Þjóðviljinn - 12.02.1982, Blaðsíða 6

6 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 12. febrúar 1982.
Tillaga um að hér verði haldin:
Ráðstefna um afvopnun
íslenskt frumkvæði á afvopnunarráðstefnu SÞ?
í gær mætli Guömundur
Þórarinsson fyrir þingsá-
lyktunartillögu sem hann
flytur ásamt öörum þing-
mönnum Framsóknar-
f lokksins sem felur i sér að
rikisstjórnin skuli beita sér
fyrir þvi að haldin verði
alþjóðleg ráðstefna hér á
landi um afvopnun á
Norður Atlantshafi.
Tilgangur ráöstefnunnar ver&i
aö kynna viðhorf íslendinga til
hins geigvænlega kjarnorkuvig-
búnaðar sem nú fer fram i hafinu
umhverfis Island og til kynningar
á þvi, að tslendingar telji tilveru
þjóðar sinnar ógnaö með þeirri
stefnu sem þessi mál hafa tekið
og eru að taka. A ráðstefnunni
verði ýtarlega kynnt þau sjónar-
mið tslendinga, að þeir geti með
engu móti unað þeirri þróun
mála, að kjarnorkuveldin freisti
þess að tryggja eigin hag með þvi
að fjölga kafbátum búnum kjarn-
orkuvopnum i hafinu við tsland.
Þá segir i ályktuninni að til ráð-
stefnunnar verði boðaðir fulltrúar
þeirra þjóða sem ráða yfir kjarn-
orkuvopnum og þeirra rikia sem
liggja að Norður-Atlantshafi.
Guðrún Helgadóttir lýsti yfir
stuðningi sinum og Alþýðubanda-
lagsins við tillöguna og mál-
flutning Guðmundar Þórarins-
sonar. Rakti hún aukið mikilvægi
tslands i hugsanlegu kjarnorku-
striði og breytingar sem orði*
hefðu i þeim efnum. Nú hefði það
gleðilega gerst að alþýða heims-
ins hefði i siauknum mæli reynt
að hafa uppi þrýsting á stjórn-
málamenn og stórveldin. Meðan
hervæðingarpostularnir töluðu
um „ógnarjafnvægi” og „tak-
markað kjarnorkustrið” talaði
almenningur um frið og afvopn-
un. Röðin væri nú komin að okkur
Islendingum, við værum kallaöir
til ábyrgðar og sjálfsagt væri að
reyna að verja lifið með ráðstefnu
af þessu tagi.
Framhald á bls. 14
Tryggvi
Óánægðir með að ekki var gefin út fréttatilkynning
Um birtingu bráðabirgðalaga
í gær kvaddi Kjartan Jóhanns-
son sér hljóðs utan dagsskrár i til-
efni af setningu bráöabirgðalaga
um ráðstafanir vegna breytinga á
gengi krónunnar þann 14. janúar
s.l. Kjartan sagöi að þessi lög
hefðu verið gefin út án þess að
þjóðinni hefði verið gert það
kunnugt t.d. meö fréttatilkynn-
ingu til fjölmiðla.
t áðurnefndum lögum er kveðiö
á um að gengismunur sem mynd-
ast vegna útfluttra sjávarafurða
skuli fara til Verðjöfnunarsjóðs
fiskiðnaðarins i stað gengismuna-
sjóðs áöur. Kjartan Jóhannsson,
sagöi að enginn fjölmiðill hefði
greint frá setningu þessara
bráðabirgðalaga og væri það
vegna þess að engin fréttatil-
kynning hefði verið gefin út um
máliö. Þetta heföi þvi farið fram
hjá mörgum, þó hér væri um tölu-
verða fjármagnstilfærslu að
ræða.
Gunnar Thoroddsen forsætis-
ráðherra sagði áðurnefnd lög
hafa verið gefin út samkvæmt
lögum og venju; hefðu þau birst i
Sjtórnartiðindum. Hefði hann lát-
ið kanna þetta mál hjá blaöafull-
trúa rikisstjórnarinnar og sam-
kvæmt honum heyrði útgáfa
fréttatilkynninga um bráða-
birgðalög fremur til undantekn-
inga en hitt. Deildi hann á hæst-
virtan þingmann fyrir að kveðja
sér hljóðs utan dagskrár vegna
þessa máls.
Steingrimur Hermannsson
sagði að áðurnefnd lög heföu ver-
iö ýtarlega rædd við fulltrúa
hagsmunaaðilja. Hér væri einnig
um það að ræða aö bæta stöðu
ýmissa greina fiskiðnaðarins og
hingað til hefði fremur verið deilt
á það i þinginu aö rikisstjórnin
gengi ekki nógu langt i þessum
efnum.
Eiður Guðnason, Halldór Blön-
dal og Sighvatur Björgvinsson
deildu mjög hart á rikisstjórnina
vegna þess að ekki var gefin út
fréttatilkynning^ en Tómas Arna-
son vitnaði til gildandi laga um
birtingu bráðabirgðalaga og
breytingu á gengi og las upp úr
stjórnartiðindum þannig að ljóst
væri að hér hefði verið farið að
samkv. lögunum Hitt væri annað
mál, sagði Tómas, hvort ekki ætti
að setja lög um birtingu bráða-
birgðalaga. Kjartan Jóhannsson
og Gunnar Thoroddsen tóku aftur
til máls og undirstrikuðu skoðanir
sinar. Siðan var umræðunni frest-
aö.
Seint i gær var málið svo tekið
upp að nýju en þá var móðurinn
að mestu runninn af þingmönn-
um. Eiöur Guðnasonlýsti þvi yfir
aö Alþýðuflokksmenn hefðu nú
lagt fram frumvarp um birtingu
bráðabirgðalaga til að þetta
endurtæki sig ekki og Arni Gunn-
arsson itrekaði gagnrýni flokks-
manna sinna á gang mála.
— og
vara-
maður
í útvarps-
ráð
I gær var Tryggvi Þór Að-
alsteinsson starfsmaður
MFA (Menningar- og
fræðslusambands Alþýöu)
kosinn varamaður i útvarps-
ráð i stað Jóns Múla Arna-
sonar. Aöalmaður f.h. Al-
þýðubandalagsins er Ólafur
R. Einarsson.
— óg
Hrefna Jónsdóttir, Þorkell Björnsson og Guöný Þorgeirsdóttir
Sitjandi f.v.: Svavar Jónsson, Margrét Halldórsdóttir, Konráð Þórisson, Hrönn Káradóttir, Maria Ax-
fjörö, Guöný Þorgeirsdóttir og Hrefna Jónsdóttir. Standandi f.v.: Sigurður Hallmarsson, Einar Þor-
bergsson og Þorkell Björnsson.
Konurnar á Niskavuori
sýndar á Húsavik
Leikfélag Húsavikur frumsýndi föstudaginn 5.
febrúar leikritiö KONURNAR Á NISKAVUORI eftir
Hellu Wuolijoki. Þetta leikrit hefur ekki verið leikið
áður í íslensku leikhúsi og Gunnar Gunnarsson þýddi
verkiðsérstaklega fyrir L.H.
KONURNAR A NISKAVU-
ORI er skrifað 1936 og náði strax
miklum vinsældum. Höfund-
urinn Hella Wuolijoki fæddist i
Eistlandi 1886 en bjó lengstum i
Finnlandi. Hún gerðist snemma
sósialisti og um tima var nafn
hennar á bannlista finnsku
leikhúsanna. En gamla konan
lét það ekki verða sér neina
hindrun og skrifaði leikrit sin
undir dulnefninu Juhani Terva-
p33 og laumaði þannig leikrit-
um sinum framhjá finnsku
„Svarthöfðunum”. Niskavuori
leikritin urðu alls fimm og þóttu
mikil búbót finnsku leikhúsun-
um. Hella Wuolijoki er þó lik-
legast þekktust fyrir samstarf
sitt við Bertolt Brecht, en sá
skrifaði leikgerö sina af Puntilla
og Matti eftir söigu Wuolijoki.
KONURNAR A NISKA-
VOURI er kómedía en samt
er I verkinu sterkur undir-
tónn. Þar er ýmislegt sem
staðist hefur timans tönn og á
sannarlega erindi enn þann dag
i dag. Ymsar kreddur og for-
dómar lifa hér dágóðu iifi og
þrátt fyrir að leikritið gerist i
finnsku bændasamfélagi er
margt ótrúlega likt að gerast i
samfélaginu allt i kringum
okkur.
Um sýningu Leikfélags Húsa-
vikur er það aö segja að hún var
með miklum ágætum. Þær eru
orðnar margar uppfærslurnar
hjá L.H. sem hlotið hafa mikla
athygli. Nægir i þvi sambandi
að nefna Fiðlarann á þakinu
sem sýndur var fyrir nokkrum
árum og sáu það 5000 áhorf-
endur og geri önnur áhugafélög
betur. Húsvíkingar hafa veriö
svo heppnir að eiga góða leikara
i gegnum árin. Það er fyrst og
fremst hin mikla breidd sem
hefur verið lífsakkeri félagsins.
Ungir leikarar eru fóstraðir við
hlið þeirra eldri. Þetta gerir það
aftur að verkum að aðalhlut-
verkin eru ekki alltaf i höndum
sömu leikaranna. Með aðalhlut-
verkin að þessu sinni fara:
Hrefna Jónsdóttir, sem leikur
gömlu konuna. Hrefna er eitt
þessara náttúrubarna. Hún lék
fvrst i leikritinu Fiðlarinn á
þakinu og lék þá aðalhlutverkið
Goldu og skilaði þvi meistara-
lega vel. Þorkell Björnsson leik-
ur son hennar, og Guðný Þor-
geirsdóttir leikur tengdadóttur-
ina. Bæði komast þau mjög vel
frá sinum hlutverkum og það
sama gildir um Mariu Axfjörð
sem leikur kennslukonuna.
Það sem vakti þó mesta at-
hygli mina voru smærri hlut-
verkin. Herdis Birgisdóttir er
stórkostleg i hlutverki Serafiinu
og Svavar Jónsson i hlutverki
prófastsins hef ég ekki séð jafn ■
góðan og að þessu sinni. Aðrir l
leikarar skila einnig ágætum I
leik og verður ekki annað séð en |
að Hallmar Sigurðsson leik- j
stjóri hafi skapað heilsteypta og ,
góða sýningu. Hallmar gerir I
einnig sviðsmyndina og er hún I
ekki minnstur hluti sýningar- |
innar. «
Frumsýningargestir kunnu I
lika vel að meta frammistöðu
allra aðstandenda og gamlir |
leikhúsrefir höfðu á orði að ■
sjaldan hafi frumsýningu verið I
eins vel tekið. Segir það kannski
meira um sýninguna en mörg |
orð. Það þarf örugglega ekki aö ■
hvetja Húsvikinga og nær- I
sveitamenn til að sjá þessa sýn-
ingu. En þeir sem eiga ein-
hverja fridaga á lausu i •
febrúarmánuði ættu að drifa sig I
norður til Húsavikur og skoða
Konurnar á Niskavuori.
Arnar Björnsson. '