Þjóðviljinn - 15.12.1983, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 15. desember 1983 ÞJÖÐVÍLJINN - SÍÐA 13
Fjármálaráðherra svarafár um sjúklingaskattinn
Hvemig eiga menn
að sanna fátækt sína?
Spyrjið Matthías Bjarnasonsagði Albert
„Ríkisstjórnin hefur fundið nýjan skattstofn, það er
þá sem eru veikir á spítölum“, sagði Svavar Gestsson
m.a. í umræðum á Alþingi í fyrrakvöld um þá fyrirætl-
an stjórnarliða að láta sjúklinga greiða fyrir hluta
kostnaðar í sjúkrahúslegu. „Sjálfstæðisflokkurinn hef-
ur af örlæti sínu fundið upp nýjan skattstofn rétt fyrir
jólahátíðina þegar himins opnast hlið samkvæmt þeim
textum sem menn leggja út af einmitt þessa dagana. Og
sá maður sem lengst hefur gengið í því að skreyta sig á
torgum og gatnamótum sem vinur smælingjanna ætlar
nú að leggja skatt á þá sjúku í þjóðfélaginu“.
Svavar Gestsson spurði hvort
það leyfðist að inna fjármálaráð-
herra og heilbrigðisráðherra eftir
því hvernig ætti að útfæra þennan
skatt í smáatriðum: Á að rukka
fólkið þegar það er lagt inn á spítal-
ann? Á að segja við þann mann
sem lagður er inn á spítala; Hefur
þú efni á að liggja hér í tíu daga eða
lengur? Verða menn rukkaðir í
upphafi 10.11.12. 31. ogtilogmeð
21. dags um 300 kr. dag hvern þeg-
ar þeir fá morgunverðinn? Er ætl-
unin að rukka um skattinn þegar
meðferðinni er lokið, og halda
mönnum inni ef þeir ekki greiða
umyrðalaust og refjalaust? „Það er
ekki mikil virðing fyrir einstakl-
ingsfrelsinu þegar menn ganga svo
langt í skattheimtugræðgi að ráðast
á fólk sem liggur sjúkt og sumt'
ósjálfbjarga á spítölum. Eg hélt
það gæti ekki gerst, jafnvel ekki
undir ríkisstjórn íhalds og fram-
sóknar, að menn legðu upp með
svona andstyggð eins og þessar
hugmyndir eru.“
Svavar benti einnig á að það yrði
lögbrot, brot á lögum um almanna-
tryggingar, ef reynt væri að hefja
innheimtu þessa sjúklingaskatts frá
og með 1. janúar.
Hinir ríku
eiga að borga
Svörin hjá Albert Guðmunds-
syni fjármálaráðherra voru rýr í
roðinu. Hann kvað áróðursræðu
formanns Alþýðubandalagsins
hafa verið skemmtilega, en fólkið
hefði hafnað Alþýðubandalaginu
og formanni þess. Bognu bökin í
þjóðfélaginu ættu enga vini í Al-
þýðubandalaginu og ætlun Sjálf-
stæðisflokksins væri að þeir sem
hefðu efnu á borguðu matarpen-
inga á spítölum meðan að þeir eru á
fullum launum og eftir að þeir væru
komnir á bataveg. Láglaunafólk
ætti ekki að borga, en það væru
hinir ríku sem ættu að borga, og
það væru þeir sem Alþýðubanda-
lagið væri að verja.
Hvernig á að sanna
á sig fátækt?
Kjartani Jóhannssyni fannst
svarið um sjúkraskattinn heldur
billegt hjá fjármálaráðherra: „Ja,
það eru bara þeir ríku sem eiga að
borga, sagði ráðherrann, en hann
svaraði ekki einu orði hvernig ætti
að innheimta þennan skatt, hvern-
ig ætti að framkvæma þessa gjald-
töku, sem Svavar Gestsson leitaði
þó ítrekað eftir svörum við. En ég
vil þá spyrja líka í framhaldi af
svörum ráðherrans. Þegar hann
talar um það að einungis þeir ríku
eigi að borga, hverjir eru þessir
ríku? Og hvernig eiga menn að
sanna fátækt sína á spítölum þegar
þessi gjaldtaka á að fara fram?
Eiga menn kannski að fara að
ganga með skattframtalið sitt á
sér? Eða eiga menn að niðurlægja
sig með því að biðja um undan-
þágu?“
Kommúnistar,
kommúnistar
Svavar Gestsson og Kjartan Jó-
hannsson voru sammála um að
sjúklingaskatturinn væri ólíðandi
og stórhættulegur. Albert fjár-
máiaráðherra kom aftur upp og
svaraði engri spurningu. Hinsvegar
hélt hann áfram að lýsa Alþýðu-
bandalaginu. Hann sagði að Svav-
ar Gestsson hefði endað skæting
sinn á því að spyrja hvaða einstak-
lingar fái að vera í friði fyrir ríkis-
stjórninni. Síðan sagði hann: „Ein-
hverju lýðfrjálsasta landi sem til er
og spursmál hvort kommúnistar
eiga heima í slíku landi“.
( Frammíkall Sv. G. : Svo já).
„Það er útaf fyrir sig ekkert
spursmál, þeir eiga ekkert heima í
slíku landi“, sagði Albert.
Matthíasi að kenna
Um sjúkragjaldið sagði Albert
að Matthías Bjarnason heilbrigðis-
ráðherra yrði sjálfur að svara því
hvernig hann ætlaði að innheimta
sjúkragjaldið. Það væri ekki rétt að
fjármálaráðherra legði þennan
skatt á eða hefði fundið hann upp.
Ertu að kenna Matthíasi um og
koma skiridinniiyfir á hann? var þá
spurt í salnum. Eg er ekki að kenna
neinum um, sagði Albert, en ríkis-
stjórnin hefur þá stefnu að skera
niður útgjöld til heilbrigðismála,
og þetta er ein af-hugmyndum sem
fram hafa komið í því sambandi.
- ekh
Söfríun fyrir skóla-
börn í El Salvador
El Salvador-nefndin á íslandi
hefur ákveðið að standa fyrir söfn-
un til skólabarna á frelsuðu svæð-
unum í El Salvador og verður öllu
því fé sem safnast varið til kaupa á
bókum og ritföngum til að hjálpa
þeim að læra að lesa og skrifa. Hef-
ur nefndin snúið sér sérstaklega til
kennara hér á landi í þessu skyni og
hafa stjórnir Kennarasambands ís-
lands og Hins ísl. kennarafélags
ákveðið að styðja söfnunina með
fjárframlögum til að standa straum
af kostnaði vegna hennar.
Trúnaðarmönnum kennara í
öllum skólum hefur verið sent bréf
til að vekja athygli á söfnuninni og
einnig bæklingur frá heildarsam-
tökum kennara í E1 Salvador.
Hann kostar 40 krónur og rennur
söluverð hans óskipt í söfnunina.
í fyrsta skipti gefst nú börnum
fátækra bænda og verkamanna
kostur á að ganga í skóla á þeim
svæðum sem Þjóðfrelsisfylkingin
FMLN ræður yfir, svonefndum
frelsuðum svæðum. Þau eru nú um
1/4 hluti landsins. Chalatenango og
Morazan, sem eru stærst og liggja
að landamærum Honduras, hafa
verið sá hluti landsins þar sem fá-
Kreditkortamálið:
Ekkert
Eins og Þjóðviljinn greindi frá í
gær héldu forráðamenn Visa Island
og Kreditkorta sf. með sér fund þar
sem samkomulag náðist í deilu
þessara aðila um notkun á þrykki-
vélunum svokölluðu. Sameiginleg
tilkynning þessara aðila hljóðar
svo:
Vegna frétta í einu dagblaðanna
undanfarna daga um svokallað
kreditkortastríð - milli Eurocard á
íslandi - Krcditkorta sf. og Visa
Islands vilja stjórnir fyrirtækjanna
koma eftirfarandi á framfæri.
Ekki er um neitt stríð að ræða
milli fyrirtækjanna - en vegna mis-
Það er fyrst nú sem meirihluti barna í El Salvador hefur möguleika á
skólagöngu.
tækt var mest og jörð ófrjósömust.
Þar hefur nú tekist að byggja upp
samfélög, þar sem alþýða manna
hefur sjálf kosið sína fulltrúa í
svæðisstjórnir. Þær eru skipaðar 5
fulltrúum, sem skipuleggja mat-
vælaframleiðsluna, kennsíu jafnt
fyrir fullorðna sem börn, heilsu-
gæslu og ráðgjöf um holla fæðu, en
stríð!
taka við merkingu nokkurra véla
sem notaðar eru til áritunar úttekt-
arseðla - kom upp misskilningur
sem nú hefur verið leiðréttur.
Eðlileg samvinna mun verða á
milli fyrirtækjanna til hagræðingar
fyrir alla viðskiptaaðila - enda
hafði þegar orðið um þetta atriði,
sem og önnur, fullt samkomulag,
þegar fyrrgreindur misskilningur
kom upp.
Reykjavík, 14. desember 1983,
Haraldur Haraldsson
stjórnarformaður Kreditkorta sf.
Jóhann Ágústsson
stjórnarformaður Visa tsland.
næringarskortur hefur verið mjög
alvarlegt vandamál meðal barna
sérstaklega, kennslu í sjálfsvörn og
veitt er lögfræðiráðgjöf. Auk þess
hefur verið lögð mikil rækt við þá
alþýðumenningu, sem á sér alda-
gamla hefð, meðal Indíánanna, af-
komenda Maya.
Þetta uppbyggingarstarf hefur
þegar skilað gífurlegum árangri.
Þeim 250.000 íbúum, sem búa á
frelsuðu svæðunum, gefst nú í
fyrsta sinn kostur á grundvallar-
mannréttindum, sem talin eru
sjálfsögð.
Það er mikill skortur á öllum
tækjabúnaði og aðstoð varðandi
matvælaframleiðslu, læknisþjón-
ustu og kennslugögn.
Þrátt fyrir yfirvofandi innrás
ógnarstjórnar E1 Salvador með að-
stoð herja Guatemala og Hondur-
as inn á frelsuðu svæðin, eru börnin
þar full af trúnaði og bjartsýni um
betri framtíð.
Stefnt er að því að senda það fé
sem safnast út um miðjan janúar.
Söfnunarfé er hægt að leggja inn
íöllum bönkum: Bankareikningur-
inn er: 303^25-59957, og þarf að
merkja þetta: Jólagjöf til skóla-
barna á frelsuðu svæðunum.
Lilja Árnadóttir tendrar Ijós á jólatré frá gamalli tíð. Með henni á mynd-
inni eru þau Margrét Gísladóttir og Árni Björnsson sem unnið hafa að
uppsetningu sýningarinnar ásamt Lilju og Halldóru Ásgeirsdóttur. -
Ljósm.: - eik.
Sýning í Þjóðminjasafninu:
Bændajól og
Borgarjól
Þjóðminjasafnið opnar í dag sýn-
ingu á munum frá gamalli tíð sem
tengjast jólahaldi. Hér er um að
ræða jólaskraut eins og það leit út
hér á árum áður, heimagerð jólatré
og myndir af jólasveinum. Auk þess
liggja fyrir gamlar heimildir um
jólasveina sem Árni Björnsson
þjóðháttafræðingur hefur tekið
saman. Sýning þessi ber yfirskrift-
ina Bændajól og Borgarjól og
spannar hún yfír alllangt tímabil
sem m.a. nær til þeirra stór-
breytinga sem urðu á jólahaldi frá
því sem var á sveitabæjum og til
þess sem flestir þekkja nú.
Sýningin opnar k. 20.30 í kvöld
með erindi sem Árni Björnsson
mun flytja. Hann gerir þar grein
fyrir jólasiðum íslenskum og kem-
ur m.a. inná breytingar manna á
afstöðu sinni til jólasveina, en ekki
er langt síðan jólasveinar voru litn-
ir hornauga af þorra landsmanna
og taldir komnir frá hinum verri
öflum.
Þetta mun vera í fyrsta sinn sem
slík sýning er opnuð hér á landi, en
auk Árna hafa staðið að undirbún-
ingi hennar þær Lilja Árnadóttir,
Margrét Gísladóttir og Halldóra
Ásgeirsdóttir. Það kom fram í
spjalli við aðstandendur sýningar-
innar að ótrúlega lítið liggur fyrir af
munum tengdum jólunum og virt-
ist sem fólk gerði sér ekki alltaf
grein fyrir heimildargildi gamalla
muna sem dregnir voru fram þá er
jólin nálguðust. M.a. þess sem
verður á sýningu eru jólatré sem
búin voru til á síðustu öld. Efnivið-
urinn í jólatrjám var margvíslegrar
gerðar. Var gjarnan notað lyng t.d.
krækiberjalyng eða sortulyng við
gerð jólatrjáa. Það eru ekki nema
50 ár síðan fyrstu jólatrén komu
hingað til lands erlendis frá.
- hól