Þjóðviljinn - 16.07.1983, Qupperneq 20

20 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Helgin 16.-17. júlí 1983
Frá því að Reykjavík byrjaði
að vera borg snemma á þessari
öld hafa kvikmyndahús verið
hluti af menningu hennar eins og
reyndar margra annarra borga
um víða veröld. Kvikmyndalistin
var vart nema 10 ára gömul þegar
byrjað var að sýna kvikmyndir
hér á landi og við höfum það fyrir
satt að hér sé elsta kvikmyndahús
í heiminum sem enn er uppi
standandi. Það er gamli salurinn í
Fjalakettinum við Aðalstræti
sem nú er að hruni kominn vegna
margra ára vanhirðu.
Við sem erum alin upp í þessari
borg höfum vanist því að sjá kvik-
myndir frá því að við munum eftir
okkur fyrst og finnst það nauð-
synlegt af og til að fara að sjá
nýjar athyglisverðar kvikmyndir,
annaðhvort til afþreyingar eða til
að njóta mikillar listar. Það er því
sorglegt hvað stjórnendur kvik-
myndahúsanna hafa lítinn metn-
að til að hafa jafnan eitthvað á
boðstólum sem er þess virði að
fara að sjá. Einstaka sinnum
slæðast hingað góðar myndir en
það virðist vera eins og hver önn-
Atlantic Csiy
»>r úfvalsmynd út múx
K-ra 1982. Aöalhfv.: fi
Sussn Ssnmd
Jk-i LeutftMsife.
sjrms i»t taftls.
Tynair,
I Junkman
I Ný awispemiamfi
!TS[dl „Herfínn
UífcstjAr, H.8.
^*«ckt, sem iey,af j

oirtniQ aðaífnut. **
fvarkw úwmt
stom
S«*»n Slotwog
3.1», S.«
Bíómenningin
ur tilviljun þegar þær koma. Ef
litið er yfir bíóauglýsingadálka
blaðanna á sumrinu 1983 er þar
að mestu leyti samsafn af rusli,
háþróuðum ofbeldismyndum, lé-
legum gamanmyndum og klám-
myndum. Innan urn flýtur svo
einstaka sæmileg mynd en ýmist
er búið að sýna þær vikum eða
mánuðum saman eða verið er að
endursýna þær.
Viku eftir viku stendur maður
sig að því að langa á bíó en hætta
við vegna þess einfaldlega að það
er ekkert að sjá sem er þess virði
að eyða kvöldstund í það. Þetta
er sorgleg staðreynd.
Svo er líka að sjá að kvikmynda-
húsaeigendur hafi tæplega við-
urkennt þá staöreynd ennþá
nema hálfs hugar að víðar eru
framl. kvikmyndir en í Banda-
ríkjunum. Það heyrir til undan-
tekninga ef hingað berast góðar
myndir frá öðrum löndum, en eru
þær þó framleiddar í tuga- og
hundraðatali á hverju ári. Banda-
ríkjamenn framleiða ýmsar góð-
ar myndir með öllu ruslinu sem
flýtur þaðan en margar aðrar
þjóðir standa þeim jafnfætis eða
framar í kvikmyndalist.
Nú hafa risið upp kvikmynda-
hús hér í Reykjavík sem bjóða
upp á sýningar í mörgum sölum
samtímis þannig að það ætti ekki
að vera mikið fyrirtæki að hafa
a.m.k. eina góða mynd á boðstól-
um hverju sinni en það er öðru
nær. Bíóhöllin í Breiðholti hefur
t.d. fimm sali en éghefekkinema
tvisvar sinnum síðan hún var opn-
uð séð mér ástæðu til að
heimsækja hana. Þar er sjaldnast
neitt annað á boðstólum en kvik-
myndir af því tagi sem áðan var
nefnt. Kvikmyndaval Regnbog-
ans er kannski aðeins skárra en
þó er þar ekki mikill munur á.
Svo eru einstaka sinnum kvik-
myndahátíðir og þá eru svo marg-
ar góðar myndir sýndar samtímis
og í svo stuttan tíma að manni
fallast bókstaflega hendur. Sem
sagt: Ýmist of eða van.
- Guðjón.
Veistu:
að nyrsta gróðurhús í heimi er
talið vera að Laugalandi í
Skjaldfannardal í ísafjarðar-
djúpi
að stærsta hvalveiðastöð í heimi
um 1910 var stöð Ellefsens í
Mjóafirði á Austfjörðum
að enska orðið assassin sem
merkir morðingi er komið úr
arabísku og var upphaflega
hashshashin og þýddi bókstaf
lega hassneytandi
að vestasta byggð í Evrópu er á
Hvallátrum í Rauðasands-
hreppi
að orðið lesbía er kennt við
grísku eyna Lesbos en þar var
í fornöld frægur kvennaskóli
sem skáldkonan Sappho
stjórnaði
að hraunið sem rann í Skaftáreld-
um fyrir 200 árum er stærsta
hraun sem runnið hefur úr
einu eldgosi svo að sögur fari
af á allri jörðinni
að dómsmálaráðherrar á íslandi
hafa oftast verið lögfræðingar .
að mennt. Þó eru fjórar
undantekningar. Þær eru
Finnur Jónsson 1944-47,
Steingrímur Hermannsson
1978- 79, Vilmundur Gylfason
1979- 80 og Jón Helgason nú-
verandi dómsmálaráðherra
að af núverandi alþingismönnum
er um helmingur með há-
skólapróf, þar af 16 lög-
fræðingar og af lögfræðingun-
um eru 11 í Sjálfstæðisflokkn-
um
að nú býr enginn í Viðey en fyrir
50 árum áttu þar lögheimili
yfir 100 manns
að víðförulasta kona í heiminum
á miðöldum var íslensk. Hún
hét Guðríður Þorbjarnardótt-
ir, kona Þorfinns karlsefnis.
Hún settist að með manni sín-
um á Vínlandi í N-Ameríku
en fór seinna alla leið suður til
Rómar
að orðið útvarp var fundið upp af
Sigurði Nordal prófessor.
Annað orð sem keppti við það
í upphafi var víðboð
að höfundur nýyrðisins sími var
Pálmi Pálsson menntaskóla-
kennari. Áður höfðu verið
notuð orð eins og hljóðberi,
málþráður, hljómþráður,
hljóðþráður og talþráður.
sunnudagskrossgátan
Nr. 380
1 2 — 4 S~ (p 7 9 /0 (p // 4
JZ /3 9 5? 8 íJ T~ 13 i<r 4 (d ib /(, (e>
17 9 V 18 IS /9 I iý 4 Zo 14 /4 21
T~ L> 22 /9 V 15 IS V 9 17 21 10 V 23 10
2y' 5? 12 10 10 <¥> 9 i'0 1/ 10 y 24 9 14 (0
V 2(? V /<7 Zl 10 /9 z/ JO V 7 24 27- 9
22 22 ZJ 29 4 7 (s> 9 (0 V 2J 23 24
30 V / 22 7- C0 9 9 y T 'L t rV' V 14 26
V J 22 22 V / J4 10 24 $ 9 y 2
2(* <7 2íT 2! ICj V 1 24 ¥ l9 22 Jt 14 11 V
2 (& II 7J Zl 24 5? 18 ZI V 10 (p 2/ (0
V 10 e 52 7 2*) 4 9 /9 21 10 y 4 i9 M
3/ (0 22 'i 2v ZÝ . /9 2 2J 'v5 24 L> 4 52
AÁBDÐEÉFGHIÍJKLMNOÓPRSTUÚVXYÝÞÆÖ
Setjið rétta stafi í reitina hér fyrir neðan. Þeir mynda þá íslenskt
bæjarnafn. Sendið þetta nafn sem lausn á krossgátunni til Þjóðvilj-
ans, Síðumúla 6, Reykjavík, merkt: „Krossgáta nr. 380“. Skila-
frestur er þrjár vikur. Verðlaunin verða send til vinningshafa.
22 2 2 (0 7- /8 3 n /9 V1

Stafirnir mynda íslensk orð eða mjög kunnugleg erlend heiti hvort
sem lesið er lá- eða lóðrétt.
Hver stafur hefur sitt númer og galdurinn við lausn gátunnar er sá
að finna staflykilinn. Eitt orð er gefið og á það að vera næg hjálp,
því með því eru gefnir stafir í allmörgum orðum. Það eru því
eðlilegustu vinnubrögðin að setja þessa stafi hvern í sinn reit eftir
því sem tölurnar segja til um. Einnig er rétt að taka fram, að í
þessari krossgátu er gerður skýr greinarmunur á grönnum sér-
hljóða og breiðum, t.d. getur a aldrei komið í stað áog öfugt.
Verðlaunin
Verðlaun fyrir krossgátu nr.
376 hlaut Bryngeir Jónsson,
Brekkustíg 12, Rvík. Þau
eru skáldsagan Hjartað býr
enn í helli sínum eftir
Guðberg Bergsson.
Lausnarorðið var Bryngeir.
Verðlaunin að þessu sinni er
bókin Næring og heilsa eftir
dr. Jón Óttar Ragnarsson.
Jón Óttar fíagnarssan
!ÉI| 3.1 4. . A4x •
- l!
i 4-v ’jÍéMíá