Þjóðviljinn - 27.08.1981, Síða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 27. ágúst 1981
Fimmtudagur 27. ágúst 1981 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
Sigurjón
Pétursson
iorseti
borgar-
stjórnar
Reykjavíkur
um hús-
næðismálin:
Verkamannabústaðirnir
sem eru í byggingu
á Eiðsgranda og þær
200 íbúðir sem hafist
verður handa við á
næsta ári, allt er þetta
liður í að leysa vanda
leigjenda í Reykjavík.
Auk þess eru í út-
hlutun i Breiðholti nú
V erkamannabústaðir
sem sama gildir um.
Til viðbótar
þessu kemur svo nýtt
kerfi samhliða, þar
sem er uppbygging
leiguhúsnæðis sem
ég talaði um áðan.
Allt þetta stefnir í þá
átt að innan skamms
tima verði ekki um
húsnæðisvandamái
að ræða i Reykjavík.
Sú staða sem upp er komin í húsnæöismálum Reykvlkinga heldur
áfram að verða okkur tilefni til umfjöllunar. Sigurjón Pétursson forseti
borgarstjórnar Reykjav'ikur er viðmælandi blaðsins I dag og ræðir um
húsnæðismálin frá sjónarmiði borgarstjórnar, útskýrir ástæður hús-
næöisvandans frá sinum bæjardyrum séö og lýsir þvl sem unnið er aö
til lausnar.
— Hvað hefur núverandi meiri-
hluti i borgarstjórn Reykjavikur
aðhafst I húsnæðismálum?
Viö getum skipt húsnæöisvand-
anum i nokkra flokka eftir aö-
stæöum fólks. Þaö er stór hópur
og kannski sá stærsti, sem leysir
sln húsnæöismál algerlega sjálfur
og án nokkurrar aöstoðar frá öör-
um. Svo eru aðrir sem byggja á
vegum svokallaöra byggingar-
samvinnufélaga og komast ódýr-
ar frá þvi heldur en þeir sem eru
á hinum svo kallaöa frjálsa
markaöi, iþriöja lagierusvo þeir
sem geta klofiö aö kaupa húsnæöi
i verkamannabústööum, sem er
meö mjög góöum lánskjörum og
löngum lánstima, og siöan eru
aörir á leigumarkaöi annaö hvort
vegna þess aö þeir veröa aö vera
þaö eöa vegna þess aö þeir vilja
það.
Efld starfsemi bygg-
ingarsamvinnufélaga
og Verkamanna-
bústaða
Viö þurfum ekki að hafa
áhyggjur af fyrsta flokknum sem
ég nefndi hér áöan, en varðandi
hina flokkana sem ég nefndi þá
hefur þaö veriö markviss stefna
borgarstjórnarmeirihlutans aö
efla starfsemi byggingarsam-
vinnufélaganna og starfsemi
Verkamannabústaöakerfisins til
aö aöstoöa þaö fólk viö aö leysa
sínn vanda. Ég vil nefna þar til
dæmis aö þaö hefur veriö Uthlutað
lóöum til margra stórra bygg-
ingarsamvinnufélaga, ég get
nefnt sem dæmi Byggung og
Aöalból. Kvartanir sem til okkar
hafa borist hafa lika fyrst og
fremst komiö frá meisturum sem
hafahaft atvinnu af þviaöbyggja
og selja ibúöir, úthlutun til slikra
aöila hefur dregist mjög saman.
Viö kjósum frekar aö úthluta til
þeirra einstaklinga sem eru aö
leysa sin húsnæöismál á félags-
legum grundvelli.
Auk þessa hefúr verið úthlutaö
miklu til VerkamannabUstaöa og
fyrirheitgefin um margarlóöir til
viöbótarþannig aösá þátturer aö
mfnu viti i' mjög góöu lagi.
Bætt staða aldraðra
Ef viö snUum okkur nU aö síö-
asta hópnum sem er leigutakar
þá má lfka skipta honum upp i
flokka. Fyrst er þá um aö ræöa
aldraö fólk sem þarf ekki bara á
húsnæöi aö halda, heldur einnig
ákveöinni þjónustu. Þaö hafa ver-
iö byggðar margar ibúöir fyrir
aldraöa aö undanförnu. Þessar
ibúöir eru tiltölulega dýrar en
þær hafa bætt Ur sárum vanda
sem er þó ekki aö fullu leystur
ennþá.
Stefnan var
að byggja
ekki leiguíbúðir
Þá er eftir að fjalla um leigj-
endur á almennum leigumarkaöi
og þá veröum viö aö horfast I
augu viö þaö aö þaö hefur veriö
stefna Reykjavlkurborgar, alla
tiö fram aö þessu kjörtimabili, aö
byggja ekki leiguibúðir. Þær einu
leiguibúöir sem Reykjavlkurborg
hefur byggt á siöustu áratugum
eru þær sem verkalýðshreyfingin
knúöi fram I samningunum 1965
aö byggöar yröu. Þá stóö krafan
um 1250 Ibúöir á vegum Fram-
kvæmdanefndar byggingaráætl-
unar, af þeim fékk Reykjavikur-
borg nokkrar ibúöir. Tillögur um
aö hefja byggingu leiguibúða á
vegum borgarinnar, sem fluttar
voru af Alþýðubandalaginu i tfö
fyrrverandi meirihluta, voru allt-
af felldar.
43 leiguíbúðir
Eftir aö viö tókum við stjórn
borgarinnar þá var sett ný stjórn
yfir Byggingarsjóö Reykjavikur-
borgar og þessi stjórn hafði sam-
band við verkalýösfélögin og.
geröi viö þau samkomulag um
þaö aö llfeyrissjóöir þeirra kaupi
skuldabréf vegna húsnæöis sem
þessi sjóöur stendur fyrir bygg-
ingu á.Og nú þegar eru að hefjast
framkvæmdir viö byggingu 43ja
leigufbúða á vegum Byggingar-
sjóösins. Aö auki er búiö aö gefa
fyrirheit um allt aö 175 lóöir til
viöbótar og af þeim veröur aö
minnsta kosti 60 úthlutaö á næsta
ári. Viö getum þannig sagt aö
þessi mál séu aö komast sæmi-
lega á skriö. En fyrir utan þetta
eru svo 200 ibúöir sem búiö er aö
gefa fyrirheit um til Verka-
mannabústaöakerfisins.
— Hversu margar ieigulbúðir
eru nii til í eigu borgarinnar?
Borgin er með á sinum snærum
i leigu liölega 800 Ibúöir. Af þeim
eru um 700 til framtiðarnota og
þar af tæplega 250 fyrir aldraöa.
Leiguhúsnæði var
neyðarbrauð
— Enhvað er haft til viðmiðun
ar þegar leigulbúðum borgarinn
ar er ráðstafað? •
Fólk sem fær inni i leiguhús-
næöi borgarinnar þarf aö vera i
fullkomnum húsnæöisvandræö-
um og jafnan hafa fylgt einhver
félagsleg vandamál. En á þaö er
aö li'ta aö sem betur fer breytist
hagur fóiks oft til hins betra og i
leiguibúðum borgarinnar býr i
dag fólk sem i mörgum tilvikum
bjó viö félagsleg vandamál og
sára fátækt en hefur rifið sig upp
úr þeim aöstæöum. Viö höfum
hvattþetta fólk tilaö flytja sig inn
iVerkamannabústaöakerfiö sem
þaö ræöur vel viö og losaö þannig
leiguhúsnæöiö til þeirra sem verr
eru settir.
Viö veröum aö horfast i augu
viö þaö, aöstefna fyrri meirihluta
i borgarstjórn I þessum málum
var súaö þaö væri algert neyöar-
úrræöi aö leigja og þaö tekur
langan tlma aö byggja upp leigu-
ibúöakerfi, sem kemst út fyrir
þaö aö vera neyðarúrræði. Viö er-
um þess vegna ennþá aö glima
viö aö ráöa fram úr vanda þeirra
sem ekki geta leyst sin húsnæöis-
mál nema meö samfélagslegri
aðstoð. Þaö er hins vegar stefna
Alþyðubandalagsins sem áfram
veröur unniö aö, aö þaö veröi
frjálst val fólks hvort þaö leigir
eða á þaö húsnæöi sem þaö býr i.
— Hver hafa viðbrögö verka-
lýðshreyfingarinnar orðið við
málaleitan borgarinnar sem þú
drapst á áðan um að taka þátt I
byggingu leiguibúða?
Mjög jákvæö. Þaö eru li'feyris-
sjóöir verkaiyösfélaganna sem
ætla aö kaupa skuldabréf af
Byggingarsjóðnum og aöstoöa
þannig viö fjármögnun leiguibúö-
anna en verkalýösfélögin eöa líf-
eyrissjóöimir hafa ekki talið sér
|áö heimilt aö gerast beinir aöil-
ar aö þessum framkvæmdum. Ég
erþeirrarskoöunará hinn bóginn
Annað mál erað þegar
maður ber saman
ibúafjölda og ibúða-
fjölda i borginni gefur
auga leið, að það er
mikið af lausu húsnæði
í Reykjavik. Heilar
íbúðir geta staðið
auðar og það getur
verið ein manneskja
í 6 herbergia ibúð.
Og það
þarf að finna leiðir
til þess að koma þessu
húsnæði í notkun.
Það er hins vegar
erfitt að sjá hvernig
borgin getur beitt sér
í þessu, hún hefur
ekkert fyrirskipunar-
vald eða löggjafarvald.
En ég hallast að
þeirri skoðun að það
þurfi með einhverjum
hætti að hvetja fólk
til að leigja út frá sér.
aö þetta ætti aö leysa meö sam-
eiginlegu átaki rikis, sveitar-
félaga og verkaiyösfélaga. Þann-
ig mættiá skömmum tíma byggja
svo mikiö af leiguhúsnæöi aö
þarna yröi um raunverulegan
valkost aö ræöa.
— Attu þá viö annars konar at-
beina ri'kisins heldur en við
þekkjum I gegnum iánastarfsemi
Húsnæöismáiastjórnar?
Já, ég á þá ekki einvöröungu
viö byggingu leiguhúsnæöis held-
ur einnig rekstur leiguibúöa-
kerfisins.
Ekki vandi borgar-
innar einnar
— Ef viö tölum aöeins meira
um afskipti rikisins. Formaöur
Húsaleigunefndar Reykjavikur
settifram þaö sjónarmið I grein
hér i blaðinu nýlega aö tii aö
leigumarkaöurinn gæti oröiö eöii-
legur þá þyrftiaö leysa húsnæöis-
mál ýmissa sérhópa eins og
námsmanna, aldraöra og ann-
arra sem af félagsiegum eöa öör-
um ástæöum heföu ákveönar sér-
þarfir. Hann benti Hka á aö þetta
gæti varla talist verkcfni borgar-
innar einvöröungu. Hvaö segir þú
um þetta?
Já, ég erþessu alveg sammála.
Þaö er augljós mál aö ef sam-
félagiö hefur of fáaríbúöirþá
veröur fyrst og fremst aö aöstoöa
þá sem eru i' mestu nauöunum.
Námsmenn til dæmis hafa I fæst-
um tilvikum bolmagn til aö leysa
sin húsnæöismál af eigin ramm-
leik. En þeirra vandi er tima-
bundinn. Aörir eiga viö aö striöa
félagsieg vandamál sem stundum
stafa af upplausn heimila, þar
sem annar aöilinn, venjulega
konan, er meö börn og getur ekki
leyst sin húsnæöismál, þannig aö
félagslegar aögeröir veröa aö
koma til. Siöan a-u ýmsir sérhóp-
ar sem eiga viö þetta vandamál
aö striöa, aö geta ekki komiö sér
upp húsnæöi af eigin rammleik.
Þaö er alveg augljóst aö þaö
veröur ekki hægt aö útdeila ibúö-
um til annarra hópa en þessara
meöanþeir eru i vanda. Ég er þvi
sammála þviað þessi mál veröur
fyrstað leysa. Þaöeina sem hefur
verið gengiö I aö leysa af þessu
tagi eru vandamál aldraðra. Þar
horfum viö fram á mun bjartari
tima eftir aö ákvöröun hefúr ver-
ið tekin um framkvæmdasjóö
aldraðra, sem mun koma til viö-
bótar viö framlag borgarinnar til
húsnæöis fyrir þennan hóp.
Borgin hefur á hinn bóginn litið
gert isambandi viö húsnæöismál
námsmanna og hefurlitiöá þaö
frekar sem verkefni rikisins.
Enda eru þeir námsmenn sem
eru I leit aö húsnæöi ekki ein-
göngu Reykvikingar heldur koma
þeir af öllu landinu og þeirra
vandi er venjulega stærri, sem
ekki eiga fjölskyldur i borginni.
Þetta er hlutur sem snýr aö
rikinu aö okkar mati, enda er
okkar vandi ærinn þótt þetta bæt-
ist ekki ofan á.
Afsöluðu borginni
forkaupsrétti
— Morgunblaöiö hefur fjallaö
mikiö um þessi mál aö undan-
förnu og lýst allri ábyrgö á
hendur núverandi meirihluta.
Viitu svara þeirri gagnrýni?
Ég hef talaö áöur um stefnu
gamla meirihlutans i húsnæöis-
málum almenntog bent á hvernig
fólk sýpur nú seyöiö af frammi-
stööu hans I þeim efnum, og
hvaba afleiöingar þaö hefur haft
aö hann þverskallaöist viÖ aö
byggj a upp leiguhúsnæöi á vegum
borgarinnar. En ég skal bæta viö
einu sláandi dæmi.
Reykjavfk haföi á si'num tima
tvenns konar húsnæöi sem taldist
til hins félagslega kerfis. Það
voru leiguibúöir og ibúðir sem
byggöar voru meö mjög hag-
stæöum lánum frá borginni en
viðkomandi ibúar áttu sjálfir.
Borgin haföi siöan skilyröis-
lausan forkaupsrétt á þessum
ibúöum. Ef þessar ibúöir gengu
kaupum og sölum þá fékk fyrri
eigandi aö fullu metiö og greitt
þaö sem hann haföi greitt i ibúð-1
ina, en hins vegar ekki aö fullu
verðbætt þau lán sem borgin
haföi lánaö til byggingar ibúöar-
innar. Þrita varö til þess aö á
markaöi voru gjaman fbúöirsem
voru á mjög hagstæöu verði og
voru notaðar til aö leysa hús-
næöisvandamál t.d. einhleypra
foreldra, þegar fjölskyldur
sundruðust. Þetta kallaöioft á all
háar útborganir i ibúöunum
vegna þess að þegar þær uröu
eldri þá var viðkomandi eigandi
búinn að greiöa stærri hluta
kaupverðsins. En vegna þess hve
þærvoru ódýrargat fólk, sem ella
heföi á engan hátt getaö eignast
húsnæði áfrjálsum markaöi,ráöið
viö aö kaupa þær. En þaö var eitt
af síðustu verkum meirihluta
Sjálfstæöismanna i borgarstjórn
áöur en hann féll, aö leggja þetta
kerfiniöur. Þá afsaiaði borgin sér
þessum forkaupsrétti og þetta
hefurátt þátt iaö auka verulega á
húsnæöisvandann i' borginni. Ég
man ekki nákvæmlega hversu
margar fbúöir var þarna um að
ræöa en þær skiptu hundruðum.
Fastar reglur eða
kunningjasambönd
— Eiga hinar nýju reglur um
lóöaúthlutanir sök á húsnæöis-
skorti eins og haldið er fram?
Það er fráleitt. Það/ hvort
lóöum er úthlutaö eftir ákveönu
hlutlausu kerfi eöa eftir kunn-
ingjasamböndum hvorki fjölgar
néfækkar þeim lóöum sem eru til
úthlutunar, og snertir ekki leigj-
endamarkaöinn meö neinum
hætti.
Breytingin sem viö geröum i.
sambandi viö úthlutun ibúöarhús-
næöis er fólgin I þvi aö nú öölast
*menn rétt til lóða. Mönnum er
raöað upp I réttindaröö eftir
ákveönu kerfi sem vissulega er
hægtaö deila um hvort er réttlátt
eða ranglátt, og hvort þurfi aö
lagfæra þaö meö einhverjum
hætti, en ég vek athygli á þvi aö
Sjálfstæöisflokkurinn hefuraldrei
komiö meö neina tillögu um eina
einustu breytingu á þessu kerfi,
þótt þaö sé reglugeröaratriöi aö
endurskoöa þaö á hverju ári,
þannig aö ekki hefur skort tæki-
færin til aö koma fram meö
ábendingar um aöra tilhögun.
Þaö sem Sjálfstæöisflokkurinn
vill er aö þeir einir hljóti lóöir,
sem eru dyggir stuöningsmenn.og
þannig var þaö llka i þeirra
stjórnartiö. Viö erum á móti
þessu og höfum þess vegna
skapaö þennan rétt. Og þaö er at-
hyglisvert aö þeir sem hafa
kvartaö opinberlegá i blöðum
undan þessum reglum eru flestir
aöilar, sem heföu aö öllum lik-
indum hlotiö lóöir ef gömlu kunn-
ingjasjónarmiöin heföu fengið aö
ráöa. Þeir eru aö sjálfsögðu
óánægöir yfir þvi aö þurfa nú aö
sæta jafnréttiá viö aöra Reykvik-
inga, þegar lóöum er úthlutaö.
Sú gagnrýni hefur lika heyrst
aÖ þessar reglur séu til þess falln-
ar aö hindra hreyfingu I hús-
næöismálum vegna þess aö þær
torveldi fólki aö skipta um hús-
næöi og vegna þess aö fólk fái nú
úthlutaö lóðum án þess aö hafa
fjárhagslegt bolmagn til aö
byggja á þeim.
Það má segjaaö þaö leysi ekki
Reykjavik hafði á
sinum tima tvenns
konar húsnæði sem
taldist til hins félags-
lega kerfis. Það voru
leiguibúðir og ibúðir
sem byggðar voru
með mjög hagstæðum
lánum frá borginni
en viðkomandi ibúar
áttu sjálfir. Borgin
hafði síðan skilyrðis-
lausan forkaupsrétt
á þessum íbúðum. En
það var eitt af síðustu
verkum meirihluta
Sjálfstæðismanna
í borgarstjórn áður
en hann féll, að leggja
þetta kerfi niður.
Þá afsalaði borgin sér
þessum forkaupsrétti
og þetta hefur átt þátt
í að auka verulega
á húsnæðisvandann í
borginni.
frekar húsnæöisvandann aö fólk
sem á Ibúö fyrir byggi nýja ibúö
heldur en aö fólk sem á enga ibúö
fyrir byggi. Hver einasta ný ibúö
þýöir aö ný fjölskylda fær ibúö.
Þaö sem viö höfum ákveöið meö
þessum reglum er þaö aö sortera
ekki eftirööru ai reglunum hvaöa
einstaklingar þaö eru sem fá
þessar nýju íbúöir. I sjálfu sér á
þaö ekki aö vera regla aö þeir
sem eiga'ibúöir fyrir eigi aö hafa
forgang til lóöa fram yfir aöra.
Siöur en svo. Varöandi hitt hvort
fólk fái lóðir en hafi siðan ekki
efni á að byggjaá þeim þá er þaö
dálítið umdeilanlegt atriöi. Þaö
er þekkt staöreynd aö þegar fólk
ræöst i byggingar eöa húsakaup á
tslandi,— þá sér það l fæstum
tilvikum fyrir endann á þeím út-
gjöldum sem þaö ræðst i. Borgar-
ráö metur þetta eftir umsóknum
samkvæmt lóðareglunum. Þetta
er hins vegar eitt af þeim
atriöum, sem eru nákvæmlega
óbreytt frá fyrri reglum. Ef vafi
leikur á aö einhver tiltekinn ein-
staklingur sem aö öörum kosti
ætti aö fá lóö samkvæmt út-
hlutunarreglunum geti fjár-
magnað bygginguna, eru slik mál
lögö fyrir borgarráö, sem tekur*
ákvöröun. Þegar slikt hefur
komiö upp þá hefur aldrei orðiö
ágreiningur um matiö i borgar-
ráöi.
Aðstoð til að losa
um húsnæði
— Þvi heyrist oft haldiö fram
aömargt fólk, einkum eidra fólk,
búi i húsnæöi, sem sé of stórt, en
þaö á hinn bóginn geti ekki
losnaðþótt þaö viIji.Getur borgin
komiö til aöstoöar í silkum til-
vikum?
Þaö er rétt aö þetta er mikiö
vandamál. Við sjáum það best á
þvi' aö siöustu 15 árin hafa veriö
byggöarsem svarar tveim fjögra
herbergja ibúöum á hvern ibúa,
sem f jölgaö hefur um i borginni á
sama ti'ma. A þvi sjáum viö að
þaö hljóta að vera margir sem
eru einir i sinum ibúöum. Borgin
getur ýmislegt gert til þess aö
stuðla aö þvi aö þarna veröi
hreyfing á, og hún hefur lika
ýmislegt gert. Til dæmis var við
siöustu lóöaúthlutun i Reykjavik
úthlutaö lóöum undir tvær stórar
blokkir til tveggja samtaka aldr-
aöara til þess aö byggja ibúöir
viö þeirra hæfi og allir þessir ein-
staklingar eiga stórar ibúöir
fyrir. Þetta er nýlunda aö úthluta
meö þessum hætti og ef vel tekst
til meö byggingamar, sem eru á
vegum samtakanna sjálfra, þá
mun viö þetta losna mikiö af
stórum ibúöum.
Þessu til viöbótar hefur borgin
uppi áform, sem ekki eru að visu
öll komintilframkvæmda.um aö
byggja sjálf Ibúöir handa fólki
sem vill losna viö þaö húsnæöi
sem þaö býr nú i og flytjast i
minna. Byggingarsjóður borgar-
innar hefur gert ákveöna tillögu
um aö þetta veröi gert og sú til-
laga er til athugunar. Þaö hefur
hingaö til veriö þannig aö þaö
húsnæöi sem borgin hefur byggt
fyrir aldraöa hefur ekki dugaö til
aö fullnægja annarri þörf en þess
fólks sem er húsnæöislaust. En
gamalt fólk sem býr eitt í stórum
Ibúðum er auövitaö statt í
ákveönum félagslegum vanda
meö sfn húsnæöismál, vanda sem
lika þarf aö leysa.
Húsnæði keypt og
breytt í leiguhúsnæði
— Nd á haustdögum viröist svo
sem yfir 1000 einstaklingar og
fjölskyldur í Reykjavfk séu án
húsnæöis og ieiguokur viögangist
f stórum stfl. Þarf ekkiaö grípa til
einhverra skyndiráöstafana til aö
ráöa fram úr þessu?
Þaö er nú ekki augljóst aö þaö
sé hægt aö leysa þessi vandamál
meö skyndiaðgeröum. Hins vegar
hefur borgin uppi hugmyndir um
þaö aö kaupa ibúöir á mark-
aönum og reka þær sem leigu-
ibúöir eöa kaupa annars konar
húsnæöi og breyta I leiguibúðir.
— A hvaöa stigi eru þessar hug-
myndir og hvaö er gert ráö fyrir
miklum húsakaupum?
Þaö er ekki gert ráö fyrir
miklum húsakaupum. Þetta
kostar mikið fjármagn og það
hefur verið rætt um aö kaupa 20
ibúöir með þessum hætti. Það
hefur raunar lika veriö til at-
hugunar aö kaupa lóðir sem eru
frágengnar og byggja á þeim,
með miklum hraöa, en sannnleik-
urinn er sá aö jafnvel þótt
keyptar séu eldri ibúðir i þessu
skyni þá tekur þaö tima aö breyta
þeimogbúa svo um aö hægt séaö
leigja þær út á ný, aö ekki sé talað
um ef keypterskrifstofuhúsnæöi i
þvi' skyni aö breyta i íbúöir. Þaö
er þvi ekki hægt að sjá aö þaö sé
meö neinum hætti hægt að leysa
þessi vandamál nú á haust-
Við verðum aðhorfast
í augu við það,
að stefna fyrri meiri-
ihluta t borgarstjórn
í þessum málum var
sú að það væri algert
neyðarúræði að leigja
og það tekur langan
tíma að byggja upp
leiguíbúðakerfi, sem
kemst út fyrir það
að vera neyðarúrræði.
Við erum þess vegna
ennþá að glíma við
að ráða fram úr vanda
þeirra sem ekki geta
ieyst sín húsnæðis-
,mál nema með sam-
félagslegri aðstoð. Það
er hins vegar stefna
Alþýðubandalagsins,
aðþað verði frjálst val
fólks hvort það leigir
eða á það húsnæði,
sem það býr í.
dögum.
Annaö mál er þaö, aö þegar
maöur ber saman ibúafjölda og
ibúöafjölda i borginni, þá gefur
auga leiö aö þaö er mikiö af lausu
húsnæöi i Reykjavik. Heilar
ibúöir geta staöiö auöar og þaö
getur veriö ein manneskja í 6 eöa
7 herbergja i'búö. Og þaö þarf
aö finna leiöir til þess aö koma
þessu húsnæöi I notkun. Þaö er
hins vegar erfitt aö sjá hvernig
borgin getur beitt sér i þessu, hún
hefur ekkert fyrirskipunarvald
eöa löggjafarvald. En ég hailast
aö þeirriskoöun aö þaö þurfimeð
einhverjum hætti aö hvetja fólk
til aö Ieigja útfrá sér. Þaö er hluti
af þeim vanda sem viö er aö
glima að fólk er meira hikandi við*
aö leigja útfrá sér en áöur var, og
húsnæöi sé fremur látiö standa
autt en aö leigja þaö út til
skemmri tima.
— Þú segir aö hugmyndir séu
uppi um kaup á 20 eldri ibúöum.
Veröur ekki borgin aö gera miklu
stærra átakl þessuefni, bæöi meö
tiUiti til þess sérstaka ástands
sem er rikjandi á húsnæöis-
markaöinum i dag og eins hins aö
þaö hlýtur aö vera hagkvæmast
aö nýta sem best þaö húsnæöi
sem tU er?
Svo einfalt er þaö nú ekki. Það
ér auövitaö tvíeggjuö lausn sem
viö erum aö tala um núna. Þegar
viö kaupum ibúöir i þvi skyni aö
leigja út þá höfum viö ekki aukið
húsnæöi nokkurn skapaöan hlut.
Lokalausnin á málinu hlýtur aö
vera sú aö þaö sé nægilegt hús-
næði fyrir alla sem búa og vilja
búa i Reykjavik. Meö þvi aö
kaupa húsnæöi og leigja út þá
hefur maður bara fækkaö þeim
Ibúöum sem eru i sölu og fjölgaö
þeim sem eru i leigu. Æskilegast
er aö sjálfsögöu aö auka ibúöa-
fjöldann þannigaöallireigi kostá
húsnæöi. En þaö er þó aö minni
hyggju réttlætanlegt aö gripa til
þess aö kaupa gamalt húsnæði i
þessu skyni þegar neyöarástand
rikir.
Þau rök mættu Uka tina til
fyrir þvi aö borgin kaupi notaö
húsnæöi og leigi út aö þannig sé
ekki leigjendum á vegum borgar-
innar smalaö saman i einn dilk,
komið fyrirsér viö eina götu eöa I
ákveönu hverfl Þetta sjónarmiö
hcfur einmitt veriö haft I huga i
sambandi við þessar fyrirhuguöu
byggingar leiguibúöa. Þar veröur
ekki um aö ræöa fjölbylishús
heldur veröur þessu húsnæöi
dreift um borgina.
Engin skyndilausn til
— Þaö eru þá engar neyöarráö-
stafnanir fyrirhugaöar vegna
ástandsins sem nú er upp komið.
Mætti ekki hugsa sér aö rfkiö og
félagssamtök eins og til dæmis
verkalýöshreyfingin og sam-
vinnuhreyfingin sameinuöust um
aögeröir til aö leysa þann vanda
sem rikir hér og nú?
Þvi er til aö svara aö borgin
hefur ekki komiö auga á neina
skyndilausn. Þaö sem viö höfum
stefnt á er aö byggja upp kerfi
sem eyöir þessum vanda. Ég vil
undirstrika mjög vel aö þessi
gifurlega efling Verka-
mannabústaöakerfisins mun létta
verulega á leigumarkaönum. Þar
fer inn fólk sem hingaö til hefur
búiö i leiguibúöum. Enginn
maöur fer inn i þetta kerfi sem á
Ibúö fyrir, þannig aö hver einasti
verkamannabústaöur annaö
hvort leysir vanda fólks sem ella
heföi veriö hluti af leigumarkaöi,
eöa bætir viö einni ibúö á þeim
markaöi. Verkamannabústaöim-
ir sem eru f byggingu á Eiös-
granda og þær 200 Ibúöir sem
hafist veröur handa vib á næsta
ári, allt er þetta liöur i að leysa
vanda leigjenda i Reykjavik. Auk
þess eru I úthlutun i Breiöholti nú
Verkamannabústaöur sem sama
gildir um. Til viöbótar þessu
kemur svo nýtt kerfi samhliöa,
þar sem er uppbygging leiguhús-
næöis sem ég talaöi um áöan. Allt
þetta stefnir i þá átt aö innan
skamms ti'ma veröi ekki um hús-
næöi svandamál aö ræöa i
Reykjavik.
— Ein spurning enn. Alþýöu-
bandalagiö baröist á sinum tima
fyrir því aö borgin setti á lagg-
imar húsnæöismiölun. Hvaö varö
um þaö baráttumál?
Við höfum ekki flutt þaö aftur,
einfaldlega vegna þess að við
vitum aö þaö er ekki meirihluti
fyrir því irman borgarstjórnar.
Við lögöum til aö borgin ræki
stofnun sem annaöist sölu hús-
næöis og leigumiölun jafnframt
þvisem hún legöi mat á húsnæöi.
En þetta fékkst ekki fram og við
höfum ekki séö þýöingu i' þvi aö
leggja tillöguna fram á ný. Al-
þýöubandalagið var eini flokkur-
inn sem studdi þetta mál. En
þetta gefur kannski hugmynd um
þaö að ýmislegt kynni aö vera
með öðrum hætti i borginni, ef viö
ættum hér hreinan meirihluta.
-j/m