Þjóðviljinn - 20.12.1983, Síða 14
14 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN JÓLABLAÐ ÞJÓÐVILJANS 1983
Ájólum, hátíð friðarins, ereðli-
legt að talað sé um frið. Eðlilegt
að grafist sé fyrir um merkingu
hugtaksinsfriður. Nauðsynlegt
að varpað sé Ijósi á ýmsar hlið-
arfriðarmálanna. Þvífriðar-
hreyfing fer um heiminn. Með
nokkrum hætti vex hún upp af
þessu litla orði sem er í raun
fyrst allra orða, orðinu LÍF. Hún
er ákall lífs andspænis dauða-
ógn. Hvert líf þarfnast skilnings,
þarfnast samúðar og einnig
sjálfskilnings. Á miklu veltur að
við skiljum friðarhreyfinguna,
markmið hennar og eðli. En
friðarhreyfingin þarf líka að
skilja sjálfa sig, uppsprettur
sínarog takmarkanir. Finna
leiðir til að sigrast á því sem
heftir. Á jólum er einnig kallað á
LÍF, nýtt líf, sí-ungt og endur-
borið. Hið smáa líf sem sýnist
svo veikt, en er sterkt að stofni
og stefnir hátt. Líf til friðar, friður
til lífs, - það eru ekki ómerk
tengsl.
Hjalti
Kristgeirsson
skrifar
Stríð og
friður
og vonin
blíð
á jólum
Lítum fyrst á frið í sambúð
þjóða. Þar er völlurinn sem friðar-
hreyfing nútímans hefir haslað sér.
Snurðulítil samskipti stórveld-
anna, risaveldanna, innbyrðis, -
vissulega er það mál sem varðar líf
eða dauða mannkyns, eins og nú er
komið vopnabúnaði. En bætum
við: - og afskiptaleysi stórvelda af
smáríkjum. Þegar þjóð segir um
sjálfa sig: „við viljum fá að lifa í
friði“, þá þýðir það ekki endilega
líf án vopnaburðar. Heldur bæri-
legt líf í sjálfræði án yfirþyrmandi
afskipta. Þetta þarf friðarhreyfing-
in að gera að sínu máli.
Gleymum því ekki að svo getur
stjórnarfar verið illt að betra sé að
grípa til vopna en una því sem er.
Ekki er nein ástæða til að ætla að
alþýða manna í mið-ameríska
smáríkinu E1 Salvador sé hernað-
arsinnuð úr hófi. Hún kýs þó held-
ur að berjast með vopn í hendi
gegn herforingjunum sem þar fara
með landstjórn, heldur en taka
réttleysi og fátækt þegjandi.
Jafnvel þótt lögreglan frækna í
Pentagon standi þétt að baki inn-
lenda hernum og morðsveitum
hans.
Þetta dæmi dægurfréttanna er
talandi vottur þess að hugtakið
friður verður ekki einangrað frá
daglegri nauð, allra síst í löndum
þar sem fólk fer á mis við daglegt
brauð. Friður getur ekki verið dag-
skrármál, ef sú á að vera forsenda
friðarins að fólk sé svipt sjálfsbjörg
og lffsafkomu. E1 Salvador-búar
berjast sér til lífs, og það stríð sem
þeir heyja er ekki háð gegn friðar-