Þjóðviljinn - 14.01.1983, Síða 6

6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 14. janúar 1983
Verðmæti hlunninda 42 milj. kr.
Að áliti hlunnindaráðunautar
Búnaðarfélags íslands, Árna G.
Péturssonar, munu tekjur af
hlunnindum á sl. ári nema um 42
milj. kr. Er þá um að ræða tekjur
af æðardúni, reka, og lax- og sil-
ungsveiði.
Nytjum af hlunnindum hefur
verið meiri gaumur gefinn í seinni
tíð en áður um margra ára bil. Er
óhætt að fullyrða að skipt hafi
sköpum í þeim efnum þegar sér-
stakur hlunnindaráðunautur tók tii
starfa hjá Búnaðarfélagi íslands.
Sem kunnugt er gegnir nú Árni G.
Pétursson því starfi og hefur sinnt
því af miklum dugnaði og áhuga,
m.a. með margskonar leiðbeining-
um, rannsóknum og markaðsöfl-
un. En þótt vel hafi verið unnið að
þessum málum að undanförnu, má
segja að verkefnin framundan séu
ótæmandi, því eitt leiðir af öðru, og
mun engum það ljósara en hlunn-
indaráðunautnum sjálfum.
Til sölu komu á sl. ári um 2000
kg. að æðardúni, og er útflutnings-
verðmæti hans um 11 milj. kr.
Áætlað er að veiðst hafi um 41
þús. laxar, sem svarar til 150-160
lesta. Söluverðmætið er um 15
milj. kr. Enn hefur laxveiðin
minnkað frá árinu 1981, en þá
veiddust um 45 þús. iaxar.
Silungsveiðin reyndist hinsvegar
mun meiri en laxveiðin og er hún
áætluð 250-300 lestir, en verð-
mætið um 9 milj. kr.
Rekinn er talinn svara til 300
þús, girðingastaura, að verðmæti
um 7 milj. kr. Eru þá ekki meðtalin
þau verðmæti, sem felast í mori og
úrgangsviði og eru veruleg. Er nú
byrjað að nota þann úrgang til
húsahitunar fyrir atbeina hlunn-
indaráðunautar.
Þess má svo einnig geta að fyrir
tilverknað Búnaðarfélags íslands
hefur Náttúrufræðistofnun nú haf-
ið rannsóknir á lifnaðarháttum
æðarfuglsins. Einnig standa yfir til-
raunir hjá Rannsóknarstofnun
landbúnaðarins og Búnaðarfélagi
íslands með fóðurblöndur fyrir
æðarunga.
-mhg
Æðarvarp á Mýrum í Dýrafirði
Tökum við okkur ekki vel út?
Loðdýraræktin
Fimmtíu og sjö ný bú
Nú munu vera starfandi í landinu
86 loðdýrabú, að sögn Jónasar
Jónssonar, búnaðarmálastjóra. Af
þeim hafa 57 verið stofnuð á árinu
sem leið.
Þessi loðdýrabú eru í flestum
sýslum landsins. Þó ekki í Vestur-
Skaftafellssýslu, Vestur-
Húnavatnssýslu, Borgarfirði og
Austur-Barðastrandarsýslu. Átta-
tíu af þessum búum eru eingöngu
með blárefi, en sex af búunum eru
blönduð, hafa bæði refi og minka.
Á búunum eru 4250 reflæður.og
6500 minkalæður. Svarar það til 50
refalæðna og 1100 minkalæðna á
bú.
Sé litið til skinnaframleiðslunn-
ar, þá var hún 10.500 refaskinn og
25.000 minkaskinn. Nemur verð-
mæti skinnaframleiðslunnar um 20
milj. kr. og mátti árið því heita hag-
stætt loðdýrabændum.
Vírusveiki hefur herjað á mink-
astofninn. Því er hugmyndin að
skipta nú um stofn á einu búi ny-
rðra. Gangi það að óskum, má ætla
að skipt verði einnig um stofn á
hinum tveim búunum, sem undir-
lögð eru þessari pest. -mhg
»>
„Útvíkkun flokksins er eini mögu-
leikinn til að forðast að á nœstu
árum ríki svipað ástand á íslandi
og í Bretlandi og Bandaríkjunum
þar sem íhaldsöflin hafa náð völdum
og beita lefitursóknaraðferðum... “
Áramótahugleiðingar
á kosningaári
Arnór Pétursson er fuNtrúi í
Tryggingastofnun ríkisins. Arnór
tekur virkan þátt í félagslífi.
Hann er m.a. formaður Iþróttafé-
lags fatlaðra og virkur félagi í Al-
þýðubandalaginu í Reykjavík.
Nú þegar þetta þing á aðeins
eftir að starfa í nokkrar vikur er
gott að staldra við og íhuga
stöðuna.
Frá mínum bæjardyrum séð
hefur Alþýðubandalagið verið f
stöðugri vörn frá því að núver-
andi ríkisstjórn var mynduð, og
s.l. ár finnst mér hafa einkennst
af „skotgrafahernaði" þar sem
Alþýðubandalagið hefur þurft að
hopa frá einni „skotgröfinni“ til
annarrar, þó án þess að verða
fyrir stórum ósigrum, nema ef
vera skyldi bráðabirgðalögin frá
s.l. hausti, sem ganga beint á
stefnu og markmið flokksins.
Á s.l. vori náði íhaldið aftur
stjórn Reykjavíkur, sem ég tel
einn mesta kosningaósigur Al-
þýðubandalagsins; margt hjálp-
aðist að við að koma íhaldinu
aftur til valda. Vegna hræðslu við
samstarfsflokkana í borgarstjórn
var Alþýðubandalagið ekki nógu
hart að koma stefnu flokksins
fram, engar verulegar kerfisbreyt-
ingar áttu sér stað, eins og flokk-
urinn hafði þó boðað fyrir kosn-
ingar.
Á s.l. ari voru jafnréttismál
kvenna mikið í brennideplinum
og endaði sú umræða með kvenna-
framboði í Reykjavík og á Ak-
og endaði sú umræða með kvenn-
aframboði í Reykjavík og á Ak-
ureyri. Því tókst að höfða til kjós-
enda með að leggja aðal áherslu á
félagsmálaþáttinn, sem Alþýðu-
bandalagið hafði fram að þessu
verið málsvari fyrir, en stóð nú
áróðurslega illa þar sem æði
mörgum fannst sem lítil eða engin
breyting hefði orðið á stjórn
borgarinnar. Því kusu margir
kvennaframboðið sem í undan-
förnum kosningum hafa kosið
Alþýðubandalagið.
Bótaþegar með
fulla vísitölu-
skerðingu
Á undanförnum árum hefur
líka farið fram mikil umræða um
jafnréttismál fatlaðra, og sýnist
mönnum hægt ganga þrátt fyrir
hástemmdar yfirlýsingar stjórn-
málamanna, og sumir fatlaðir eru
þeirrar skoðunar að rétt gæti ver-
ið að feta í fótspor kvennafram-
boðsins.
Frumvarp til laga um málefni
fatlaðra er búið að liggja fyrir
tveim þingum, og fatlaðir óttast
mjög að það nái ekki fram að
ganga á þessu þingi, og mér hefur
verið tjáð að þónokkur andstaða
sé gegn því innan allra þing-
flokka.
Þ. 30. júní s.l. gaf ríkisstjórnin
út yfirlýsingu um málefni fatlaðra
Í4. gr. hennarsegir: „Ríkisstjórn-
in mun beita sér fyrir þeim
breytingum á lögum um almanna-!
tryggingar á næsta Alþingi að|
öryrkjar, sem dveljast lengur en
einn mánuð á stofnun, þar sem
sjúkratryggingar greiða dvalar-
kostnað þeirra, fái sambærilega
hækkun og gert er ráð fyrir í
frumvarpi til iaga um málefni
aldraðra."
Það var von og trú flestra að
þetta kæmi til framkvæmda fljót-
lega, en nú er frumvarp til laga
um málefni aldraðra orðið að
lögum, en ekkert bólar á efndum
af hálfu ríkisstjórnarinnar; eðli-
legt hefði verið að leggja frum-
varp þessa efnis fram samhliða
frumvarpi til laga um málefni
aldraðra. í lögunum um málefni
aldraðra er kveðið á um að þeir
skuli f framangreindum tilfellum
halda eftir til eigin þarfa kr. 1.330
til 1.950, en í dag fær öryrki við
sambæriíegar aðstæður kr. 816.
Ég benti fjármálaráðherra og
fleirum á það á sínum tfma að
eðlilegt væri að bætur almanna-
trygginga hækkuðu um óskerta
vísitölu 1. des., en svörin voru
þau að allir landsmenn yrðu að !
taka á sig sömu skerðingu.
Þrátt fyrir ýmsar reikningskúnst-
ir með að hækka bætur misjafn-
lega mikið, leyfi ég mér að full-
yrða að stór hluti bótaþega situr
uppi með fulla vísitöluskerðingu
og engar fengu þeir láglaunabæt-
urnar. Þrátt fyrir það, að almanna-
tryggingalögin eigi að vera í
stöðugri endurskoðun bólar lítið
á umtalsverðum breytingum,
helst er um smá leiðréttingar á
einni go einni grein, og benda má
á að 12. gr. þeirra sem er mesti
þyrnir í augum öryrkja hefur ekk-
ert verið breytt síðan fyrstu lögin
um almannatryggingar voru sett
1946.
Ég átti þátt í því ásamt Magn-
úsi heitnum Kjartanssyni og
fleirum að vekja fatlaða til stétt-
arlegrar og pólitískrar vitundar
með jafnréttisgöngunni 1978, þá
vöknuðu stjórnmálamenn upp
Arnór
Pétursson
skrifar
við vondan draum og þó nokkuð
hefur, sem betur fer, lagast síðan.
Fatlaðir hafa verið hógværir og
ekki trúað öðru en að jafnrétti
þeirra næði fram að ganga án rót-
tækra átaka, en ef horfir fram
sem hefur gert er aldrei að vita
nema þeir neyðist til að grípa til
róttækra aðgerða fái þeir ekki
virkari þátttökurétt varðandi
málefni sín og jafnrétti. Enginn
er færari en sá fatlaði sjálfur til að
koma málum þeirra á framfæri
hvar sem er í þjóðfélaginu og
stjórnkerfi landsins.
AB stendur mál-
efnalega vel
- áróðurslega illa
Hvernig stendur svo Alþýðu-
bandalagið á kosningaári? Því er
erfitt að svara, en ég held að
menn geti verið sammála um að
málefnalega standi það nokkuð
vel, en áróðurslega hörmu'ega.
Alþýðubandalagið hefui á
Alþingi haft frumkvæði af lögum
um málefni aldraðra, frumvarpi
til laga um málefni fatlaðra og
þeim fáu laga og reglugerða
breytingum sem til hagsbóta
mega teljast fyrir þá sem minna
mega sín, en betur má ef duga
skal.
Á flokksráðsfundi í nóvember
s.l. var skipuð laga- og skipulags-
nefnd sem m.a. á að efna til
viðræðna við aðila utan flokksins
með það m.a. í huga að mynda
breiðfylkingu félagshyggjufólks
gegn leiftursókn íhaldsaflanna í
landinu. Það er skoðun mín að
þetta þurfi að gerast fyrir næstu
kosningar, því annars verði það
of seint. Ég minni á að hér er
höfðað til ýmissa minnihlutahópa
og sérhagsmunahópa.
Nú fer forval í hönd í flestum
kjördæmum, ég skora því á
flokksmenn um allt land að sýna í
verki að Alþýðubandalagið stefni
að jafnrétti í þjóðfélaginu, að
flokkurinn verði breiðfylking fél-
agshyggjufólks og að hann ætli í
raun að gefa ýmsum sérhagsmuna-
hópum tækifæri til að taka þátt
og vera virkir í stefnumótun og
ákvarðanatöku flokksins. Það
gerir lítið til þó einhverjir af nú-
verandi þingmönnum flokksins
fari fyrir borð af þeim sökum, því
maður kemur í manns stað. Ut-
víkkun flokksins er eini mögu-
leikinn til að forðast að á næstu
árum ríki svipað ástand á íslandi
og í Bretlandi og Bandaríkjun-
um, þar sem íhaldsöflin hafa náð
völdum og beita leiftursóknar-
aðferðum sambærilegum þeim
sem geymdar eru í skúffum Sjálf-
stæðisflokksins. Og hann er tilbú-
inn til að dusta rykið af þeim, fái
hann aðstöðu og völd til að beita
þeim.