Þjóðviljinn - 07.01.1982, Blaðsíða 5

Skoðanakönnun
Stern:
Fimmtudagur 7. janúar 1982 ÞJÖÐVILJINN — SÍÐA 5
54% Þjóð-
verja á móti
endurnýjun
vígbúnaðar
Þýska vikuritið Stern lét i
desemberbyrjun gera skoðana-
könnun meðal Þjóðverja yfir 14
ára aldri um afstöðu þeirra
til vígbúnaðarkapphlaupsins.
Kemur þar m.a. fram að 95%
Þjóðverja hafa myndað sér
ákveðna skoðun um þá endurnýj-
un kjarnorkuvigbúnaðar I V-Evr-
öpu, sem NATO hefur þegar
ákveðiö, og að 54% Þjóðverja eru
þvi algjörlega andvigir að komið
verði fyrir nýjum kjarnorkueld-
flaugum i Þýskalandi. Skoðana-
könnun þessi náðitil 2000 einstak-
iinga og var framkvæmd af Ham-
burger Sample Institut.
Meöal annars var spurt hvað
ylli fólki mestum áhyggjum um
þessar mundir, og höfðu menn
um 43 möguleika að velja. Flestir
höfðu mestar áhyggjur af vax-
andi atvinnuleysi, þá sihækkandi
orkuverðiogi þriðja sætikom ött-
inn við strið, sem var langt á
undan öttanum vil elli eða sjdk-
dóma svo dæmi sé tekið.
Siðan var eftirfarandi spurning
lögð fyrir þátttakendur i skoðana-
könnuninni:
„Samkvæmt hinni „tvöföldu
ákvörðun” NATO verður nýjum
bandariskum meðallangdrægum
eldflaugum og orrustuflugvéium
komið fyrir i Vesturevrópu á
árinu 1983 svo framarlega sem
afvopnunarviðræðurnar á milli
Bandarikjanna og Sovétrikjanna
verða ekki afstaðnar með til-
ætluðum árangri. Finnst yöur slik
tenging þessara mála réttmæt og
hvað finnst yður um uppsetningu
þessara eldflauga?
A. Fjöiga skal miðlungslang-
drægum eldflaugum I Vestur-
evrópu ef afvopnunarviðræð-
urnar bera ekki árangur.
B. Setja skal eldflaugarnar upp
óháð úrslitum afvopnunarvið-
ræðnanna, þvi aðeins þannig
verða Sovétmenn knúðir til
samninga.
C. Nýjum eldflaugum ætti undir
engum kringumstæðum að
vera komiö fyriri vesturevrópu
svo ekki komi til herts vig-
búnaðarkapphlaups og svo að
auðveldara verði að fá Sovét-
menn til samninga um afvopn-
un..
D. Ég hef enga skoðun á málinu.
Svörin voru sem hér segir:
A. 23%
B. 18%
C. 54%
D. 5%
Athyglisvert er að 43% af kjós-
endum kristilegu flokkanna
CDU/CSU krossuðu við C-liðinn,
og sýnir það glögglega að friðar-
hreyfingin i Þýskalandi gengur
þvert á alla flokka. Meðal sósial-
demókrata krossuðu 59% við C-
liðinn og gengur það þvert á
stefnu Schmidts kanslara en er
hins vegar meira i samræmi við
þau sjónarmið sem Willy Brandt
hefur haldið fram.
Þá voru þátttakendur m.a.
spurðir að þvihvernig þýska rikiö
gæti helst sparaö, og af 12 mögu-
leikum töldu flestir (71%) að
spara ætti i stjórnsýslunni en
næst komu hernaðarútg jöld
(42%) og i 3. sæti atvinnuleysis-
bætur (28%). Viljinn til að draga
saman hernaðarútgjöld dreifðist
nokkuð jafnt á milli stóru flokk-
anna (CDU/CSU: 35%,SPD: 44%
og FDP: 46%) og sýnir það enn,
að friðarhreyfingin i Þýskalandi
á sterk ítök i öllum stærstu stjórn-
málaflokkum landsins, — það er
að segja á meðal kjósenda þeirra.
—óig
SETURÞÚ
STEFNULJÓSIN
TÍMANLEGA Á?
r
Biðröð I pólskri verslun. Skipbrot gjaldþrota efnahagsstefnu fyrri
stjórnvalda.
Efnahagsöngþveiti í Póllandi:
Herstjómín
grípur tll
örprifaráða
• Herstjórnin í Póilandi
I hefur nú gripið til viðtækra
ef nahagsráðsta fana til
) þess að ná tökum á efna-
■ hagsöngþveitinu sem rikir
í landinu. Samkvæmt
I fréttastofunni Reuter
j mega Pólverjar vænta um
I 400% hækkunar á mat-
I vælum og eldsneyti í næsta
■ mánuði/ og stafa hækkan-
I irnar m.a. af 56,8% gengis-
lækkun á Zlotyinu gagn-
. vart bandaríkjadollar, sem
I framkvæmd var um síð-
ustu helgi.
Yfirvöld lofuðu að launahækk-
■ anir skyldu koma til móts við
j þessar miklu verðhækkanir.
■ Gengisfellingin er fyrst og fremst
I framkvæmd með það fyrir
I augum, að létta undir útflutnings-
, atvinnuvegunum og takmarka
■ um leið innflutning. Hún mun
I jafnframt verða til þess að létta
I undir þeirri miklu skuldabyröi,
. sem Pólverjar bera gagnvart út-
I löndum.
Yfirmaður verðlagseftirlits
rlkisins sagði i útvarpi aö gengis-
lækkunin yrði hvati að aukinni
framleiðslu jafnframt þvi sem
hún mundi vinna gegn svarta-
markaðsbraskinu.
Otvarpið tilkynnti að frá og
með næstu mánaöamótum mundi
verð á sykri, smjöri og skinku
fjórfaldast og rafmagn mundi
hækka um 250%.
Yfirmaður verölagsskrifstof-
unnar sagöi jafnframt aö ráðstaf-
anir þessar myndu leiöa til aukins
framboðs á vörum, og jafnframt
var lögð áhersla á það i til-
kynningu stjórnarinnar að stærri
og fátækari fjölskyldur þyrftu
ekki að kviða framtiðinni, vegna
þess að komiö yrði i veg fyrir
svartamarkaðsbrask.
Yfirvöld sögðu að verðhækk-
anir á eldsneyti og rafmagni væru
óafturkræfar, en aörar verö-
hækkanir væru gerðar til reynslu.
Til móts við verðhækkanir þessar
eiga 7700 zloty mánaðarlaun, sem
eru miölungslaun I Póllandi, að
hækka um 110 zloty.
Skuldir Pólverja við útlönd
munu nema 26,3 miljörðum
bandarikjadoilara um þessar
Jaruzelski: Leysum efnahagsvandann með heraga.
Skuldir Pólverja við útlönd Skuldir Pólska rikisins við erlcnda aðila ná til sextán þjóð-
landa og 500 bankastofnana. Helstu lánadrottnarnir eru sem hér
segir: milj- arður $ 4,1
Vestur-Þýskaland
Bandaríkin 3,1
Frakkland 2,6
Ríki Austur-Evrópu r. 2,3
Austurríki 1,8
Stóra Bretland 1,8
Brasilía
italía
Japan
Kanada
Tölur þessar eru samkvæmt upplýsingum pólskra stjórnvalda.
mundir og þar af eru 23,7 milj-
arðar skuldir við banka og rikis-
stjórnir á Vesturlöndum. Um
helmingur þessara skulda mun
vera á rikisábyrgð viðkomandi
rikisstjórna en helmingurinn er
fenginn aö láni hjá sjálfstæðum
bankastofnunum. Af erlendum
lánadrottnum eiga Vestur-Þjóö-
verjar.mestra hagsmuna að gæta
i Póllandi, en þeir hafa nú lánaö
sem samsvarar 4,1 miljarði
bandarikjadala til Póllands.
Þessir aöilar leggja nú hart að
Sovétmönnum að þeir hlaupi
undir bagga, þar sem berlega er
ljóst, að Pólverjar geta ekki
staðiö við fjármagnsskuldbind-
ingar sinar á þessu ári. Sam-
kvæmt heimildum i Newsweek
munu Sovétmenn hafa lánað Pól-
verjum 1,2 miljarða bandarikja-
dollara i hörðum gjaldmiöli á
siðasta ári.
A sama tima og erlendar
skuldir halda áfram að hlaðast
upp hefur frámleiðsla dregist
saman á flestum sviðum. Um
þessar mundir framleiða Pól- [
verjar aðeins um helming af .
innanlandsneyslu á kornvöru, en I
þetta hlutfall var 75% áriö 1972, I
og matvælaframleiðslan mun |
hafa dregist saman um 19% á .
árinu sem leið að sögn News- I
week. Blaðið telur að bankar á I
Vesturlöndum muni beita Sovét- J
rikin og önnur Austur-Evrópuriki .
þrýstingi til þess að taka aukna I
ábyrgð á greiðslugetu Pólverja I
með þvi að takmarka lánafyrir- '
greiðslu til þessara landa, en ■
samkvæmt sömu heimildum I
munu skuldir Austur-Evrópu- I
rikja við banka á Vesturlöndum t
samtals nema um 80 miljörðum ■
og hafa þær að meðaltali aukist I
um 10 miljarða á ári undanfarin I
ár.
Það er þvi ljóst að mismunandi I
afstaða ýmissa vestrænna rikja I
til þess, hvernig brugðist skuli við I
hernaðarástandinu i Póllandi *
kann einnig að mótast af mis- I
miklum efnahagslegum hags- I
munum. —ólg. ■
NVí mZKÓUNN
Ý
Dans
Getum bætt viö okkur fáeinum nemendum í
Reykjavík og Hafnarfirði núna í næsta
kennslutímabil, sem hefst í janúar.
Takmörkum nemendaf jölda
Til forráöamanna grunnskóla — héraðsskóla og annarra sem hug hafa á að fá danskennslu í sitt byggðar-
lag. Við tökum að okkur danskennslu — námskeið eftir samkomulagi. Leitið nánari upplýsinga.