Þjóðviljinn - 22.01.1983, Page 14

14 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Helgin 22.-23. janúar 1983
myndlist
Rauðir klettar (1981), eftir Ingelu Berntsson
Norræn vefjarlist
Himinnogjörð(1982),eftirHildi Hákonardóttur.
Norræn vefjalist 1982-83 er 3.
þríæringurinn sem veflistamenn í
Norðurlöndum efna til. Þessi
stóra og yfirgripsmikla sýning er
nú stödd á Kjarvalsstöðum til
mánaðamóta. Hingaðkemurhún
frá Finnlandiog Svíþjóð, en
heldursíðan áfram til Þórshafnar,
Björgvinjarog Kaupmanna-
hafnar.
Eins og áður segir er sýningin
stór í sniðum og þekja 86 verk sali
og ganga, auk þess sem textíl-
konur úr Gallerí Langbrók halda
sýningu á smámunum og eru þeir
47 að tölu. Aberandi er hlutur
Dana, en þeir sýna yfir 30 verk.
Norömenn og Svíar eru með unt
20, Finnar 10 og íslendingarnir
eru 5, hver með eitt verk.
Segja má að sýningin sé æði
misjöfn, skiptast á tilþrifamikil
veríc og önnur sem lítið hragð er
að. Svo virðist sem gæði verk-
anna fari eftir stærð, svo ótrúlega
sem það kann að hljöma. Öll hin
bestu eru stór í sniðum, en þess
ber að geta að lítið er um smá-
myndir eða minni vefnað (hér á
ég við farandssýninguna, en ekki
framlag Langbrókar). Undan-
tekning er þó „Kross og hringur“,
Synnöve Aurdal, sent þó er
tveggja metra langur, en mjór og
ber vott um persónuleg vinnu-
brögð, sérstæðs listasmanns.
Halldór B.
Runólfsson
skrifar
Þótt sýningin beri með sér ein-
kenni norræns vefnaðar er vart
hægt aö sjá n ina „línu“ eða sér-
staka stefnu, meira áberandi en
aðra. Jafnvel eru listamenn frá
sama landi gjörólíkir, en heildin
er hefðbundin eigi að síður. Það
er lögð meiri áhersla á val efni-
viðar og aðferða nú, en á fyrri
þríæringum, ef ég man rétt.
Minna er um hreinan myndvefn-
að en þessfstað er mikið um
blandaða tækni, vefnað, saum og
þrykk saman. Sjaldan er þó farið
út fyrir svið hins hefðbundna
veggteppis og róttæk tilraunast-
arfsemi er ekki áberandi.
Töluverð gróska virðist vera í
danskri vefjalist, enda eru þeir
veglega kynntir á Kjarvalsstöð-
unt. Þess má reyndar geta að sú
manneskja sem mest hefur
stuðlað aö viðgangi norrænu vef-
listarsýninganna, er danski vefar-
inn Nanna Hertoft. Hún er nokk-
urs konar verndari þríæringsins
og ritar hún inngang að sýning-
arskránni, þar sem hún fjalíar um
sýningarnar og vandamál sam-
fara slíku risafyrirtæki. Á sýning-
unni er stórt teppi eftir Hertoft,
myndvefurinn „Norræn
veðrátta“, veglegt dæmi um
skandinavíska afstöðu hennar til
myndefnis og tæknibragða.
Annars var það ekki mynd-
vefnaðurinn sem reyndist vera
hin sterka hlið Dananna. Vefur
„Án titils" eftir Anitu Adele
Jprgensen, sýndist mér vera
eitthvert besta verkið á sýning-
unni. Þetta er látlaust krosslaga
teppi í þrernur hlutum, óreglulegt
með ívafi úr pappír, fínleg blæ-
brigði við grófan og Ijósan
vefinn.
Andstæða þessa vefs, „Spor
ntannanna 2“ eftir Conni Maria
Johnsen, er stór tvístæða máluð í
skærum litum á satín-dúk. Þetta
er hressilega og frjálst rnálað
verk. Ferskleiki þess smitar vest-
ursalinn. Johnsen hefur að baki
þann óvenjulega námsferii, að
hafa stundað nám í kalligrafíu
(myndletursskrift) við Há-
skólann í Kyoto í Japan.
Báöir síðasttöldu listamenn-
irnir eru fæddir sama ár, 1942, og
reyndar virðist 5. áratugurinn,
einkum stríðsárin, hafa fætt af sér
kynslóð góðra vefara. Fléttaður
bandvefur Naja Salto, „Jörðin"
og þrykkverk Else Kallesóe, „Di-
agonal Composition", sem lífgar
svo mjög up á austursalinn, eru
verðug dæmi þessu til sönnunar.
Norska framlagið stenst varla
samaburt við hið danska. Það má
þó finna þar afbragðshluti og ber
hæst „Himinn-Feldur", risastórt
lérefts- og damaskteppi, þrykkt
og stungið nöglum, eftir Bente
Sætrang. Þetta er áhrifamikið
verk og heldur nánast uppi hlut
Norðmanna. „Krákurnar" eftir
Samann Brittu Marakatt, lýsir
pólitískum veruleik, baráttu
þessa merkilega þjóðflokks við
virkjanaglatt ríkisvald, 10
breiddargráðum sunnar á hnett-
inum. Það ríkir barnsleg kald-
hæðni yfir þessari bróderuðu
mynd. „Þrístæða" Turid Holter
og verk Mette Stausland snerta
mig lítt. Það hvílir einhver maní-
erismi yfir þessari tilraunastarf-
semi. „Minningar frá Japan" eftir
Wenche Kvalstad Eckhoff, er
sannverðugra verk, þótt vissra
poppklisja gæti þar um of.
Þrátt fyrir sundurleitt saman-
safn, flagga Svíar nokkrum ágæt-
um verkum og er eitt þeirra frá-
bært. Það er „Rauðir klettar"
eftir Ingela Berntsson. Þetta er
flókinn vefnaður, eða eins og
segir í skránni, marglita varp-
mynstraður vefur með tvöföldu
ívafi. Þó virkar það svo létt og
leikandi í allri sinni mónumental
slærð, að þræðirnir verða gagn-
sæir sem vatnslitir. Kannski er
þetta hápunktur sýningarinnar.
Annar athyglisverður veflist-
armaður af yngri kynslóð
sænskra er Dyveke Zadig. Stagl-
verk hennar „Frostatíð" er
einkar nútímalegt að gerð og við-
fangi, skínandi í lit og fornti.
Annars á myndvefnaður sterk í -
tök í Svíum og eru bestu dæmin að
finna hjá Inger Wihl, „Af hafi
ertu komin(n)" og í hinu spaugi-
lega verki „í skvaldurspegli mín-
um", eftir Birgittu Nelson
Clauss. Af annarri tækni má
nefna „Fragment II", eftir
Sumar (1981), eftir Leenu Saarto.