Þjóðviljinn - 15.07.1983, Page 4

4 SÍÐA - ÞJÓÐÝILJINN Föstudagur lSi júlí 1985
UOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyf-
ingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastióri: Guörún Guömundsdóttir.
flitstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaös: Guöjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríöur H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiöur Ingadóttir, Helgi Ólafsson,
Lúövík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Ólafur Gíslason,
Óskar Guömundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurösson.
Utlit og hönnun: Helga Garðarsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Atli Arason.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guörún Guðvarðardóttir, Jóhannes Haröarson.
Simavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bilstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmundsson,
Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síöumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Álmistök
íþriðja sinn?
• í næstu viku hefjast formlegar viðræður um
endurskoðun álsamninga íslands og Alusuisse undir
forystu nýrrar ríkisstjórnar. Það er annar uppi en í tíð
Hjörleifs Guttormssonar, enda við „allt aðra
heiðursmenn að etja“ eins og fulltrúi Alusuisse
orðaði það í síðasta mánuði. I stað upplýsinga til
almennings um kröfur íslendinga og samningsstöðu
ríkir nú leynd og þögn um allan málatilbúnað. í stað
forystu iðnaðarráðherra og hans ráðuneytis eru mál-
in lokuð inni í nefnd, þar sem sitja samningamenn frá
fyrri tíð, allt góðkunningjar Alusuisse, svo notað sé
mál lögreglunnar. Hjörleifur Guttormsson hefur
kallað þá fanga fortíðarinnar og er það réttnefni, því
gera má ráð fyrir að fyrir þeim vaki fyrst og fremst að
fegra sína eigin fortíð í samningum við Alusuisse.
• En þó að Steingrímur Hermannsson forsætisráð-
herra sé einn úr „fangahópnum“ vegna atbeina síns
að samningum við Alusuisse 1966 og 1975 eru enn í
hans flokki menn sem létu ekki fjötra sig og leita
útgöngu þótt aðþrengdir séu vegna „siðbótar“ Stein-
gríms í Framsóknarflokknum. Þórarinn Þórarinsson
ritstjóri Tímans skilaði ásamt Ingvari Gíslasyni áliti
Framsóknarmanna í iðnaðarnefnd neðri deildar,
þegar álsamningurinn var til meðferðar á Alþingi
1966. í álitinu sagði að í samningnum kæmi fram
vanmat á íslenskum lögum og réttarfari, raforku-
verðið myndi verða alltof lágt og íþyngjandi almenn-
ingi þegar fram í sækti, og skattaákvæði væru íslend-
ingum afar óhagkvæm. I grein um menn og málefni
sl. sunnudag segir Tímaritstjórinn:
„Reynslan hefur sýnt, að öll sú gagnrýni sem hér
hefur verið rakin, hefur átt fyllsta rétt á sér. En nú
nægir ekki það eitt að kanna það sem liðið er. í
viðræðunum við álhringinn nú, verður að snúa sér af
fyllstu alvöru og einbeitni að bæta úr því, sem miður
hefur farið. Mistök fyrri viðræðna mega ekki endur-
taka sig. Þessvegna mun þjóðin fylgjast vel með þess-
um viðræðum og gera kröfur til, að hún fái fyllstu
upplýsingar um gang þeirra.“
• Hér er á ferðinni ákveðin aðvörun til Steingríms
Hermannssonar: - Þú gerðir mistök þegar þú varst á
móti afstöðu Framsóknarflokksins til álsamninganna
1966, þú gerðir mistök þegar þú samdir ásamt Jó-
hannesi Nordal við álhringinn 1975, og þú hefur ekki
efni á því að gera mistök í þriðj a sinn - segir Þórarinn
við Steingrím. Og eru hér ef til vill einnig á ferðinni
skilaboð til Sjálfstæðisflokksins, sem nú ber form-
lega ábyrgð á álsamningunum, um að allur Fram-
sóknarflokkurinn muni ekki láta teyma sig aftur á
asnaeyrunum í fangelsi fortíðarinnar eins og 1975?
Eða er hér aðeins rödd hrópandans í pólitískri eyði-
mörk Framsóknarflokksins þessi misserin?
• Undirbúningurinn að álsamningalotunni sem
framundan er lofar ekki góðu. Bein mötun frá Alu-
suisse er greinilega hafin á ný og hægri pressan með
Morgunblaðið í fararbroddi gerir sitt til að sannfæra
þjóðina um að hún eigi ekki að vera með heimtu-
frekju. En það er ástæða til þess að taka undir það
með Þórarni að þjóðin mun fylgjast vel með
viðræðunum í næstu viku, og ekki láta blekkjast.
Hún er sem betur fer farin að átta sig á þeirri
staðreynd, sem fram kemur m.a. í nýlegri skýrslu
Orkustofnunar, að „óbreyttur raforkusamningur við
ÍSAL virðist munu valda hærra raforkuverði Lands-
virkjunar til almenningsveitna áfram næstu árin en
verið hefði án hans“. Almenningur borgar brúsann
ef haldið verður áfram að selja Alusuisse raforku
undir framleiðslukostnaðarverði.
klippt

Wuttetki
Fótaþurrkur og fáviska
Alþýðublaðið er gefiö út á kostnaö ríkisins og til að úr
því sé lesið í Ríkisútvarpið. Hefur.voA--- " . . \ninni
með hverju árinu sem líður. /\ \’a,ur
Björgvinsson ritstjóri Alþýðublail rit"
ar hann grein hér í Morgunblact t,Juu ao tleiri maettu
j taka sér Morgunblaðið til fyrirmymaar það „gæti oröið öðr:
ifjölmiölum og opinþerum fréttastofum þarfur skóli.“ A
Skotið
Staksteinum
Staksteinar Morgunblaðsins
halda áfram að tyfta fjölmiðla-
menn sem ekki hugsa rétt. í gær
er röðin komin að Alþýðublaðs-
mönnum - þeir eru sakaðir um að
trúa í blindni á gagnrýni Al-
þjóðasambands jafnaðarmanna á
framferði Bandaríkjamanna í
Mið-Ameríku. Staksteinninn
dregur andann djúpt og slengir
fram hinni endanlegu fordæm-
ingu:
„Blaðið (Alþýðublaðið) er
jafnan eins og frímerki á Þjóðviij-
anum þegar þessir menn taka til
máls um Bandarikin og al-
þjóðamál“.
Sá sem leitar að köldu stríði
mun finna það. Næsta skrefið hjá
Moggastrákum er vitanlega að
segja að Alþýðublaðið sé á snær-
um Rússa. (Samkvæmt gamalli
oggóðri formúlu: Þjóðviljinn erá
snærum Rússa - Alþýðublaðið er
„frímerki á Þjóðviljanum“ - Al-
þýðublaðið þjónar Rússum).
Þessi síðasta breiðsíða á Al-
þýðublaðið í Morgunblaðinu er
partur af styr sem staðið hefur út
af ferðalagi Georges Bush vara-
forseta um Evrópulönd. En þar
fékk hann oft að heyra ekki síst
frá talsmönnum sósíalista og sósí-
aldemókrata, gagnrýni á banda-
ríska stefnu í Mið-Ameríku.
Morgunblaðið hefur tekið upp
þykkjuna fyrir sinn varaforseta
og brigslar evrópukrötum óspart
um fáfræði um þetta mál og ýmis-
legt þaðan af verra.
Sjálfskaparvíti
í þessu sambandi er rétt að
minna á, að það eru fleiri en sósí-
aldemókratar sem eru lítt hrifnir
af fortölulist Bush í þessum mál-
um. í forystugrein í breska
blaðinu Guardian á dögunum er
það rakið, að Bush hafi í Evróp-
ureisunni haldið nokkuð öðruvísi
á Miðamríkumálum en gert var
um hríð. Nú viðurkennir hann að
málin séu flókin, það þurfi að
auka efnahagsaðstoð, efla
lýðræðisstofnanir osfrv. Guardi-
an segir, að allt væri þetta gott og
blessað ef „arfur sögunnar og ný-
legar yfirsjónir“ kæmust fyrir í
svo snyrtilegu skema. En sú
reynsla fær blaðið til að efast stór-
lega um að einræðisherrann í Gu-
atemala „muni að hann á að
styðja lýðræðið“ eða að hinir
spilltu herforingjar í E1 Salvador
stilli sig um að nota þann „varn-
arskjöld“ sem Bandaríkjamenn
gefa þeim til annars en að drepa
alla andstöðu. Um Nicaragua
segir Guardian:
„Evrópumenn halda ekki að
Sandinistastjórnin í Nicaragua sé
stjórn góðviljaðra krata sem Olof
Palme eða David Owen gætu vel
veitt forystu. En samt sýnist þetta
stjórn sem nýtur stuðnings al-
mennings og reynir að glíma við
þau vandamál afskræmdrar þró-
unar sem hún hefur tekið í arf
með atorku og hugkvæmni. Að
hamra á því, að þessi stjórn verði
að breyta um stefnu - og reyna að
þvinga hana til að gera það með
opinskáaum efnahagslegum
þvingunum eða laumulegum
hernaðaraðgerðum, er bæði
heimskulegt og hefur þveröfug
áhrif á við tilganginn. Ef að ein-
ræðishneigðir í Nicaragua eflast á
næstunni, þá bera Bandaríkin ein
ábyrgð á því sem og hin sundur-
leita hjörð andbyltingarmanna
frá tíð Somoza.“
Framtíð
heimshluta
Hér er komið að einkar
þýðingarmiklu máli. Jafnaðar-
menn og aðrir þeir sem hafa já-
kvæða afstöðu til Sandinista í
Nicaragua og vinstrifylkingarinn-
ar í E1 Salvador telja, að einmitt
slíkur stuðningur geti komið í veg
fyrir það að byltingar í þessum
hluta heims endi í vítahring eins
flokkskerfisins, valdaeinokunar-
innar. Um leið er slíkur stuðning-
ur - m.a. stjórna Frakklands,
Spánar og Svíþjóðar eitt af því
sem heldur nokkuð aftur af hern-
aðaríhlutun Bandaríkjanna í
þessum heimshluta.
Þetta finnst George Bush og
Morgunblaðinu að því leyti bölv-
að, að þau vilja knýja fram viður-
kenningu á þeirri kenningu sinni,
að vinstribyltingar endi allar í al-
ræðinu. Og þess vegna sé það
réttlætanlegt að berja niður
vinstriöfl og nota til þess m.a.
„hefðbundna harðstjóra“ eins og
blóðhundar af Somozategund-
inni í Nicaragua heita á máli ráð-
herra Reagans.
- ÁB.
Albert
í stuði
í merkum viðtölum við
Tímann í gær, lýsir Albert Guð-
mundsson fjármálaráðherra því
yfir, að fyrir ástar sakir á börnum
hafi hann fellt niður söluskatt af
Tívolíinu á Miklatúni - enda þótt
hann vissi að hann yrði gagnrýnd-
ur fyrir það, vegna þess að
tengdasonur hans kemur þar við
sögu. „Ef ég á að vera hræddur
við að gera það sem ég tel vera
rétt, þá er eitthvað öðruvísi en ég
hefði talið að það ætti að vera“,
segir Albert í því tilefni (Skilur
nokkur hvað hann átti við?)
Aðalréttlæting Alberts fyrir
þessu söluskattsmáli var svo sú,
að hann væri búinn að gera
„miklu stærri hluti fyrir kaupfé-
lögin og samvinnuhreyfinguna“.
Og því mál til komið, semsagt, að
M WWPWI III.»111.
Fjármálaráðherra fellir niður I
söluskatt af Ti volilnu á Miklatúni:
MINN NYKOMINN
í FYR1RTÆK1Г
- „áttaði mig ekkí á þvi strax“,
segii^lbertGuðiriunclsson^
gera eitthvað fyrir sína menn.
í sömu andrá boðar Albert
niðurskurð á fé til Lánasjóðs ís-
lenskra námsmanna, Þjóðleik-
hússins og Sinfóníunnar. Þetta er
fóðrað með því að ef slíkar fjár-
veitingar verði skornar niður
megi leysa íslenska alþýðu undan
vinnuþrælkun og hefur frumlegri
hagfræði ekki heyrst lengi í þessu
ágæta landi fimmtíu prósent
vaxta.
Við
hœfi
En allt er þetta við hæfi eins og
strákarnir segja. Aðalráðgjafi
Alberts í menningarmálum hefur
jafnan verið Svarthöfði og þaðan
er stefnuskráin komin. Einn liður
í henni er að miðar í leikhús eigi
að „kosta það sem þeir kosta“
eins og á Broadway. Albert vill
greiða niður salíbunur í Tívolí á
þeim forsendum að slík skemmt-
un megi ekki vera „einka-
skemmtun fyrir þá sem hafa
mikla peninga“. En þessi kenn-
ing segir líka að það sé allt í lagi
að leikhúsferðir og tónleikar séu
slík einkaskemmtun - peninga-
fólks.
Þjóðin er ekki búin að bíta úr
nálinni með Albert Guðmunds-
son. Ríkisstjórnin ekki heldur.
- AB.
-ekh