Þjóðviljinn - 06.04.1982, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJIN'N Þriöjudagur 6. april 1982.
Hér er Begin að Iýsa þvi yfir
á þingi að aldrei veröi horfiö
aftur til hernumdu svæö-
anna.
Hvaö á
Begin við með
sjálfstjórn?
Auknar mótmælaað-
gerðir Pale'stínuaraba
gegn hernámi ísraela á
vesturbakka Jórdanár
og Gazasvæðinu eru
m.a. tengdar því, að nú
þegar Egyptar eru að
fá afganginn af sínu
landi aftur út á sér-
friðarsamkomulag
sitt, er (sraelsstjórn
jafn óralangt frá því
og áður að vilja viður-
kenna rétt Palestínu-
manna til sjálfstjórnar
sem einhverja raun-
verulega þýðingu hafi,
hvað þá að hún vil ji svo
mikið sem ræða hug-
myndina um sérstakt
ríki Palestínuaraba á
hernumdu svæðunum.
t Camp David-samkomu-
laginu milli tsraela, Egypta
og Bandarikjamanna, er
gert ráð fyrir þvi að Pal-
estinumönnum sé veitt sjálf-
stjórn. Palestinumenn voru
sjálfir aldrei sáttir viö þær
hugmyndir, og reyndar eru
Egyptar ekki sáttir við það
heldur hve naumt stjórn
Begins vill skammta þessa
svokölluðu sjálfstjórn. En
hugmyndir Begins eru i stór-
um dráttum þessar:
— ísraelar haldi áfram
uppi löggæslu á hernumdu
svæðunum.
— íbúar svæðanna verða
að velja á milli israelsks eða
jórdansks rikisborgara-
réttar (m.ö.o. það er ekki
gert ráö fyrir palestinsku
rikisfangi).
— tsraelar eiga áfram að
geta tekið sér búsetu á her-
numdu svæðunum.
í greinargerð israelskrar
stjórnarnefndar er nánar
kveðiö á um þessa hluti á
svofelldan hátt:
— Sjálfstjórnin (sem nær
þá til nokkurra sveita-
stjórnarmála) á aðeins að ná
til Araba á hernumdu
svæðunum, ekki til ísraela.
— Vinna verður gegn þvi
að sjálfstjórn verði skref á
leiðinni til stofnunar Pal-
estinurikis.
— tsrael á að hafa yfir-
stjórn yfir öllum vatns-
birgðum. (I greininni hér við
hliöina er fjallað um mikil-
vægi þessa atriðis).
— Sjálfstjórnin hefur ekki
leyfi til að gefa út vegabréf,
peninga, frimerki, inn-
heimta skatta upp á eigin
spýtur, né heldur stýra út-
varpi eða sjónvarpi.
— Ritskoðun verður
áfram á blöðum.
— öryggisyfirvöld eiga að
samþykkja hver getur verið i
framboði til stofnana sjálf-
stjórnarskipunarinnar til að
þannig sé hægt að koma i veg
fyrir áhrif PLO —- (Frelsis-
hreyfingar Palestinu). ,
— tsraelskir landnemar á
svæðunum eiga aö hafa léyfi
til aö bera vopn.
— tsraelar komi sér upp
vopnabirgðum og leggi nýja
vegi um svæðin til hernaöar-
þarfa.
Sjálfstjórnarskammturinn
er þvi afar smár eins og hver
maður getur séð — og ekki
nema von að mótmælin risi
hátt.
P ALE STÍNUMÁLIÐ
Bannaö að bora
Fáir hafa veitt þvi athygli að
þriöjungur þess jarðvatns sem
israelskur landbúnaður notar
kemur frá hernumdu svæðunum,
sem eru alls um 6000 ferkilómetr-
ar. Þaðan er „tappað af” um 600
miljónum rúmmetra á ári. Og
það er til að tryggja sér þessar
vatnsbirgðir að siðan vesturbakki
Jórdanár var hernuminn hefur is-
raelska herstjórnin bannað
Palestinumönnum aö bora eftir
vatni til áveitna.
Palestinskir bændur i fjallahér-
uðunum verða þvi að láta sér
nægja það regnvatn sem fellur á
veturna og á vorin — meöan það
vatn sem dýpra liggur er haft til
að vökva israelska appelsinu-
lundi niðri viö ströndina.
Handan viö fjallgarðinn, sem
sker vesturbakkann frá norðri til
suðurs, hallár landinu niður að
Jórdandalnum og Dauða hafinu,
en yfirborð þess er 400 metra
undir sjávarmáli. Einnig þar er
hægt að reka arðbæran land-
búnaö þótt landrými sé af skorn-
um skammti. Til þess þarf ekki
mjög mikið af jarðvatni — dælt er
upp um 50 miljónum rúmmetra af
vatni á ári, og fimmtiu miljónir til
viðbótar koma úr náttúrulindum
m.a. i Jerikó.
En af þeim 50 miljónum rúm-
metra sem upp er dælt fara 17
miljónir til að sjá fimm israelsk-
um nýlendubyggðum I norður-
hluta dalsins fyrir vatni. Ca. 2400
landnemar deila þar 2400 hektur-
um lands sem teknir voru eignar-
námi „af öryggisástæðum” eftir
striðið 1967.
Og mikið af þessu vatni kemur
frá djúpri holu sem boruð var viö
nátturulega lind sem hafði verið
veitt vatni frá um skurð til E1
Quja, palestinsks bæjar. Fyrir
tveim árum þornaði Iindin meðan
haldið var áfram að dæla upp
vatni af 300 metra dýpi úr isra-
elska brunninum.
Þetta vatn nægði m.a. til að
reka sundlaug fyrir tsraela — með
an arabiskir bændur fengu hvorki
aö kaupa né iána vatn úr brunni
landnemanna. Arabisku bænd-
urnir urðu fyrir miklu tjóni.
Israelar halda þvi fram að
hvarf lindarvatnsins komi þeirra
djúpa brunni ekkert við. En stað-
reyndin er sú að ekki eru nema
30 metrar á milli, og sama
vatnið hefur nært brunn og lind
frá regnskúrum á fjöllunum efra.
tsraelsk byggð á hernumdu svæði; og það skiptir miklu hvaðan vatnið kemur.
Einnig á Gazasvæðinu niðri við
ströndina hafa israelsk yfirvöld
bannað Palestinumönnum aö
grafa nýja brunna. Upp er gefin
sú ástæða að þeir „fari illa með
vatnið”. En hér er svo háttað, að
appelsinulundir Palestinumanna
risa á sléttunni við sjóim\ en rækt-
að land i tsrael er nokkru hærra.
Þvi eru aðstæður hér aðrar en
bær sem eru á vesturbakkanum:
nýir brunnar i Gaza gætu tappað
af grunnvatni frá tsrael.
Palestinskur landbúnaðarsér-
fræðingur segir, að Palestinu-
menn fái nú aö nýta aðeins um 5%
af grunnvatni hernumdu svæð-
anna — afgangurinn er ætlaður
landbúnaði i tsrael eða nýlendu-
byggðunum á vesturbakkanum.
Þetta skiptir ekki litlu i landi þar
sem vatn er gulls igildi.
—áb tók saman
Sigurjón Pétursson afhendir þeim Andrési Indriðasyni og Arna Þórarinssyni barnabókaverðlaunin.
(Ljósm.: Ari).
Barnabókmenntaverðlaun Reykjavíkurborgar:
Pollabók Andrésar
Andóf Palestínuaraba á
vesturbakka Jórdanar
gegn ísraelskum hernáms-
yfirvöldum fer harönandi.
í átökum fyrir rúmri viku
létu sex Palestínumenn lif-
ið fyrir byssukúlum
ísraelskra hermanna.
Israelar segja jafnan, aö
öryggisþarfir þeirra ráði
því að þeir koma upp Gyð-
ingabyggðum á hermundu
landi og neita Palestínu-
mönnum um sjálfsstjórn
sem einhvers virði er. Þeir
minnast síður á efnahags-
lega þýðingu hernumdu
svæðanna, sem ekki hvað
sist er tengd yf irráðum yf-
ir grunnvatni á þessum
slóðum.
traelskur landbúnaður er há-
þróaður og notar um 1.8 miljarða
rúmmetra af grunnvatni á ári. Og
telur sig þurfa miklu meira i
þessu sólrika en þurra landi.
er líka styrjöld
um vatnsbirgðir
Indriðasonar
Á Gazasvæðinu
Hið sama á reyndar við um 20
israelska djúpa brunna á vestur-
bakkanum. Þar hefur verið borað
niður á 300 metra dýpi, en brunn-
ar palestinumanna eru 60—120
metra djúpir. tsraelar halda þvi
fram að hér sé um mismunandi
vatnsbirgðir að ræða. Og Pale-
stinumenn staðhæfa að vatn úr
„þeirra” birgðum sfist niöur i þau
foröabúr sem tsraelar dæla upp
úr og þvi taki israelskir brunnar
vatn frá brunnum palestinu-
manna.
Andrés Indriðason hlaut verð-
laun þau sem Reykjavikurborg
vcitir á ári hverju fyrir bestu
frumsömdu barnabókina. Bók
Andrésar heitir „Polli er ekkert
blávatn” og kom út hjá Máli og
menningu. Þetta er önnur
skáldsaga Andrésar fyrir börn,
en fyrir hina fyrstu, Lykiabarn,
hiaut hann barnabókaverðlaun
sem Mál og menning veitti á af-
mæli sinu 1979.
Arni Þórarinsson ritstjóri
hlaut verðlaun fyrir best þýddu
barnabókina, „Einn i striði”
eftir Evert Hartman, hol-
lenskan rithöfund. Iðunn gaf út.
best |
Sigurjón Pétursson, forseti >
borgarstjórnar, afhenti verð- I
launin og fjallaði i ávarpi sinu I
um mikilvægt hlutverk þeirra |
manna, sem með framlagi sinu ■
til barnabókmennta væru I
fremstir i baráttusveit þeirra I
sem vilja aö bókmenntir lifi I
meðal þjóðarinnar. ■