Þjóðviljinn - 01.05.1982, Qupperneq 5

Ilclgin 1,— 2. mai 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
Verkalýðshreyfmgin á Italíu:,
ítölsk verkalýðshreyfing
stendur nú frammi fyrir
samningagerð sem inni-
heldur ýmsa nýja þætti að
því er varðar umboð og
ábyrgð verkalýðsfélaga/
eftirlit með framleiðslu>
baráttu við verðbólgu, at-
vinnulýðræði og fleira
þessiegt.
bessir samningar fara fram við
aðstæöur mikils og langvarandi
atvinnuleysis, um 20% verðbólgu
og oft stirðrar sambúðar milli
þriggja verkalýðssambanda
(CGIL, CISL og UIL), sem og
milli verkalýðsforystu og
óbreyttra liðsmanna. En þeir
þykja altént fróölegt dæmi um
það að itölsk verkalýðshreyfing
sé reiðubúin til að reyna eitthvað
nýtt.
16% þak á hækkanir
Nú þegar hafa rikisstjórnin
(kristilegir demókratar,
sósialistar og smáir miöflokkar)
og verkalýðshreyfingin (þar sem
kommúnistar og sósialistar ráða
mestu) gert með sér samkomulag
um baráttu gegn verðbólgu. Höf-
uðinntak þess er að engar
hækkanir, hvorki á kaupi né
verðlagi, megi fara yfir 16%.
Tillaga um slikt samkomulag
kom fram i nóvember leið á þingi
verkalýðssambands sem
kommúnistar ráða mestu i
(CGIL). Hugsunin að baki þvi er
á þessa leið: Reynt verður að
hleypa veröbólgunni ekki yfir
16% á árinu 1982. Allar hækkanir
sem fara upp úr þvi þaki
verða fyrir skattlagningu. Aftur á
móti hafa launahækkanir sem
veröa undir þakinu ekki áhrif til
skattahækkana — hvorki á launa-
fólk né atvinnurekéndur. Fyr-
irtækin verða einnig undir eftirliti
samkomulagsins — veröhækkan-
ir sem nema meiru en 16% og
ekki er hægt að réttlæta með
hækkunum á verölagi erlendis
(þarna er sýnilega umdeilanleg
smuga) — þær verða einnig fyrir
ýmislegri refsiskattlagningu.
Með og móti
Verkalýöshreyfingin mælir
með slikri tilraun á þeim forsend-
um að með þessu móti haldi þeir
verkamenn kaupmætti launa sem
fá fullar dýrtiðaruppbætur —
m.ö.o. þeir lægst launuðu. Hins-
vegar verða þeir sem hafa
miðlungslaun og þaðan af hærri
að slá af vonum sinum um kaup-
hækkanir.
Með þvi að ganga aö þessum
Tilraunir með
verðbólguþak og
atvinnulýðræði
skilmálum hefur verkalýðshreyf-
ingin einnig krafist og fengið eft-
irlitmeð verðlagi einkafyrirtækja
og á opinberri þjónustu.
Málið verður að sjálfsögðu ekki
svona einfalt i framkvæmd. Það
er erfitt en ekki ómögulegt fyrir
verkalýðshreyfinguna aö fylgjast
með þvi að virt sé þak á launa-
hækkanir. En það er enginn vafi á
þvi, að það verður enn erfiöara
fyrir verkalýðssamtökin og
stjórnina að fylgja eftir svipuðu
eftirliti með verðlagi. Að undan-
förnu hafa margir verksmiðju-
alltof bjartsýnir á að það gangi
eftir sem áformað er.
Tvær nýjungar eru á döfinni
sem kalla má eftirtektarverð
frávik frá hefðbundnum hugs-
unarhætti I italskri verkalýös-
hreyfingu. Hin fyrri er nefnd
„fyrirtækisáætlun” en hin siöari
„samstöðusjóður”.
Hugmyndir um fyrirtækja-
áætlanir komu fram á þingi CGIL
þegar árið 1979. Þær fela það I
sér, að fyrirtæki sem ná vissri
stærð séu skyldug til að gera sér
verkalýðshreyfinguna. Fyr~
irtækin eiga að ræöa áætlanirnar
við verkalýðshreyfinguna og
niðurstaðan af „sameiginlegri
umfjöllun” skal siðan lögð fyrir
opinbera aðila.
I fljótu bragði sýnast ýmsir
lausir endar á slikri meðferð
mála. En verkalýöshreyfingin
telur sig meö þessu fá i hendur
auknar upplýsingar, sem skapi
betri möguleika fyrir eftirlit
verkalýðssamtakanna með fjár-
festingum, vinnutilhögun og nýt-
ingu fjármagns. Um leið er sem
Atvinnumiðlunarskrifstofa iRóm: iengi hefur verið togstreita á milli'„atvinnusinna” og „kauphækkun-
arsinna”.
fundir verið haldnir um alla Italiu
til að kynna þessi mál. Stundum
kemur fram opinská andstaöa
gegn samkomulagi af þessu tagi,
en meira ber þó á þvi, að verka-
menn eins og biði átekta, ekki
margra ára áætlun um stefnu i
framleiðslu og sölu, tækni-
væðingu, skipulagningu vinn-
unnar og fjárfestingum. Þessar
áætlanir á svo að leggja bæði fyr-
ir opinberar áætlanastofnanir og
verkalýðshreyfingin neyði sjálfa
sig til að taka á sig meiri ábyrgð á
efnahagsstefnuna og yfirstiga
þær andstæður sem oft verða á
milli almennra markmiða hennar
og ýmissa sérkrafna.
Verkamenn hjá Alfa Romeo ræða
um verðbólgusamkomulag
verkaiýðssamtakanna við rikis-
stjórnina.
Samstöðusjóður
Tillögur um samstöðusjóö
komu einnig frá CGIL — nánar
tiltekiö i febrúar i fyrra. Þar er i
stuttu máli sagt gert ráð fyrir þvi
að komið sé á fót sjóði, sem i
rennur 0.5% af öllum launum.
Verkalýðshreyfingin stjórnar
þessum sjóði og getur notað hann
til aðstoðar við þá sem einkum
þurfa á „samstöðu” að halda.
Þessi sjóður er ekki sist niður-
staða af langvinnri umræðu i
verkalýðshreyfingunni um
Suður-Italiu, þar sem atvinnu-
leysi er mun meira en i hinu iðn-
vædda norðri og hefur gengið
seint að breyta þeirri þróun svo
um munaði. Nánar tiltekið mun
sjóðnum ekki sist ætlað að taka
viö af neyöarhjálp til þess fólks
sem haröast varð fyrir barðinu á
jarðskjálftum á Suður-ltaliu ekki
alls fyrir löngu; flýta fyrir at-
vinnuuppbyggingu þvi til handa.
Þetta er allt fróöleg dæmi um
að itölsk verkalýöshreyfing er
fús til endurnýjunar á stefnu og
aðferðum. Hitt er svo annað mál,
að margir lausir endar eru enn á
þessum málum — ekki sist truflar
það myndina, hve ósamstætt
italskt atvinnulif er, hve munur á
einstökum héruöum er mikill og
hve mikið er um allskonar
„svarta vinnu” sem hvergi kemst
á skýrslur Það er líka vist að
itölsk borgarastétt er ekki meira
en svo hrifin af þvi, að þurfa aö
búast við vaxandi itökum og
áhrifum verkalýössamtakanna á
ýmsum sviöum.
— AB tók saman.
Bandalag starfsmanna
ríkis og bœja
sendir félagsmönnum sínum
og íslenskri alþýðu baráttukveðjur
á hátíðisdegi launafólks.