Þjóðviljinn - 13.12.1983, Síða 13

Þriðjudagur 13. desember 1983 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 17
þegar hann er í okkar vítateig er
spennan óbærileg. Mér líður ekki
þannig þegar ég leik með, því allir
leikmenn finna að þeir geta haft
áhrif á leikinn. En þegar ég sit
ráðalaus við hliðarlínuna og hætta
er á ferðum, hugsa ég aðeins:
„Komið boltanum í burtu, komið
honum í burtu.“
Eini kosturinn við að sitja á vara-
mannabekknum er sá að stundum
áttar maður sig ekki á hve hættuleg
staðan á leikvellinum er í raun og
veru. Flestir byrja á að horfa á leiki
sem krakkar og sitja eða standa
sem næst vellinum, en þegar maður
hugsar til þess, þá sést þaðan lítið
annað en hné og fótleggir. Það er
ómögulegt að fylgjast með skipu-
lagi og leikkerfum. Þess vegna eru
margir undrandi á því að fram-
kvæmdastjórar skuli svo oft halda
sig við hliðarlínuna. Hjá Spurs er
Keith Burkinshaw ávallt þar, en
þjálfarinn okkar, Peter Shreeves,
er uppi á áhorfendapöllunum. En á
Wembley sat Ron Greenwood oft í
klefa varamannanna eða á bekkn-
um hjá þjálfurunum.
Þar var ég enn staddur í 2-1 sigri
Englands yfir Sviss á Wembley í
nóvember 1980. Það er kaldhæðn-
islegt að eftir að hafa setið og horft
á þessa leiki í undankeppni HM,
lék ég næst með vorið eftir í 1-2
tapleiknum gegn Spánverjum.
Leikurinn var góður. Spánverjar
léku vel og bæði lið gátu sigrað. Ég
var ánægður fyrir mína hönd, mér
fannst ég leika þokkalega og
skoraði markið okkar. En nú fór í
hönd hræðilegt tímabil, versti kap-
ítulinn í sögu enska landsliðsins.
Við gátum ekki sigrað og komum
knettinum ekki í netið. Slíkt kemur
fyrir hjá öllum liðum. En félagslið
losnar út úr því fyrr, því deilda- og
bikarleikir eru leiknir mikið þéttar
en landsleikir. Þá er það mikill
heiður í veði að álagið á leik-
mönnum landsliðsins varð enn
meiri fyrir vikið.
Spánverjar áttu mjög góðar
skyndisóknir. Framlínan var sterk
og lék af skynsemi þegar tækifæri
gáfust. Þetta var heillandi leikur,
líklega vegna þess að mér flaug í
hug að einn góðan veðurdag léki ég
kannski í sama liði og sumir Spán-
verjanna og þyrfti að aðlagast
þeirra leikstíl.
Hver þjóð á sinn leikstíl. Það er
talað um „meginlandsknatts-
pyrnu“ eins og allar þjóðir handan
Ermasundsins leiki nákvæmlega
eins. Það er kolrangt. Vestur-
Þjóðverjar leika t.d. allt öðru vísi
knattspyrnu en Spánverjar. Þeir
þýsku valda mikið stífar en Spán-
verjarnir, og jafnvel ítalirnir, þótt
það virðist einkennilegt vegna þess
orðstírs sem af þeim ítölsku fer. En
þeir síðarnefndu veita þér meira
frjálsræði á miðjunni, meðan
Vestur-Þjóðverjarnir reyna alltaf
að loka þig af, á miðju vallarins
sem í vítateig þeirra.
Ég tel að spænski stíllinn hentaði
mér vel, ef ég tæki einhvern tíma
ákvörðun um að leika þar. Fyrir
leik Spurs gegn Barcelona í Evr-
ópukeppni bikarhafa nokkru síðar
horfðum við á spænska deildaleiki
af myndsegulbandi og þeir voru
stórkostlegir. Varnirnar héldu sig
við eigin vítateiga þannig að nóg
athafnasvæði myndaðist á miðj-
unni og leikurinn var hraður og
jafnframt vel leikinn. Tíminn, at-
hafnasvæðið og leiknin gerðu að
verkum að spænska knattspyrnan
virtist tilvalin. En það var ekki eins
skemmtilegt að leika gegn þeim
spænsku og skemmtunin var lítil
hjá Ron Greenwood þegar Spánn
bar sigurorð af okkur.
Þegar kom að síðari leiknum við
Rúmeníu var ég meiddur í lær-
vöðva þannig að ég fylgdist með
honum af áhorfendapöllunum,
sem og leiknum gegn Brasilíu þar
sem England tapaði 0-1. Allir leik-
menn Spurs mættu þá á völlinn þar
sem þetta var á þriðjudeginum
rnilli úrslitaleikjanna tveggja gegn
Manchester City í bikarkeppninni:
Þar af leiðandi vorum við þrívegis á
Wembley á fimm dögum svo það er
engin furða að blöðin segðu að við
hefðum virst vera á heimavelli í
síðari úrslitaleiknum. Brasilíu-
mennirnir voru undursamlegir.
Það var skemmtilegt að horfa á þá
leika vegna þess hve leiknir þeir
voru og rólegir þegar þeir voru
með knöttinn. Þeir eru frægir fyrir
leiknina en mér kom á óvart hversu
mikið þeir notuðu viðstöðulausar
sendingar, mun meira en sjá má á
myndum af heimsmeistaraliði
þeirra frá 1970. í millitíðinni höfðu
þeir greinilega ákveðið að mestar
framfarir næðust með því að laga
sig að því besta í leikaðferðum
Vestur-Þjóðverja, Englendinga og
Spánverja. En maður villist aldrei
á brasilísku liði. Það sannar orð
mín hér á undan - hver þjóð á sinn
eigin leikstíl.
Annað sem vakti athygli mína
hjá Brasilíumönnunum var yfirsýn
þeirra. Þeir voru kannski að leika á
milli sín í einföldum þríhyrningum
þegar tveir aðrir tóku sprett fram á
við og sá sem var með knöttinn
sendi alltaf á þann sem var kominn
í hættulegri sóknarstöðu. Það var
menntun að horfa á þá. Það er synd
að þeir skuli aðeins koma einu
sinni í keppnisferð til Evrópu á
milli heimsmeistaramóta.
Breska meistarakeppnin sem nú
tók við leiddi til þess að Ron
Greenwood lenti í fyrsta skipti í
alvarlegum deilum við fjölmiðlana
á ferli sínum sem landsliðseinvald-
ur. Við byrjuðum á 0-0 jafntefli
gegn Wales sem reyndist mér örla-
garíkt eins og sjá má hér á eftir.
Allt í einu birtust í blöðunum sögur
um völd leikmanna, þar sem því
var haldið fram að við veldum liðið
fyrir Ron - sem var fjarri raunveru-
leikanum. Við vorum spurðir álits
og ég verð að segja að mér finnst að
ekki hafi verið rétt jafnvægi í liðinu
gegn Wales. Peter Withe var frem-
sti maður og Peter Barnes útherji
og það gekk einfaldlega ekki upp.
En það vorum ekki við sem réðum
breytingunum fyrir leikinn við
Skota. Það var Ron. Það var ekk-
ert persónulegt gagnvart Peter
Barnes að hann var settur úr liðinu
fyrir þann leik. Nokkrum okkar
fannst bara að kerfið sem notað var
gegn Wales hefði ekki komið að
notum á réttan hátt; það var
augljóst á úrslitum leiksins. Ron
vissi þetta sjálfur.
Ég hafði meira að segja í þessum
umræðum en nokkur áttaði sig á.
Ron kom til mín fyrir leikinn gegn
Wales og sagðist hafa fylgst með
hvernig Zico hjá Brasilíu og Tor-
ocsik hjá Ungverjalandi léku
frjálst fyrir aftan framlínumenn-
ina. Hann bar þá saman við minn
leikstíl og taldi að ég gæti skilað
svipuðu hlutverki með landsliðinu.
„Þú getur verið Zico Englands,"
var hann í raun og veru að segja.
Þetta voru stórkostleg tíðindi og
einstaklega uppörvandi. Ron sagði
við mig að ég gæti orðið enn áhrif-
ameiri í þessari stöðu ef ég fengi að
leika þar um hríð til að venjast
henni. Ég hafði aldrei fengið fast
sæti í enska liðinu og ég hélt að
þetta dygði mér til þess. En síðan
gengu hlutirnir ekki upp gegn Wa-
les, og ég tel að það hafi einkum
verið vegna þess hvernig liðið í
heild var skipað, ekki vegna þess
að ég hafi brugðist.
Mér fannst að hver sá sem léki í
frjálsri stöðu framan við miðju-
mennina þyrfti á tveimur miðherj-
um að halda, í stað eins miðherja
og útherja sem héldi sig alfarið á
kantinum. Þannig var stillt upp til
að byrja með gegn Wales og ég
varð fyrir miklum vonbrigðum.
Stjórinn minntist aldrei á þetta við
mig aftur, skýrði hvorki fyrir mér
hvort hann hefði ákveðið að bíða
með tilraunina eða væri alfarið
hættur við hana.
Eina stundina var ég skýjum ofar
því ég taldi að þarna fengi ég virki-
legt tækifæri til að nýta hæfileika
mína sem best með landsliðinu, þá
næstu var ég kominn í sama farið
aftur - settur út, varamaður, inni,
settur út á ný. Samt er ég fullviss
um að þessi frjálsa staða hentar
mér best. Jafnvel með Spurs hef ég
vanalega leikið hægra megin á
miðj unni, en þegar ég hef fengið að
leika frjálst í miðjum leik, t.d.
vegna meiðsla annarra, hef ég not-
ið mín til fulls. Ég er viss um að
þetta gæti ég gert með landsliðinu -
bara ef ég fengi tækifæri til þess.
Jólasœlgœti
Hér kemur góð uppskrift af
heimatiibúnu marsípan, en
það þarf að búa til í tímafyrir
jólin til að það nái að jafna sig
eðiilega. Fyrst koma
leiðbeiningar um gerð
möndlumassa, sem er uppi-
staðan í marsípani.
Heimatilbúinn möndluntassi
geymist mánuðunt saman í ís-
skáp, þannig að óhætt er að búa
til talsvert magn af honum. Til að
massinn ofþorni ekki þarf að
vefja honum innan í raka grisju
og geyma í loftþéttu íláti í ís-
skápnum. En uppskriftin er
svona miðuð við 1 kíló af mönd-
lumassa:
Vz dl flórsykur
400 g sykur
450 g ftnt malaðar möndlur
1 dl appelsinusafí
Stráið dálitlu af flórsykri á ofn-
skúffu. Látið sykurinn og ZVi dl
af vatni í þykkbotna pott og hrær-
ið vel saman. Hitið að suðumarki
við vægan hita og hrærið í þar til
allur sykurinn er uppleystur.
Látið lok á þegar suðan kemur
upp og sjóðið í 2-3 mínútur. Dýf-
ið bursta í kalt vatn og skafið all-
an sykur niður með hliðunum
ofan í pottinn. Þetta á síðan að
sjóða án loks og án þess að hrært
sé í pottinum, þar til réttu hita-
stigi er náð, en það getið þið
prófað með því að taka sýni úr
pottinum með teskeið og láta
innihaldið renna í bolla með
köldu vatni. Nóg er soðið þegar
innihaldið myndar ólöguiega
kúlu, sem auðvelt er að ná í sund-
ur með fingrunum. Ef þið sjóðið
of lengi getið þið bætt í pottinn
1-2 ntsk af vatni og soðið dálítið
áfram.
Takið því næst pottinn af
plötunni og hrærið möndlunum
og appelsínusafanum saman við
og hrærið þar til innihaldið er
orðið mjúkt og fínt. Hellið í ofn-
skúffuna og látið kóina, en hnoð-
ið þá vel saman. Vefjið massan-
um í rakan klút og geymið í loft-
þéttu íláti. Hann þarf að geymast
í vikutíma fyrir notkun, en þá er
hann tekinn fram og látinn ná
herbergishita og hnoðaður til að
mýkja hann.
Ef þið eigið góða kvörn til að
hræra og mala í er þessi uppskrift
upplögð, en hún er til muna fljót-
legri og svo sem ekkert síðri á
bragðið:
1 dl appelsínusafí
Vz 1 möndlur
200 g sykur
Látið appelsínusafann, helm-
inginn af möndlununt og sykur-
inn í kvöm og hrærið þar til
möndlurnar eru vel malaðar.
Bætið þá hinum helmingnum af
möndlunum saman við og hrærið
þar til þær hafa malast. Hnoðið
vel saman, vefjið í rakan klút og
geymið í loftþéttu íláti t ísskáp.
Og þá er komið að sjálfu mars-
ípaninu. Notkun marsípans er
óendanieg, eins og þið þekkið.
Það er hægt að hjúpa kökur með
því og búa til alls konar sælgæti.
Efnin, sem þið þurfið, eru þessi:
225 g möndluinassi,
ekki beint úr ísskáp
2Vz dl flórsykur
ÍVi tsk vatn
Hnoðið saman í höndunum
möndlumassann, flórsykurinn og
vatnið. Það þarf að hnoða vel í
10-20 mínútur eða þar til massinn
er orðinn mjög meðfærilegur. Ef
þið ætlið ekki að nota marsípanið
strax skuluð þið vefja því inn í
rakan klút og geyma í tsskáp í
loftþéttu íláti.
Kryddþáttur
Kaffi
Coffea
arabica
Óhætt er að telja kaff ið til
kryddjurta, þótt ekki sé það
beinlínis sett i pottana
svona hvunndags. Notkun
kaffis er það almenn um
heiminn, einkum þó í
drykkjarformi, að jurtin
skipar heiðurssessinn í
húsum flestra eldabuskna.
Talið er, að kaífijurtin eigi ræt-
ur áð rekja til Eþíópíu, en þar var
fyrst byrjað aö rækta hana og
nota baunir hennar einhvern
tfma á 13. öld. Frá Eþíópíu barst
þessi drykkjarsiður síðan til írans
og Arabalanda. Englendingar
fengu kaffi frá Eygptalandi en
ekki fyrr en undir lok 16. aldar.
Nú er kaffiræktun mest í S-
Ameríku og er Brasilía þar efsta
land á blaði. Önnur rnikil kaffi-
ræktarlönd eru Java, Jemen, Ind-
land og Sri Lanka.
Kaffið er eins og við allar vitum
mjög bragðgott og ilmurinn eftir
því og áhrifin ögn örvandi. Fé-
lagslegt gildi kaffisins þarf vart að
tíunda. Kaffi er einnig notað til
bragðbætis í búðinga, kökur og
ís.
Búa má til kaffi á marga og
mismunandi vegu. Það má sjóða
það í potti, hella upp á, sjóða í
sjálfvirkum kaffikönnum o.s.frv.
Að sögn kunnugra fæst besta
kaffið með því að hita rjóma, þó
ekki mikið, láta útf grófmalaðar
baunir og iáta standa svona um
tíma. Þannig eiga baunimar að
halda algerlega bragði sfnu sem
annars gufar upp í vatnshitanum.