Þjóðviljinn - 04.02.1983, Blaðsíða 9

Föstudagur 4. febrúar 1983 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9
Hörður Þorgilsson verkstjóri: Oft
erfitt að hemja menn uppi á þök-
um í verstu veðrum! -Ljósm. Atli
Rætt við
Hörð Þorgilsson
verkstjóra
við byggingar
á vegum
Verkamanna-
bústaða
15. apríl í vor þannig að við
verðum að láta hendur standa
fram úr ermurn," sagði Bragi
Eggertsson húsgagnasmiður.
„Við erum 5 í vinnu núna hjá
fyrirtækinu og það má segja að
við höfum nóg að gera núna og
næstu mánuðina. En hvað tekur
við þegar fram á vorið kemur er
óvíst. Innflutningur húsgagna er
eins og allir vita óhemju mikill,
því það er séð til þess að innfluttu
húsgögnin eru talsvert ódýrari en
þau íslensku alla jafna, en á móti
kemur að yfirleitt er þar um lak-
ari vöru að ræða. Það vita það
allir sem vilja vita, að vörur eru
niðurgreiddar úti og farið á bak
við EFTA-samninga með því að
láta fyrirtækin hafa ódýrt raf-
magn, fella niður skatta, niður-
greiða húsaleigu og margvíslegan
kostnað sem hlýtur á endanum að
verða til þess að hægt er að bjóða
ódýrari framleiðslu á markaðin-
um. Við sem erum í þessum
iðnaði gerum okkur fullljóst að ef
ekki verður gripið til róttækra
ráðstafana til bjargar húsgagna-
iðnaðinum hér, er eins víst að illa
fari. Ég vil láta koma á ströngu
gæðaeftirliti, því ég held að ís-
lenskir framleiðendur geti verið
óhræddir að mæta þeim niður-
stöðum sem þar fást. Um leið
myndi stór hluti innfluttu hús-
gagnanna sjálfkrafa hverfa af
markaðinum,“ sagði Bragi Egg-
ertsson í Furuhúsgögnum í spjalli
við Þjóðviljann að síðustu. - v.
Nemendaleik-
húsið frum-
sýnir i kvöld
SjúF
æska
eftir austur-
ríska leikhús-
manninn
Ferdinand
Bruckner
Aðstandendur Nemendaleikhússins. Leikstjórinn og leiksviðsmenn standa baka til. - Mynd - Atli,
„Þettaervirkilegavel
skrifað verk, endaer
leikhúsmaður hér að verki, og
það er mikil spenna í því.
Okkur finnst það hafi virkilega
mikið að segja einmitt nú á
tímum gjöreyðingarhættu og
tortímingar mannkyns. Andi
þessa verks sem gerist í Vín
eftir lokfyrri
heimsstyrjaldarinnar, þar
sem allt er í rúst, er ekki ólíkur
þeimandasem ríkirí
heiminum í dag, enda hefur
leikritið verið grafið upp og
tekið til sýningar víða í Evrópu
einmittnú ásíðustu árum“,
sögðu nemendur
Leiklistarskólans, þegar
blaðamaður ræddi við þau
baksviðs á einni af
lokaæfingunum í vikunni.
Verkið sem um ræðir er eftir
Ferdinand Bruchner, austurrísk-
an leikhúsmann, skrifað árið
1925 og á að gerast í Vín árið
1923. I íslenskri þýðingu Þor-
varðar Helgasonar hefur það
hlotið nafnið „Sjúk æska“.
Sögusviðið er gistiheimili í Vín
þar sem ungir háskólastúdentar
halda til. Sjö hlutverk eru í
leiknum en það er einmitt tala
þeirra nema sem nú eru að ljúka
námi frá Leiklistarskóla íslands.
Leikstjóri verksins er Hilde
Helgason sem hefur kennt við
skólann frá stofnun hans, en hún
er einmitt fædd í Austurríki.
Sjúk æska er önnur uppfærsla
Nemendaleikhússins á þessum
vetri. Prestsfólkið var sýnt við
gífurlega góðar undirtektir fyrr í
vetur og varð að hætta sýningum
þrátt fyrir mikla aðsókn, vegna
þess að ný verkefni kölluðu á.
Leikendur í Sjúkra æsku eru
þau Edda Heiðrún Backman,
Eyþór Árnason, Helga Björns-
son, Kristín Franklín Magnús,
María Sigurðardóttir, Sigurjóna
Sverrisdóttir og Vilborg Hall-
dórsdóttir.
Leikmyndina við Sjúka æsku
gerði Sigrid Valtingojer, lýsing er
í höndum Lárusar Björnssonar,
leikmyndasmíði annast Valur
Júlíusson og búningasaum Anna
Guðrún Líndal.
Frumsýning Sjúkrar æsku er í
kvöld kl. 20.30 í Lindarbæ og
önnur sýning á sunnudagskvöld
kl. 20.30. Þriðja sýning er á
þriðjudag á sama tíma.
Miðasala er í leikhúsinu dag-
lega kl. 17-19 og frá 17-20.30
sýningardaga.
Næsta verkefni Nemendaleik-
hússins og jafnframt loka-
verkefni áðurnefndra nema verð-
ur nýtt verk sem Sigurður Pálsson
skáld hefur skrifað. Leikstjóri
þeirrar sýningar verður Hallmar
Sigurðsson.
-•g-
Kvikmyndahátíð
Fyrirgefningin, umburðarlyndið, er einmitt helsta þemað í þessari mynd, . og það er það þema sem nær út fyrir
tímaramma hennar, segir Ingibjörg Haraldsdóttir meðal annars um „Idu litlu“.
ída
litla
Liten Ida
Noregur, 1981
Handrit: Marit Paulsen, eftir eigin
sögu
Stjórn: Laila Mikkelsen
Kvikmyndun: Hans Welin
Leikendur: Sunneva Lindekleiv,
Lise Fjeldstad, Arne Lindtner-
Næss, Howard Halvorscn.
Ég las það einhversstaðar um
þessa mynd, að hér væri loksins
komin norsk kvikmynd sem enginn
þyrfti að skammast sín fyrir. Þetta
er nú að vísu vitleysa, því Norð-
menn hafa gert góðar kviknjyndir
áður, en hitt er víst, að Ida litla er
verulega góð mynd. Einsog Þýska-
land, náföla móðir fjallar hún um
reynslu lítillar stúlku af stríðinu, en
þarmeð er líka upptalið það sem
þessar tvær myndir eiga sameigin-
legt, því þær eru eins ólíkar og
reynsla stúlkubarnanna tveggja
sem um er fjallað.
ída litla er sjö ára síðasta
stríðsveturinn, 1944-45, og kemur
með móður sinni og brður til smá-
bæjar í Norður-Noregi þar sem þau
setjast að. Rétt fyrir utan bæinn
eru þýskar fangabúðir og þar hefur
móðir ídu fengið vinnu í eldhúsinu.
Hún stendur líka í ástarsambandi
við þýskan liðsforingja - er semsé í
ástandinu. ída litla kemst fljótt að
raun um að í bænum er enginn sem
vill hafa neitt saman við þær
mæðgur að sælda. Þær eru „öðru-
vísi“.
Myndin er tekin útfrá sjónar-
horni ídu litlu. Áhorfandinn veit
jafnmikið og hún og skynjar hlut-
ina hennar skynjun. Þetta er undir-
strikað með því að hafa kvikmynd-
atökuvélina yfirleitt í augnhæð sjö
ára barns. ída er skynug stelpa og
skilur flest af því sem fram fer. Hún
er líka nógu skynsöm til að láta
ekki buga sig endanlega, og það er
þessi eiginleiki hennar sem gerir
það að verkum að tilfinningaleiki
nær aldrei yfirhendinni, þótt efnið
gæti virst bjóða upp á slíkt. í þessu
efni er það leikstjóranum mikill
styrkur að hafa fengið Sunnevu
liltu Lindekleiv til aðleika hlutverk
ídu. Henni tekst alltaf að láta
styrkinn skína gegnum umkomu-
leysið og áhorfandinn efast aldrei
um að þrátt fyrir bitra reynslu muni
ída litla komast klakklaust í gegn-
um þetta allt saman.
Móðir ídu kemur fyrir sjónir
sem fremur veiklundaður kven-
maður, og tilfinningar ídu í hennar
garð eru nokkuð blendnar. Hún
elskar mömmu sfna og vorkennir
henni þegar hún er niðurlægð, en
innra með sér ásakar hún hana þótt
hún sé of ung til að finna ásökunum
sínum orð. Þessa togstreitu tilfinn-
inganna tekst leikkonunni ungu
mætavel að sýna.
Þegar ástandið í bænum er orðið
óbærilegt fyrir ídu er henni komið
fyrir á sveitabæ. Þar býr fólk með
hrjúft yfirbragð, en konan á bæn-
um tekur telpuna undir sinn vernd-
arvæng og hjá henni finnur ída ör-
yggi og hlýju, sem hún hefur svo
sannarlega þörf fyrir. Fyrren varir
er þó sú sæla á enda.
Þegar stríðinu lýkur og Þjóðverj-
arnir eru farnir eru gerðar upp sak-
ir við þá sem voru þeim hand-
gengnir. ída kemur heim úr
sveitinni í tæka tíð til að sjá móður
sína klippta og leidda burt af lítilli
kurteisi. Ida ætlar samt að fagna
sigri með öðrum bæjarbúum, en
kemst að raun um að henni hefur
ekki verið fyrirgefið. Kona sem við
sáum fyrr í myndinni syngja sálm
um fyrirgefningu syndanna gengur
að barninu úti á götu og reiðir
henni kinnhest. Friðurinn er ekki
öllum ætlaður.
Fyrirgefningin, umburðar-
lyndið, er einmitt eitt helsta þemað
í þessari mynd, og það er þema sem
nær útfyrir tímaramma myndarinn-
ar. Noregur er hernumið land og
vanmáttug reiði fólksins er vissu-
lega réttmæt, en á hún að bitna á
saklausu barni? Reiði sem fædd er
af vanmætti og veikleika er ekki
einsdæmi í hernumdu landi á
stríðstímum, hún getur verið til
staðar hér og nú og alltaf, en hún
leiðir ekki til neins ef umburðar-
lyndið vantar. Boðskap myndar-
innar er beint gegn þröngsýni og
hræsni í hvaða formi sem þær
birtast.