Þjóðviljinn - 24.11.1982, Blaðsíða 5

Miðvikudagur 24. nóvember 1982 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
Sveitarstjóraarmenn á ráðstefnu:
,Atvinnumálm í brennidepli
segir Margrét Frímannsdóttir,
oddviti á Stokkseyri
„Ég er þeirrar skoðunar að eitt brýnasta verkefni
sveitarfélaganna hér á Suðurströndinni sé að renna
traustari stoðum undir atvinnulífið, sem auðvitað er
alltof einhæft og byggist algjörlega á útgerð og fisk-
vinnslu,“ sagði Margrét Frímannsdóttir oddviti á
Stokkseyri, en hún var einn þátttakenda á ráðstefnu um
fjármál sveitarfélaga, sem lauk í gær.
„Viö höfum fullan hug á því að lögin hér í kring. Hitt er svo jafn-
reisa hér iðngarða þar sem hægt ljóst að til þess að það verði unnt
yrði að koma upp margvíslegum þarf sem allra fyrst að koma brú á
smáiðnaði í samvinnu við sveitarfé- Ölfusárósa, sem er algjör forsenda
samtengingar atvinnustarf-
seminnar á þessu svæði,“ sagði
Margrét ennfremur.
Með tilkomu nýs bæjarstjórn-
armeirihluta á Stokkseyri s.l. sum-
ar hefur orðið gjörbreyting í félags-
legum efnum á Stoickseyri. Við
báðum Margréti að segja okkur
nokkuð frá því:
„Það er rétt, við höfum reynt að
Ieggja áherslu á framgang mála í
þeim málaflokki. Þar mætti nefna
fjölmargt, en ég minnist aðeins á
fátt eitt. Við erum með í undirbún-
ingi byggingu leikskóla á Stokks-
eyri, sem ekki hefur verið hér til
staðar áður. Gagngerar endurbæt-
Margrét Frímannsdóttir: Erum að
gera átak í félagslegum málum á
Stokkseyri. Ljósm. eik.
ur fara nú fram á Grunnskólanum
og aukið verður við kennslu-
húsnæðið á næstunni. Sundlaug er
hér í byggingu og vonumst við til að
hún komist í gagnið á næsta sumri.
Þá höfum við unnið að málefnum
aldraðra með nokkuð öðrum hætti
en áður var og núna sér nefnd á
vegum hreppsins um þá starfsemi.
í tengslum við opið hús fyrir aldr-
aða erum við með föndurkennslu,
sem hreppurinn stendur straum af
kostnaði við, og ýmis önnur ný-
breytni hefur komið til.“
Hvað með byggingar verka-
mannabústaða?
„Það hafa ekki verið byggðir
verkamannabústaðir hér á Stokks-
eyri um margra ára skeið, en nú
verður vonandi breyting þar á. Við
höfum lagt inn beiðni til Húsnæðis-
stofnunar um byggingu 4 íbúða, og
Framhald á bls. 12
„Það er mikill misskilningur
ýmissa blaða- og fréttamanna,
að nærvera þeirra ein tryggi þeim
aðgang að sannleikanum. Hún
getur þvert á móti orðið til þess
að hefta sannleikann, hefta lýðrœðið. “
Sýndarmennska,
fjölmiðlun og
lýðræði
Nokkrir menn úr stjórn
Blaðamannafélags íslands sam-
þykktu á fundi 18. nóvember á-
lyktun vegna þeirrar tillögu
minnar á flokksþingi Framsókn-
armanna fyrir skemmstu, að sami
háttur skyldi á hafður um al-
mennar umræður á þinginu og
gerist um nefndastörf, það er, að
þar skyldu aðeins eiga rétt til
fundasetu flokksbundnir Fram-
sóknarmenn.
Ég hafði ekki hugsað mér að
standa í opinberum deilum um
þetta og hafði raunar haldið, að
ég mætti hafa á þessu skoðun, en
þar sem þessir stjórnarmenn BÍ
hafa nú kosið að láta frá sér fara í
nafni félagsins sérstaka ályktun,
hlýt ég að benda á nokkur atriði í
þessu sambandi.
Er þetta heiðarleg
blaðamennska?
í fyrsta lagi hlýt ég að spyrja
varðandi málsmeðferðina:
Hvernig stendur á því, að sam-
þykkt er í nafni Blaðamannafé-
lags íslands slík ályktun, án þess
að haft sé fyrir því að spyrja mig
um þau rök sem ég hef uppi?
Teljast það heiðarleg vinnubrögð
af hálfu blaðamanna? Svari hver
fyrir sig.
í annarri ályktun, sem sam-
þykkt var á þessum sama fundi,
segir meðal annars: „Blaða- og
fréttamennska er vandasamt á-
byrgðarstarf, sem krefst víðtækr-
ar þekkingar og reynslu.“ Ég tek
eindregið undir þessi orð, en get
ekki neitað því, að í huga mér
hafa vaknað efasemdir um, áð
allir stjórnarmenn BÍ rísi undir
þessu.
í ályktuninni segir, að ég „hafi
haft í frammi dylgjur um störf og
heiður blaðamannastéttarinnar
með órökstuddum sleggjudóm-
um“ og, að ég hafi „orðið til að
ýta undir vantraust á störfum
atvinnublaðamanna í landinu'*.
Þessu vísa ég eindregið á bug og
heim til föðurhúsanna. Hitt er
annað mál, þótt einhverjir stjórn-
armanna BI kjósi kannski að láta
sem þeir viti það ekki, að sumum
íslensku blaðannd hættir á stund-
um til þess að sjá atburði í gegn-
um pólitískt sjóngler - ég tala nú
ekki um atburiði á borð við flokks-
þing annarra flokka"en þess sem
viðkomandi blað styður. Við
þessu er auðvitað út af fyrir sig
ekkert að segja - ef menn viður-
kenna þetta fyrir sjálfum sér og
öðrum, og þykjast ekki vera ann-
að en þeir eru.
Sýndarmennska
eða raunveruleg
fjölmiðlun
Sem kunnugt er vísaði flokks-
þingið tillögu minni á bug.
Stjórnarmennirnir í Bl segjast í
ályktun sinni telja, að með því
„hafi verið staðfest að störf
stjórnmálaflokka eigi ekki að
vera einkamál útvaldra (sic!)
hópa heldur eigi þau fullt erindi
til almennings í landinu - þess al-
mennings sem flokkarnir grund-
vallast á. Lýðræðinu í landinu" -
segir ennfremur - „hlýtur að vera
best þjónað með því að sem mest
af störfum stjórnmálaflokkanna
fari fram fyrir opnum tjöldum“.
Þetta get ég að ýmsu leyti fallist
á. En hugum nánar að þessu, því
að þarna er komið að kjarna
málsins og því sem tillaga mín og
málflutningur í þessu sambandi
snerist um - það er hvernig
lýðræðinu verði best þjónað.
Á þingum stjórnmálaflokka
koma saman til þess kjörnir full-
trúar hvaðanæva. Þessi þing eru
æðsta vaid fiokkanna og þar er
stefna þeirra mótuð. Ég tel, að
miklu skipti fyrir lýðræðið, að
þetta gerist óhindrað. Þarna eiga
menn að geta lofað og lastað eftir
efnum og ástæðum. Óbreyttir
flokksmenn eiga að geta gagn-
rýnt forystumenn, ef þeim býður
svo við að horfa, án þess að eiga á
hættu, að setningar séu slitnar úr
samhengi jafnvel og rangtúlkað-
ar, viljandi eða óviljandi.
Segja má, að þing af þessu tagi
séu einn hornsteina þessfulltrúa-
lýðræðis sem við höfum skapað
okkur. Því skiptir að mínu viti
miklu, að þar gefist mönnum færi
á að tala opinskátt í almennum
umræðum sem ná til alls þing-
heims. Þvert gegn því sem títt-
nefndir stjórnarmenn BÍ virðast
ætla, hlýtur það fremur að teljast
ógnun við lýðræðið, ef menn bíta
í sig gagnrýni á slíkum þingum og
forystumenn sleppa við nauðsyn-
legar ádrepur, af hugsanlegum
ótta manna við að verða affluttir í
málgögnum pólitískra and-
stæðinga.
Ef allar umræður á þessum
þingum eiga að vera öllum opnar,
eykst hættan á því, að menn fari
beinlínis að miða málflutning
sinn við fjölmiðlana, fari að iðka
yfirborðsmennsku, sem einungis
miðast við frásagnir blaðanna.
Mér finnst nú, að síst vanti okkur
meiri yfirborðsmennsku á þessu
landi. Hin hættan er líka fyrir
hendi, að menn láti liggja í lág-
inni þá gagnrýni sem þeim kann
að vera í hug. Þar með væri stór-
lega dregið úr því aðhaldi sem
slíkum þingum er öðrum þræði
ætlað að veita forystumönnum
flokkanna, sem auðvitað eiga
ekki að fara sínu fram án tillits til
almenns vilja flokksmanna.
Á að drepa
gagnrýninni á dreif?
Ég vil nefna dæmi um þetta. Á
flokksþingi Framsóknarmanna
kom fram í umræðum sú skoðun
hjá einum forystumanna flokks-
ins, að almennu umræðurnar
ættu að vera öllum opnar - menn
gætu bara sagt sína meiningu í
nefndum, þar sem blaða- og frétt-
amenn hefðu hvort eð væri ekki
aðgang! í þessum orðum foryst-
umannsins er auðvitað fólginn
mikill tvískinnungur, því að hann
var jafnframt, eða lét sem hann
væri, hneykslaður á tillöguflutn-
ingi mínum. En auðvitað dylst
engum, að með því að flytja alla
opinskáa umræðu inn í nefndirn-
ar er drepið á dreif þeirri gagn-
rýni, sem hugsanlega kann að
vera á seyði og forystumenn taka
misvel eins og gengur. Þá tala
menn í smáum hópum í stað þess
að ná til alls þingheims í einu.
Gagnrýnin verður ekki jafn
beinskeytt og áhrifamikil.
Það er ennfremur mikill mis-
skilningur ýmissa blaða-og frétta-
manna, að nærvera þeirra ein
tryggi þeim aðgang að sann-
leikanum. Hún getur þvert á móti
orðið til þess að hefta sann-
leikann, hefta lýðræðið. Þetta er
að mínum dómi mergurinn máls-
ins, og þetta er kjarninn í mál-
flutningi mínum.
Aðhald fjöl-
miðla og leitin
að sannleikanum
Hlutverk fjölmiðla er vissulega
Helgi H.
Jónsson
fréttamaður
skrifar.
mikið. Því skiptir miklu, að vel sé
með farið og rétt á haldið. Og
menn verða að ætla sér af.
Auðvitað eiga blaða- og frétta-
menn hvergi að gefa eftir í
skiptum við stjórnmálamenn. En
stjórnmálaflokkarnir eiga líka að
koma til móts við fjölmiðlana
eftir því sem við verður komið - á
flokksþingum og annars staðar.
En það verður að mínu áliti betur
gert með öðrum hætti en þeim að
draga úr líkum á opinskáum og
málefnalegum umræðum með
sem mestri þátttöku óbreyttra
flokksmanna með því að opna
flokksþingin eins og gert hefur
verið. Og auðvitað hljóta menn í
þessu efni að miða við aðstæður
eins og þær eru nú.
Hér er því þannig farið, að eini
fjölmiðillinn, sem hefur til þess
bolmagn, mannafla og áhuga, að
láta menn sína sitja öllum stund-
um á þingum sem því sem hér
hefur verið gert að umræðuefni,
virðist vera Morgunblaðið. Menn
lrá öðrum fjölmiðlum skjótast
stund og stund inn á flokksþingin
- ef þeir þá yfirleitt koma - og þá
helst til þess að taka viðtal við
einhvern forystumanninn - svona
til þess að geta sagt, að málinu
hafi verið sinnt. Ellegar þá, að
látið er við það sitja að fjalla um
upphlaupsmál, sem auðvitað er
fyrirhafnarminna en að setja sig
inn í málefnalega umræðu. - Og
tæpast fer hjá því, að einhverjum
detti í hug, að áhugi Morgun-
blaðsins á umræðum pólitískra.
andstæðinga eigi sér hugsanlega
fleiri orsakir en þá eina að flytja
af þeim hlutlausar og málefna-
legar fréttir. Eða hvað?
Hvernig væri að
spara nú ályktanir,
en auka málefna-
lega umrœðu?
Mér er ljóst, að auðvitað eru á
þessum málum eins og flestum
öðrum margar hliðar og færa má
rök gegn mínum. Ég tel mönnum
það til hróss, hafi þeir það hug-
rekki sem stundum þarf til þess
að skipta um skoðun, en ég er
líka á því, að menn eigi ekki að
hvika frá skoðun sinni, sé hún
studd gildum rökum, þótt hún
falli ekki öllum í geð og menn
hljóti jafnvel aðkast fyrir. Það
verður þá svo að vera. í þessu
máli tel ég mig ekki hafa séð eða
heyrt þau rök sem nægi til þess að
fá mig ofan af þeirri skoðun sem
ég hef nú gert stuttlega grein
fyrir. Og ég læt ekki kúga af mér
réttinn til að hafa skoðanir.
Telji einhver úr stétt blaða- og
fréttamanna, að ég vilji þrengja
kost þeirrar stéttar eða gera
henni erfiðara um vik við mál-
efnalega frétta- og upplýsinga-
öflun, þykir mér það miður, því
að það er ekki rétt. Allt slíkt sé
mér fjarri, enda sæti síst á mér að
gera það, sjálfur fréttamaður og
sonur manns, sem alla ævi starf-
aði sem blaðamaður.
Hér ræður einungis sú sannfær-
ing mín, að lýðræðislegri stefnu-
mótun hvaða flokks sent er sé
betur þjónað með þeim hætti sem
ég lagði til. Hvað svo sem stétt
líður, erum við, sem við fjölmiðla
vinnum, þó fyrst og fremst þegn-
ar samfélagsins, sem við hrær-
umst í. Við eigum skyldur að
rækja við þetta samfélag.
Allt þetta vona ég, að þeir
íhugi, félagar mínir í stjórn
Blaðamannafélags íslands, sem
nú um sinn hafa gerst mjög álykt-
anaglaðir. Ég beini því til þeirra,
hvort ekki væri betra að spara
pappír undir illa grundaðar álykt-
anir og halda heldur fundi í BÍ,
þar sem ræða mætti þessi mál - og
kannski fleiri - af stillingu og hóf-
semd. Við blaða- og fréttamenn
mættum setjast niður í eigin hóp
oftar en gert er og ræða ýmislegt
sem betur má fara í starfi okkar.
Þá væri vel.
Helgi H. Jónsson starfar á frétta-
stofu útvarpsins, en var áður á
Tímanum. Hann er cinn af framá-
mönnum Framsóknarmanna í
Reykjaneskjördæmi.