Þjóðviljinn - 14.10.1983, Blaðsíða 9

Föstudagur 14. október 1983 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 25
Tyrkinn sem skaut á páfann:
Tilrœðismaðurinn laug
upp meðsekt Búlgara
Mehmed Ali Agca, Tyrkinn
sem sýndi páfa banatilræði á
Péturstorginu í Róm vorið
1981, hefur að öllum líkindum
logið því upp, að útsendarar
búlgörsku leyniþjónustunnar
hafi lagt á ráðin með honum
um tilræðið.
Sergei Antonof, starfsmaður
búlgarska flugfélagsins, sem setið
hefur í tíu mánuði í gæsluvarð-
haldi í Róm vegna ákæru Tyrkj-
ans, hefur fengið tilkynningu um
það frá Ilario Martella
rannsóknardómara, að Agca sé
nú ákærður fyrir „rógburð“ um
Búlgarann.
Þetta þýðir að vísu ekki enn, að
Búlgarinn verði látinn laus úr
haldi. En allavega þykir víst, að
Tyrkinn hafi logið því upp, að
þeir Antonof hafi í sameiningu
lagt á ráðin um að myrða pólska
verkalýðsforingjann Lech Wa-
lesa þegar hann kæmi til Rómar í
janúar 1981. Auk þess hefur ým-
islegt komið fram sem bendir til
fleiri lyga Tyrkjans. Til dæmis
hefur hann haldið því fram við
rannsóknardómara, að morðtil-
ræðið við páfa hafi verið skipú-
lagt í íbúð Antonofs þann 10. maí
1981 í viðurvist eiginkonu Búl-
garans og sendiráðsstarfsmanns
að nafni Ajvazof (sem nú er í
Búlgaríu). Við nánari athugun
hefur komið fram, að eiginkonan
sem átti að hafa borið samsæris-
mönnum te, var tveim dögum
fyrr farin til Búlgaríu og sendir-
áðsstarfsmaðurinn hefur einnig
pottþétta fjarvistarsönnun.
Áburður Tyrkjans vakti á sín-
um tíma upp harðar ásakanir í
garð Búlgara og Sovétmanna,
sem sagðir voru standa að baki
samsæri um að myrða páfa og
Walesa. Bandaríska blaðakonan
Claire Sterling skrifaði um málið
ýtarlega grein sem víða fór, um
„alþjóðlegt net hryðjuverka-
manná“ sem Rússar áttu að
stjórna. Henry Kissinger kvaðst
telja það líklegt að Búlgarar væru
á snæruin Andropovs að reyna að
myrða páfa. Og svo framvegis.
Boö um vægari dóm?
En þá er þeirri spurningu
ósvarað: Hvað fékk Tyrkjann,
Agca í haldi: Sagan um áform um
uppspuni.
sem mánuðum saman þagði
þunnu hljóði í fangelsinu, til þess
að draga Búlgarana inn í málið í
fyrra? Vitað er að tveir embættis-
menn ítölsku leyniþjónustunnar
heimsóttu Agca í fangelsið í árs-
lok 1981. Nokkru síðar fór hann
að ákæra Búlgarana um þátttöku
í samsærinu. Og hann mun um
sama leyti hafa sagt við skipaðan
verjanda sinn, að leyniþjónustu-
að myrða Lech Walesa reyndisf
mennirnir hefðu heitið sér því, að
hann þyrfti ekki að sitja inni
nema tíu ár ef hann „kjaftaði
frá“.
Fyrst eftir banatilræðið við
páfa höfðu menn einkum hugann
við það, að Mehmed Agca hefði
verið í glæpaverkum fyrir Gráu
úlfana svonefndu, en það eru fas-
istasamtök á Tyrklandi.
ÁB/Spiegel.
Borgarastríðið í Líbanon:
í endalausum átökum í Líbanon hefur athyglin í vax-
andi mæli beinst að Walid Jumblatt, leiztoga um 120
þúsund Drúsa í landinu og formanni Sósíalíska framfar-
aflokksins. Jumblatt lítur á það sem höfuðverkefni sitt
að koma í veg fyrir að kristnir Falangistar nái undir-
tökum í Líbanon en að öðru leyti hefur afstaða hans til
þeirra sem takast á í Líbanon verið nokkuð á reiki.
Til dæmis að taka fangaði hann
fyrir nokkru síðan bandarísku
friðargæsluliði sem hann nú for-
dæmir harðlega fyrir afskipti af
bardögum í landinu. Hann hefur
oft lýst því yfir, að hann berðist
fyrir málstað Palestínumanna, en á
dögunum sakaði hann Arafat um
að hafa ekki viljað í alvöru berjast
við ísraela í fyrra og kallar hann
versta lygara. Talið er víst að erind-
rekar Sýrlendinga hafi myrt föður
hans, Kamal Jumblatt, árið 1977,
en nú hefur sonurinn og arftaki í
flestum greinum gert sig að banda-
manni Sýrlendinga. Og ofan á allt
saman: Walid Jumblatt er Ieiðtogi
mjög sérkennilegs sértrúarsafnað-
ar sem heldur trúarathöfnum sín-
um leyndum fyrir umheimi - á hinn
bóginn er hann einn af varaforset-
um Willy Brandts í Alþjóðasam-
bandi jafnaðarmanna.
Innrás ísraela
Pað er beint og óbeint í fram-
haldi af innrás ísraela í Líbanon í
fyrra að Walid Jumblatt hefur að
ýmsu leyti lykilhlutverki að gegna í
Líbanon. Þegar ísraelar hertóku
Jumblatt heilsar Gemayel forseta: kveðst vilja koma í veg fyrir alræði
Falangista.
Sjuffjöll austur af Beirút, hittu þeir sambúð kristinna manna og Drúsa.
fyrir tiltölulega friðsamlega Þetta jafnvægi truflaði hernámslið-
Jumblatt Drúsaforlngi
í lykUstöðu
ið með því að veita hersveitum
kristinna Falangista aðgang að
Sjufhæðum. Falangistar gerðust
þar æ ágengari í skjóli ísraela og
íbúar Drúsaþorpa hlutu að óttast
um framtíð sína. Mannvíg hófust -
og sífelldar skærur kostuðu m.a.
marga ísraelska hermenn lífið. ís-
raelar ákváðu því aö hörfa með her
sinn sunnar eftir landinu. Amin
Gemayel forseti, sem sjálfur er
kristinn maroníti, lenti í þeirri
undarlegu þversögn, að biðja ísa-
ela um að vera lengur á svæðinu -
eða minnsta kosti þar til líbanski
ríkisherinn yfirtæki stöðvar ísraels-
manna þar í hæðunum.
En Walid Jumblatt svaraði með
því, að hersveitir Drúsa myndu
berjast gegn ríkishernum ekki
síður en gegn Falangistum. Hann
færði til þær ástæður, að ríkisher-
inn væri ekki hlutlaus í borgara-
stríðinu - og hefur um margt rétt
fyrir sér: í nýlegum bardögum í
Beirút afvopnaði ríkisherinn að-
eins Sjíta (múhameðstrúarmenn
sem eru bandamenn Drúsa eins og
stendur) en létu kristnar sveitir
eiga sig.
Jumblatt á sér ýmsa bandamenn
sem fyrr segir: hluta af Sjítum,
Súnnítann Karami, fyrrum forsæt-
isráðherra og meira að segja and-
stæðinga Gemayelættarinnar með-
al kristinna maroníta. Og hann
kveðst vilja sameinað Líbanon. En
í Sjúffjöllum hafa hans menn í raun
unnið að því að undanförnu að
koma á „hreinræktuðu" Drúsahér-
aði - þar hafa um 40 þorp kristinna
manna verið jöfnuð við jörðu.
- ÁB tók saman.
Er veirusmitun aðal-
orsök kransœðastíflu?
DeBakey hjartaskurðlæknir: kominn á
slóð crkióvinarins?
Bandarískir hjartaskurð-
læknar telja, að ein höfuðástæð-
an fyrir kransæðastíflu sé veiru-
smitun, en ekki vítaverðir lifnað-
arhættir.
Skýrslur um þetta mál frá Michael
DeBakey og öðrum hjartaskurðlækn-
um við Baylor College í Houston birt-
ust nýlega í breska læknaritinu Lancet.
Þar segir á þá leið, að víst auki reyking-
ar, of mikil fita í fæðu og hreyfingar-
leysi á hættuna á því, að menn fái
kransæðastíflu og síðan hjartaslag. En
rangir lifnaðarhættir séu ekki nóg
skýring.
Hjartasérfræðingarnir telja sig hafa
fundið í æðaveggjum margVa hjartasjúkl-
inga spor eftir sýkingu af svonefndum
CMV-vírus. Þessi veira er skyld Herpes-
veirum og hefur þann eiginleika að hvetja
aðrar frumur til örrar fjölgunar - og í þessu
tilfelli leiðir það til þess að æðaveggir þyk-
kna rnjög og stíflur myndast á vegiblóðsins.
Hitt verður svo erfiðara viðfangs að eiga
við sýkingu þessa, því að meirihluti fullorð-
inna ei talinn hafa orðið fyrir CMW-
sýkingu. I fæstum tilfellum verða menn var-
ir við hana eina sér. En einna alvariegust
verður hún hjá þeim sem búa við veiklað
mótstöðuafl líkamans. Ekki er samt ta'lið
útilokað að þær rannsóknir sem nú fara
fram geti síðar leitt til þess, að til verði
bóluefni gegn CMV-veiru og hefði þá mikið
áunnist í baráttu við hjartasjúkdóma.
- ÁB