Þjóðviljinn - 21.01.1983, Blaðsíða 8

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 21. janúar 1983
Segir Raul Flores Ayala, fulltrúi þjóðfrelsisaflanna
í viðtali við Þjóðviljann
Þjóðfrelsisöflin í El Salvador hafa eftir sóknina á síðasta ári náð
hernaðarlegu frumkvæði í borgararstyrjöldinni í landinu og ráða
nú umtalsverðum landssvæðum auk þess sem hreyfanlegur skæru-
hernaður fer fram um allt landið og nær nú einnig til stærri borga.
Hinn aukni strykur þjóðfrelsisaflanna hefur aukið á klofning innan
hersins, ríkisstjórnarinnar og þingsins, en hins vegar hafa hvorki
stjórnin í El Salvador né Bandaríkjastjórn Ijáð máls á kröfum
þjóðfrelsisaflanna um pólitíska og friðsamlega lausn á borgarstyrj-
öldinni í landinu, sem þegar hefur kostað 45.000 manns lífið.
Þetta kom meðal annars fram á
biaðamannafundi, sem El Salva-
dornefndin á íslandi gekkst fyrir
með Raul Flores Ayala, fulltrúa
Lýóræðislega byltingarflokksins
(FDR) og Farabundo Marti
þjóðfrelsishersins (FMLN) í E1
Salvador, en hann er hér staddur í
tilefni alþjóðlegrar herferðar til
stuðnings málstaðar FMNL/FDR
sem haldin er í kringum 22. janúar.
Þann dag árið 1932 hófst bænda-
uppreisnin í E1 Salvador undir for-
ystu bændaforingjans Farabundo
Marti sem leiddi til þess að 30.000
bændur voru teknir af lífi í landinu.
Verða útifundir og mótmæla-
aðgerðir gegn íhiutun Bandaríkj-
anna í málefni E1 Salvador í flest-
um borgum Evrópu og víöar af
þessu tilefni.
Raul Flores Ayala sagði að sókn-
in á síðasta ári hefði stækkað rnjög
yfirráðasvæði þjóðfrelsishersins og
sagði hann að hernaðaryfirburðir
hersins sæjust m.a. af því að stjórn-
arherinn hefði misst um 1000 her-
menn fallna á síðasta ári en
þjóðfrelsisherinn ekki nema um
80. Þá sagði hann að þjóðfrelsis-
herinn hefði tekið 410 stjórnarher-
menn fagna, og hefðu flestir þeirra
gengið til liðs við skæruliða, en hin-
ir verið afhentir Rauða krossinum
sem stríðsfangar.
Þá sagði Raul Flores að skæru-
liðar hefðu tekið yfir 200 þúsund
skotvopn af ýmsum gerðum her-
fangi, skotið niður 23 flugvélar og
16 þyrlur.
Raul sagði að kosningarnar sem
fram fóru fyrir tæpu ári í E1 Salva-
dor hefðu átt að gefa stjórnarfarinu
lýðræðislegra yfirbragð og skapa
grundvöll fyrir „sterkri stjórn" í
landinu. Árangurinn hefði hins
vegar verið þveröfugur, öfgaöflin
til hægri hefðu sigrað í kosningun-
um, stjórnin væri veikari en
nokkru sinni fyrr og ástandið í
mannréttindamálum hefði farið
versnandi. Sagöi Raul að daglega
væru að meðaltali um 20 manns
handteknir, og heföi stjórnin þann
háttinn á að taka fanga af lífi að
næturlagi og skilja líkin eftir á víða-
vangi.
Klofningur í
stjórnarliðinu
Sem dæmi um veikleika og innri
mótsetningar innan stjórnarliðsins
nefndi hann uppreisn þá sem Sig-
frido Ochoas liðsforingi gerði ný-
verið gegn yfirstjórn hersins og
sagt var frá í fréttum. Ef herinn
hefði farið eftir eigin reglum hefði
þessi maður verið skótinn, sagði
Raul Flores, en í stað þess var hann
hækkaður í tign. Ástæðan er sú, að
hann er náinn samstarfsmaður
d’Aubuisson, forseta þjóðþingsins,
sem sigraði í kosningunum í fyrra.
Raul Flores segir að d’Aubuisson
sé fremstur í flokki öfgamanna til
hægri, og að hann hafi ráðið hinum
alræmdu dauðasveitum í E1 Salva-
dor og beri meðal annars
ábyrgðinga á morðinu á Romero
erkibiskup. Nýleg upphefð Ochoas
liðsforingja sé enn eitt merki þess
að öfgainenn til hægri innan hers-
ins fari þar sínu fram jafnvel í trássi
við yfirstjórnina. Þá segir Raul að
Ochoa liðsforingi hafi reynst einn
afkastamesti fjöldamorðingi
stjórnarhersins á síðustu mánuð-
um. Þess nrá geta að vikuritið Time
skýrir nú frá því að honum hafi nú
verið lofað embætti í sameiginlegu
varnarmálaráði Ameríkuríkja
(Iner-American Defence Board)
sem hefur aðsetur í Washington.
Bandaríkin einangrast
Raul Flores sagði að hin veika
staða stjórnarinnar í E1 Salvador
sýndi, að það væri einungis
hernaðar- og efnahagsaðstoð
Bandaríkjanna er héldi lífinu í
stjórninni og stjórnarhernum.
Bandaríkin hefðu ásíðustu mánuð-
um einangrast í stefnu sinni í Mið
Ameríku og nytu nú ekki stuðnings
Raul Flores Ayala: Stjórnir Bandaríkjanna og El Salvador hafa
hafnað viðræðum um friðsamlega lausn stríðsins.
annarra ríkja Rómönsku Ameríku
en Guatemala, Flonduras og Costa
Rica. Minnti hann í því sambandi á
nýlega yfirlýsingu Mexíkó, Pa-
nama, Venezuela og Kólumbíu,
þar sem lýst er yfir stuðningi við
hugmyndir FMLN/FDR unr frið-
samlega lausn á borgarstryjöld-
inni. Þá hefðu ríkisstjórnir Frakk-
lands og Svíþjóðar lýst yfir
stuðningi við friðsamlega lausn og
gagnrýnt íhlutun Bandaríkjanna.
Friðsamleg lausn
Aðspurður sagði Raul Fiores að
krafa FMLN/FDR um friðsamlega
lausn fæli í sér að fyrst myndu
deiluaðilar útnefna fulltrúa til
viðræðna án nokkurra skilyrða, og
yrði þriðji aðili viðstaddur sem
vitni. Þesar viðræður ættu síðan að
leiða til þess að sest yrði að samn-
ingaborði um framtíðarstjórn
landsins, vopnahlé og frið.
fbúar E1 Salvador eru nú um 5
miljónir. Af þeim hafa nú hátt í ein
miljón flúið land og urn 45 þúsund
hafa fallið í stríðinu. Raul Flores
sagði að ljóst væri að stríðið hefði
kostað þjóðina ómældar þjáningar
og þjóðfrelsisöflin vildu ekkert
fremuren friðsamlega lausn. Hann
sagði að skýringar á því hvers
vegna Bandaríkin sæju ekki aðra
lausn en þá hernaðarlegu í E1 Salv-
ador væri að leita í heildarstefnu
Bandaríkjanna í utanríkismálum
þar sem litið væri á Mið- og Suður-
Ameríku sem „bakgarð Bandaríkj-
anna“ í valdatafli þeirra við Sovét-
ríkin.
Reagan háður þinginu
Reagan Bandaríkjaforseta ber
samkvæmt reglum þeim sem þingið
hefur sett að leggja fram skýrslu
fyrir þingið fyrir 23. janúar um
ástand mannréttindamála í E1 Salv-
ador.Takist skýrslugerðar-
mönnum ekki að sýna þinginu fram
á að ástandið í mannréttindamál-
um í EI Salvador hafi farið batn-
andi og að ríkisstjórnin hafi unnið
að umbótum í landbúnaði, mun
þingið stöðva alla hernaðaraðstoð
við E1 Salvador. Talsmenn stjórn-
arinnar í Washington hafa nýlega
túlkað ástandið þannig að það sé
ekki gott en fari þó batnandi. Er
talið líklegt að slíkum stuðningi
verði haldið áfram, en Raul Flores
sagði að engu að síður væri nú afar
mikilvægt að almenningsálitið í
heiminum léti í sér heyra urn
ástand mannréttindamála í E1 Salv-
ador og fordæmdi íhlutun Banda-
ríkjanna í málefni landsins, jafn-
framt því sem líst væri stuðningi við
tillögur FMLN/FDR um friðsam-
lega pólitíska lausn.
Útifundur
Útifundur til stuðnings þessum
kröfum verður haldinn í Bakara-
brekkunni í dag kl. 17.30. Þar
verða flutt stutt ávörp og síðan
verður gengið að bandaríska send-
iráðinu, þar sem Raul Flores Ayala
mun flytja stutt ávarp. Síðan verð-
ur sendiráðinu afhent mótmæla-
ályktun. Þjóðviljinn hvetur fólk til
að fjölmenna á fundinn í dag kl.
17.30.
ólg.
Miljónir svelta í USA
32 miljónir Bandaríkjamanna eða 14% þjóðarinnar lifir undir hinum
opinberu fátæktarmörkum. Þessi mynd er tekin úr s.k. „súpueldhúsi“ í
Newark, þar sem geflnn er ókeypis matur til fátæklinga. Reaganstjórnin
hefur nú skorið niður framlög til matargjafa.
Miljónir manna í Bandaríkjun-
um búa nú við matarskort og í
fyrsta skipti í langan tíma hefur
barnadauði færst í aukana. Orsök-
in er cfnahagsstefna Reagans og
kreppan í Bandaríkjunum, þar sem
10,8% vinnufærra manna ganga
atvinnulausir.
Bandarísk stjórnvöld hafa gert
sérstaka skilgreiningu á fátækt.
Samkvæmt henni telst þriggja
manna fjölskylda vera fátæk hafi
hún innan við 7.760 dollara árs-
tekjur (ca. 140 þús. kr.). Fjögurra
manna fjölskylda telst fátæk hafi
hún innan við 9.287 dollara árs-
tekjur. Eldri hjón teljast fátæk
hafi þau innan við 4.680 dollara í
tekjur.
32 miljónir
Samkvæn t þessum skilgreining-
um búa nú 2miljónir Bandaríkja-
manna í fátækt eða um 14% þjóð-
arinnar, og hefur þessi tala ekki
verið hærri síðan 1967. Á þessu ári
hefur aukning fátækra verið meiri
en í langan tíma.
Forstöðukona bandarískrar
matargjafastofnunar segir við
blaðamann Dagens Nyheter að hin
opinberu fátæktarmörk séu í raun-
inni of lág og reikna megi með því
að í Bandaríkjunum séu nú uni 44
miljónir manna sem eigi í erfiðleik-
um með að hafa í sig og á.
Um leið og þessi neyð hefur farið
hríðvaxandi hefur alríkisstjórnin í
Washington stórlega dregið úr fram-
lögum til matargjafa og annarrar
félagslegrara aðstoðar. Þannig
segir forstöðukona matargjafamið-
stöðvarinnar að 70% af niður-
skurði Reagans á fjárlögum 1981
hafi bitnað á hinum fátæku og 20%
af niðurskurðinum á síðasta ári.
Hin aukna neyð meðal fátækra í
Bandaríkjunum hefur meðal ann-
ars lýst sér með áþreifanlegum
hætti við „súpueldhús" þau sem
rekin eru af góðgerðarstofnunum
víða um Bandaríkin, en biðraðir
við súpueldhúsin, þar sem hægv er
að fá ókeypis súpudisk, hafa stöð-
ugt aukist. Er talið að fjöldi þeirra
er sæki reglulega í slík gjafaeldhús
hafi tvöfaldast á síðasta ári og sums
staðar er sagt að um fjórföldun hafi
verið að ræða. Þannig hefur til
dæmis gjafaeldhúsum Capital Ar-
ea Food Bank í Washington fjölg-
að úr 130 í 207 á einu ári.
Sem dæmi urn hversu umfangs-
mikil þessi góðgerðarstarfsemi er
má nefna aö hjá Focus Hope í bíla-
borginni Detroit, þar sem matur er
veittur gegn læknisvottorði um
hættu á hörgulsjúkdómum vegna
vannæringar, hefur föstum
viðskiptavinum fjölgað úr 10 í
47.000 (í okt. s.l.).
„Nýfátœkir“
Starfsfólk við matargjafaeldhús-
in segir yfirleitt sömu söguna og
telur það áberandi að þeir sem
þiggi mat séu ekki lengur bara
utangarðsfólk og fólk sem á við
geðræna eða líkamlega fötlun að
stríða, heldur sé orðið áberandi
mikið af „nýfátæku” fólki, fólki
sem hefur húsnæði og klæði en á
ekki fyrir mat af því að það hefur
misst atvinnuna.
Önnur teikn um hina auknu fá-
tækt er aukin tíðni ungbarnadauða
vegna vannæringar, aukin tíðni
þjófnaðar á matvælum, en það er
nú orðið mjög algengt að ekki bara
unglingar. heldur einnig ellilífeyr-
isþegar séu teknir fyrir að stela sér í
svanginn.
„Þessi eymd er ein af mörgum
þverstæðum ofgnóttarsamfélags-
ins“, segir forstöðumaður fyrir
samtökunum Community for Cre-
ative Non-Violence í Washington
„Onnur er sú að hér í Bandaríkjun-
um er árlega fleygt 137 miljónum
tonna af matvöru vegna útlitsgalla,
en þetta magn mundi nægja til þess
að fæða 50 miljónir manna“.
Samtök hans hirða slíka afganga
frá matvöruverslunum og dreifa
meðal fátækra.
Það var á 7. áratugnum sem kerf-
ið með matarmiðunum var tekið
upp í Bandaríkjunum, eftir að
konrið hafði í ljós að á ýrnsunr stöð-
urn eins og t.d. í óshólmum Missis-
ippi voru útbreiddir ýmsir þeir
hörgulsjúkdómar, sem annars þekkj-
ast bara í vanþróuðum ríkjum
þriðja heimsins. Það er fyrst og
fremst talið matarmiðakerfinu að
þakka að það tókst að uppræta
sjúkdóma þessa að mestu. Læknar
hafa nú látið í Ijós áhyggjur yfir að
útbreiðsla hörgulsjúkdóma fari
vaxandi á ný.
Vikurit nokkurt lagði nýl-
lega þá spurningu fyrir Ronald
Reagan, hvort hann væri vanur að
fylgjast með vagni þeim sem ekur
um nriðborg Washington og gefur
mat til hungraðra, en vagn þennan
inátti einnig sjá frá Flvíta húsinu:
„Ég vissi ekki að þetta væri tii“,
svaraði Reagan, „en ég ætla að at-
huga málið nú eftir að þið hafið
bent mér á það”. - ólg/I)N