Þjóðviljinn - 23.08.1983, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 23. ágúst 1983
DJOWIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyf-
ingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviijans.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ftitstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Úmijónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Blaöamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson,
Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gislason, Ólafur Gíslason,
Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Helga Garöarsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
Handrita- crg prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Augiýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónssón.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Simavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Margrét Guðmundsd.
Húsmóðir: Bergljót Guðiónsdóttir.
Bílstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir
Útkgyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavik, simi 81333.
Umbrot og setning: Prént.
Prentun: Blaðaprent h.f.
Mikill munur
• „Á síðustu mánuðum hefur veruleg kjaraskerðing
gengið yfir okkur íslendinga. Kjaraskerðing sem eins
og alltaf áður kemur þyngst niður á þeim sem minnst
bera úr býtum.“ Þetta voru orð Víglundar Þorsteins-
sonar formanns Félags íslenskra iðnrekenda við opnun
iðnsýningarinnar. Hér talar maður sem ætti gerst um
hlutina vita, enda eru orð hans í samræmi við það
sem almennt er talið vera rétt.
• Þórarinn Þórarinsson ritstjóri Tímans hefur hinsveg-
ar komist að þeirri sérkennilegu niðurstöðu að þeir sem
hæst hafí launin hafí orðið fyrir mestri kjaraskerðingu.
Þessvegna séu aðgerðir ríkisstjórnarinnar, sem hann
styður, hið mesta þing. Sjálfur gagnrýnir hann tölur frá
samtökum launafólks sem sýna í krónum hvað launa-
fólk hefur tapað vegna ráðstafana stjórnarinnar, en
kemst síðan að þeirri niðurstöðu að hinir tekjuhæstu
hafi tapað mest með því að telja krónurnar sem hver
tapar.
• „Síðustu útreikningar eru þeir, að á tímabilinu 1.
júní til 30. nóvember hafi maður, sem hefur 10 þús. kr.
mánaðarlaun, tapað 14.856 krónum. Tap þess, sem
hefur 20 þús kr. mánaðarlaun er tvöfalt meira, tap þess
sem hefur 30 þúsund kr. mánaðarlaun þrefalt meira,
tap þess, sem hefur 40 þús. kr. mánaðarlaun fjórfalt.
meira og tap þess, sem hefur 50 þúsund kr. mánaðar-
laun fimmfalt meira. Hann tapar hvorki meira né
minna en 74.280 krónum“, segir Tíminn.
• Það sem hér skiptir máli er að tap launafólks, hvort
sem það hefur meira eða minna í mánaðarlaun, nemur
á þessum fyrstu sex mánuðum nýrrar ríkisstjórnar ein-
um og hálfum mánaðarlaunum. Tökum tvo ráðdeildar-
menn, annan með kr. 10 þúsund í mánaðarlaun og hinn
með 50 þúsund krónur, og spyrjum okkur: Hvorn þeirra
munar meira um að verða af einum og hálfum mán-
aðarlaunum á 6 mánuðum? Ætli svarið verði ekki eins
og hjá formanni iðnrekenda, að það sé þungbærara
fyrir þann sem minna ber úr býtum. Sá með 50 þúsund-
in er líklegur til þess að skrimta, en hinn með 10 þús-
undin er að verða gjaldþrota í sínum heimilisrekstri. Sá
er munurinn og hann er ærið mikill.
-ekh
Full námslán
• í ályktun sem þingflokkur Alþýðubandalagsins hef-
ur gert um málefni Lánasjóðs íslenskra námsmanna er
m.a. á það bent að ríkisstjórnin hafi aukið vanda
sjóðsins verulega með gengisfellingunni í maílok og
þangað sé að rekja það sérstaka vandamál sem við er að
etja. Auk þess hafi aðstæður breyst frá því að fjárlög
voru samþykkt og hafi ríkisstjórnir oft staðið frammi
fyrir þessháttar vanda á undanförnum árum. Minnt er á
að fráfarandi ríkisstjórn hafi jafnan gert ráðstafanir til
þess að sjóðurinn gæti staðið við skyldur sínar. Þannig,
sé Ijóst að stefna núverandi ríkisstjórnar í kjaramálum
námsmanna sé önnur en hér hafi ríkt um árabil. „Við-
brögð núverandi ríkisstjórnar endurspegla viðhorf
hennar til námsmanna með afgerandi hætti og þar með
andstöðu hennar við jafnréttisviðhorf í þjóðfélaginu.“
• Það er skilningur þingflokksins að Lánasjóði ís-
lenskra námsmanna beri í ár, lögum samkvæmt, að lána
95% af áætluðum framfærslukostnaði námsmanna um-
fram tekjur, nema lagabreyting komi til. Þingflokkur-
inn mótmælir hugmyndum um setningu bráðabirgða-
laga til að leysa sjóðinn að einhverju leyti undan
skyldum sínum. Ljóst sé að ekki sé á Alþingi meirihluti
fyrir því að lækka lánshlutfall sjóðsins og það sé því
skylda ríkisstjórnarinnar að leysa fjárhagsvanda
sjóðsins, svo hann geti sinnt sínu lögboðna hlutverki.
Krafan er full námslán í haust.
klippt
CTtroitni
ð vettvangi dagsins
Um hernaðarum-
svif og stef nufestu
eftir Guðmund Jonas Kristjánsson, Flateyri
■ Á aðalfundi miðsljómar Framsókn-
arflokksins á s.l. ári var m.a. ályktað um
utanríkismál. þar var undirstrikað nauð-
syn þcss, að Islcndingar gcrðu hvað þcir
gxtu til að draga ur hættunni á því, að
kjarnorkustyrjöld brytist út f hciminum.
Nauðsynlegt vrri, að framsóknarmcnn
hefðu frumkvæðið í þessum efnum, og
fagnaði fundurinn framkominni þingsá-
lyktunartillögu þingmanna (lokksins um,
að (slcndingar bcittu sér fyrir ráðstcfnu
um afvopnun á Norður-Atlantshafi. Þá
lýsti fundurinn yfir stuðningi við frjálsar
og óháðar friðarhreyfmgar, scm vinna
að gagnkvæmri afvopnun Itrekuð var
sú stcfna Framsóknarflokksins, að
bandarlski herinn á Miðneshciði f*ri af
landi brott jafnskjótt og aðstæður
leyfðu, og því skyldu allar hernaðar-
iframkvæmdir og umsvif hersins hafðar í
lágmarki 18. flokksþing framsóknar-
manna á sl. hausti ályktaði mjög í sömu
átt, og lagði áhc/slu á takmörkun hem-
aðarumsvifa meöan vera hcrsins vaeri
talin nauðsyn.
Umræður um herumsvif
Ástxða þcss að þetta cr rifjað upp
hér, er sú mikla og almenna umraeöa,
scm átt hefur stað undanfarið, um margs-
konar framkvzmdir sem nú hafa veríð
ákveðnar, eða cru á umrzðustigi á
vegum bandarfska hersins hér á landi.
Þar bcra hzst framkvrmdimar f Helgu-
vík, bygging nýrrar flugstöðvar á Kefla-
víkurflugvelli, og nú umrzður um nýjar
ratsjárstöðvar. Áður höfðu miklar um-
. rzður spunnist um byggingu nýrra flug-
gegna eftirlitshlutvcrkinu með tveimur
AWACS flugvélum.
Þeirri aronsku dulu hefur verið veifað
að lslendingar gztu fengið afnot af
þessum nýju ratsjárstöðvum fyrir innan-
lands- og millilandaflug og hefur það
auðvitað vakið áhuga þcirra, sem á
annað borð hugsa á aronska vísu. Það er •
ástzðulaust að láta slfkan gullkálfsljóma
blinda sig fyrir þeim staðreyndum, sem
virðast blasa við, að uppbygging landrat-
sjárstöðva á vegum bandaríska hersins
sé gjörsamlega óþörf frá óryggissjónar-
miði íslendinga, og því meðöllu ástzðu-
laus."
Hér er ekki töluð nein tzpitunga.
enda I fullu samrzmi við stefnumið
Framsóknarflokksins þess efnis, að
halda bcri aftur af öllum hemaðarum
svifurn bandaríska hcrsins hér á landi.
Þess vcgna verður alls ekki á annað
trúað, cn að framsóknarmenn ( ríkis-
stjóm taki nú þegar af öll tvfmælí mcð
það, að fjölgun ratsjárstöðva hérlendis
KOMI ALLS EKKI TIL GREINA. Og
hvað okkur Vestfirðinga viðvíkur, þá
ÆTLUMST VIÐ TIL ÞESS ALLIR, að
okkar ágzti þingmaður, sjálfur forsztis-
ráðhcrrann, sjái svo um, að amerískt
hemám nái ALDREI að klófesta vest-
firskar byggðir, með uppsetningu svo-
kallaðra ratjsárstöðva, eftirsótt skot-
mðrk f stríði. Fyrst ekki var hzgt að sjá
eftir viðbótar lúsarögn f vestfirska vega-
og fiugvallargcrð við afgrciðslu mar-
marahallarinnar á Miðnesheiði, þá
VIUUM VIÐ EKKI fyrir nokkurn
lífsins mun fá amcrískt hernám og
drápsklyfjar þess í staðinn. - Frekar
Stefnufestu
skortir
Guðmundur Jónas Kristjáns-
son skrifar skelegga grein í
Tímann sl. fimmtudag og segir að
Framsóknarflokkinn skorti
hvorki hugsjón né hugmynda-
fræði. Það sem á skorti sé stefnu-
festa og vilji forystumanna til
þess að fylgja eftir flokkssam-
þykktum. „Þannig ber okkur
Framsóknarmönnum ekki að
stuðla að aukningu hernaðarum-
svifa.þegar allar flokkssamþykkt
ir og ályktanir kveða á um hið
gagnstæða. Við eigum alls ekki
að standa í samningum um frek-
ari hlutdeild útlendinga í stór-
iðjuverum, meðan allar flokks-
samþykktir undirstrika, að fs-
lendingar eigi ætíð að hafa virk
yfirráð í orkufrekum iðnaði með
því að íslendingar sjálfir eigi
meirihluta í öllum stóriðjufyrir-
tækjum þ.á.m. í álverksmiðjunni í
Straumsvík. Þá eiga menn ekki
að lýsa yfir stuðningi við forsend-
ur ályktana um frestun á bygg-
ingu flugstöðvar, en fallast á flug-
stöðvarbyggingu á allt öðrum
forsendum nokkrum mánuðum
síðar...“
Sjónarmið Vest-
firðinga hunsuð
Guðmundur ávítar flokksfor-
ystuna fyrir að hafa ekki tekið
undir tillögur Olíufélagsins um
lausn mengunarmála í sambandi
við olíutanka hersins á Keflavík-
urflugvelli, og láta í stað þess
leiða sig út í stórfelldar hern-
aðarframkvæmdir í Helguvík.
Hann rekur deilurnar innan
Framsóknarflokksins um fjár-
mögnun flugstöðvar og kveðst
sjálfur vera mótfallinn erlendri
fjárveitingu í íslenskt mannvirki,
enda sé það „allsendis ósam-
boðið sjálfstæðri þjóð og
heilbrigðum þjóðarmetnaði".
Síðan víkur hann að ályktun sem
Kjördæmisþing Framsóknar-
manna á Vestfjörðum gerði um
byggingu nýrrar flugstöðvar í lok
ágúst 1982. í henni fólst m.a. á-
kveðir. ósk um frestun með vísan
til slæms efnahagsástands og
brýnni forgangsverkefna í sam-
göngumálum innan lands, þám
Vestfirðinga. Ályktun þessi var
samþykkt með miklum meiri-
hluta atkvæða þingfulltrúa; og
vakti verðskuldaða athygli. Á því
er enginn vafi, að ályktun þessi er
enn í fullu gildi, þar sem þær fors-
endur sem hún byggði á, hafa
þvert á móti farið vaxandi eftir
því sem frá hefur liðið. Má þar til
sanns vegar færa, að efnahagsá-
stand þjóðarinnar hefur verulega •
versnað þessa tæpu tólf mánuði
frá samþykkt ályktunarinnar, og
ömurlegt ástand í samgöngumál-
um Vestfirðinga hefur sjaldnar
komið eins berlega í ljós og á sl.
vetri.“
Steingrímur
brýndur
Þá kemur Guðmundur einnig
að óskum Bandaríkjastjórnar um
nýjar ratsjárstöðvar og ummæl-
um ritsjóra Tímans þess efnis að
hér sé um mál að ræða sem sé
gjörsamlega óþarft frá öryggis-
sjónarmiðum auk þess sem
aronskublær sé á framsetningu
þess. „Hér er ekki töluð nein tæp-
itunga“, segir Guðmundur Jón-
as, „enda í fullu samræmi við
stefnumið Framsóknarflokksins
þess efnis, að halda beri aftur af
öllum hernaðarumsvifum banda-
ríska hersins hér á landi. Þess
vegna verður alls ekki á annað
trúað, en að Framsóknarmenn í
ríkisstjórn taki nú þegar af öll tví-
mæli með það, að fjölgun ratsjár-
stöðva komi alls ekki til greina.
Og hvað okkur Vestfirðinga
viðvíkur, þá ætlumst við til þess
allir, að okkar ágæti þingmaður,
sjálfur forsætisráðherrann, sjái
svo um, að amerískt hernám nái
aldrei að klófesta vestfirskar
byggðir, með uppsetningu svo-
kallaðra ratsjárstöðva, eftirsótt
skotmörk í stríði. Fyrst ekki var
hægt að sjá eftir viðbótar lúsar-
ögn í vestfirska vegakerfið og
flugvallargerð við afgreiðslu
marmarahallarinnar á Miðnes-
heiði, þá viljum við ekki fyrir
nokkurn lífsins mun fá amerískt
hernám og drápsklyfjar þess í
staðinn. - Frekar þreyjum við
þorrann."
Ekki vetir af
Hingað til hefur Framsóknar-
forystan frekar látið leiða sig inn í
íhaldsbásinn í hermálunum,
heldur en að láta binda sig á bás
flokkssamþykkta. En gott er til
þess að vita að almennir flokks-
menn skuli nú sýna viðleitni til
þess að koma á hana böndum í
eigin fjósi. Ekki mun af veita.
-ekh
Vonin björt
Víglundur Þorsteinsson for-
maður Félags íslenskra iðnrek-
enda var mjög vongóður við opn-
un iðnsýningarinnar miklu.
Gengisskráning er iðnaðinum í
hag vegna þeirra gengisfellinga
sem fylgt hafa áföllunum í sjávar-
útvegi, eins og það hefur verið
orðað. Við það kviknar „ný
von“, og verðbólgan hjaðnar.
„Hinn 1. maí sl. var verðbólgan
síðustu 12 mánuði þar á undan
87% og á hraðri uppleið, 1. ágúst
var verðbólgan mæld á sama hátt
101.1%, 1. nóvember nk. verður
hún enn 85-90% en þó á niður-
Ieið“, sagði Víglundur en taldi
þessa reiknisaðferð einungis
henta þeim sem „vilja lifa í for-
tíðinni“. Framtíðarmenn
reiknuðu svona: „Síðustu sex
mánuði hefur verðbólgan,
reiknuð tii heils árs verið yfir
100%. Á næstu þremur mánuð-
um verður verðbólguhraðinn,
mældur á sama hátt, um 40% að
meðaltali og þegar kemur fram
yfir áramót ætti hann að vera
komin niður í um 20%“. Það væri
semsagt bjart framundanef fólkið
hefði einhverja peninga þegar
þar væri komið til þess að kaupa
framleiðsluna fyrir. Þessvegna
telur Víglundur vaxta- og skatta-
lækkanir á næstu vikum og mán-
uðum forsendur þess að von hans
breytist í trú. -ekh
-ekh