Þjóðviljinn - 20.02.1982, Síða 18

18 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardágur 20. febrúar 1982
Landssamband íslenskra samvinnustarfsmanna:
Ung og vaxandi samtök
Núverandi stjórn LIS. Fremriröö frá v: Jóhann Sigurðsson, Akureyri,
Kristjana Sigurðardóttir, Isafirði, Þórir Páil Guðbjörnsson, Bifröst,
formaður, Ann Mari Hansen, Hafnarfiröi. Aftari röð frá v: Gyifi Guð-
marsson, Akureyri, Gunnar Sigurjónsson, Kópavogi, Eysteinn
Sigurðsson, Reykjavik, Jóhann Steinsson, Kópavogi, Gunnar Jónsson,
Ilúsavik, Kristinn Jónsson, Búðardai. A myndina vantar Jón
Kristjánsson, Egilsstöðum.
Á siðustu árum hefur
verið að vaxa nýr meiður í
samvinnustarfinu á is-
landi sem vissulega er vert
að geta, þegar horft er til
baka á merkum tímamót-
um 100 ára sögu eða
skyggnst inn í framtiðina.
Þessi nýi meiður er Lands-
samband ísl. samvinnu-
starfsmanna sem stofnað
var að Bifröst, 1.-2. sept-
ember 1973.
Þá voru aðeins starfandi 9 félög
samvinnustarfsmanna, en nú eru
þau orðin 42 og félagsmenn nærri
fimm þúsund. Enn vantar þó á, að
allir starfsmenn samvinnufélag-
anna séu i þessum samtökum, en
fastir starfsmenn munu nú vera
a.m.k. sjö þúsund.
Fyrstu verkefnin
Það rikti mikill áhugi og fram-
kvæmdahugur á stofnþingi LtS
fyrir tæpum áratug og þingið
samþykkti einar 60 ályktanir um
hin margvislegustu mál. M.a. var
ákveðið að ráðast i byggingu or-
lofshúsa að Bifröst fyrir hin ýmsu
aðildarfélög. Nú eru orlofshúsin á
Bifröst orðin alls 25, en auk þess
eiga mörg félög hús viðsvegar um
landið.
Annað verkefni sem fljótlega
var ráðist i var útgáfa blaðsins
Hlynur, sem Sambandið hafði
gefið út sem starfsmannablað
lengst af, en útgáfunni svo hætt.
skyldi vera auðveldast að
finna mesta vöruvalið?
Við mælum með
Domus
Á einum stað bjóð-
um við geysilegt
úrval af alls kyns
vörum á alls kyns verði.
Þú finnur það sem þig
vantar í Domus... og
^ gleymdu ekki kaffi-
teríunni ef fæturn-
ir eru farnir að
lýjast!
1
• Úrval af fatnaði
frá Marks og Spencer
• Leikföng
• Búsáhöld, gjafavörur
og raftæki
• Skófatnaður
• Ferðavörur
• Bakpokar
• Svefnpokar
• Kuldaskór á alla fjölskylduna
.........................................
Ritnefnd Hlyns að störfum skömmu eftir að LÍS hóf útgáfu blaðsins.
Frá v.: Pálmi Gisiason, Sveinbjörg Guðmundsdóttir, Reynir Ingi-
bjartsson, Gunnar Sigurðsson og Guðmundur R. Jóhannsson. — Mynd-
in er tekin 1975.
Hafði LIS um þessa útgáfu sam-
vinnu við Nemendasamband
Samvinnuskólans. Nú er Hlynur
orðinn með stærstu timaritum að
upplagi og meðal áskrifenda allir
félagsmenn i LÍS. Út koma 6 tölu-
blöð árlega.
Þegar LIS var stofnað höfðu um
langt skeið starfað samtök sam-
vinnustarfsmanna annars staðar
á Norðurlöndum. Það var þvi eitt
fyrsta verkefnið að tengjast sam-
starfi þeirra og gerast aðili að
svokölluðu KPA-ráði, sem i eiga
sæti tveir fulltrúar frá hverju
landanna. Siðan hefur LIS tekið
virkan þátt i þessu Norðurlanda-
samstarfi og staðið fyrir nokkr-
um mótum á íslandi með þátttöku
samvinnustarfsmanna frá öllum
Norðurlöndunum. Nú er Pétur
Kristjónsson fyrrv. formaður LIS
formaður KPA-ráðsins.
1 framhaldi af samstarfi við
samvinnustarfsmenn annars
staðar á Norðurlöndum hóf LIS
að standa fyrir hópferðum til
Norðurlanda i samvinnu við Sam-
vinnuferðir/Landsýn. Þetta voru
oftast svokallaðar tjaldferðir þ.e.
dvalið á hinum velbúnu tjald-
stæðum sem eru i þúsundatali á
Norðurlöndum. Með þvi að ferð-
ast i leiguflugi og nota þessa að-
stöðu, hafa þetta orðið langódýr-
ustu utanlandsferðirnar á undan-
förnum árum og hefur verið ferð-
ast um öll Norðurlöndin frá
nyrstu slóðum til þeirra syðstu.
Hefur ferðafólki þótt þetta sér-
staklega þægilegur og skemmti-
legur ferðamáti.
Aöild að
lífeyrissjóðum
Fljótlega eftir stofnun LIS
gerðist sambandið aðili að stjórn
Lifeyrissjóðs SIS fyrir hönd
sjóðsfélaga. Avallt hefur verið
mikið fjallað um lifeyrismálin á
þingum LIS og um siðustu áramót
náöist sá áfangi að verðtryggja
100% lifeyri úr sjóðnum.
Fyrir nokkrum árum beitti LIS
sér svo fyrir stofnnp félags lifeyr-
isþega.
Starfsmannafélag hjá nær
hverju samvinnufélagi eða
fyrirtæki
Mikilvægasti árangurinn af
starfi LIS þessi ár hefur án efa
verið stofnun og starf hinna fjöl-
mörgu starfsmannafélaga, sem
stofnuö hafa verið hjá öllum
kaupfélögunum nema þeim allra
smæstu og ýmsum samvinnufyr-
irtækjum öðrum, en tilvera LIS
hefur svo gert hinn mikla fjölda
samvinnustarfsmanna i landinu
að einni skipulagslegri heild.
Það tekur að sjálfsögðu nokk- -
urn tima að vinna nýjum félögum
og samtökum viðurkenningu og
sjálfsagðan tilverurétt og svo hef-
ur verið i þessu tilfelli. Varkárni
og jafnvel tortryggni hefur gætt
frá stéttarfélögunum og samtök-
um þeirra og sama hefur verið
uppi á teningnum i samvinnufé-
lögunum. LIS og starfsmannafé-
lögin hafa þvi verið eins og á milli
steins og sleggju. Þó miðar stöð-
ugt i áttina með hverju árinu.
Aukin áhrif
samvinnustarfsmanna
Meðal fyrstu baráttumála var
að auka áhrif starfsmanna á störf
og rekstur samvinnufélaganna.
Þar hefur miðað hægt, en skref i
áttina hafa verið, að hjá fjöl-
mörgum samvinnufélögum eru
nú starfsmenn i stjórn, þó viðast
aðeins með málfrelsi og tillögu-
rétt. Viða er það i ráðningar-
samningum, að allir nýir starfs-
menn verða um leið félagsmenn i
starfsmannafélaginu og nokkur
starfsmannafélög hafa gert sér-
staka samninga við fyrirtækin
um ýmis hagsmunamál.
Á sl. ári voru sett ný lög um að-
búnað, öryggi og hollustuhætti á
vinnustöðum, þar sem starfsfólki
á öllum vinnustöðum að undan-
skildum þeim allra smæstu er
gert að skyldu að kjósa sér örygg-
istrúnaðarmenn. Fjölmörg
starfsmannafélög hafa sýnt þess-
um merku lögum áhuga og haft
frumkvæði að þvi að kosnir væru
öryggistrúnaðarmenn og örygg-
isnefndir á samvinnustöðunum.
Þá er fyrirhugað á þessu afmæl-
isári, að samvinnustarfsmenn
minni á það með átaki á öllum
vinnustöðum i samvinnufélögun-
um til að bæta og prýða vinnuum-
hverfið innan dyra sem utan.
Verður sérstök áhersla lögð á
þetta frá 15. mai til 1$. júni.
Mikil umskipti í fræðslu-
málum samvinnustarfs-
manna
Aukin fræðsla og námskeiða-
hald fyrir starfsmenn samvinnu-
félaganna hefur alla tið verið eitt
af höfuðbaráttumálunum hjá LIS.
Stórkostleg breyting varö á þeim
málum, þegar Samvinnuskólan-
um var falið að skipuleggja og
standa fyrir námskeiðahaldi á
vegum samvinnufélaganna fyrir
félagsmenn og starfsmenn. Eru
þessi námskeið einn allra já-
kvæöasti þátturinn i starfi sam-
vinnufélaganna siðustu árin.
Mörg starfsmannafélög hafa
svo staðið fyrir námskeiöum af
ýmsu tagi og þar hefur farið mest
fyrir fræðslustarfinu i Hamra-
görðum, félagsheimili samvinnu-
manna i Reykjavik. I þvi húsi eru
haldin tugir námskeiða hvern
vetur með hundruðum þátttak-
enda.
Við stofnun LÍS opnaði lands-
sambandið fljótlega skrifstofu i
Hamragörðum og þar hefur hún
verið siðan. Að þessu hefur verið
mikill gagnkvæmur styrkur, bæði
fyrir LIS og félögin sem reka
Hamragarða, en það eru starfs-
mannafélögin i Reykjavik ásamt
Nemendasambandi Samvinnu-
skólans. Hefur starfsmaður LIS
jafnframt haft umsjón með fé-
lagsstarfinu i félagsheimilinu.