Þjóðviljinn - 11.01.1984, Blaðsíða 4

4 SÍÐÁ - ÞJÓÐVlLjÍNNjMi8vikudagur 11. janúar 1984
MOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Guörún Guömundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Um8jónarmaöur Sunnudagsbiaðs: Guöjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi ólafsson, Lúðvík Geirsson,
Magnús H. Gíslason, Ólafur Gíslason, Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Þröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Magnús Bergmann.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Margrét Guðmundsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bflstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent hf.
íhaldsúrrœðin
Kosningarnar í Danmörku í gær vöktu athygli langt
út fyrir landið. Þegar þetta er ritað er ekki vitað um
úrslit, en þar hefur ráðist hvort hægri stefnan sem stjórn
Pauls Schluters hefur fylgt sl. 16 mánuði fær áfram
brautargengi kjósenda. Það verður afar fróðlegt að
skoða úrslit dönsku kosninganna í ljósi þess sem rit-
stjóri Politikens sagði í viðtali við íslenska sjónvarpið í
fyrrakvöld. Hann kvað það hafa verið eina ráð íhalds-
stjórnarinnar við kreppunni að láta hana bitna af full-
um þunga á þeim sem minnst mega sín.
Segja má að hugsanagangurinn að baki þessarar
stefnu sé þessi: Eftir mörg velmegunarár hefur dregið
úr hagvexti og í staðinn fyrir bætt kjör verður að velta
auknum byrðum yfir á almenning. Þetta er almennt
viðurkennt en viðbrögðin verða þau að þeir sem bæri-
lega eru settir vona uppá það að þeir sleppi, en aðrir
verði fyrir barðinu á kreppuráðstöfunum. Hægri
stjórnirnar ýta mjög undir sjónarmið sjálfselskunnar og
að hver sé sjálfum sér næstur í kreppunni.
í DV eru birt ummæli nokkurra íslendinga í Kaup-
mannahöfn um dönsku kosningarnar og þar segir Einar
Már Guðmundsson rithöfundur að þær snúist um það
hvort hinir ríku eigi að fækka leikföngum sínum eða
hvort enn eigi að þrengja að smælingjunum. „Sumir
segja að núverandi valdhafar hafi lesið Hróa hött aftur-
ábak og vilji taka frá þeim fátæku til að gefa þeim ríku.
Fjölmennur millihópur sættir sig síðan við að svona eigi
það að vera og það er einmitt til þessa hóps sem
Schlúter og félagar beina máli sínu.“ Séra Ágúst Sig-
urðsson segir um kjósendahóp Schluters að það sé fólk
sem sé að kjósa yfir sig skipulagt atvinnuleysi með þeim
afleiðingum að þeir ríku verða ríkari og þeir fátæku
fátækari.
Danski forsætisráðherrann hefur mjög slegið um sig
með bjartsýnistali, en eins og fram kom í viðtölum
sjónvarpsins við dönsku ritstjórana má um það deila
hvort skipti meira um smávægilegan efnahagsbata þró-
un í alþjóðlegum efnahagsmálum eða athafnir stjórnar-
innar. Hinsvegar ræður enn miklu vantrú á danska
krataflokknum sem hélt um stjórnartauma þegar olíu-
verðshækkanir riðu yfir og efnahagsástand í Vestur-
Evrópu fór almennt versnandi.
Kjósendur í Danmörku svöruðu í gær þeirri spurn-
ingu, sem menn hafa svarað á sinn hátt í Bretlandi t.d.
og Bandaríkjunum, hverjir eiga að greiða kreppuna
dýrustu verði. Þau svör hafa síðustu misserin ekki verið
uppörvandi, hvorki hér heima né víðast annarsstaðar.
Það er mikið verkefni fyrir vinstri sinna og verkalýðs-
hreyfinguna að endurvekja traust á samstöðupólitík.
Nái hún ekki trausti á ný í okkar heimshluta munu
iðnríki Vesturlanda í æ ríkara mæli breytast í stiga-
mannaþjóðfélög undir hægri stjórnum á næstu árum.
Undir áhrifum
í Danmörku er mjög talað um hin svokölluðu forsæt-
isráðherraáhrif. í samsteypustjórnum þar hefur forsæt-
isráðherranum oft tekist að skapa sér og flokki sínum
miklar vinsældir. Margir vilja fylgja í fótspor og fara að
fordæmi forsætisráðherra sem kemst vel frá því að vera
í sviðsljósinu eins og Paul Schluter. Á íslandi höfum við
einnig forsætisráðherraáhrif. Þau komu m.a. fram í
áramótaávarpi Steingríms Hermannssonar þar sem
hann hvatti menn til þess að gleyma kreppunni á
skíðum uppi í óbyggðum. Við lágtekjumanninn sagði
forsætisráðherra: Fylgdu mínu fordæmi, tak Blazer
þinn og snjósleðakerru og ak upp í fjöll að gleyma
kreppu og bágum hag. Og hamli veður og færð má alltaf
skjótast til Sviss að renna sér í Kitzbuhl eða á öðrum
ámóta stöðum. Hverjir vilja ekki vera undir svona
þægilegum forsætisráðherraáhrifum?
Fjölskyldualbúm
frjálshyggjunnar
Milton Friedman, svindlarinn
og hagskúrkurinn sem heims-
pressan (og Ólafur Ragnar) hefur
nú sýnt hvern mann hefur að
geyma, hefur sums staðar átt
uppá pallborðið á íslandi. Hug-
myndafræði hins harðsnúna liðs
fjálshyggjumanna hefur að veru-
legu leyti byggt á kenningum
þessa manns. Parmeð hafa kenn-
ingar hans notið verulegs fylgis í
Sjálfstæðisflokknum, Verslun-
arráði og víðar. Stjórnarathafnir
ríkisstjórnarinnar hafa og verið í
anda kenninga þessa dánu-
manns.
Félag Frjálshyggjumanna á ís-
landi gefur út í vönduðu broti
tímaritið Frelsið sem mjög hefur
hampað Friedman og skoðana-
bræðrum. Ritstjóri Frelsisins hef-
ur og snætt dýrindis málsverð
„Bauer lávarður ræðir við rit-
stjóra Frelsisins Hannes H. Giss-
urarson í hófi sem haldið var lá-
varðinum til heiðurs í Lundúnum
í janúar 1983“. (Frelsið III1983).
með Friedman og fjölskyldan öll
Milton, Rose, og David Fried-
man eru dús við oddvita frjáls-
hyggjunnar hér á landi. Tímaritið
sem þeir frjálshyggjumenn gefa
út gengur undir nafninu „fjöl-
skyldualbúm frjálshyggju-
rnanna", af því þar er ótrúlegur
fjöldi mynda og greina af frjáls-
hyggjumönnum í ýmsum stelling-
um og út um allar jarðir í skálar-
veislum og svoddan.
Friedrich A. Hayek er ráðgjafi
tímaritsins, Hannes Hólmsteinn
er ritstjóri, en ritnefnd skipa Gísli
Jónsson, Jónas Haralz, Matthías
Johannessen, Ólafur Björnsson
og Þorsteinn Sæmundsson.
Við birtum nokkrar myndir úr
fjölskyldualbúminu.
-óg
klippt
„Stjórn Hayekfélagsins í Oxford-háskóla ásamt Hayek“ (Frelsið III
1983).
,JFrá fundi stofnunar Jóns Þorlákssonar 12. janúar 1983. Frá h.: Hjört-
ur Hjartarson (sem er tengdasonur Jóns Þorlákssonar), Ragnar Hall-
dórsson dr. Þór Whitehead, Sigurður Gísli Pálmason, Hannes H.
Gissurarson og Oddur Thorarsensen. Einnig sést í Gunnlaug Sævar
Gunnlaugsson, Auðun Svavar Sigurðsson og Pétur Björnsson“ (Frelsið
I 1983).
,JVlilton Friedman með bók sína Frelsi og Framtak í hinni íslensku
útgáfu hennar. Myndin var tekin á þingi Mont Pélerin-samtakanna í
Berlín haustið 1982“ (Frelsið I 1983).
„Hannes H. Gissurarson ræðir við George J. Stigler prófessor í Chic-
ago og nóbelsverðlaunahafa í hagfræði 1982. Á milli þeirra sést í Rose
Friedman. Stigler var forseti Mont Pélerin samtakanna 1976-1978“
(Frelsið III 1983).
og skorið
Ekki lengur
í Framsókn
Einar Ágústsson sendiherra í
Danmörku segir í viðtali við DV í
gær að hann sé ekki lengur
stjórnmálamaður. Einar sem var
um árabil utanríkisráðherra í
tveimur ríkisstjórnum og einn
helsti forystumaður Framsóknar-
flokksins til skamms tíma bætir
við að hann sé „ekki einu sinni
flokksbundinn Framsóknarmað-
nr“
Frá Framsókn
til vinstri
Svipaða sögu er að segja um
séra Ágúst Sigurðsson prest í
Kaupmannahöfn. Hann segir í
viðtali við DV að hann kysi sósí-
aldemókrata í Danmörku hefði
hann kosningarétt, en hann hefði
verið Framsóknarmaður uppá fs-
landi.
-óg
- ekh.