Þjóðviljinn - 22.07.1982, Side 12

12 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 22. júli 1982
S.I.N.E.
Sumarþing SINE verður haldið
i Félagsstofnun stúdenta
laugardaginn 24. júli kl. 14.
Fundarefni:
1. Skýrsla stjórnar og fulltrúa SINE i LÍN.
2. Stjórnarskipti.
3. Fréttir úr deildum.
4. Kosning fulltrúa SÍNE i stjórn LÍN og
samband ÆSÍ.
5. Önnur mál.
Félagar fjölmennið
Norrænir styrkir til þýðingar og útgáfu
Norðurlandabókmennta
Siðari úthlutun 1982 á styrkjum til útgáfu norrænna bök-
mennta i þýðingu af einu Norðuriandamáli á annað fer
fram á fundi Uthlutunarnefndar i Jiailst.Frestur.il að skila
umsóknum er til 1. október n.k.Tilskilin umsóknareyðu-
blöð og nánari upplýsingar fást i menntamálaráðu-
neytinu, Hverfisgötu 6, Reykjavik, en umsóknir ber að
senda til Nabolandslitteraturgruppen, Sekrateriatet for
nordisk kulturelt samarbejde, Snaregade 10, DK-1205
Köbenhavn K.
MENNTAMALARAÐUNEYTIÐ,
20. júli 1982.
Styrkur til háskólanáms i Japan
Japönsk stjórnvöld bjóða fram styrk handa Islendingi
til háskólanáms i Japan námsárið 1983—84 en til greina
kemur að styrktimabil verði framlengt til 1985. Ætlast er
til að styrkþegi hafi lokið háskólaprófi eða sé kominn
nokkuð áleiðis i háskólanámi. Þar sem kennsla við jap-
anska áskóla fer fram á japönsku er til þess ætlast að
styrkþegi leggi stund á japanska tungu um a.m.k. sex
mánaða skeið. Umsækjendur skulu ekki vera eldri en 35
ára.
Umsóknir um styrkinn, ásamt staðfestum afritum próf-
skírteina meðmælum og heilbrigðisvottorði skulu sendar
menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu 6, 101 Reykjavik,
fyrir 20. ágUst n.k. — Sérstök umsóknareyðublöð fást i
ráðuneytinu.
MENNTAM ALARAÐUNEYTIÐ,
20. júli 1982.
Söluskattur
Viðurlög falla á söluskatt fyrir júnimánuð
1982, hafi hann ekki verið greiddur i
siðasta lagi 26. þ.m.
Viðurlög eru 4% af vangreiddum sölu-
skatti fyrir hvern byrjaðan virkan dag
eftir eindaga uns þau eru orðin 20%, en
siðan eru viðurlögin 4% til viðbótar fyrir
hvern byrjaðan mánuð, talið frá og með
16. ágúst.
Fjármálaráðuneytið,
19. júlí 1982.
Siglaugur Brynleifsson:
Þróunarkenningin?
Fred Hoyle og Chandra Wick-
ramasinghe: Evolution from
Space.
J.M. Dent & Sons 1981.
Höfundarnir eru kunnir vis-
indamenn og höfundar rita um
stjörnufræöi og bókanna Lifeclo-
ud og Diseases from Space. Sir
Fred Hoyle er félagi I the Roval
Society og var aðlaður 1972 fyrir
rannsóknir sinar i stjömufræði.
Chandra Wickramashinge er pró-
fessor við háskólann í Cardiff og
er kunnur stjörnufræðingur. 1 bók
þeirra Diseases from Space fjalla
þeir um þá kenningu sína að ýms-
irsjUkdómar hafi borist til jarð-
arinnar utan Ur geimnum og i
þessari bdk er kenning þeirra sU
aðþróun lifsins á jörðinni sé ekki
bundin jörðinni, heldur sé i
tenglsum við utanaðkomandi d-
hrif Ur alheimi.
Loftsteinar berast utan úr
geimnum og höfundarnir telja sig
hafa sannað að bakteriur geti
boristþaðan, sbr. „Diseases from
Space”. Samkvæmt kenningum
þeirra er lifið ekki bundið við
jörðina, það gæti eins hafa borist
hingað. Höfundarnir reka inntak
ritsins i inngangi eitthvað á þessa
leið:
„Einu sinni var álitið að jörðin
væri miðpunktur alheimsins, allt
fram á miöja 17du öld var jörðin
talin miðpunkturinn. Kopernikus
(1473-1543) var á annarri skoðun,
en kenningar hans áttu ekki upp á
pallboröið hjá visindamönnum og
stjarnfræðingum þeirra tima.
Þaö liðu hundraö ár og hefðu liðið
önnur hundrað i viðbót, hefði ekki
komið til röskun á heimsmynd
miðaldanna meö prótestantism-
anum. Deilumar um stöðu jarð-
arinnar i alheimi voru ekki aðeins
bundnar stjörnufræði og stjörnu-
fræðingum, þær snertu ekki siður
trúarbrögð og stjórnmál þeirra
tima.
Við vitum nú á dögum að jörðin
er á engan hátt sá miðpunktur al-
heimsins sem hún áður var talin,
þaö má velja hvaða stað sem er
fyrir „miðpunkt”, ef þörf krefst.
Heimurinn vikkaöi við kenningar
Kópernikusar, en jörðin hélt á-
fram að vera upphafsheimkynni
lifsins, og enn er allt miðað við
það, að annað hafi ekki komið til.
Hugmyndir manna um lifheim-
inn eru á svipuðu stigi og hug-
myndir miðaldamanna voru um
alheiminn. Eins og miðaldamenn
töldu jörðina miðdepilinn, þá
telja visindamenn nútimans lif-
heim jaröar miðpunkt alls lifs og
miöa rannsóknir sinar við það.
Eins og fyrrum er heimsmyndin
Charles Darwin.
mótuð af samfélagslegum for-
sendum og trúarbrögðum eða öllu
heldur trú á afneitun allra trúar-
bragða. Með iðnbyitingunni og
vélvæðingu atvinnugreinanna
fylltist maðurinn sjálfsöryggi,
hann taldi sér alla vegi færa,
hann réð sjálfur örlögum sinum.
Og hvaðan var þetta dýrðar
fyrirbrigði, maðurinn? Hvernig
stóð á honum? Visindin þverneit-
uðu kenningum Bibliunnar. Eng-
inn hörgull var á kenningum um
uppruna lifsins og mannsins,
maðurinn var tengdur öðrum
dýrategundum. Lifið kviknaði á
jöröinni við vissar efnafræðilegar
aðstæður og þróaðist stig af stigi
Kópernikus gerir uppgötvanir sínar á gangi himintungla.
eins og fyrstu vélknúnu verk-
smiðjurnar voru smáfyrirtæki i
fyrstu, en þau hæfustu jukust og
margfölduöust og urðu með tið og
tima risabákn, margbrotin að
gerð og þrælskipulögð. Saman-
burðurinn við fyrstu gerð þeirra
minnti á fyrstu frumuna og kór-
ónu sköpunarverksins, manninn.
Rit A.I. Oparins frá 1924 taldist
endanlegt uppgjör viö öll trúar-
brögö. Allt llf og dauði átti sér
„náttúrlegar orsakir”. En þá
kom babb I bátinn. Liffræðin
reyndist þessum auðveldu út-
skýringum skeinuhætt, lifið var
margbrotnara en svo að hægt
væri að skýra margbreytileika
þess, aukin þekking varð til þess
að vekja upp spurningar i sliku
magni, að suma sundlaði og sum-
ir hverjir tóku að átta sig á þvi að
jarðlegur skilningur náði
skammt. Hinn öruggi heimur
grófrar og barnalegrar efnis-
hyggju 19. aldar og aldamótanna
var hruninn.”
margvisleg rök gegn þróunar-
kenningunni. Þeir benda á glopp-
urnar, og benda á að Urvalið geti
einnig þróast i neikvæöa átt.
Leitin að „milliliöunum” hefur
einnig oft gengið erfiðlega, og
hugtakið „stökkbreyting” sem
gripið er til skýringar á undarleg-
um fyrirbrigðum sem koma fyrir
i þróunarsögunni, er oftast að
þeirra dómi óþekkt X. Höfund-
arnir styöjast mjög við nýjustu
kenningar i atómfræðum og lif-
fræði. Fyrsti kafli ritsins fjallar
um samsetningu blóðsins i hinum
ýmsu dýrategundum. Þeir telja
að lífið hafi þegar verið háþróað I
alheimi löngu áður en jörðin varð
til, og kenningin um uppruna teg-
undanna, hina blindu náttúru- og
tilviljunarkennda þróun standist
ekki.
Ein litil mús er þúsund sinnum
merkilegri i allri sinni marg-
slungnu gerð en fullkomnasta
tölva. Með þessu riti svara þeir
ekki spurningunni um uppruna
Höfundarnir láta liggja að þvi
að iönbyltingin og sú samkeppni
um markaði og hráefni, sem hún
jók mjög i kapitaliskum samfé-
lögum á 19. öld, hafi verið kveikj-
an að kenningu Darwins, ómeð-
vitað, paradigma timanna, rikj-
andi meðvitund og framfara-
bröltið hafi hlotið sina réttlætingu
með Darwinskenningunni, sá
hæfasti hlaut að sigra. Sam-
keppni tegundanna er sett i stað
hins litt skýranlega jafnvægis,
sem virðist einkenna hina svo-
kölluðu „baráttu” tegundanna.
Krafa nýrikrar borgarastéttar
um auð og völd þegar i frönsku
stjórnarbyltingunni átti eftir að
stóraukast eftir að iðnbyltingin
umhverfði samfélögunum. Allar
þær kenningar, sem stönguðust á
við kapitaliska samkeppni, og
sem leituðust við að hefta græðg-
ina og valdniðsluna voru hættu-
legar. Þvi var ekki að undra að
Darwinskenningunni væri vei
tekið bæði af visindamönnum,
sem flest-allir voru þjónar þeirra
beint eða óbeint.
Höfundarnir færa hér fram
lifsins, en þeir neita þvi að jörðin
sé hiö upprunalega heimkynni
lifsins og afneita goði visindanna,
Darwinskenningunni. Þeir telja
að lifsundrið sé þess eðlis, að bak
við þaö hljóti aö vera afl og yfir-
skilvitleg sköpun, sem sé að leita I
þeim viddum alheimsins sem
menn geti ekki skynjaö.
Báðir þessir menn eru heims-
frægir visindamenn og segja i eft-
irmála að fjölmargir stéttar-
bræður þeirra hafi varað þá á-
kveðið við að bera fram þær
kenningar sem hér eru fram sett-
ar, en þeir eiga það sammerkt
Kópernikusi og fleirum að þeir
ganga I berhögg við paradigma
tiðarinnar og það verður þeim
aldrei fyrirgefið.
Þetta er mjög nýstárleg bók i
þessum greinum, og vænta má
fleiri slikra um þessi efni. Ef
kenningar þeirra reynast stað-
reyndir, þá má likja þeim við
Kópernikus; þá hafa þeir vikkað
vitund mannsins og skekið undir-
stöður hinnar þröngu heims-
myndar nútima visinda.
Til sjós og lands
Hinar landsþekktu Sóló eldavélar
eru framleiddar í ýmsum stærð-
um og gerðum, með og án mið-
stöðvarkerf is.
Eldið á meðan þið hitið upp húsið
eða bátinn og fjölnýtið orkuna.
Kynnið
ykkur
verð
og gæði.
Eidavélaverkstæði
Jóhanns Fr. Kristjánssonar hf.
Kleppsvegi 62. — Simi 33069
Box 996 Reykjavík
Heimasimi 20073