Þjóðviljinn - 07.01.1982, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN.. Fimmtudagur 7. janúar 1982
Fimmtudagur 7. janúar 1982 ÞJÓÐVILJINN — SÍDA 9
Hér sjáum viö fyrsta íbúöarhúsiö af fimm, sem ætiunin er aö reisa fyrir aldraö fólk, viö Grænumörk á Selfossi. Mynd: gel
Bryngeir Guöjónsson er aö vonum hreykinn yfir eldhúsinu sinu: — Ég
var búinn aö vera á Dvaiarheimilinu I Hverageröi á þriöja ár og likaöi
vel, en nú er ég kominn heim. Hér er svo dýrlegt aö vera aö til Himna-
rikis fer ég ekki fyrr en i seinustu lög. — Mynd: gel.
Aldraðlr Selfossbúar
Að undanförnu hefur
verið að því unnið/ að koma
upp íbúðum fyrir aldrað
fólk á Selfossi. Og i byrjun
þessa mánaðar/ eða nánar
tiltekið 1. desember, gerð-
ist sá merki atburður, að
lokið var við f yrsta áfanga
þessara bygginga og þær
afhentar þeim, sem þar
koma fyrstir til með að
búa. Bygging sú, sem nú
var tekin í notkun, er sam-
býlishús með átta íbúðum
og er það reist við Grænu-
mörk á Selfossi.
Er blaðamaður átti leið um Sel-
foss fyrir nokkru leit hann við hjá
Sigurjóni Erlingssyni bæjarfull-
trúa og formanni Félagsmála-
ráös Selfosskaupstaöar, og spuröi
hann fyrst að þvi hvenær byrjað
hafi veriö á undirbúningi þessar-
ar nýju byggingar, sem nú hefur
risið viö Grænumörk.
Það var fyrir
þremur árum
— Undirbúningur að byggingu
þessa húss, sem nú var verið að
afhenda leigjendum, hófst i raun
og veru fyrir þremur árum, eöa
sumarið 1978. Þá gerðist það að
bæjarstjórnin fól Félagsmálaráöi
að hefja undirbúning að bygging-
um fyrir aldraö fólk hér. Félags-
málaráö tók þegar að vinna aö
þessu máli og byrjaöi það starf
sitt með þvi, aö afla sér ýmissa
gagna og kynna sér uppbyggingu
og framkvæmdir á þessu sviöi
annarsstaðar. Jafnframt var
leitað ráða hjá ýmsum þeim, sem
þegar höfðu safnað sér reynslu á
þessu sviði og bjuggu yfir sér-
þekkingu er að þvi laut.
A grundvelli þessara athugana
lagöi svo Félagsmálaráð fram til-
lögur sinar i nóvember 1978.
Bæjarstjórn gaumgæfði þær og
ræddi og samþykkti þær siöan án
allra breytinga. I þessum til-
lögum var i öllum meginatriðum
mótuð sú stefna, sem siðan hefur
1 veriö fylgt.
— mhg
ræðir við
Sigurjón
Erlingsson
bæjar-
fulltrúa
um
byggingu
íbúða
fyrir
aldraða
á Selfossi
Hafist handa
— Var svo þegar hafist handa?
— Já, strax I framhaldi af þess-
ari undirbúningsvinnu var Gylfi
Guöjónsson arkitekt ráðinn til
þess að gera tillögu um skipulag
þesssvæðis, sem byggingunum er
ætlað að risa á, en það er um 1,3
ha aö stærð. Gylfi Guöjónsson tók
og aðsér aö teikna þetta hús. sem
nú hefur verið reist.
— Hverjir sáu svo um bygging-
una?
— Verkiö við bygginguna var
boöið út i tvennu lagi. Annars-
vegar að koma henni undir þak og
að hinu leytinu að fullgera hana.
Lægsta tilboðið sem barst I að
koma húsinu undir þak var frá
byggingafyrirtækinu Stólpa sf. og
var þvi tekið. Lægsta tilboöiö i að
fuligera húsið átti Ólafur Auðuns-
son, byggingameistari og sá hann
um það. Þaö er bæjarfélagiö, sem
byggir húsiö samkvæmt lögum
um leiguibúöir sveitarfélaga og
hefur Húsnæðismálastofnun
rlkisins, samkvæmt þeim, lánað
80% af byggingarkostnaðinum.
Atta íbúðir
— Hvað er þetta hús stórt og
hvaö rúmar þaö margar fbúöir?
— Húsið er 566 ferm. aö flatar-
máli. 1 þvi eru átta ibúöir, fjórar
fyrir hjón og fjórar fyrir einstakl-
inga. Hjónaibúöirnar eru 51 ferm,
að stærö en einstaklingsibúöirnar
42 ferm.
ánægjulegt starf aö leitast viö aö
búa öidruöum samborgurum hér,
sem margir hverjir eru meðal
frumbyggja þessa staöar, aö-
stööu til þess aö dvelja i heima-
byggö sinni allt til æviloka, i staö
þess aö þurfa, á efri árum, að
hrekjast á stofnanir I öörum
byggöarlögum.
— Viltu lýsa húsinu aö ööru
leyti?
— Ég skal reyna það en þú skalt
nú lita á það á eftir. 1 miðju hús-
inu er sameiginleg setustofa
ásamt með kaffieldhúsi og
geymslum. Annars er i hverri
ibúð eldunaraðstaða þannig að
fólk getur alveg séð um sig að
þessu leyti, ef það vill og treystir
sér til. Þá er þar og smá búr,
stofa svefnkrókur og bað. 1 hverri
ibúð er sérstakt neyðaröryggis-
kerfi. Verður það væntanlega
tengt við nýja sjúkrahúsiö þannig
að þaðan sé hægt að fá aðstoð
strax, ef á þarf að halda. Allt er
húsið ákaflega vistlegt og þægi-
legt.
Margir um boðið
— Það hefur liklega ekki lengi
þurft aö biöa eftir ibúunum?
— ööru nær. Umsækjendur um
þessar átta ibúðir voru helmingi
fleiri en þar rúmast. Auk þess
hafa borist fjölmargar fyrir-
Blómin skreyta gangana viö Grænumörk. Mynd: gel
spurnir um framhald þessara
bygginga og engin hætta á að þær
fyllist ekki jafnótt og þær verða
fullbúnar. Þörfin fyrir svona
framkvæmdir leynir sér ekki,
enda raunar fyrirfram um hana
vitað.
— Hvaö varö húsiö dýrt?
— Það mun kosta rúmar fjórar
miljónir kr. Þar aö auki mun svo
ýmiss búnaður sem fylgir húsinu,
kosta um 110 þús. kr.
— Hver er hann einkum?
— Þar eru nú aðalliðirnir út-
varp og sjónvarp i setustofu og
svo búnaður i kaffieldhúsið.
— Hvað um leiguna?
— Það liggur ekki ljóst fyrir en
fullyröa má, að henni veröur
mjög stillt i hóf miöað við al-
mennan leigumarkað hér á Sel-
fossi. Og sé svo ástatt, að tekjur
leigutaka nægi ekki fyrir fram-
færslu er heimilt að lækka leig-
una. Annast verður um hrein-
gerningu á setustofu hússins og
göngum og að sjálfsögðu koma
ibúar hússins til með aö eiga kost
á heimilishjálp eftir þvi, sem
hver og einn þarf á að halda.
Og áfram skal
haldið
— Eruð þiö farnir aö undirbúa
byggingu næsta húss?
— Já, viö erum farnir til þess.
Það er þegar búiö að grafa fyrir
grunni að öðru húsi og fylla i
hann. Veröur það samskonar hús
og þaö, sem nú er risið. Unnið er
nú að verksamningi um smiðina
og að þvi stefnt, að húsið verði
fokhelt oröið á næsta sumri.
Verður allt kapp lagt á að þaö geti
orðið fullbúið svo fljótt sem
nokkur kostur er.
Jafnframt verður unnið að og
hraöað undirbúningi annarra
þeirra húsa, sem risa eiga þarna
á svæðinu.
— Hvaö er gert ráö fyrir aö þau
veröi mörg?
— Byggingarsvæöiö er fimm-
hyrnt og er svo til ætlast, að sitt
ibúðarhúsiö risi i hverju horni
lóðarinnar. Þau yröu þannig
fimm. En auk þesser svo gert ráð
fyrir aö sjötta húsiö risi á miðri
lóðinni. Það yröi ekki Ibúðarhús
heldur einskonar þjónustumið-
stöð fyrir svæðið. t þeirri bygg-
ingu er fyrirhugað aö veröi að-
staða fyrir ibúa húsanna til þess
að stunda ýmiss konar vinnu og
föndur, til samkomuhalds, e.t.v.
dagvistaraðstaða og þar yrði að-
setur þeirra, sem umsjón hafa
með þessari byggö, svo að eitt-
hvað sé nefnt.
Vel í sveit sett
— Mér skilst aö þessi byggö
muni risa á mörkum bæjar og
sýslu?
— Já, þaö er rétt. Þetta bygg-
ingarsvæði, sem þarna hefur
veriö skipulagt var aö hluta til i
eigu Selfossbæjar en aö hinu leyt-
inu Arnessýsiu og keypti Selfoss
hluta sýslunnar. En ástæðan til
þess, að áhersla var á það iögð að
fá einmitt þetta svæði fyrir bygg-
ingarnar er sú, aö þaöan er styst
fyrir ibúa svæöisins að sækja
ýmiss konar þjónustu og nauð-
synjar i stofnanir bæjarins og það
er engan veginn litils viröi fyrir
það aldraða fólk, sem þarna
kemur til með að ala manninn.
Ég vil svo að lokum benda á
það, að fyrir nokkru stofnaði
bæjarstjórn Selfoss sjóð er skyldi
hafa þann tilgang að stuðla að
ibúðabyggingum á vegum bæjar-
ins fyrir aldraö fólk á Selfossi.
Atti félagsmálaráð frumkvæði að
þessari sjóðstofnun. Stofnun
sjóðsins fékk þegar ágætar undir-
tektir og hafa honum nú borist
gjafir og framlög, sem nema
munu um 1 milj. kr. Er það góður
stuðningur viö þá starfsemi, sem
hér er unniö að i þágu aldraðra
Selfossbúa. Vil ég hér meö þakka
þessi framlög og um leið ölium
þeim, sem að þvi hafa stutt á einn
eöa annan hátt, að bygging þess-
ara húsa er nú komin á þann rek-
spöl, sem raun ber vitni. Það er
ánægjulegt starf að leitast við að
búa öldruðum samborgurum hér,
sem margir hverjir eru meðal
frumbyggja þessa staðar, aö-
stöðu til þess aö dvelja I heima-
byggð sinni allt til æviloka, I stað
þess aö þurfa, á efri árum, að
hrekjast á stofnanir i öörum
byggöarlögum.
— mhg
*mm

Ingunn Ásdísardóttir:
Lítið bréf til her-
stöðvaandstæðinga
og friöarsinna
Laugardaginn 10. október á
liðnu ári var útifundur i Bonn og
var markmið hans aö mótmæla
kjarnorkuvopnum og striði og
krefjast friðar i heiminum fyrir
okkur sem nú lifum, börn okkar
og barnabörn. Þar sem ég er
stödd i Köln um þessar mundir
fór ég á þennan útifund og ég má
til meö að segja ykkur ofurlitið
frá. Þvi að þetta var ekkert oggo-
litið garðpartý!
A skóm, bæði nýjum og göml-
um, lögðum við af staö nokkur
saman snemma um morguninn
.og ætluðum i sakleysi okkar að
taka næstu lest til Bonn frá aðal-
brautarstöðinni hér i Köln.
Þangað komin stóöum við eins og
þvörur þvi á brautarstöðinni var
svo margt fólk, sem allt var á
leiðinni til Bonn, að þegar ég
ætiaði aö kveikja mér i sigarettu
til að stytta mér stundir lá viö að
ég kveikti i næsta manni. Þegar 5
eöa 6 lestir, svo sneisafullar að
fleiri komust ekki fyrir voru farn-
ar I gegn um stöðina án þess að
stoppa, gáfumst við upp og tókum
næstu lest i gagnstæða átt, fórum
alveg út á endastöö og komumst
loks inn.
Viö komuna til Bonn hélt ég að
ég myndi drukkna I fólki, — hvert
sem litið var, var haus við haus
og allir vegir til borgarinnar
þaktir bilum, reiðhjólum og
gangandi fólki. Fundurinn sjálfur
var haidinn i geysistórum garði
framan við háskólann og voru
þarna samankomin hvorki meira
né minna en um 300 þúsund
manns. Það voru karlar og
kerlingar, krakkar og unglingar
af öllum litum, gerðum, stærðum
og þjóðernum. Tugþúsundir
borða, spjaida og rauðra fána bar
við himin og jafnframt þvi aö allir
voru þarna saman i einni risa-
stórri demonstrasjón þá voru
fjöldamargir með litlar táknræn-
ar einkakröfugöngur lika. En all-
ir höföu sömu markmið og sömu
kröfu: að lifa i friöi. Sumir voru
málaðir nákvitir i framan meö
svartar augnatóttir, eöa rautt
friðarmerki i kring um andlitið og
niður nefnið sitt hvoru megin:
aörir voru I allskyns búningum og
fjölbreytnin var ótrúleg. Sumir
dreifðu blómum, aörir blööum og
enn aðrir nælum, dreifiritum eða
karamellum. Slagorð og mót-
mælasöngvar glumdu og hljóm-
uðu á mörgum tungumálum og
stemningin var geysileg.
Dagskrá fundarins var nokkuð
löng og skiptust þar á tónlist og
ræðuhöld. Róttæk hollensk hljóm-
sveit, BOTS, spilaöi heilmikið og
var mjög skemmtileg. Frú King,
ekkja Martins Luthers, Sr. Al-
berts fyrrv. borgarstjóri Berlin-
ar, Heimrich Böll og fleiri héldu
ræður og Harry Belafonte söng.
Það er undarleg upplifun aö
heyra fleiri hendur en allrar is-
lensku þjóðarinnar klappa i einu,
— eins og þruma sem skellur yfir
mann svo að allt titrar i kring.
Fjöldinn allur af fólki komst
ekki inn i garöinn sjálfan þó stór
væri en sat og stóö á götunum I
kring. A einu götuhorninu hafði
hópur fólks meö krakka sest i
stóran hring og inni I hringnum
léku krakkarnir sér, hoppuöu
paris, sippuðu og teiknuðu kritar-
myndir á götuna. Góð aðgerð við
barnapössun þvi ef krakki hvarf
úr augsýn þarna var harla litil
von um að finna hann aftur i bráö.
Langflestir voru meö nesti þvi
ibúar i Bonn voru svo hræddir um
að fólk kæmi með vænar sleggjur,
mólotovkokteila eða önnur slík
friðsemdartól, að öllum krám,
veitingastöðum og verslunum i
miðbænum var lokaö i tilefni af
fundinum og þvi hvergi hægt að
komast á klósett eöa fá sér hress-
ingu. Þetta voru einu vandræðin
sem nokkuö bar á, þvi flestir
þurfa að borða og pissa a.m.k.
einu sinni á dag. Fundurinn sjálf-
ur fór ákaflega vel fram, hvergi
kom til meiðsla eöa átaka og
sjúkraliðar og lögreglumenn
stóðu aðgerðalausir. Ég sá tvær
löggur sem gengu um meö hendur
fyrir aftan bak og blóm viö
byssurnar! Skipulagning fundar-
ins var mjög til fyrirmyndar, alls
staðar var fólk með gjallarhorn
tilbúið aö visa fundargestum
rétta leið eöa stjórna söng og
slagoröahrópum og dagskráin
gekk eins og smurö. Hátalarar
voru staðsettir þannig aö allir
heyröu vel jafnt þeir sem inni i
garðinn komust og hinir sem voru
fyrir utan. Eins bar hvergi á ööru
en stakri þolinmæöi fólks þó þaö
þyrfti að biöa i á þriðja tima eftir
aö komast frá Bonn um kvöldið
þvi lestirnar voru jafn yfirfullar
þá sem um morguninn. Fólk var
svo ánægt með hvaö allt haföi
gengiö vel að tveggja tima bið var
hégómi.
Þarna voru um 300 þúsund
manns eins og áöur sagði, og er
þetta fjölmennasta friöarsam-
koma sem haldin hefur veriö i
Þýskalandi. I fyrra var haldin
önnur svona samkoma og taldi
hún um helming fundarins i ár.
Eru menn aö vonum ákaflega
hressir yfir þessari stórauknu
þátttöku. Aðallega var þetta
yngra fólk sem þarna lét álit sitt á
hernaðarbrölti stórveldanna i ljós
með nærveru sinni. Það vill ekki
striö heldur fá að lifa og deyja i
friði samkvæmt örlögum sinum
en ekki eftir geöþótta einhverra
kalla úti i heimi. En það sátu
margir heima, og þar á meðai
flestir þeirra sem þó hafa lifaö
eina og sumir jafnvel tvær heims-
styrjaldir meö allar sinar ógnir
og skelfingu. Og þó eru þær
barnaleikur hjá þeirri sem nú
virðist I augsýn.
300 þúsund manns eru rétt rúm-
lega 1/2 prósent þýsku þjóðarinn-
ar og manni dettur ósjálfrátt i
hug spurningin um hve mikil
áhrif 1/2 til 1 prósent heillar
þjóðar getur haft i kröfu sem
þessari. Hve mikið mark taka
valdakóngar jarökúlunnar á
slikri peðskák? Hverju skiptir 1/2
til 1 prósent til eöa frá, þegar þeir
hugsa i heilum þjóðum og heims-
áifum I gereyðingarleikjum sin-
um?
100 prósent þátttökuaukning á
ári er aö sjálfsögöu næsta gott.
En það er bara ekki öruggt að viö
fáum tima til aö safna upp i t.d. 25
prósent þjóöar, jafnvel með slikri
árlegri aukningu, hvorki á Islandi
eða i útlöndum. Verði leikurinn
alvara er ekki trúlegt aö Island
komi siðast i skotmarkaröðinni
og blessuð veröi þá minning þess
— ef einhverjir verða þá einhvers
staöar eftir til aö muna. Við þurf-
um þvi meira en 1 prósent og
meira en 2 prósent I næstu Kefla-
vikurgöngu um allan heim. Við
þurfum svo mörg prósent að
krafa okkar um frið og kjarn-
orkuvopnaiausa Evrópu verði
tekin gild. — Gild aö þvi marki aö
hún nái fram aö ganga.
Köln 7.11. 1981
Ingunn Asdisardóttir