Þjóðviljinn - 10.04.1981, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 10. aprll 1981
UOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjódfrelsis
Ctgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann.
Kitstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Ólafsson.
Áuglýsingastjóri: Þorgeir Ólafsson.
Umsjónarmaður sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Afgreiðslustjóri: Valþór Hlööversson
Blaðamenn: Álfheiöur Ingadóttir, Ingibjörg Haraldsdóttir,
Kristin Astgeirsdóttir, Magnús H. Gislason, Sigurdór Sigurdórs-
son.
íþróttafréttamaður: lngólfur Hannesson.
Þingfréttaritári: Þorsteinn Magnússon.
útlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karisson, Gunnar Eliasson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Auglýsingar: Svanhildur Bjarnadóttir.
Skrifstofa: Guörún Guövarðardóttir, Jóhannes Haröarjon.
Afgreiðsla: Kristin Pétursdóttir, Bára Sigurðardóttir.
Símavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigriður Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jóns-
dóttir.
útkeyrsla, afgreiösla og auglýsingar: Sfðumúla 6,
Reykjavik, simi 8 13 33.
Prentun: Blaðaprent hf..
Einn þrettándi
• f fyrradag var felld í efri deild Alþingis tillaga frá
þingmönnum stjórnarandstöðunnar um að heimila ríkis-
stjórninni lántöku vegna væntanlegrar f lugstöðvarbygg-
ingar á Keflavíkurflugvelli. Tillagan féll á jöfnum at-
kvæðum í efri deild. Boðað hefur verið að sams konar
tillaga verði flutt í neðri deild þegar lánsfjáráætlun
kemur þar til umf jöllunar næstu daga.
• Margar opinberar framkvæmdir kalla að í okkar
landi, en hér er ekki hægt að gera allt í einu.
• Stjórnarandstæðingar hafa að undanförnu gagnrýnt
ríkisstjórnina harðlega fyrir of miklar erlendar lántök-
ur. Þeim mun undarlegra er að heyra hróp þeirra nú um
að þegar verði að bæta nýrri flugstöðvarhöll á
Kef lavíkurf lugvelli á f ramkvæmdalistann. Sú flugstöð
sem hönnuð hefur verið kostar a.m.k. um 30 miljarða
gamalla króna. Ekki verður hjá því komist að bera þessa
upphæð saman við það f jármagn, sem ætlað er til fram-
kvæmda í f lugmálum hér almennt þetta árið samkvæmt
f járlögum. Þar er um að ræða tæplega 2/3 miljarða gam-
alla króna samtals í framkvæmdir við alla flugvelli
landsins og leiðarþjónustu.
• Þettaer aðeins einn þrettándi hluti þess sem höllin á
Kef lavfkurf lugvelli á að kosta.
• Allir sem nokkuð þekkja til samgangna í okkar landi
vita að langf lestir flugvallanna vftt um landið eru mjög
vanbúnir og öryggi þeirra margra í lágmarki. Fyrir
fáum árum var gerð um það áætlun hvað kosta myndi að
fullgera f lugvellina íöllum kjördæmum landsins og bæta
líka við varaflugvelli fyrir millilandaflug. Samkvæmt
upplýsingum Flugráðser þessi kostnaður færður til nú-
virðis samanlagt tæplega 28 miljarðar gamalla króna,
eða nokkru lægri talaen f lugstöðvarhöllin á Keflavíkur-
flugvel li á að kosta.
• Þeir sem heimta að á Keflavíkurflugvelli rfsi 30
miljarða flugstöðvarhöll á allra næstu árum verða að
svara ýmsum spurningum.
• Á að bæta þessum 30 miljörðum við þær erlendu
skuldir sem fyrireru?
• Ef ekki, — á þá að skera niður aðrar framkvæmdir
sem fyrirhugaðar eru fyrir lánsféog þá hverjar?
• Vilji menn á annað borð verja 30 miljörðum á næstu
árum til að bæta flugsamgöngur hér á landi, þá er enn
spurningu ósvarað.
• Hún er þessi: — Hvers vegna í ósköpunum á þá endi-
lega að kasta þeim f jármunum í höli á Keflavíkurflug-
velll fremur en nota þá í þau mikilvægu verkefni er
varða okkar innanlandsf lug og Flugráð hef ur gert tillög-
ur um? Hafa þingmenn Sjálfstæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins spurt kjósendur sína úti um allt land, fólk sem
háð er erf iðum og ótryggum f lugsamgöngurrvum þetta?
Ef ekki, þá ættu þeir að gera það strax, áður en málið
kemurtilafgreiðsluí neðri deild!
• Og komist einhverjirað þeirri niðurstöðu, að það sé
óhóf að verja upphæð sem svarar einni f lugstöðvarhöll á
Kef lavíkurf lugvelli til að byggja upp boðlega flugvelli
vítt um landið, — skyldu þá ekki vera hér aðrir þættir
samgöngumálasem skynsamlegra væri að verja þessum
fjármunum til, heldur en kasta þeim í hallarbyggingu?
— Eða hvað halda menn að væri hægt að gera f yrir vega-
kerfi landsinsfyrir slíka upphæð? Menn skulu muna vel,
að þótt talað sé um „flugstöð í tvennum tilgangi", þá
verður ekkert byggt f yrir peninga, sem búið er að verja í.
annað.
• — En er það ekki bandaríski herinn, sem á að borga
f lugstöðina? — spyr sjálfsagt einhver.
• Meðan islendingar voru fátækari en þeir eru nú,
þótti þaðaldrei viðhæfi að bjargálna menn segðu sig til
sveitar. Við skulum vona að þeirrar sómatilfinningar
gæti enn nokkuð víða. islensk f lugstöð kemur bandarfska
hernum ekkert vi& — ekki frekar en Þingvallavegurinn.
• En setjum svo að hér væri komin önnur ríkisstjórn,
ríkisstjórn, sem gjarnan vildi láta bandarfska herinn
borga þau 40% af kostnaði við flugstöðvarhöllina, sem
hann hefur boðist ti I að greiða gegn skilyrðum.
Skyldi þeim nær 20 miljörðum gamalla króna, sem
þá kæmi í okkar hlut að borga til hallarbyggingarinnar
ekki líka vera betur varið að sinni í aðra þætti okkar
samgöngumála? —k.
klipp€~’
* in
Urklippur
Vopnasalinn
Þaö sem viö skrifum eöa les-
um nií um stundir er i ríkum
mæli tengt viö striö og friö og
vopn. Oftast er umræöan bundin
viö þaö sem risaveldin gera eöa
láta ógert. En þaö er lika heil-
mikiö á kreiki af hugmyndum
og upplýsingum sem lúta aö
Maharishi: minir menn komu á
friöi...
friöardraumum og stríösótta,
sem berast um alllangt frá
alfaraleiöum. A þetta er minnt
þegar viö tiltektir á skrifboröi
koma upp sérkennilegar Ur-
klippur — og varöa sumar
furöulegan barnaskap (kannski
útsmoginn) og aörar dæma-
lausa hunsku.
Vitundartœkni
Bæklingur kemur undan
bunka: einhverntlma kom einn
af erindrekum indversks hug-
leiöingastjóra, Maharishi
Mahes Jogi, meö prent þetta,
prentaö meö gullnu letri á firna-
göfugan pappir. Þetta er orö-
sending frá Heimsstjórn Upp-
lýsingaraldar, sem jóginn hefur
stofnaö I Sviss. Þar er sagt frá
„vitundartækni” sem er I þvi
fólgin, aö nokkrir tugir snyrti-
legra og velgreiddra lærisveina
i innhverfri Ihugun sest aö I
höfuöborgum landa þar sem
ófriölegt er og skapa meö þvi
„jákvæö þróunaráhrif sem
gagnsýra öll lifsstig umhverfis-
ins” meö þelm afleiöingum aö
„spenna og neikvæö afstaöa
hverfa sjálfkrafa Ur samvitund
samfélagsins á viökomandi
staö”.
Þetta höföu lærisveinar
Maharishi veriö að stunda i
nóvember 1978 i Miö-Ameriku,
Austurlöndum nær (Israel,
Libanon), i Iran, i Suöur-Afriku
og í Suöaustur-Asiu. Og sjá,
segir skýrslan, á öllum þessum
svæöum hefur dregiö lir spennu
og ofbeldi „heimsfriöi hefur
veriö náö og meiriháttar ofbeldi
ásamt meö fjöldaþjáningum
hafa horfiö af yfirboröi
jaröar....”
Þaö er óþarfi aö minna blaöa-
lesendur á þaö hvernig þessi
heimsfriöur hugleiöingameist-
aranna reyndist: á þaö sem
siöar hefur gerst I E1 Salvador
og Guatemala, I Libanon, I íran
og Irak og þar fram eftir götum.
En ef menn halda, aö þeir sem
trUa á „vitundartæknina” hafi
þar meö oröiö fyrir von-
brigöum, þá misskilja þeir hinir
sömu hina undarlegu vegi
tníarþarfa. Lærisveinar jðgans
munu vafalaust skáka öllum
Iglósum meö þvi aö segja sem
svo: já — en rf viö heföum bara
■ verið fleiri og hugleitt
^ lengur....
Á hinum enda úrklippusafns-
ins er samtal viö ungan Banda-
rikjamann sem ku vera mesti
vopnasali heims (fyrir utan
rikisstjórnir náttúrlega). Hann
heitir Sam Cummings og var
fyrir skömmu i Sviþjóö aö
kaupa um hundraö þúsund skot-
vopn af gömlum birgöum
sænska hersins. Fyrirtæki hans
Interarms.á sér 12000 fermetra
vopnageymslu i Bretlandi og
þar fæst allt sem hugurinn
girnist. Viöskiptin ganga vel
eins og ráöa má af þvi, aö um
áramót átti Cummings um milj-
ón skotvopn á lager, en nú á
hann aðeins 20 þúsund eftir.
Um vopnamarkaö heimsins
segirhann „I raun og veru getur
hver sem er keypt hvaöa vopn
sem er f hvaöa tilgangi sem er,
en þaö eru fáir sem geta afhent
vopnin fyrirvaralitið”. Og þar
koma einkaframtaksmenn eins
og Cummings inn i myndina,
með góö sambönd i allar lög-
legar og ólöglegar áttir, tilbúnir
meö vopn i borgarastriö i
Libanon eða Angóla eöa E1
Salvador, vopn handa vinstri-
sinnum og hægrimönnum,
glæpamönnum og dýrlingum,
vélbyssur hefur hann og
skammbyssur, handsprengjur
og jafnvel gamaldags flugvélar.
Cummings býr I lúxusvillu I
Monte Carlo eins og hákarli af
hans tegund sæmir og heim-
speki hans er á þessa leiö:
„Mér finnst ekki ég beri meiri
ábyrgö á þvi sem fólk gerir viö
vopnin, en bilasalar bera á
af samviskuástæöum (og eins
þótt þeirséu reiöubúnir til þegn-
skylduvinnu). Þeir menn sem
þannig er ásatt um veröa nefni-
lega aö koma fyrir sérstaka
nefnd og færa sönnur á aö sam-
viskuástæöurnar séu þeim
alvörumál. Og I nefndunum
sitja menn, sem eru yfirleitt
herskáir mjög og eftir þvi afar
ófúsir aö viöurkenna, aö
umsækjendur um samvisku-
undanþágu meini þaö sem þeir
segi.
Auglýsing frá Cummings; hægt
er aö kaupa hvaö sem er.
Þungur róður
Furöulegt dæmi um þetta var
einmitt rakiö I vikublaöinu
Eflst þér um að við skiljum samviskuvanda yöar, ungi maöur?
bilum sinum, sem einnig veröa
fólki aö bana — ekki satt?”.
Sem minnir okkur á, aö það
hefur aldrei veriö meiriháttar
samviskuvandamál aö fylgja
visku markaöslögmálanna.
Ég er ekki með
Og svo eru þeir einstaklingar
sem upp koma hér og þar um
heiminn og reyna hvorki aö
selja friöareflandi hugleiöslu né
vélbyssur, en segja fyrir sina
parta: ég ætla ekki að vera meö.
Viö þekkjum einn þeirra mæta-
vel: Gervasoni, þann sem ekki
vildi I franska herinn. 1 Spiegel
var fyrir skemmstu minnt á
það, aö Gervasoni er ekki einn á
báti: um 25 manns i Vestur -
Þýskalandi hafa á undanförnum
4 árum neitaö bæöi herþjónustu
og svo borgaralegri þegn-
skylduvinnu (t.d. á elli-
heimilum) sem þeir hafa átt
nokkurn kost á, sem ekki vilja
gegna herþjónustu af samvisku-
ástæöum. Eiga þessir menn yfir
höföi sér langa fangelsisvist,
jafnvel i tvigang, og sumir sitja
þegar inni.
En þaö sem er undarlegast
viö þetta allt er i raun og veru
hve erfittþaö er aö fá þaö viöur-
kenntaö menn vilji ekki i herinn
Spiegel á dögunum. Þar segir
frá ungum manni frá Bremen,
sem kom fyrir dómnefnd. Þaö
kom á daginn aö hann haföi öku-
réttindi og keyröi bil. Þá spuröi
nefndin hvort hann geröi sér
ekki grein fyrir þvi, aö með þvi
aö aka út á þjóöveg gæti hann
stefnt mannslifum I hættu— rétt
eins og ef hann tæki sér vopn i
hönd! Jú, hann kvaö svo vera.
Hann sagöi líka, aö þaö yröi sér
mjög mikiö áfall ef hann yröi
manni að bana i umferðinni.
Fór nú nefndin aö þvæla honum
út I samanburö á þessu tvennu
(samanber þaö sem vopnasal-
inn hundinglegi sem áöur var
vitnaö til, sagöi um vopn og
bila).
Sam viskunefndin sagöi sem
svo: ef þér er alvara meö aö
neita aö bera vopn á meðbræöur
þfna, þá ættir þú alveg eins aö
hætta við aö keyra bil! Ungi
maðurinn vildi ekki fallst á aö
þetta væri alveg það sama. Af
þeim sökum var sá úrskuröur
felldur, aö honum væri ekki
alvara með umsókn sinni, hann
heföi ekki hugsaö máliö nógu
vel, fiann geröi sér ekki grein
fyrir samviskumálum her-
mennsku!
Þaö er ekki laust sem fjand-
inn heldur. —áb.
•9 skorio