Þjóðviljinn - 06.04.1982, Qupperneq 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 6. apríl 1982.
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Ctgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Ólafsson.
Kréttastjóri: Þórunn Siguröardóttir.
Lmsjónarmaöur sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Augljsingastjóri: Svanhiidur Bjarnadóttir.
Afgreiöslustjóri: Filip W. Franksson.
Klaöamenn: Auöur StyrkársdóUir, Helgi Ólafsson
Magnus H. Gislason, olaíur Gislason, Öskar Guðmundsson,
Sigurdór Sigurdórsson, Sveinn Kristinsson, Valþór Hlöðversson.
iþróttalréttaritari: Viöir Sigurösson.
L'tlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir Guðjón Sveinbjörnsson.
I.jósmyndir:Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
Ilandrita- og prófarkalestur: Elias Mar. Trausti Einarsson.
Vuglysingar: Hildur Hagnars, Sigriöur H. Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: Guörún Guðvaröardóttir, Jóhannes Harðarson.
Afgreiösla: Bára Sigurðardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Simavarsla: Sigriður Kristjánsdóttir. Sæunn Oladóttir.
Ilúsmóöir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar
Sigúrmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttír, Halla Pálsdóttir, Karen
Jónsdóttir.
Ltkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Slöumúla 6,
Keykjavik, slini 81JJ2
Prentun: Blaöaprent hf.
Þar er skuld
okkar
• Á Alþingi hefur nú nýlega verið lagt fram
stjórnarfrumvarp um málefni aldraðra og er frum-
varpið undirbúið af nefnd, sem Svavar Gestsson,
ráðherra, setti í það verkefni fyrir nokkrum mán-
uðum.
• Með lögum um Framkvæmdasjóð aldraðra, sem
samþykkt voru á siðasta ári er stóraukið það
fjármagn, sem verja skal til framkvæmda í þágu
málefna aldraðra. Samkvæmt þeim lögum er m.a.
gert ráð fyrir að lagt verði á sérstakt gjald 200,-
krónur á næralla skattþegna á ári hverju i fimm ár og
renni það f jármagn i Framkvæmdasjóð aldraðra auk
annarra tekna sjóðsins.
• Þessi sérstaka skattlagning á að koma til fram-
kvæmda í fyrsta sinn nú á þessu ári og verður 200,-
krónur á einstakling, en breytist síðan á komandi ár-
um í samræmi við breytingar á skattvísitölu.
• Með þessari fjáröflun er skapaður grunnur til
meiriháttar átaks í málefnum aldraðra.
• í greinargerð með því stjórnarf rumvarpi sem nú
hefur verið lagt fram á Alþingi segir að það sé eitt
meginmarkmið frumvarpsins að stuðla að því að
aldraðir geti sem lengst búið eðlilegu heimilislífi.
Minnt er á að ein aðalforsenda þess að þetta markmið
náist sésú að um allt land verði rekin virk heimaþjón-
usta fyrir aldraða. Samkvæmt frumvarpinu er gert
ráð fyrir að í heimaþjónustunni felist heimilislækn-
ingar, heimahjúkrun og endurhæfing í heimahúsum
og að þessir þættir verði í höndum starfsliðs heilsu-
gæslustöðva. En í f rumvarpinu er einnig gert ráð fyr-
ir að í heimaþjónustunni felist f leira, það er að segja
aðstoð við heimilisstörf, félagsráðgjöf og heim -
sending matar og að þessir þættir verði í höndum
starfsmanna félagslegrar þjónustu viðkomandi
sveitarfélags. Mikil áhersla er á það lögð að komið
verði á fót samstarf i milli félagslega þáttarins annars
vegar og heilbrigðisþáttarins hins vegar.
• Samkvæmt frumvarpinu er gert ráð fyrir að vist-
menn á dvalarheimilum fyrir aldraða skuli aldrei
halda eftir til eigin þarfa minna en 25% tekna sinna,
og aldrei lægri f járhæð en krónur 1.500,- á mánuði. Og
lagt er til að vistmaður á hjúkrunarheimili,
hjúkrunardeild eða sjúkradeild haldi eftir til eigin
þarfa eigi lægri fjárhæð en sem svarar 15% eigin
tekna, og aldrei lægri fjárhæð en krónur 1.000,- á
mánuði. (Krónutölur þessar eiga svo að breytast í
samræmi við breytingar á greiðslum bóta almanna-
trygginga).
• Hér er um verulegar hagsbætur að ræða fyrir þá
vistmenn á stofnunum sem ekkert fé hafa haft til
eigin umráða nema lágmarksskammt vasapeninga.
• [ því frumvarpi um málefni aldraðra, sem heil-
brigðisráðherra hefur nú lagt fram á Alþingi er að
finna f jölmörg nýmæli.
• Lagter til að yf irstjórn öldrunarmála sé í höndum
eins ráðuneytis, heilbrigðis- og tryggingamálaráðu-
neytis, og að þar verði sett á stofn sérstök deild til að
annast þennan málaflokk. Lagt er til að sett verði á
stofn sérstök samstarfsnefnd þeirra aðila sem um
öldrunarmál f jalla. Verkefni hennar á m.a. að vera að
annast áætlanagerð um málefni aldraðra fyrir landið
í heild og að vera tengiliður milli ráðuneyta, stofnana
og samtaka, sem starfa að málefnum aldraðra. Lagt
er til að við hverja heilsugæslustöð starfi þjónustu-
hópur aldraðra, þ.e. samstarfshópur starfsfólks
heilsugæslustöðvarinnar, starfsfólks sem vinnur að
félagslegri þjónustu svo og annarra, sem að
öldrunarþjónustu vinna á viðkomandi þjónustusvæði.
• Margt f leira mætti telja úr þessu frumvarpi, sem
vonandi verður að lögum nú á ári aldraðra.
• Nær 10% allra (slendinga eru nú 65 ára og eldri.
Með aukinni tækni í atvinnulíf inu má búast við því að
starfsaldur manna styttist og fólk komist fyrr á eftir-
laun.
• Ríki og sveitarfélög þurfa nú þegar að taka hönd-
um saman og tryggja öfluga framfarasókn í
málefnum aldraðra. —k.
■ Mikill viöbún- :
| aöur í Moskvu I
■ Það er viðar en á islandi J
Isem áttræðisafmælis Hall- I
dórs Laxness verður minnst I
á viðeigandi hátt. Austur i ■
i Moskvu er mikill viðbúnaður J
Iað sögn sovésku fréttastof- I
unnar APN. 23. april verður I
hátiðasamkoma i Vináttu- *
■ húsinu i Moskvu á vegum J
Ivináttufélagsins Sovétrikin I
— island og Rithöfundasam- I
bands Sovétrikjanna. ■
■ Sovésku bókmennta- J
Ifrömuðurnir Anatoli Saíra- I
nov leikskáld og Sergej Zala- I
gyn rithöfundur munu taka ■
• þátt i hátiðahöldunum, en J
Iþeir hafa báðir hitt Halldór^ I
Laxness að sögn APN. Og* I
Valentina Morozowa, sem ■
i átt hefur aðild að þýðingum J
Imargra verka Laxness á I
rússnesku mun flytja erindi I
um lif og starf skáldsins. J
■ Meðal annarra sem nefnd J
Ieru i sambandi við hátiöa- I
höldin eru Vladimir Jakúb, I
einn fremstu norrænufræð- ■
■ inga Sovétrikjanna, og Svetl- J
Iana Nedeljaeva-Stepana- I
vichene, dósent við Háskól- I
ann i Vilnius, sem er höfund- '
■ ur nokkurra bókmenntarit- J
Igerða um skáldskap Lax-' I
ness.
■ Bóka- og
| myndasýning
I' I frétt APN segir aö Lax- I
ness sé einn sá rithöfundur á I
Norðurlöndum sem vinsæl- |
astur er i Sovétrikjunum, og ■
j bækur hans hafa komiö út i í
j tugum útgáfa frá þvi i upp- •
, hafi sjötta áratugarins á *
Irússnesku, litháisku, lettn- I
esku, eistnesku, armensku, I
grúsisku og úkrainsku. t I
, samvinnu við Lenin-bóka- '
Isafnið verður m.a. bókasýn- {
ing i vináttuhúsinu á Lax- |
ness-útgáfum. Þar verður I
, einnig sett upp ljósmynda- ■
Isýning sem helguð er rithöf- |
.undarferli Laxness, og hefur |
félagið MIR látið ýmislegt *
, Ijósmyndaefni i té.
\Hátíöardagskrá \
j í sjónvarpinu j
Þá verður áttræðisafmælis |
■ Laxness minnst á margan ■
I' hátt i sovéskum fjölmiölum. I
„LiteraturnajaGazeta" mál- |
gagn Rithöfundasambands |
Sovétrikjanna mun birta •
I' langa grein i þessu tilefni og I
hátiöadagskrá verður á einni |
rás i sovéska sjónvarpinu. |
Það er semsagt ljóst að is- ■
I* lenskir fjölmiðlar og menn- I
ingarstofnanir hér verða að j
hafa sig alla við ef takast á |
að slá út Rússa i Laxness- ■
J hátiðahöldum. I
klippt
Boöskapur hins
vopnaöa friöar
„Ungt fólk, hversu friðelsk-
andi sem það er, og einmitt
vegna þess, á að horfast i augu
við þá bláköldu staöreynd, að
frelsið og friðurinn verði ekki
varðveitt nema i skjóli vopna”.
Sá sem svona mælir heitir Ell-
ert Schram og flytur boðskap
hins vopnaða friðar i siðdegis-
blaðinu um helgina. Á sömu leið
var mælt i fyrra mánuði i Aust-
ur-Þýskalandi. Þá var einnig
verið að mæla gegn friðarhreyf-
ingunni sem er farin að njóta
fylgis þar eystra einsog annars
staðar. Sömu rökin gegn sömu
hreyfingu.
„Friðurinn veröur ekki
tryggður með þvi að veikja At-
lantshafsbandalagið og einlægir
friðarsinnar vinna málstað sin-
um ekki gagn með andróðri
gegn Nató”. Þetta eru nákvæm-
lega sömu orðin og sögð eru
eystra gegn friðarhreyfingunni
og ef Varsjárbandalagið væri
sett inni þessa setningu i stað
Nató.fengjum við sömu útkom-
Etiö af
skilningstrénu
Ekki tekur nú betra við þegar
ritstjóri siðdegisblaðsins tekur
að beita íyrir sig „skilningi”.
„Að mörgu leyti er vel hægt að
skilja, að ungt fólk hafi imugust
á her i landi,” Þá er að sjálf-
sögðu barnaskapur að vera á
móti her i landi samkvæmt
Schram. „Þeir lita á Atlants-
hafsbandaíagið sem hernaðar-
bandalag og sjá vopn i hverju
skúmaskoti á Keflavikurflug-
velli”. Svona eru þessir bann-
settir herstöðaandstæðingar.
Það er nú eitthvað annað en
hann Ellert hann telur að Nató
sé friðarhreyfing og amriski
herinn á Keflavikurflugvelli
hafi marglita flugelda til að
„verja” landið.
Ellert Schram kemst svo
frumlega að orði um hlutverk
Atlantshafsbandalagsins fyrr
og siðar, „Nato er bandalag
frjálsra þjóða, hornsteinn þess
að við búum við frelsi og frið”.
Þegar hornsteinn „friðar” er
gjörr af helvopnum hlýtur mað-
ur að spyrja hvernig hornstein-
ar hernaðarbandalaga lita út i
augum mannsins. Og nú er Ell-
ert Schram búinn að sanna fyrir
M •», «
sc. «!»:* I 0MbMXikc
IkívIw.- binclo ♦ HSoi w tol«-
i«xo<lotb>n (nb «iÍKiow»io'4ro>
I>» b*. •*» ».-o8>(»« Mf.
Ef æskan vill
rétta þér......
j *<>4«>:»». «>!»
•-IHlbtMlí. *K«Ú0 •« 1*0»
>t> *J»8v. 4*41
»* htiB kyoiioMi upí' I riu
«•* »* *>»» o* micfni >4
KtrmUo >
ÍfclVlW* JÚKÍiío)
H»4oom: bloiW.»M' KM
tM»>« »n»vó*fo« «rH*>>»K
bo « b>e *»n>:o MO 1 fUio
*<fct:. vímaaifttto:
úMlt tw >(V ,a»i ,* im t
tM»«kro»i*«». Vwi »:i
>:*» !*tUr itóm
.( *1k>oí0 b*oa 0*0* o« tyoö'klo.
<"*0. M o« ma«.o»>okd. auo
x «8o>: AC>oiKl>U>l>4«tolo*i8
>:< «k*8 kirfoi (:*8 xn« ick*ooon
W. «8 Mmii <*t» 1 Nki>:
«si*umí». Mutinúm mkú opr o*i
»»8<8.1 bv*3o ra:
frtt>»fv:p:to«>i, lj»U>«áo;.:.
■uMlw*.
> 1 oo*u »>8 M klUOktK
tiðo Jlon-K'. o* t«c« ,«*»» Wl »k«t
0* 0« imu Oíí OKAxo bú*.
K*|k n b*ot o, 1*30
o» ?r«« og VSoflo .«
ptti. tfcow t*ooofo :«k»» »v
(><0ko,.Vk :uo.do*v8- ti
»<f8» tMfjr. bo>>« <*
KíUkk/x b:*« <« »
«•>;«> • loíoioj: *»Kf fcjóttí
UCF'. A >:«8oh o:,:»*>ln<i fc«j«
wra: fK»>» ;<* »0K.»:o:
IM vnv, oíaabMx KM tu
:>. «o bh í :»:.«< ««* vttMK !ft'»
u srlotan
x IKxniit i btfkkl .'MfooK-
*> WOíVkllK'ttn, k«b< 1 •:»»
Aonufim t>«i ;■«
o’oa 1 <«.k<> : <:rtj;o:foK
flio*. :tl t*« .«< «8 'o ofl Xf» rfti-
:»»».(> illofUn
«* •>» »18 *« >■«« 14»4:o*
«•» «okoS»*<» bwMiwxb***
ó:»k, *«ra tiwj <b**o »8 U> uo*i
It'k. A» oÆ»: bcyi; » vtl btt«l »8
vkifjo, »t! oh*1 fóitl ilofl l«:ott:'< <
1*1 1 ttðfji. »* 8j*>Ao>:bo>«t.>*fla,
hKifo: M-.o < t*. »u »8 tw*:o <>»
oora bw.o k<o:«. (:»*>:,
•H*8» « bkkb:< 01 ort >(»<i k»:
ÍK-lKbt'irtofct.H (;rtto»i,.-» t.Vbí-
A!l*»ab»fcbo»»:o*S« *;<• b»>*rt-
wl:*o>‘*U* «f X,;* vortB 1 b'fO.’H
tttjfo.-<nrtHt»<MHUnKrU<ro-rtri>»mo.
>:»>, otm b:o**8 «<» :
•<: !>»(• >’, I bort ort<>>:rtauj:p* <tnv
>>*.* :'tirt»>H.yyrto*>b, >s». :>kss
olí>« raflirt »ia:í*M«f o* ftrtoíVií'tf
f.*K«to>Kb :*«« «, virtrto i viibjo,.
una. Þetta eiga að heita „rök”
— og svona fallast þeir i faðma
fulltrúi skrifræðisins i Austur-
Þýskalandi og skrifblók Sjálf-
stæðisflokksins á síðdegisblað-
inu.
Ódýr
jafnaöarmerki
Ellert Schram varð fyrir þvi
óláni fyrir helgina að hitta
menntaskólastrák uppáklæddan
ieinhverju dimmententabriari i
nasistaskrúða. Þetta vekur með
honum mikla hneikslun og
fyrirlitningu, þó hann af kristi-
legum bróðurkærleik nefni að
drengurinn hafi visast ekki vit-
að hvað hann var að gera.
„Nasisminn vakti upp allt hið
versta ifari mannsins, rétt eins-
og kommúnisminn gerir i dag”.
Það væri mönnum einsog
Schram hollt að minnast þess
hverjir lofuðu á sinum tima hið
unga brúna æskuliö. „Ungu
mennirnir með hreinu
hugsanirnar”, kallaði Mogginn
þessa menn sem gengu lika all-
flestir i Flokkinn hans Ellerts
Schram um siðir. Ellert setur
sumsé jafnaðarmerki á milli
nasisma og kommúnisma. Sið-
an gerir hann sér litið fyrir og
setur jafnaðarmerki á milli
kommúnismans og samtaka
herstöðvaandstæöinga. Þyrmdu
okkur við þessum vulgaribus!
Ef þessi rökleiðsla væri hermd
uppá Schram sjálfan þá væri
hægt aö segja að þeir væru eins
Adolf Hitler og Ellert Schram,
báðir vara þeir við hættunni af
kommúnismanum. Þetta er hér
nefnt til að benda á fáránleik-
ann i röksemdafærslunni.
09
okkur, „að frelsið og friöurinn
verði ekki varðveitt nema i
skjóli vopna”.
Friðarhreyfingar berjast
gegn vopnakaupphlaupi stór-
veldanna. 1 Austur Evrópu mið-
ast brátta friðarsinna við heri
Varsjárbandalagsins sem þar
eru á vappi með vígtól sin.Gegn
þeim beinist baráttan eystra. I
Bandarikjunum er vigbúnaðar-
stefna rikisstjórnar Ronalds
Reagans helsti skotspónn
friðarhreyfingarinnar banda-
risku. Og hér á landi beinist
baráttan að sjálfsögöu gegn
þeim her sem hér er og þvi
bandalagi sem við erum i.
Við erum ekki i Varsjár-
bandalaginu og við höfum ekki
rússneskan her i landinu, þó
stundum mætti halda að Rauöi
herinn stæði með alvæpni fyrir
utan ritstjórnarskrifstofur
Morgunblaðsins og Visis. Sam-
tök herstöðvaandstæðinga láta
sig einnig friðarmál annars
staðar i veröldinni miklu skipta.
Þess vegna hafa samtök her-
stöðvaandstæöinga beint geir
sinum i átt til Sovétrikjanna og
staðið fyrir mótmælaaðgerðum
gegn hernaðarpólitik þeirra. En
Schram veit þetta greinilega
ekki. Fákunnátta hans og van-
þekking er mikil en honum er
vorkunn, bæði vegna þess hve
ungur hann er og svo hins að út-
varpið og sjónvarpið hafa staðið
sig betur i fréttaflutningi af öðr-
um vettvangi (t.d. Verslunar-
ráðs) heldur en samtökum her-
stöðaandstæðinga. Hvað segir
ekki Ellert Schram: „Þegar
ungt, óþroskað og reynslulitið
fólk er annars vegar, er engin
ástæða til annars en að taka þvi
af skilningi”. — óg
skorriö