunum
brenndu Ku Klux Klan plötur
Bitlanna á krossi Útvarps-
stöðvar bönnuðu flutning á
hljómplötum Bitlanna og út-
varpsstöð ein i Texas stóð fyrir
opinberri plötubrennu á hljóm-
plötum Bitlanna.
John Lennon og Yoko.
Þegar Lennon var spurður um
þessi heiftúðugu viðbrögð sagði
hann að orð sin hefðu verið mis-
túlkuð. Hann sagði að skilja
bæri orð sin þannig að i þeim
fælist ekkert and-trúarlegt. En
sér fyndist að kirkjunni væri
farið að förlast flugið. Hún væri
hætt að skilja þann heim sem
hún starfaði i.
Lennon og Yoko hneyksluðu
ekki svo fáa þegar þau sendu frá
sér hljómplötuna „Two Virg-
ins”, þvi að á umslaginu var
mynd af þeim nöktum, en slikt
þótti úr hófi ósiðsamt.
Leiðtoginn
Það sem Lennon var að gera
seinustu árin var hiutur sem
fæstar „súper-stjörnur” láta sig
dreyma um að framkvæma —
gerast mannlegur á ný. Stiga
niður af þeim hálfguðastalli
sem hann var hafinn upp á.
Sjálfur sagði Lennon að
kóngar yrðu alltaf drepnir af
hirðmönnum sinum. Það skeði
með Prestley. Þeir eru bundnir
fullir og dópaðir við kórónuna.
Flestir i þeirra sporum vakna
aldrei til lifsins aftur. Yoko
sýndi mér fram á hvernig það
var að vera Elvis Beatle og um-
kringdur afætum sem hugsa um
það eitt að halda óbreyttu
ástandi.
Þannig enduðu Bitlarnir —
ekki út af þvi að hún sprengdi
samstarfið, heldur vegna þess
sem hún sagði við mig, „þú ert i
engum fötum”. Enginn hafði
þoraðaðsegja þaðáður við mig.
Ég sætti mig ekki við þetta i
fyrstu. En hún sagði og segir
mér sannleikann umbúðalaust
og það er sárt.
Lennon er einn þeirra fáu sem
náöu undirtökunum i rokk-
stjörnuliferninu. Hann sigraðist
á eiturlyfjunum, áfengi og
frægðinni. Hann sigraði þetta
allt og það var hans stærsti
sigur i lifinu.
Tónlistar-
maðurinn
Lennons mun verða minnst
sem eins fjórmenninganna i
Bitlunum og hans verður ekki
siöur minnst fyrir þann boðskap
sem hann boðaði.
Það eru fáir tónlistamenn
sem hafa verið jafn miklir boð-
berar friðar og Lennon.
Aðferðir hans til að vekja at-
hygli stjórnvalda og almennings
á nauðsyn friðar voru alla tið
mjög umdeildar, t.d. lá hann
ásamt Yoko eina viku i rúminu
til að leggja áherslu á nauðsyn
friðar.
John Lennon var ákaflega
pólitiskur i textum sinum. Hann
var sér fyllilega meðvitandi um
pólitiska afstöðu sina og gerði
sér grein yfir áhrifamætti
þeirra tækja sem hann’hafði til
að koma boðskap sinum á fram-
færi.
Hann var mjög hreinskilinn
og gagnrýndi i textum sinum
hvers konar óréttlæti i
heiminum. Hann vildi færa
völdin til almennings og benti
einlægt á að kærleikurinn væri
leið út úr þeim ógöngum sem
mannkynið hefði ratað i.
Lennons mun verða minnst
sem eins mikilhæfasta tónlist-
armanns eftirstriðsáranna og
mikils friðar hugsjónamanns.
Hygg ég að við getum öll tekið
undir ummæli Carters: „Hug-
sjón hans — hugsjón Bitlanna —
ákveðin og einlæg, kaldhæðnis-
leg og jákvæð, allt i senn, varð
hugsjón heillar kynslóðar...
Lögin sem hann samdi skilja
eftir stórkostlegan og varandi
arf til komandi kynslóðai’.
John Lennon mun lifa meðan
tónlist hans lifir.