Þjóðviljinn - 24.11.1982, Blaðsíða 2

2 SiÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 24. nóvember 1982
Sturtur
við
Jórdaná
Kristnir feröamenn sem heim-
sóttu Landið helga í sumar, sáu
aö búið er að byggja aðstöðu fyrir
skírendur og skírnþega við Jórdan
á þeim stað sem talið er að Jesús
hafi látið skírast niðurdýfingar-
skírn. Það er ferðamálaráðu-
neyti ísraels og kirkja ein í Kalif-
orníu sem að þessum fram-
kvæmdum stóðu. Byggðir voru
búningsklefar, steypiböð og sal-
erni. Verslun selur minjagripi og
hvíta skírnarsloppa, sem skírn-
þegar klæðast og geta síðan átt til
minja um athöfnina. Á sloppun-
um stendur „Yardenit", það út-
leggst vera hebreskt heiti ár-
innar.
Hver er
þetta?
Þessi mynd hér að ofan er talin
vera sjálfsmynd af Jónasi Hall-
grímssyni. Hún var teiknuð á
spássíu í einu af ljóðahandritum
hans ásamt fleiri slíkum
teikningum.
Myndin var fyrst prentuð í út-
gáfu Hannesar Péturssonar á
ljóðum Jónasar „Kvæðafylgsni“.
Blökkumenn
trúfastir
Umfangsmikii könnun Gallup-
stofnunarinnar gaf þá niðurstöðu
að. blökkumenn eru trúaðastir
allra þjóðfélagshópa í Bandaríkj-
unum. Aðeins 11% þeirra,
sögðust ekki vera trúaðir, og eng-
inn kvaðst vera guðleysingi.
Gætum
tungunnar
Sagt var: Hann réði þessu sjálfur.
Rétt væri: Hann réð þessu
sjálfur.

Frá saltfiskverkun á Kirkjusandi á síðari hluta 19. aldar.
Úr ritgerð Jónasar
Hallgrímssonar „Um fiskverkun
á íslandi“ í Fjölni 1845
OrS sem eiga
við enn í dag
„......þess vegna stendur það á
mjög miklu, að fiskur fslendinga
fái svo gott álit að hann verði ekki
smátt og smátt öldungis út
undan, eftir því sem meiri fiskur
verður hafður á boðstólum. En
hætt er samt við að svo illa kunni
Stærsta
loðnu-
kastið?
Norska loðnuveiðiskipið
„Flömann“ fékk í byrjun sept. sl.
rúmlega 2.400 tonna kast í Bar-
entshafi og halda Norðmenn því
fram að þetta sé stærsta kast sem
fcngist hefur af loðnu í heiminum
fram til þessa, að því er segir í
tímaritinu Ægi.
Með þessu risakasti fyllti
„Flömann" þrjú önnur loðnu-
veiðiskip. Skipstjórinn þakkar
það nýrri nót með sexeggja
möskvun að kastið náðist þar
til að takast; því ég hefi oftar en
einu sinni séð íslenskan fisk svo
illa verkaðan, að enginn maður
vildi eiga hann, eða þá varla fyrir
hálfvirði; oft hefi ég líka heyrt
kaupmenn kvarta yfir fiskverk-
uninni, og ekki að orsakalausu,
sem slíkar nætur séu allverulega
sterkari en hinar hefðbundnu
nætur sem fram til þessa hafa ver-
iö notaðar og telur hann engan
vafa leika á því að nót með fjög-
og ekki er langt síðan menn sáu
dæmi þess að fiskfarmar, er send-
ir voru frá íslandi til Miðjarðar-
hafsins, gengu ekki út, þar sem
þó hjaltlenskur saltfiskur er kom-
inn í svo mikið álit á Spáni, að
hann flýgur þar jafnan út með
hæsta verði, og Spánverjarnir
sjálfir senda á hverju ári hér um
bil 20 stórskip til Hj altlands, til að
sækja þangað fisk og kaupa hann
þar í höfnum heima. Það virðist
því sem nóg sé til, sem draga
mætti íslendinga til að leitast við
að koma fiski sínum í gott álit; og
allt er undir því komið að það geti
orðið í tækan'tíma, því eftir því
sem aflinn eykst annars staðar og
aðdráttur til markaðanna, verður
það ár frá ári örðugra, að koma
upp aftur vöru, sem orðin er í
litlum metum, og allra-torveldast
verður það, þegar að því er kom-
ið að afleiðingar þess óþokka,
sem hún er komin í, eru orðnar
almenningi berar og óþolandi...“
urra leggja möskvum hefði ekki ’
haldið þessum mikla afla. Nótin
sem þetta mikla kast fék.kst í er
564 m. að lengd og 141.5 m. að
dýpt.
Vísindi
á íslandi
Færri deyja
úr krans-
æðarstíflu
Fjöldi rannsókna sýnir, að
kransæðastífla verður íslending-
um búsettum á íslandi síður að
fjörtjóni en öðrum þjóðum í Evr-
ópu og Norður-Ameríku. Árið
1975 var dánartala íslendinga af
völdum þessa sjúkdóms allt að
því 40% Iægri en Bandaríkja-
manna. Nýlegur samanburður á
dánartölum frá íslendinga-
byggðum í Manitoba og frá ís-
landi sýnir að tíðni dauðsfalla af
völdum kransæðasjúkdóma er
allt að því helmingi hærri í byggð-
um íslendinga í Kanada.
Slökkvi-
dæla
og
vatnsker
Þótt vöxtur Reykjavíkur væri
hægur framaf árum hélt bærinn
þó alltaf áfram að stækka. En öll
voru hús þar lengi vel óvátryggð
fyrir eldsvoða.
Krieger stiptamtmaður taldi að
svo mætti ekki til ganga. Ritaði
hans því rentukammerinu árið
1833 og fór fram á að ákvæði um
brunamál og vátryggingu húsa í
tilskipun frá 6. apríl 1832 „um
brunamál hinna dönsku
kaupstaða“ yrðu einnig látin
gilda fyrir Reykjavík. Kansellíið
saltaði málið á þeim forsendum
að upplýsingar vantaði um stærð
húsa og verðmæti í Reykjavík-
urkaupstað. Við það sat næstu
fjögur ár. Þá þóknaðist kansel-
líinu fyrst að svara bréfi stiptamt-
manns með ósk um að hann afli
upplýsinga um þessi atriði.
I framhaldi af þessu samþykkti
svo borgarafundur í Reykjavík að
keypt yrði ný slökkvidæla og
vatnsker, sem tengt yrði dælunni.
- mhg
Fiskveiðar
aukastí
heirainum
Samkvæmt bráðabirgðatölum
sem FAO, Alþjóða matvælastofn-
unin hefur tekið saman, hafa fisk-
veiðar í heiminum aukist um 2%
milli áranna 1980 og 1981, eða úr
72,2 milj. tonnum ■ 73,7 milj.
tonn. Mest var aukningin í Suður
Ameríku eða 6% og í Asíu 2.5%
Þessar upplýsingar koma fram
í nýjasta hefti Ægis. Þar segir
einnig að heimsverslun með fisk
hafi aukist um 3.6% milli sömu
ára. Þróunarlöndin hafi aukið út-
flutning sinn um 5.7% en þróuðu
löndin aðeins um 2.2%.
Stærstu innflytjendur á fiskaf-
urðum eru sem fyrr. Japanir, sem
fluttu inn á sl. ári fyrir 3.6 milj-
arða Bandaríkjadala sem er
14.4% meira virði en þeir fluttu
inn árið á undan. Bandaríkin
flytja næst mest inn eða fyrir 3
miljarða dala og hefur innflutn-
ingur hjá þeim aukist um 14%
Mest var þó aukningin milli ára á
innflutningi hjá Austurlöndum
næreða 23.3% og 18.6% hjá Afr-
íkuríkjum.